Nội tiết tố và tác động đến sức khỏe
Chúng ta có xu hướng nghĩ về hormone vào những thời điểm nhất định trong cuộc sống, chẳng hạn như tuổi dậy thì, mang thai và thời kỳ tiền mãn kinh, nhưng sự thật là hormone ảnh hưởng đến sức khỏe của cơ thể và tâm trí chúng ta mỗi ngày.
Hormon là những chất hóa học đặc biệt di chuyển trong máu, có nhiệm vụ mang thông điệp từ các tuyến nội tiết - nơi sản xuất ra các chất này đến các tế bào ở các bộ phận khác nhau của cơ thể. Những thông điệp này giúp quản lý các quá trình tế bào kiểm soát sự thèm ăn, sự tăng trưởng, căng thẳng, lượng đường trong máu, chu kỳ giấc ngủ, ham muốn tình dục và hiệu suất tình dục,..., gần như tất cả các chức năng của cơ thể..
Vai trò của hormone
Thuật ngữ 'nội tiết tố' đã trở thành từ đồng nghĩa với 'tâm trạng'. Mặc dù hormone có ảnh hưởng đến tâm trạng nhưng chúng còn tác động nhiều hơn thế đến cơ thể con người.
Hormone có liên quan đến hầu hết các chức năng của cơ thể - từ các chức năng cơ bản (đói, nhịp tim...) đến các chức năng phức tạp (sinh sản và cảm xúc).
Một số hormone, chẳng hạn như serotonin và dopamine, cũng có chức năng như chất dẫn truyền thần kinh - hóa chất chuyển tiếp thông điệp giữa các tế bào thần kinh trong não và từ tế bào thần kinh đến cơ bắp. Chất dẫn truyền thần kinh giúp phối hợp chuyển động và kiểm soát tâm trạng và nhận thức.
Các hormone được sản xuất bởi các tuyến nội tiết, tạo nên hệ thống nội tiết
Các tuyến nội tiết chính trong cơ thể bao gồm: tuyến yên, vùng dưới đồi, tuyến ức, tuyến thượng thận, tuyến tụy, tuyến giáp, buồng trứng và tinh hoàn. Mạng lưới các tuyến và cơ quan sản xuất hormone của cơ thể được gọi là hệ thống nội tiết.
Chẩn đoán và điều trị các vấn đề sức khỏe liên quan đến nội tiết tố
Vì hormone rất quan trọng đối với hoạt động bình thường nên những vấn đề nhỏ về cân bằng hormone có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Tuy nhiên, việc chẩn đoán vấn đề về hormone có thể phức tạp và việc điều trị thường bao gồm nhiều thứ hơn là chỉ bổ sung nhiều hơn hoặc ít hơn một loại hormone nhất định.
Hệ thống nội tiết là một mạng lưới tương tác phức tạp. Các hormone tương tác với nhau và với nhiều hệ thống khác của cơ thể, bao gồm cả hệ thống miễn dịch, theo những cách mà chúng ta chưa hiểu hết được.
Dưới đây là cái nhìn về một số hormone chính và nghiên cứu cho chúng ta thấy về vai trò đa dạng của chúng trong cơ thể con người.
Estrogen
Estrogen được sản xuất chủ yếu ở buồng trứng và đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển hệ sinh sản của phụ nữ ở tuổi dậy thì. Estrogen (thực chất là một nhóm hormone - estrone, estradiol và estriol) giúp điều hòa chu kỳ kinh nguyệt trong độ tuổi sinh đẻ của phụ nữ.
Đàn ông cũng có nội tiết tố estrogen
Điều mà nhiều người không nhận ra là cơ thể nam giới cũng tạo ra estrogen. Một lượng nhỏ estrogen được tiết ra bởi tuyến thượng thận và mô mỡ ở cả hai giới. Cơ thể nam giới cũng tạo ra estrogen bằng cách chuyển đổi testosterone thành estradiol - một loại hormone quan trọng đối với sức khỏe xương ở cả nam và nữ.
Estrogen cũng ảnh hưởng đến sức khỏe của não, gan, tim và da, đồng thời giúp điều chỉnh các quá trình trao đổi chất, chẳng hạn như mức cholesterol.
-
Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh
Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.
-
Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh
Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.
-
8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh
Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.
-
Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ
Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.
-
Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn
Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
-
Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?
Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?
-
Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?
Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.
-
Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da
Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.
