Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Dấu hiệu nhận biết và cách xử lý cảm nắng nhanh chóng

Mùa hè với những ngày nắng gay gắt không chỉ mang đến niềm vui của những chuyến đi chơi mà còn ẩn chứa nguy cơ sức khỏe mà ít ai để ý: cảm nắng. Đây là một tình trạng nghiêm trọng xảy ra khi cơ thể không thể tự điều hòa nhiệt độ trong môi trường nóng bức, dẫn đến những hậu quả khôn lường nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời.

Tại Việt Nam – một quốc gia có khí hậu nhiệt đới, cảm nắng (hay còn gọi là say nắng) càng trở thành mối quan ngại lớn, đặc biệt vào những đợt cao điểm nhiệt độ tăng vọt. Vậy làm thế nào để nhận biết dấu hiệu cảm nắng và xử lý cảm nắng một cách hiệu quả? Hãy cùng Viện y học ứng dụng Việt Nam tìm hiểu qua bài viết khoa học dưới đây.

Cảm nắng là gì? Nguyên nhân gây ra hiện tượng này

Cảm nắng là tình trạng cơ thể bị tăng nhiệt độ quá mức, thường vượt quá 40°C, do tác động của nhiệt độ môi trường cao hoặc hoạt động thể chất quá sức. Khi đó, hệ thống điều hòa nhiệt tự nhiên của cơ thể bị rối loạn, không thể làm mát hiệu quả, dẫn đến mất nước và mất cân bằng chất điện giải. 

Nguyên nhân chính của cảm nắng đến từ việc tiếp xúc lâu với ánh nắng mặt trời, đặc biệt ở vùng gáy và cổ – nơi chịu ảnh hưởng trực tiếp của tia nắng gay gắt. Ngoài ra, độ ẩm cao trên 60% cũng góp phần làm giảm khả năng bay hơi mồ hôi, khiến cơ thể khó tự làm mát. Một số yếu tố khác như thiếu nước, mặc quần áo quá dày, hoặc mắc các bệnh lý nền (béo phì, rối loạn nội tiết) cũng làm tăng nguy cơ.

Dấu hiệu cảm nắng: Lắng nghe cơ thể bạn

Nhận biết dấu hiệu cảm nắng là bước đầu tiên và quan trọng để bảo vệ sức khỏe. Tình trạng này không chỉ đơn thuần là cảm giác mệt mỏi thoáng qua mà có thể tiến triển qua nhiều giai đoạn với mức độ nghiêm trọng khác nhau.

Ở giai đoạn đầu, bạn có thể cảm thấy kiệt sức, đau đầu dữ dội, chóng mặt hoặc buồn nôn. Da trở nên nóng ran, đỏ ửng, kèm theo khát nước dữ dội mà uống nước thông thường không thể giải tỏa. Đây là lúc cơ thể phát đi tín hiệu cảnh báo rằng nhiệt độ bên trong đang tăng cao bất thường. Nếu không được kiểm soát, các triệu chứng nặng hơn như lú lẫn, co giật, hoặc thậm chí mất ý thức có thể xảy ra. Thân nhiệt lúc này có thể chạm ngưỡng 41-42°C, gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng.

Các biểu hiện này thay đổi tùy thuộc vào thời gian tiếp xúc nhiệt và sức khỏe của từng người. Với một số trường hợp, nhịp tim nhanh, chuột rút cơ, hoặc khó thở cũng là những dấu hiệu không thể bỏ qua. Việc nhận diện sớm các triệu chứng này giúp bạn có cơ hội hành động trước khi tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn.

Đọc thêm tại bài viết:  Mối đe dọa thầm lặng mang tên “Say nắng”

Ai dễ bị cảm nắng? Những đối tượng cần chú ý

Không phải ai cũng có nguy cơ bị cảm nắng như nhau. Một số nhóm người đặc biệt dễ tổn thương cần được quan tâm nhiều hơn trong mùa nắng nóng.

Trẻ em, với hệ thống điều hòa nhiệt chưa phát triển hoàn thiện, thường xuyên vận động ngoài trời mà không ý thức được nguy cơ. Người cao tuổi, do khả năng thích nghi với nhiệt độ giảm sút, cũng nằm trong nhóm nguy cơ cao. Ngoài ra, những người lao động hoặc tập luyện cường độ cao dưới ánh nắng, như công nhân xây dựng hay vận động viên, thường xuyên đối mặt với tình trạng này nếu không có biện pháp bảo vệ.

Các yếu tố khác như sử dụng thuốc (lợi tiểu, kháng histamin) làm giảm tiết mồ hôi, hoặc mắc bệnh lý nền như tim mạch, thận, cũng làm tăng khả năng bị cảm nắng. Hiểu rõ những đối tượng này giúp chúng ta chủ động hơn trong việc phòng ngừa và bảo vệ sức khỏe.

Đặc biệt, trong điều kiện khí hậu nhiệt đới như Việt Nam, chỉ số nhiệt cao kết hợp với độ ẩm lớn càng làm gia tăng nguy cơ. Do đó, việc theo dõi dự báo thời tiết và chuẩn bị kỹ lưỡng là điều không thể xem nhẹ.

Xử lý cảm nắng: Các bước cần thực hiện ngay lập tức

Say nắng: Nguyên nhân, triệu chứng và biện pháp khắc phục

Khi phát hiện bản thân hoặc người xung quanh có dấu hiệu cảm nắng, việc xử lý cảm nắng nhanh chóng là yếu tố quyết định để tránh hậu quả nghiêm trọng. Dưới đây là các bước sơ cứu cơ bản mà bất kỳ ai cũng nên nắm rõ.

Trước tiên, hãy di chuyển nạn nhân đến nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Cởi bỏ bớt quần áo dày, sử dụng khăn mát hoặc túi chườm đá đặt lên các vùng như cổ, nách, bẹn để hạ nhiệt độ cơ thể.

Nếu nạn nhân còn tỉnh táo, hãy khuyến khích họ uống nước mát hoặc dung dịch chứa điện giải như oresol. Tuy nhiên, nếu xuất hiện các triệu chứng nặng như ngất xỉu, co giật, hoặc sốt cao liên tục, cần gọi ngay dịch vụ cấp cứu (115) và đưa đến cơ sở y tế gần nhất. Trong quá trình chờ đợi, tiếp tục làm mát cơ thể để duy trì tình trạng ổn định.

Lưu ý rằng, ngay cả khi nạn nhân có dấu hiệu hồi phục, việc thăm khám y tế vẫn là cần thiết để loại bỏ nguy cơ biến chứng lâu dài như suy thận, phù phổi, hoặc rối loạn thần kinh. Thời gian vàng trong xử lý cảm nắng chính là sự nhanh nhạy và quyết đoán.

Phòng ngừa cảm nắng

Phòng ngừa luôn là cách tốt nhất để tránh những rủi ro từ cảm nắng. Một số biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả có thể áp dụng ngay trong cuộc sống hàng ngày sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe trong những ngày nắng nóng.

Trước hết, hạn chế ra ngoài vào giờ cao điểm (10h - 16h), ưu tiên chọn thời điểm sáng sớm hoặc chiều muộn cho các hoạt động ngoài trời. Khi phải ra ngoài, hãy mặc quần áo sáng màu, thoáng mát, đội mũ rộng vành và sử dụng kem chống nắng có SPF từ 30 trở lên.

Uống ít nhất 1,5-2 lít nước mỗi ngày, bổ sung thêm nếu vận động nhiều là điều bắt buộc. Các loại nước trái cây, nước dừa hoặc đồ uống thể thao giàu điện giải cũng là lựa chọn lý tưởng. Tránh xa caffeine và rượu vì chúng làm tăng nguy cơ mất nước.

Đối với trẻ em và người lớn tuổi, cần chú ý đặc biệt đến chế độ ăn uống và sinh hoạt. Một không gian sống thoáng đãng, sử dụng rèm che nắng và quạt phun sương cũng góp phần giảm thiểu tác động của nhiệt độ cao. Theo dõi màu sắc nước tiểu (nước tiểu sẫm màu là dấu hiệu mất nước) hoặc cân nặng trước và sau hoạt động thể chất cũng là cách kiểm soát tình trạng cơ thể hiệu quả.

Đọc thêm tại bài viết:  Mẹo hay chống say nắng mùa hè

Kết luận

Cảm nắng không chỉ là một vấn đề sức khỏe thông thường mà còn là tình trạng khẩn cấp cần được chú trọng trong mùa hè. Việc nhận biết dấu hiệu cảm nắng như mệt mỏi, chóng mặt, thân nhiệt tăng cao, cùng với cách xử lý cảm nắng nhanh chóng như làm mát cơ thể và gọi cấp cứu, có thể cứu sống một người trong gang tấc.

Hơn nữa, phòng ngừa bằng cách uống đủ nước, mặc trang phục phù hợp và tránh nắng gắt là chìa khóa để bảo vệ bản thân và gia đình. Hãy luôn lắng nghe cơ thể và hành động kịp thời để mùa hè trở thành khoảng thời gian vui vẻ, an toàn thay vì nỗi lo về sức khỏe.

 

 

Bình luận
Tin mới
  • 07/07/2025

    Dấu hiệu nhận biết và cách xử lý cảm nắng nhanh chóng

    Mùa hè với những ngày nắng gay gắt không chỉ mang đến niềm vui của những chuyến đi chơi mà còn ẩn chứa nguy cơ sức khỏe mà ít ai để ý: cảm nắng. Đây là một tình trạng nghiêm trọng xảy ra khi cơ thể không thể tự điều hòa nhiệt độ trong môi trường nóng bức, dẫn đến những hậu quả khôn lường nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời.

  • 07/07/2025

    8 thực phẩm nên tránh để bảo vệ gan khỏe mạnh

    Gan đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tổng thể. Lựa chọn đúng loại thực phẩm cũng như tránh những chất có hại góp phần bảo vệ chức năng gan khỏe mạnh.

  • 07/07/2025

    Liệu bạn có đang lo lắng về hiệu suất tình dục?

    Tình dục được cho là một hoạt động thú vị, nhưng thật khó để vui vẻ nếu bạn liên tục lo lắng về việc mình đang làm tốt như thế nào. Nếu bạn muốn làm cho cuộc sống tình yêu của mình trở nên hấp dẫn trở lại, hãy tìm hiểu lý do tại sao bạn có thể bị lo lắng về hiệu suất tình dục và nhận một số mẹo để giúp bạn thoải mái.

  • 06/07/2025

    Dấu hiệu cho thấy cơ thể đang mất nước

    Mất nước là tình trạng cơ thể không có đủ chất lỏng để hoạt động bình thường. Vào mùa hè, nguy cơ mất nước thường phổ biến hơn.

  • 06/07/2025

    Giải pháp làm mát không gian sống hiệu quả trong mùa hè

    Mùa hè với nền nhiệt cao kéo dài và độ ẩm tăng mạnh không chỉ gây khó chịu trong sinh hoạt hàng ngày mà còn ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng giấc ngủ. Cảm giác oi bức khiến việc chìm vào giấc ngủ trở nên khó khăn và thường xuyên bị gián đoạn trong đêm.

  • 05/07/2025

    Uống bao nhiêu cà phê là quá nhiều?

    Cà phê từ lâu đã trở thành thức uống quen thuộc của hàng triệu người mỗi sáng. Tuy nhiên, uống bao nhiêu là đủ để tốt cho sức khỏe và khi nào thì trở thành quá nhiều?

  • 05/07/2025

    Những câu hỏi thường gặp về nước kiềm

    Khi nước kiềm ngày càng phổ biến, các tuyên bố xung quanh lợi ích sức khỏe và khả năng cải thiện sức khỏe tổng thể của nó cũng tăng theo. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải xem xét kỹ lưỡng những khẳng định này. Vì vậy, hãy cùng tìm hiểu và khám phá sự thật về nước kiềm và những lợi ích thật sự của nước kiềm.

  • 05/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

Xem thêm