3 quan niệm sai lầm của bố mẹ khiến con thừa cân, béo phì
Béo sẽ khỏe, ít đau ốm hay phát triển nhanh... là những quan niệm chưa đúng của nhiều bố mẹ Việt.
Trong 10 năm, tỷ lệ thừa cân, béo phì của trẻ em Việt Nam trong độ tuổi 5 - 19 tăng gấp đôi từ 8,5% (năm 2010) lên 19% (năm 2020), theo kết quả Tổng điều tra Dinh dưỡng toàn quốc năm 2019 - 2020 của Bộ Y tế. Một báo cáo của Viện Dinh dưỡng Quốc gia năm 2019 sau khi khảo sát tại 75 trường học ở 5 tỉnh, thành phố ghi nhận tỷ lệ thừa cân béo phì của học sinh khu vực thành thị là 41,9%. Đây là những con số đáng báo động về tình trạng thừa cân của trẻ em từ lứa tuổi mầm non đến trung học. Mặc dù vậy, trong một khảo sát của Viện Dinh dưỡng tại Hà Nội năm 2019, có đến 53% phụ huynh không biết, thậm chí không chấp nhận rằng con mình thừa cân, béo phì.
Các chuyên gia dinh dưỡng đã chỉ ra ba ngộ nhận tai hại nhất của phụ huynh về tình trạng thừa cân, béo phì ở trẻ em.
Con mập mạp sẽ khỏe mạnh, ít đau ốm
Thừa cân, béo phì là một quá trình diễn ra trong thời gian dài, qua nhiều tháng, thậm chí hàng năm và tác động xấu đến cơ thể. Tuy nhiên, cơ thể sẽ cố gắng điều chỉnh, thích nghi nên tác hại của bệnh khó nhìn thấy ở giai đoạn thanh thiếu nhi.
Tiến sĩ Lưu Thị Mỹ Thục, trưởng khoa Dinh dưỡng - Lâm sàng, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết các bệnh tật sẽ có xu hướng nghiêm trọng hơn ở trẻ thừa cân, béo phì, so với trẻ em có cân nặng bình thường. Với những bệnh tiêu chảy, viêm phổi hay bệnh lý về nhiễm trùng, ở trẻ béo phì, bệnh dễ diễn tiến nặng hơn, trẻ hồi phục chậm hơn, cần thời gian điều trị lâu hơn, tốn kém hơn.
Thừa cân béo phì có thể dẫn tới tình trạng các bệnh tật sẽ có xu hướng nghiêm trọng hơn. Ảnh: Bộ Y tế.
Đồng quan điểm, tiến sĩ Nguyễn Gia Khánh, Chủ tịch Hội Nhi khoa Việt Nam, chia sẻ thêm, trẻ em thừa cân, béo phì sẽ có nguy cơ béo phì cao hơn khi trưởng thành. Béo phì trong giai đoạn trưởng thành có thể dẫn đến các bệnh về rối loạn chuyển hóa, mạn tính không lây như tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim, đột quỵ, đái tháo đường, gan nhiễm mỡ, máu nhiễm mỡ, rối loạn cơ xương... "Về lâu dài, các di chứng của béo phì có nguy cơ làm giảm tuổi thọ của trẻ khi trưởng thành", bác sĩ Khánh lo ngại.
Con thừa cân thì phát triển chiều cao tốt hơn
Bác sĩ Thục khẳng định, quan niệm "trẻ con cứ béo sẽ cao" hay "để trẻ thừa cân, khi dậy thì tăng chiều cao" của người lớn là hoàn toàn sai lầm, cần thay đổi. Không phải tất cả các trẻ to béo lúc nhỏ sẽ cao lớn khi dậy. Thậm chí, béo phì có thể kéo giảm quá trình phát triển chiều cao của trẻ. Một tác hại điển hình của thừa cân thường bị phụ huynh bỏ qua là thiếu canxi. Thiếu canxi sẽ gây đau chân, nhức xương, làm chậm tăng trưởng chiều cao. Bé gái thừa cân có nguy cơ dậy thì sớm.
Ngoài ra, thừa cân kéo dài sẽ khiến trẻ thụ động trong sinh hoạt, học tập, vận động, ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ. Theo bác sĩ Thục, cả bé trai và bé gái từ 8 tuổi trở lên đã bắt đầu nhận thức về hình thể. Trẻ thừa cân, béo phì dễ tự ti, mặc cảm khi so sánh hình thể với bạn đồng trang lứa. Nếu không may bị trêu chọc, từ cả bạn bè và người lớn, trẻ có nguy cơ mắc bệnh trầm cảm, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe tinh thần.
Con không ăn thức ăn nhanh thì sẽ không thừa cân
Thức ăn nhanh qua chiên rán, nhiều dầu mỡ như xúc xích, gà rán, khoai tây chiên... và nước ngọt công nghiệp là đồ ăn ưa thích của nhiều trẻ em, nhất là trẻ thừa cân. Tuy nhiên, đây chỉ là một trong số nhiều tác nhân gây ra tình trạng thừa cân, béo phì. Nhiều trẻ ăn ít, hoặc không sử dụng thức ăn nhanh vẫn có thể béo phì. "Trẻ ăn và nạp nhiều hơn năng lượng hơn mức cần thiết mới là mấu chốt của tình trạng thừa cân bép phì", bác sĩ Thục khẳng định.
Thức ăn nhanh chỉ là một nguyên nhân gây béo phì, thừa cân. Ảnh: Shutterstock.
Bác sĩ Thục phân tích, chế độ dinh dưỡng nghèo nàn, như ít rau xanh, trái cây, ít chất xơ, vitamin và khoáng chất nhưng nhiều thịt, chất béo, chất đạm, tinh bột... cùng sự thúc ép trẻ ăn nhiều hơn so với mong muốn và nhu cầu thực sẽ gây ra dư thừa năng lượng. Cộng với việc thiếu vận động trong thời gian dài, năng lượng không được tiêu hao sẽ tích tụ thành mỡ, trẻ dễ tăng cân, béo phì.
Các chuyên gia khuyến cáo, phụ huynh nên sớm thay đổi quan điểm và nhận thức về cân nặng của trẻ. Tuyệt đối không chủ quan khiến tình trạng thừa cân tiến triển thành bệnh. Cha mẹ cần có biện pháp dự phòng béo phì ngay từ những năm đầu đời, giúp trẻ phát triển khoẻ mạnh, toàn diện hơn.
Tham khảo thêm thông tin bài viết: Các nguyên nhân gây thừa cân và béo phì.
-
Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh
Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.
-
Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh
Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.
-
8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh
Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.
-
Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ
Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.
-
Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn
Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
-
Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?
Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?
-
Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?
Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.
-
Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da
Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.
