Trong cuộc trao đổi với PV VOV2, TS-BS Trương Hồng Sơn- Phó Tổng thư ký Tổng hội Y học Việt Nam, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam chia sẻ, dinh dưỡng là nền tảng của sức khỏe, liên quan nhiều đến tình trạng sức khỏe và bệnh tật. Trước đây, tình trạng suy dinh dưỡng khiến gia tăng nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm. Còn hiện tại, ở những thành phố lớn lại có tình trạng thừa cân béo phì tăng nguy cơ mắc các bệnh không lây nhiễm, do chế độ ăn không phù hợp. Như vậy, tất cả các vấn đề về dinh dưỡng đều ảnh hưởng đến sức khỏe.
“Bên cạnh vấn đề dinh dưỡng còn là vấn đề về VSTP, tôi tin nhiều gia đình hiện nay cũng đã để tâm nhiều hơn đến chuyện ăn uống, như ăn đủ và chất lượng ăn tốt hơn. Gần đây còn có xu hướng về ăn sạch. Ngoài ra, người dân cũng tìm hiểu nhiều hơn đến việc chế biến, làm sao để loại bỏ hoặc giảm các chất không có lợi cho sức khỏe, tăng cường rau và chất xơ... Thêm vào đó, người dân cũng đã có thói quen đọc thành phần dinh dưỡng trên bao bì, ngày sản xuất, hạn sử dụng và quy cách đóng gói bao bì”- TS Trương Hồng Sơn nói.
Đọc thêm: An toàn thực phẩm và dinh dưỡng khi xảy ra lũ lụt, hạn hán, xâm nhập mặn
Sử dụng thực phẩm hữu cơ luôn là mong muốn của người tiêu dùng
Theo một số báo cáo về thị trường và phân khúc người tiêu dùng cho thấy, người Việt Nam sẵn sàng chi tiêu nhiều hơn cho thực phẩm hữu cơ và tự nhiên; 5/10 người tiêu dùng đã nhận biết được các tiêu chuẩn thực phẩm và tìm kiếm chúng khi lựa chọn sản phẩm và 10% trong số đó sẵn sàng trả thêm tiền để mua các sản phẩm đạt tiêu chuẩn này.
Ngoài ra, theo báo cáo chỉ số Tetra Pak 2023, người tiêu dùng hiện đang cân nhắc nhiều về môi trường, bên cạnh sức khỏe cá nhân, khi mua thực phẩm. Theo đó, có tới 70% số người được khảo sát cho rằng, các sản phẩm lành mạnh không nên gây hại đến môi trường; đồng thời, 54% sẵn sàng thay đổi chế độ ăn uống để góp phần giảm phát thải. Tuy nhiên, từ thực tế tại nước ta, TS-BS Trương Hồng Sơn cho rằng, mong muốn tích cực này không dễ thực hiện .
“Chúng ta phải nhìn thấy 2 mặt vấn đề. Thứ nhất là sản xuất xanh và thứ hai là tiêu dùng xanh. Các nhà sản xuất khi chế biến thực phẩm và đóng gói bao bì cũng phải chú ý bao gói sản phẩm sẽ phân hủy sau bao nhiêu năm, làm thế nào tránh tạo ra rác cho môi trường, Thế nhưng, chi phí sản xuất các bao gói thân thiện môi trường sẽ cao hơn và điều này đương nhiên đội giá thành sản phẩm, hạn chế khả năng cạnh tranh. Thêm vào đó, người dân lại chưa đủ giàu để có thể gạt bỏ sự quan tâm của mình về giá thành, tuy là ủng hộ sản phẩm thân thiện môi trường nhưng vẫn băn khoăn về giá. Bên cạnh đó, ngoài sản xuất xanh còn có thói quen tiêu dùng xanh. Một nghiên cứu gần đây cho thấy, khoảng 50% những người hằng ngày đi chợ vẫn dùng túi nilon gây ảnh hưởng môi trường.”- TS Sơn nhận định.
Bao bì thực phẩm thân thiện môi trường là xu hướng tiêu dùng xanh cần được cộng đồng hưởng ứng
Ngoài việc lựa chọn sử dụng thực phẩm “xanh” và “sạch”, thì việc tránh lãng phí cũng là một trong những xu hướng sử dụng thực phẩm bền vững mà người dân hoàn toàn có thể chủ động thực hiện. Theo chia sẻ của TS Trương Hồng Sơn, ước tính, rác thải hữu cơ chiếm 3/4 lượng rác thải nói chung và trong số rác thải hữu cơ dễ phân hủy thì phần lớn là rác thải thực phẩm.
“Trong khu vực Châu Á- Thái Bình Dương, Việt Nam xếp hàng thứ 2 sau Trung Quốc về lượng thực phẩm bị vứt bỏ mỗi năm. Tại nước ta, ước tính lượng rác thải thực phẩm khoảng 3.9 tỷ USD tương đương khoảng 2% GDP – một con số rất lớn. Nước chúng ta còn nghèo, thực phẩm lại không nhiều nhưng lại bỏ phí thực phẩm một cách rất đáng tiếc. Một số khảo sát cho thấy 50% số thực phẩm bị vứt bỏ thường do tâm lý để phần của người Việt. Thêm vào đó, tâm lý tích trữ đồ ăn quá nhiều trong tủ lạnh, thực phẩm rất có thể bị lãng quên. Sau vài tháng bỏ ra chất lượng thực phẩm bị ảnh hưởng và không ai dám ăn. Vấn đề thứ ba là sự lãng phí do chế biến, việc nấu quá nhiều dư thừa so với nhu cầu và không thể tiêu thụ hết vào cơ thể nên đành vứt đi- điều này cũng rất lãng phí”- TS Trương Hồng Sơn cho hay.
Để tránh lãng phí thực phẩm TS Trương Hồng Sơn khuyến cáo, người dân cần thay đổi thói quen tiêu dùng, đó là không nên nấu nướng quá nhiều, tính toán lượng thực phẩm đủ dùng đối với các thành viên trong gia đình. Cần học cách đánh giá về chất lượng thực phẩm. Lên kế hoạch mua sắm vừa phải, bảo quản thực phẩm đúng cách, không dự trữ quá nhiều đồ ăn. Khuyến nghị cố gắng dùng đồ ăn tươi, thực phẩm mua về chế biến sớm. Trong trường hợp lưu trữ tủ lạnh, tủ đông thì nên để trong thời gian ngắn vừa giúp bảo vệ sức khỏe, không bị dư thừa nhiều thức ăn.
TS- BS Trương Hồng Sơn- Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Để xu hướng tiêu dùng thực phẩm lành mạnh, bền vững được hiện thực hóa, ngoài sự thay đổi nhận thức của người dân, theo TS-BS Trương Hồng Sơn, các nhà sản xuất, các doanh nghiệp chế biến và kinh doanh thực phẩm cũng cần tham gia tích cực vào quá trình này bằng những hành động cụ thể.
Đọc thêm: Nhận biết thực phẩm không lành mạnh và thực phẩm thay thế
“Đối với doanh nghiệp cần nâng cao công nghệ và quy trình sản xuất theo kịp với xu hướng sản xuất xanh, phát triển bền vững. Liên quan đến việc sử dụng năng lượng trong quá trình sản xuất. Hiện nay đang hướng đến sản xuất bằng năng lượng tái tạo, cùng với đó, các nhà sản xuất cần tập trung vào các sản phẩm sạch, hướng đến các sản phẩm hữu cơ. Và để làm được việc này, các nhà sản xuất cần hướng đến sự đa dạng, đa dạng ở đây bao gồm các sản phẩm thông thường và cả những sản phẩm xanh, sản phẩm hữu cơ để người dân có quyền lựa chọn”- TS Trương Hồng Sơn khẳng định.
Hơn thế, việc xây dựng các chính sách và xây dựng kế hoạch truyền thông cũng cần được đặc biệt chú trọng.
“Đây là chủ đề chính trong chương trình hành động xanh của Việt Nam, tập trung vào những vấn đề về truyền thông như kế hoạch về tăng trưởng, phát triển bền vững và phát triển xanh tại các địa phương. Chúng ta cũng phải tính toán để giảm cường độ phát thải khí nhà kính. Chúng ta có lộ trình xanh hóa trong quá trình sản xuất và cuối cùng là xanh hóa về lối sống, tiêu dùng bền vững. Ở đây còn có trách nhiệm của cả doanh nghiệp trong việc tuyên truyền nâng cao ý thức bảo vệ môi trường. Rồi vấn đề về môi trường sản xuất, những vấn đề về cung ứng hàng hóa, phân phối hàng hóa theo cơ chế xanh…”- TS Trương Hồng Sơn nhấn mạnh.
Tham khảo thêm: Chuyên gia cảnh báo: tác động nghiêm trọng đến sức khỏe do biến đổi khí hậu đối với phụ nữ mang thai, trẻ em và người già
Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.
Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.
Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.
Cá cơm là một nguồn dinh dưỡng ấn tượng, mang lại những lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.
Kháng sinh (hay thuốc kháng sinh) đóng vai trò then chốt trong y học hiện đại, giúp điều trị hiệu quả các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.
Chất béo thường bị hiểu lầm là “kẻ thù” của sức khỏe, đặc biệt là đối với tim mạch và cân nặng. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy không phải tất cả chất béo đều có hại. Ngược lại, một số loại chất béo tốt lại đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì năng lượng, hấp thụ vitamin và bảo vệ cơ thể khỏi viêm nhiễm. Trong đó, dầu ăn có nguồn gốc thực vật như dầu ô liu, dầu bơ, dầu mè... không chỉ mang lại hương vị phong phú cho món ăn mà còn cung cấp các acid béo có lợi cho tim mạch, não bộ và hệ miễn dịch.
Mùa hè với những ngày nắng gay gắt không chỉ mang đến niềm vui của những chuyến đi chơi mà còn ẩn chứa nguy cơ sức khỏe mà ít ai để ý: cảm nắng. Đây là một tình trạng nghiêm trọng xảy ra khi cơ thể không thể tự điều hòa nhiệt độ trong môi trường nóng bức, dẫn đến những hậu quả khôn lường nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời.
Gan đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tổng thể. Lựa chọn đúng loại thực phẩm cũng như tránh những chất có hại góp phần bảo vệ chức năng gan khỏe mạnh.