Bilirubin và mật là hai yếu tố làm cho phân có màu nâu. Bilirubin là sản phẩm phụ của các tế bào hồng cầu, được sản xuất tại gan. Sau đó billirubin di chuyển đến túi mật và trộn với mật. Phần lớn bilirubin đi vào ruột và bị vi khuẩn phân hủy, tiếp đó là được thải ra ngoài theo phân hoặc nước tiểu. Sự thay đổi của màu phân là một vấn đề bình thường. Bạn có thể có một chế độ ăn uống đa dạng và những thay đổi trong chế độ ăn uống sẽ ảnh hưởng đến phân. Nhưng phân màu vàng cũng có thể liên quan đến một số tình trạng sức khỏe.
Một số tình trạng sức khỏe có thể gây ra phân màu vàng, còn được gọi là phân nhạt màu.
1. Rối loạn tại gan và túi mật
Xơ gan và viêm gan là hai tình trạng làm giảm hoặc loại bỏ muối mật, giúp cơ thể tiêu hóa thức ăn và hấp thụ chất dinh dưỡng. Ngoài ra, tình trạng sỏi mật hoặc lắng đọng dịch mật trong túi mật có thể làm giảm lượng mật đến ruột. Và tình trạng này không chỉ gây đau mà còn có thể khiến phân chuyển sang màu vàng.
2. Bệnh lý liên quan đến tuyến tụy
Viêm tụy mãn tính, ung thư tuyến tụy, tắc nghẽn ống tụy hoặc xơ nang cũng có thể khiến phân có màu vàng. Những tình trạng này có thể gây ra tình trạng mỡ trong phân, tình trạng phân mỡ xảy ra do tuyến tụy không cung cấp đủ enzyme mà ruột cần để tiêu hóa chất béo trong thức ăn. Chất béo không tiêu hóa được có thể khiến phân có màu vàng, nhầy và khiến phân nổi hoặc có bọt.
Đọc thêm bài viết: Tại sao lại có chất nhầy trong phân?
3. Bệnh celiac
Gluten là một loại protein có trong lúa mì, lúa mạch đen và lúa mạch. Nếu bạn bị bệnh celiac và nếu tình cờ ăn phải gluten, hệ miễn dịch của cơ thể sẽ phản ứng bằng cách tấn công và làm hỏng các mô trong ruột non. Khi điều này xảy ra, ruột sẽ không thể hấp thụ các chất dinh dưỡng mà cơ thể cần. Ngoài ra, bệnh celiac có ảnh hưởng nghiêm trọng do bệnh có tính chất di truyền trong gia đình.
Theo Tổ chức Quốc gia về Nhận thức Celiac tại hoa Kỳ, hơn 250 triệu chứng có liên quan đến bệnh celiac. Do đó việc chẩn đoán bệnh có thể gặp rất nhiều sự khó khăn. Các triệu chứng phổ biến nhất bao gồm:
Mặc dù không có cách chữa trị bệnh celiac, nhưng tình trạng này có thể được điều trị hiệu quả bằng cách loại bỏ gluten khỏi chế độ ăn.
4. Hội chứng Gilbert
Hội chứng Gilbert là một rối loạn gan di truyền được đặc trưng bởi các giai đoạn khi nồng độ bilirubin quá cao. Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ báo cáo rằng hội chứng Gilbert ảnh hưởng đến 3% - 7% người Mỹ. Các triệu chứng của tình trạng này chủ yếu là vàng da nhẹ, nhẹ đến mức nhiều người không biết mình mắc bệnh. Do đó, hội chứng Gilbert thường không cần phải điều trị cụ thể.
5. Bệnh Giardia
Giardia là một bệnh nhiễm trùng đường ruột do ký sinh trùng siêu nhỏ gọi là giardia gây ra. Bạn có thể bị nhiễm giardia do ăn phải vi khuẩn giardia có trong thức ăn hoặc đồ uống.
Các triệu chứng của bệnh giardia có thể bao gồm:
Bệnh giardia được chẩn đoán bằng cách xét nghiệm mẫu phân. Mặc dù tình trạng bệnh có thể không cần điều trị, nhưng hầu hết các trường hợp đều được điều trị dự phòng bằng thuốc kháng sinh. Giardia thường kéo dài vài tuần hoặc bệnh có thể trở thành mãn tính, mặc dù trường hợp này rất hiếm khi xảy ra.
Đọc thêm bài viết: Nguyên nhân đi ngoài phân nổi
Các biến chứng của tình trạng phân vàng
Một số biến chứng của phân vàng không được điều trị bao gồm lượng hồng cầu thấp, mất nước, dinh dưỡng kém, tình trạng phát triển chậm ở trẻ em và khả năng lây lan ung thư hoặc nhiễm trùng.
Một số triệu chứng là dấu hiệu cảnh báo về vấn đề đường tiêu hóa, chẳng hạn như: bệnh tiêu chảy, buồn nôn và ói mửa, khó tiêu và đầy hơi, phân nặng mùi, đau quặn ở bụng. Các biến chứng khác có thể xảy ra với phân màu vàng là vàng da, sốt và mệt mỏi, ngứa da và đau xương hoặc khớp.
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Nếu phân của bạn chuyển sang màu vàng thì nguyên nhân thường là do bạn thay đổi chế độ ăn. Nhưng nếu màu vàng vẫn tồn tại trong vài ngày hoặc đi kèm với các triệu chứng khác, bạn có thể cần đi khám với bác sĩ để xác định chính xác tình trạng bệnh. Bạn nên đi khám bác sĩ nếu phân có màu vàng đi kèm với bất kỳ triệu chứng nào sau đây: Bất tỉnh, giảm khả năng nhận thức, lú lẫn hoặc thay đổi tinh thần, sốt, nôn mửa, đau bụng, khó thở, phân nhầy, đi tiểu ít.
Phân thể thay đổi về màu sắc, tùy thuộc vào những gì bạn đã ăn trước đó. Nhưng nếu phân của bạn có màu vàng, đó có thể là dấu hiệu của một bệnh lý nào đó. Nếu bạn đi phân màu vàng, đặc biệt là nếu bạn thường xuyên mắc phải tình trạng này thì bạn nên đi khám các bác sĩ để được đánh giá. Nhiều nguyên nhân có thể gây ra phân màu vàng và để được điều trị chính xác bạn nên tìm ra nguyên nhân gây ra tình trạng này.
Chế độ dinh dưỡng khoa học, bổ sung đầy đủ vi chất dinh dưỡng sẽ giúp bạn tránh được nhiều nguy cơ sức khỏe. Trung tâm Điều trị Béo phì và Hội chứng chuyển hóa VIAM trực thuộc Viện Y học ứng dụng Việt Nam là cơ sở tư vấn dinh dưỡng hàng đầu nước ta. Liên hệ đặt lịch TẠI ĐÂY hoặc Hotline: 0935 18 3939 hoặc 024 3633 5678 để được khám, tư vấn dinh dưỡng cùng các chuyên gia đầu ngành.
Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.
Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.
Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.
Cá cơm là một nguồn dinh dưỡng ấn tượng, mang lại những lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.
Kháng sinh (hay thuốc kháng sinh) đóng vai trò then chốt trong y học hiện đại, giúp điều trị hiệu quả các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.
Chất béo thường bị hiểu lầm là “kẻ thù” của sức khỏe, đặc biệt là đối với tim mạch và cân nặng. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy không phải tất cả chất béo đều có hại. Ngược lại, một số loại chất béo tốt lại đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì năng lượng, hấp thụ vitamin và bảo vệ cơ thể khỏi viêm nhiễm. Trong đó, dầu ăn có nguồn gốc thực vật như dầu ô liu, dầu bơ, dầu mè... không chỉ mang lại hương vị phong phú cho món ăn mà còn cung cấp các acid béo có lợi cho tim mạch, não bộ và hệ miễn dịch.
Mùa hè với những ngày nắng gay gắt không chỉ mang đến niềm vui của những chuyến đi chơi mà còn ẩn chứa nguy cơ sức khỏe mà ít ai để ý: cảm nắng. Đây là một tình trạng nghiêm trọng xảy ra khi cơ thể không thể tự điều hòa nhiệt độ trong môi trường nóng bức, dẫn đến những hậu quả khôn lường nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời.
Gan đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tổng thể. Lựa chọn đúng loại thực phẩm cũng như tránh những chất có hại góp phần bảo vệ chức năng gan khỏe mạnh.