Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tại sao phân có màu vàng?

Sự thay đổi của màu phân là một vấn đề bình thường, tuy nhiên phân màu vàng cũng có thể liên quan đến một số tình trạng sức khỏe.

Bilirubin và mật là hai yếu tố làm cho phân có màu nâu. Bilirubin là sản phẩm phụ của các tế bào hồng cầu, được sản xuất tại gan. Sau đó billirubin di chuyển đến túi mật và trộn với mật. Phần lớn bilirubin đi vào ruột và bị vi khuẩn phân hủy, tiếp đó là được thải ra ngoài theo phân hoặc nước tiểu. Sự thay đổi của màu phân là một vấn đề bình thường. Bạn có thể có một chế độ ăn uống đa dạng và những thay đổi trong chế độ ăn uống sẽ ảnh hưởng đến phân. Nhưng phân màu vàng cũng có thể liên quan đến một số tình trạng sức khỏe.

Vì sao phân có màu vàng?

Một số tình trạng sức khỏe có thể gây ra phân màu vàng, còn được gọi là phân nhạt màu.

1. Rối loạn tại gan và túi mật

Xơ gan và viêm gan là hai tình trạng làm giảm hoặc loại bỏ muối mật, giúp cơ thể tiêu hóa thức ăn và hấp thụ chất dinh dưỡng. Ngoài ra, tình trạng sỏi mật hoặc lắng đọng dịch mật trong túi mật có thể làm giảm lượng mật đến ruột. Và tình trạng này không chỉ gây đau mà còn có thể khiến phân chuyển sang màu vàng.

2. Bệnh lý liên quan đến tuyến tụy

Viêm tụy mãn tính, ung thư tuyến tụy, tắc nghẽn ống tụy hoặc xơ nang cũng có thể khiến phân có màu vàng. Những tình trạng này có thể gây ra tình trạng mỡ trong phân, tình trạng phân mỡ xảy ra do tuyến tụy không cung cấp đủ enzyme mà ruột cần để tiêu hóa chất béo trong thức ăn. Chất béo không tiêu hóa được có thể khiến phân có màu vàng, nhầy và khiến phân nổi hoặc có bọt.

Đọc thêm bài viết: Tại sao lại có chất nhầy trong phân?

3. Bệnh celiac

Gluten là một loại protein có trong lúa mì, lúa mạch đen và lúa mạch. Nếu bạn bị bệnh celiac và nếu tình cờ ăn phải gluten, hệ miễn dịch của cơ thể sẽ phản ứng bằng cách tấn công và làm hỏng các mô trong ruột non. Khi điều này xảy ra, ruột sẽ không thể hấp thụ các chất dinh dưỡng mà cơ thể cần. Ngoài ra, bệnh celiac có ảnh hưởng nghiêm trọng do bệnh có tính chất di truyền trong gia đình.

Theo Tổ chức Quốc gia về Nhận thức Celiac tại hoa Kỳ, hơn 250 triệu chứng có liên quan đến bệnh celiac. Do đó việc chẩn đoán bệnh có thể gặp rất nhiều sự khó khăn. Các triệu chứng phổ biến nhất bao gồm:

  • Bệnh tiêu chảy
  • Táo bón
  • Buồn nôn
  • Đầy hơi
  • Mệt mỏi
  • Đau đầu
  • Phát ban
  • Giảm mật độ xương
  • Trầm cảm

Mặc dù không có cách chữa trị bệnh celiac, nhưng tình trạng này có thể được điều trị hiệu quả bằng cách loại bỏ gluten khỏi chế độ ăn.

4. Hội chứng Gilbert

Hội chứng Gilbert là một rối loạn gan di truyền được đặc trưng bởi các giai đoạn khi nồng độ bilirubin quá cao. Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ báo cáo rằng hội chứng Gilbert ảnh hưởng đến 3% - 7% người Mỹ. Các triệu chứng của tình trạng này chủ yếu là vàng da nhẹ, nhẹ đến mức nhiều người không biết mình mắc bệnh. Do đó, hội chứng Gilbert thường không cần phải điều trị cụ thể.

5. Bệnh Giardia

Giardia là một bệnh nhiễm trùng đường ruột do ký sinh trùng siêu nhỏ gọi là giardia gây ra. Bạn có thể bị nhiễm giardia do ăn phải vi khuẩn giardia có trong thức ăn hoặc đồ uống.

Các triệu chứng của bệnh giardia có thể bao gồm:

  • Tiêu chảy có mùi hôi, thường có màu vàng
  • Co thăt dạ dày
  • Buồn nôn
  • Đau đầu
  • Sốt nhẹ
  • Giảm cân

Bệnh giardia được chẩn đoán bằng cách xét nghiệm mẫu phân. Mặc dù tình trạng bệnh có thể không cần điều trị, nhưng hầu hết các trường hợp đều được điều trị dự phòng bằng thuốc kháng sinh. Giardia thường kéo dài vài tuần hoặc bệnh có thể trở thành mãn tính, mặc dù trường hợp này rất hiếm khi xảy ra.

Đọc thêm bài viết: Nguyên nhân đi ngoài phân nổi

Các biến chứng của tình trạng phân vàng

Một số biến chứng của phân vàng không được điều trị bao gồm lượng hồng cầu thấp, mất nước, dinh dưỡng kém, tình trạng phát triển chậm ở trẻ em và khả năng lây lan ung thư hoặc nhiễm trùng.

Một số triệu chứng là dấu hiệu cảnh báo về vấn đề đường tiêu hóa, chẳng hạn như: bệnh tiêu chảy, buồn nôn và ói mửa, khó tiêu và đầy hơi, phân nặng mùi, đau quặn ở bụng. Các biến chứng khác có thể xảy ra với phân màu vàng là vàng da, sốt và mệt mỏi, ngứa da và đau xương hoặc khớp.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Nếu phân của bạn chuyển sang màu vàng thì nguyên nhân thường là do bạn thay đổi chế độ ăn. Nhưng nếu màu vàng vẫn tồn tại trong vài ngày hoặc đi kèm với các triệu chứng khác, bạn có thể cần đi khám với bác sĩ để xác định chính xác tình trạng bệnh. Bạn nên đi khám bác sĩ nếu phân có màu vàng đi kèm với bất kỳ triệu chứng nào sau đây: Bất tỉnh, giảm khả năng nhận thức, lú lẫn hoặc thay đổi tinh thần, sốt, nôn mửa, đau bụng, khó thở, phân nhầy, đi tiểu ít.

Phân thể thay đổi về màu sắc, tùy thuộc vào những gì bạn đã ăn trước đó. Nhưng nếu phân của bạn có màu vàng, đó có thể là dấu hiệu của một bệnh lý nào đó. Nếu bạn đi phân màu vàng, đặc biệt là nếu bạn thường xuyên mắc phải tình trạng này thì bạn nên đi khám các bác sĩ để được đánh giá. Nhiều nguyên nhân có thể gây ra phân màu vàng và để được điều trị chính xác bạn nên tìm ra nguyên nhân gây ra tình trạng này.

Chế độ dinh dưỡng khoa học, bổ sung đầy đủ vi chất dinh dưỡng sẽ giúp bạn tránh được nhiều nguy cơ sức khỏe. Trung tâm Điều trị Béo phì và Hội chứng chuyển hóa VIAM trực thuộc Viện Y học ứng dụng Việt Nam là cơ sở tư vấn dinh dưỡng hàng đầu nước ta. Liên hệ đặt lịch TẠI ĐÂY hoặc Hotline: 0935 18 3939 hoặc 024 3633 5678 để được khám, tư vấn dinh dưỡng cùng các chuyên gia đầu ngành. 

BS. Tạ Tùng Duy - Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 26/08/2025

    6 thói quen giúp giảm mỡ bụng sau tuổi 45

    Sự thay đổi hormone, quá trình trao đổi chất chậm lại là nguyên nhân khiến mỡ dễ tích tụ quanh vùng eo, đặc biệt là với chị em sau tuổi 45. Để giảm mỡ bụng 'cứng đầu' này có thể chỉ cần thực hiện một số thói quen đơn giản.

  • 26/08/2025

    10 Dấu hiệu cảnh báo bệnh tim mạch ở người cao tuổi

    Bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, đặc biệt ở người cao tuổi. Mỗi năm, có khoảng 5 triệu người mắc suy tim trên thế giới và gần 50% trong số đó tử vong sau 5 năm. Tại Việt Nam, bệnh tim mạch chiếm 60% các ca bệnh nội khoa.

  • 25/08/2025

    Ăn trứng vào bữa sáng có giúp giảm cân nhanh hơn?

    Bữa sáng giàu protein từ trứng không chỉ giúp no lâu mà còn hỗ trợ đốt mỡ hiệu quả hơn so với các bữa sáng nhiều tinh bột. Vậy ăn trứng vào buổi sáng có thật sự giúp bạn đạt mục tiêu giảm cân nhanh hơn?

  • 25/08/2025

    Tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe và cách cai nghiện hiệu quả

    Thuốc lá từ lâu đã trở thành một vấn đề sức khỏe cộng đồng đáng báo động trên toàn cầu. Với hàng triệu người sử dụng mỗi ngày, tác hại của thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến người hút mà còn gây tổn hại nghiêm trọng cho những người xung quanh thông qua khói thuốc thụ động.

  • 24/08/2025

    Tác dụng của vỏ khoai lang không nên bỏ qua

    Khi ăn khoai lang, nhiều người thường có thói quen bỏ vỏ. Tuy nhiên, ít ai biết rằng phần vỏ này lại chứa dinh dưỡng mang lại một số lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 24/08/2025

    Cách phòng ngừa và điều trị đau lưng ở dân văn phòng

    Đau lưng đang trở thành một vấn đề sức khỏe phổ biến, đặc biệt đối với những người làm việc trong môi trường văn phòng. Tính chất công việc yêu cầu ngồi lâu, ít vận động và thường xuyên làm việc trước máy tính tạo ra áp lực lớn lên cột sống, dẫn đến các cơn đau lưng dai dẳng.

  • 23/08/2025

    Thời điểm ăn trái cây phù hợp với người bệnh đái tháo đường

    Ăn trái cây đúng cách rất có lợi cho người bệnh đái tháo đường. Tuy nhiên, vì cơ thể mỗi người là khác nhau nên người bệnh cần chú ý lựa chọn cách ăn phù hợp với mình.

  • 23/08/2025

    Chăm sóc sức khỏe răng miệng đúng cách

    Sức khỏe răng miệng không chỉ ảnh hưởng đến vẻ đẹp nụ cười mà còn liên quan mật thiết đến sức khỏe tổng thể. Một hàm răng khỏe mạnh giúp bạn nhai thức ăn dễ dàng, cải thiện tiêu hóa và giảm nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng như tim mạch hay tiểu đường.

Xem thêm