Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Ăn nhiều thịt đỏ dễ mắc những bệnh gì?

Thịt đỏ là những loại thịt từ các loại gia súc như: bò, lợn, cừu, dê, ngựa, lạc đà… vì thịt giết ra có màu đỏ. Khảo sát cho thấy, trong vòng 10 năm qua lượng thịt đỏ và thịt đã chế biến tăng rất nhanh trong khẩu phần ăn của con người. Tỷ lệ các bệnh ung thư, tim mạch, tai biến mạch máu não và béo phì đã ở mức báo động. Liệu có sự liên quan giữa việc tiêu thụ thịt đỏ thịt và bệnh tật? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu.

Ung thư đại trực tràng

Người ta xếp thịt đỏ vào nhóm có thể là nguyên nhân trực tiếp có thể dẫn tới ung thư đại trực tràng, tuy nhiên những bằng chứng khoa học chứng minh còn có nhiều hạn chế. Thực tế cho thấy có thể những loại thịt đỏ được qua chế biến như xúc xích hay thịt nguội mới là thủ phạm thực sự. Các loại thịt đỏ chế biến sẵn được WHO xếp vào danh mục tác nhân gây ung thư nhóm 1 – được coi là nguy hiểm hơn nhóm 2A bao gồm thịt đỏ chưa chế biến, bởi thịt chế biến sẵn còn có chứa thành phần nitrate, nitrite và muối là những yếu tố được cho là có thể trực tiếp gây ung thư. Theo chuyên gia dinh dưỡng Carolina Guizar, chúng ta không thể xác định được cụ thể một lượng tiêu thụ an toàn nào đối với thịt đỏ chế biến sẵn. Điều có thể nhận thấy rõ ràng là càng ăn nhiều thịt chế biến sẵn thì bạn càng có nguy cơ cao bị ung thư đại trực tràng.

WHO đã đưa ra một số bằng chứng cho thấy rằng tiêu thụ khoảng 5 dải thịt xông khói mỗi ngày sẽ làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng tới 18%. Ngay cả khi bạn chỉ ăn khoảng 5 miếng mỗi ngày thì bạn cũng sẽ có 5% nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng ở một thời điểm nào đó trong đời.

Chúng ta không thể hoàn toàn loại bỏ thịt đỏ khỏi chế độ ăn nhưng bạn có thể giảm thiểu các ảnh hưởng xấu của chúng bằng cách duy trì những thói quen dinh dưỡng lành mạnh như ăn nhiều hoa quả và rau xanh, kiểm soát tốt cân nặng và từ bỏ (hay không hút) thuốc lá. Cách thức chế biến thịt đỏ cũng sẽ giúp hạn chế phần nào nguy cơ ung thư. Ví dụ như khi nướng thịt đỏ, bạn có thể tẩm ướp thêm các gia vị có chứa các chất chống oxy hóa như hương thảo và kinh giới oregano. Một nghiên cứu vào năm 2010 đã chỉ ra rằng chiết xuất từ những gia vị này có thể giúp giảm thiểu sự hình thành của các chất gây ung thư sinh ra trong quá trình nướng thịt. Những quả cà chua sống giàu chất chống oxy hóa hay hành tây ăn kèm với món xúc xích ngon lành cũng cho hiệu quả tương tự. Ngoài ra, nấu thịt đỏ ở nhiệt độ thấp hơn trong thời gian lâu hơn có thể ngăn chặn hiện tượng than hóa thực phẩm, là nguồn gốc sinh ra các tác nhân ung thư.

Bệnh tim mạch

Bạn từ lâu đã nghe những thông tin cảnh báo về tác hại của chất béo bão hòacholesterol trong thịt đỏ, tuy nhiên các nghiên cứu về mối liên quan giữa tiêu thụ thịt đỏ và bệnh tim mạch lại gây ra khá nhiều tranh cãi. Trong một nghiên cứu tổng quan khảo sát trên 11 nghiên cứu khác nhau, 4 nghiên cứu đã chỉ ra rằng tiêu thụ nhiều thịt đỏ có thể làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch trong khi 5 nghiên cứu khác lại không chứng minh được điều này. Một nghiên cứu tổng quan khác lại chỉ tìm ra một mối liên hệ yếu giữa thịt đỏ với bệnh tim mạch, nhưng vẫn chỉ ra mối liên quan mạnh mẽ hơn giữa thịt đỏ chế biến sẵn với các vấn đề về tim mạch.

Theo GS. Simin Liu thuộc Đại học y tế công cộng Brown (Mỹ), thành phần muối trong các loại thịt chế biến sẵn có thể là vấn đề cần quan tâm. Natri là một yếu tố nguy cơ quan trọng có thể gây ra chứng cao huyết áp, và dẫn tới nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Lượng sắt có trong thịt đỏ có liên quan đến các bệnh tim mạch và nguy cơ nhồi máu cơ tim, đấy là chưa kể đến tác hại của các chất béo bão hòa.

Đột quỵ

Các yếu tố nguy cơ gây đột quỵ và bệnh tim mạch khá tương đồng, do vậy tiêu thụ nhiều thịt đỏ cũng hoàn toàn dễ dẫn tới nguy cơ đột quỵ. Một nghiên cứu tổng quan đã chỉ ra rằng cứ mỗi khẩu phần thịt đỏ tăng thêm trong chế độ ăn sẽ làm tăng nguy cơ đột quỵ lên tới 13% hay 15% đối với thịt chế biến sẵn.

Tiểu đường

Nghiên cứu của GS. Liu ước tính rằng với mỗi khẩu phần thịt đỏ tiêu thụ, nguy cơ mắc tiểu đường type 2 của bạn sẽ tăng lên từ 9-18%. Và một lần nữa, những loại thịt đỏ chế biến sẵn dường như gây ra nhiều vấn đề hơn bởi trong thành phần của chúng có chứa cả nitrite và nitrate. Một số hóa chất gây ung thư có thể hình thành khi chế biến thịt đỏ cũng gây độc với các tế bào tuyến tụy sản xuất insulin, điều này đã được chứng minh trên mô hình động vật. Bản thân tiêu thụ nhiều thịt đỏ cũng có thể khiến bạn tăng cân và do đó làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường. Tuy nhiên bạn cũng không cần phải lo lắng quá nhiều nếu chỉ thỉnh thoảng ăn một cái hamburger hay một bữa bít-tết. Theo một nghiên cứu so sánh giữa những người tiêu thụ thịt đỏ nhiều hơn 5 lần/tuần và những người ăn ít hơn 1 lần/tuần cho thấy chỉ ăn một phần nhỏ thịt đỏ và với tần suất không thường xuyên sẽ không dẫn đến nguy cơ mắc tiểu đường type 2.

Giảm tuổi thọ

Với mỗi khẩu phần thịt đỏ chế biến sẵn, nguy cơ tử vong bởi bất kỳ nguyên nhân nào của bạn tăng lên tới 13%. Tuy nhiên, những người tiêu thụ ít thịt đỏ nhất theo nghiên cứu sẽ có 1.08% nguy cơ tử vong và những người tiêu thụ nhiều nhất là 1.23%. Nói cách khác, một chiếc bánh hamburger có thể sẽ không gây hại gì cho bạn.

Lời khuyên dành cho bạn

Chúng ta vẫn cần thêm nhiều nghiên cứu hơn để có thể hiểu được chính xác cơ chế gây bệnh của thịt đỏ cũng như lượng thịt tối ưu có thể tiêu thụ trong chế độ ăn là bao nhiêu. Tuy nhiên, một vài lời khuyên dưới đây cũng phần nào giúp bạn sống khỏe mạnh hơn:

  • Luôn lựa chọn phần nạc của thịt đỏ, như là fillet.
  • Theo dõi khẩu phần ăn của bạn. Lời khuyên của các chuyên gia là bạn chỉ nên tiêu thụ một lượng thịt đỏ với kích thước tương đương với một lá bài, tức là vào khoảng 85-115 gram/bữa.
  • Không nên tiêu thụ quá 300-400 gram thịt đỏ/tuần.
  • Hạn chế tiêu thụ những loại thịt đỏ chế biến sẵn và nên lựa chọn những sản phẩm không chứa nitrate, nitrite.
  • Chế biến thịt đỏ ở nhiệt độ thấp hơn trong thời gian lâu hơn, nên tránh nướng hoặc chiên rán.
  • Tăng cường bổ sung chất xơ. Chất xơ hoạt động như một chất làm sạch hệ thống tiêu hóa của bạn, nếu bạn không cung cấp đủ chất xơ, thành phần nitrate và nitrite sẽ lưu lại trong đại tràng và các tế bào sẽ phải tiếp xúc với chúng lâu hơn.
Bình luận
Tin mới
  • 19/06/2025

    Cập nhật nghiên cứu về mối liên quan giữa vitamin K2 và nguy cơ thấp còi

    Nói đến phát triển chiều cao, chắc chắc phải nói đến canxi và vitamin D – những thành phần cốt lõi cho sự phát triển và duy trì sức khỏe của xương. Các bằng chứng khoa học gần đây chứng minh rằng, cùng với canxi và vitamin D còn có vai trò vô cùng quan trọng của vitamin K2. Một số nghiên cứu gần đây đã cho thấy vitamin K2 có thể tác động trực tiếp đến sự tăng trưởng chiều cao của trẻ, đặt ra vấn đề cấp thiết cần cung cấp đủ K2 trong những giai đoạn vàng của sự phát triển ở trẻ nhỏ.

  • 19/06/2025

    Sử dụng D3K2 hiệu quả: Vai trò của công nghệ tiên tiến

    Vitamin D3 và K2 là hai vi chất thiết yếu giúp trẻ phát triển hệ xương chắc khỏe và tăng trưởng chiều cao tối ưu. Tuy nhiên, không phải cứ bổ sung là cơ thể sẽ hấp thu hiệu quả. Thực tế, cả vitamin D3 và K2 đều là vitamin tan trong dầu, và đặc tính này khiến chúng rất khó hấp thu qua đường tiêu hóa, đặc biệt là ở trẻ nhỏ. Việc bổ sung mà không có sự hỗ trợ của công nghệ có thể dẫn đến hấp thu kém, giảm hiệu quả và gây lãng phí.

  • 19/06/2025

    5 loại rau đặc biệt tốt cho gan

    Các bệnh về gan ngày càng gia tăng, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn cầu. Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của gan.

  • 19/06/2025

    Làm thế nào để trung hòa tác dụng của Caffeine?

    Có thể bạn uống quá liều cà phê hay uống một ly nước tăng lực, bạn gặp dấu hiệu run rẩy, nhịp tim không đều, đau bụng và các tác dụng phụ khác của caffeine. Từ việc uống nước đến ăn chuối, hãy tìm hiểu cách thực sự hiệu quả để trung hòa tác dụng của quá nhiều caffeine.

  • 19/06/2025

    Lựa chọn vitamin D3 K2: Đừng chỉ nhìn vào nhãn, hãy xem kỹ chất lượng nguyên liệu

    Vitamin D3 (cholecalciferol) và vitamin K2 (menaquinone) là hai vi chất dinh dưỡng đóng vai trò thiết yếu trong quá trình chuyển hóa canxi và phát triển hệ xương. Trong bối cảnh trẻ em có xu hướng giảm đáng kể tiếp xúc với ánh nắng tự nhiên (nguồn tổng hợp chính của vitamin D3) và chế độ ăn uống của trẻ không đảm bảo đủ lượng vitamin K2, việc bổ sung phối hợp hai vi chất này thông qua các sản phẩm bổ sung ngày càng được quan tâm của các chuyên gia dinh dưỡng nhi khoa cũng như các bậc cha mẹ.

  • 18/06/2025

    6 cách ăn uống để hạn chế suy thận ở người trẻ

    Suy thận thường được coi là bệnh của người lớn tuổi nhưng thực tế, các yếu tố nguy cơ và thói quen ăn uống không lành mạnh ở một bộ phận người trẻ có thể âm thầm dẫn đến suy thận.

  • 18/06/2025

    Tiêm chủng vaccine có thật sự cần thiết?

    Trong suốt lịch sử y học, tiêm chủng được coi là một trong những phát minh quan trọng nhất, mang lại khả năng phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Tuy nhiên, trên thực tế, vẫn tồn tại không ít lo ngại và hiểu lầm về quy trình và tác dụng của việc tiêm vaccine.

  • 18/06/2025

    Bổ sung vitamin D3 từ nguồn nào tốt?

    Vitamin D3 (cholecalciferol) là một vi chất dinh dưỡng thiết yếu, có vai trò trung tâm trong quá trình khoáng hóa xương, chuyển hóa canxi–phospho, hỗ trợ hệ miễn dịch, điều hòa nội tiết và góp phần phòng ngừa nhiều bệnh mạn tính. Các thụ thể vitamin D được tìm thấy ở hầu hết các mô trong cơ thể, cho thấy phạm vi ảnh hưởng sinh học rất rộng của vitamin D(1).

Xem thêm