Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tim thai trong quá trình chuyển dạ

Đừng quá ngạc nhiên và sợ hãi nếu các bác sỹ theo dõi và kiểm soát tim thai trong suốt quá trình bạn chuyển dạ. Điều này là cần thiết cho cả bạn và em bé sắp sinh.

Theo dõi thai nhi trong quá trình chuyển dạ đã trở thành một thuật ngữ quốc tế dùng để chỉ sự giám sát thai nhi, sử dụng các thiết bị điện tử, hay còn gọi là monitor sản khoa (EFM) từ năm 1958. Mục đích của việc áp dụng kỹ thuật EFM là để bác sỹ có thể xem được cách em bé đối phó với quá trình chuyển dạ của mẹ như thế nào và có thể xử lý được bất cứ biến chứng nào có thể xảy ra.

Mặc dù lúc đầu, EFM được phát minh ra để xử lý các trường hợp mang thai nguy cơ cao và hỗ trợ các em bé nguy cơ cao, nhưng ngày nay, EFM đã được sử dụng rộng rãi, không phân biệt tình trạng của người mẹ là như thế nào.

Tại sao tim thai cần được theo dõi?

Mục đích chính của việc theo dõi tim thai trong quá trình chuyển dạ là để phát hiện sớm tình trạng suy thai. Suy thai có thể sẽ làm giảm nguồn cung cấp oxy đến cho em bé. Phát hiện sớm có thể sẽ giúp bác sỹ can thiệp kịp thời và dự phòng được các biến chứng như co giật, bại não và thậm chí là tử vong của thai nhi. Tuy nhiên, các bác sỹ khác nhau sẽ định nghĩa tình trạng suy thai khác nhau, phụ thuộc vào cách họ theo dõi tim thai.

Tim thai bình thường trong quá trình chuyển dạ là như thế nào?

Tim thai của một em bé đủ tháng sẽ nằm trong khoảng từ 110 -160 nhịp/phút. Em bé của bạn sẽ gặp phải các vấn đề trong quá trình chuyển dạ nếu nhịp tim thai cao hơn hoặc thấp hơn giới hạn này. Một vài yếu tố cũng có thể ảnh hưởng đến tim thai. Tim thai được chi phối bởi rất nhiều cơ chế sinh lý, được gọi là cơ chế tim mạch. Bằng việc theo dõi tim thai, các bác sỹ có thể phỏng đoán được một phần tình trạng não của thai nhi.

Tim thai được theo dõi như thế nào?

Tim thai sẽ được theo dõi bằng cách sử dụng nhiều thiết bị khác nhau:

  • Siêu âm Doppler: là công cụ mà bác sỹ sẽ cầm đầu dò trong tay và đặt đầu dò lên bụng của mẹ. Siêu âm Doppler sẽ cho phép truyền được nhịp tim của thai nhi
  • Nghe tim thai bằng ống nghe tim thai.
  • Theo dõi điện tim của thai: bao gồm 2 dải thắt lưng được đặt lên bụng của bạn. Trong thắt lưng có chứa các thiết bị theo dõi rất nhỏ, và sẽ thường xuyên hoạt động để ghi lại tim thai.
  • Kiểm soát tim thai từ bên trong: chỉ được sử dụng khi nước ối của bạn đã bị vỡ, bởi kỹ thuật này sẽ bao gồm việc đưa một điện cực nhỏ vào da đầu của em bé.
Tim thai nên được theo dõi bao lâu một lần?

Tim thai cần được theo dõi theo đúng hướng dẫn. Siêu âm Doppler hoặc nghe tim thai có thể được thực hiện liên tục, 15-30 phút một lần trong suốt giai đoạn đầu tiên của quá trình chuyển dạ.

Monitor sản khoa (EFM) là phương pháp được sử dụng phổ biến nhất trong bệnh viện và có thể được sử dụng liên tục hoặc không liên tục. Trong giai đoạn đầu tiên của quá trình chuyển dạ, EFM có thể được thực hiện 30 phút một lần, và trong giai đoạn thứ hai của chuyển dạ sẽ được thực hiện nhiều hơn, 15 phút một lần. Tuy nhiên, EFM có thể sẽ làm tăng nguy cơ phải sử dụng forcep hoặc giác hút chân không trong khi sinh. EFM cũng có thể sẽ làm tăng nguy cơ phải sinh mổ, do vậy, EFM chỉ thích hợp để sử dụng cho các trường hợp mang thai có khả năng gặp biến chứng.

Các loại tim thai khác nhau

Nhịp tim cơ bản là tim thai trung bình được ghi lại trong thời gian 10 phút. Nhịp tim cơ bản sẽ giúp bác sỹ đánh giá được nhịp tim của em bé trong quá trình chuyển dạ cũng như biết được cách em bé đối phó với quá trình chuyển dạ như thế nào

Sự tăng nhịp tim (Accelerations)

Nhịp tim của em bé có thể tăng lên ít nhất 15 nhịp/phút trong vòng 15 giây. Sự tăng nhịp tim một cách tự nhiên này được gọi là sự tăng tốc, hay gia tốc (Accelerations), và thường xảy ra trong nhiều giai đoạn khác nhau của quá trình chuyển dạ. Tăng nhịp tim chứng tỏ rằng em bé có nguồn cung cấp oxy tốt và đang đối mặt rất tốt với quá trình chuyển dạ. Trong trường hợp không quan sát được sự tăng nhịp tim của em bé, các bác sỹ có thể sẽ cảm nhận sự tăng nhịp tim thông qua việc ấn ngón tay vào đầu em bé thông qua cổ tử cung, vỗ nhẹ vào bụng của bạn hoặc chuyển một loại âm thanh ngắn tới em bé.

Tim đập chậm lại (Decelerations)

Là khi nhịp tim của em bé có thể sẽ đập chậm lại trong giây lắt. Có 3 loại nhịp chậm:

  • Nhịp chậm sớm (early Decelerations)

Khi đầu em bé bị chèn ép ngay trước khi sinh vì đầu em bé đang hướng xuống âm đạo, hoặc nếu em bé có ngôi mông và đầu em bé đang bị ép trong khi tử cung của mẹ co thắt, thì nhịp tim thai sẽ được coi là nhịp chậm sớm

  • Nhịp chậm muộn (late deceleration)

Xảy ra ngay sau khi các cơn co thắt tử cụng kết thúc hoặc có thể xảy ra khi các cơn co thắt diễn ra mạnh nhất. Nếu sau các cơn co thắt, nhịp tim của em bé không trở về bình thường thì có thể, em bé đang không đối mặt tốt với giai đoạn chuyển dạ của mẹ

  • Nhịp chậm biến đổi (varable deceleration)

Là dạng nhịp chậm phổ biến nhất trong quá trình chuyển dạ, là sự giảm bất thường của tim thai khi dây rốn bị chèn ép. Nếu tình trạng này xảy ra liên tục thì có thể đó sẽ là một vấn đề đáng lo ngại. Nhịp chậm biến đổi cũng có thể là dấu hiệu cho thấy nguồn cung cấp oxy và các chất dinh dưỡng cần thiết cho em bé đang bị ảnh hưởng.

Chuyện gì sẽ xảy ra nếu em bé không đối phó tốt với quá trình chuyển dạ của mẹ?

Bác sỹ có thể sẽ lấy một chút mẫu máu từ đầu của em bé để tiến hành xét nghiệm. Lượng oxy trong máu có thể giúp cho biết em bé có đang đối phó tốt với quá trình chuyển dạ hay không. Bạn cũng có thể sẽ được truyền tĩnh mạch để có đủ nước. Nếu bạn đang nằm ngửa, bạn có thể sẽ phải thay đổi tư thế để làm giảm áp lực của tử cung lên các tĩnh mạch chính của cơ thể. Bạn cũng có thể sẽ được thở oxy.

Nếu thay đổi tư thế và các hỗ trợ nói trên không cải thiện được tình hình, bác sỹ sẽ muốn em bé ra đời càng sớm càng tốt. Nếu tại thời điểm đó, cổ tử cung đã mở ra hết cỡ, bác sỹ có thể sẽ sử dụng forcep hoặc giác hút để em bé có thể chui ra. Nếu cổ tử cung mở chưa đủ rộng, thì có thể bạn sẽ phải sinh mổ.

Mặc dù kiểm soát tim thai đang ngày một trở nên phố biến hơn và có thể trở thành công cụ để phân tích xem em bé đối phó với quá trình chuyển dạ như thế nào, nhưng việc có muốn theo dõi tim thai hay không vẫn phụ thuộc vào quyết định của bạn. Hãy trao đổi với bác sỹ về các vấn đề lo ngại của bạn nếu bạn muốn quá trình theo dõi này được diễn ra.

Ths.Bs. Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Tổng hợp từ Momjuntion
Bình luận
Tin mới
  • 29/03/2024

    Cảnh báo nguy hiểm khi thiếu vitamin B12: Đau đầu, thiếu máu ác tính

    Vitamin B12 là dưỡng chất rất cần thiết cho các tế bào thần kinh và tế bào máu đỏ và cũng cần thiết cho sự hình thành ADN.

  • 29/03/2024

    Tác dụng phụ có thể xảy ra sau mổ đẻ

    Mổ đẻ là phẫu thuật lấy thai ra ngoài qua đường cắt ở vùng bụng và tử cung, được thực hiện khi sinh thường qua âm đạo có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi. Mặc dù sinh mổ ngày nay đã an toàn hơn nhờ sự tiến bộ của y học, phương pháp này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro và tác dụng phụ đối với cả người mẹ và trẻ sơ sinh.

  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

  • 28/03/2024

    Chấn thương sọ não có hồi phục được không?

    Chấn thương sọ não luôn được coi là một trong những thương tổn nghiêm trọng nhất có thể xảy ra với con người. Tuy nhiên, với những tiến bộ mới trong lĩnh vực y tế và phục hồi chức năng, ngày càng có nhiều hy vọng để người bệnh chấn thương sọ não có thể phục hồi và hồi phục các chức năng quan trọng.

  • 27/03/2024

    Những triệu chứng và biến chứng điển hình của bệnh sởi

    Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng do virus sởi gây ra, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng như sốt cao, ho, chảy nước mũi và phát ban da đặc trưng là rất quan trọng để điều trị kịp thời. Hiểu rõ các triệu chứng sởi còn giúp phòng ngừa sự lây lan của căn bệnh này.

Xem thêm