Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Giữ tinh khí vào mùa đông để sang xuân không bị bệnh tật

Theo quan niệm của phép dưỡng sinh y học phương Đông, hạn chế sinh hoạt tình dục vào mùa đông là một trong những bí quyết để bảo vệ và nâng cao sức khỏe.

Giữ tinh khí vào mùa đông để sang xuân không bị bệnh tật

Sách Tuân sinh bát tiên của danh y Cao Khiêm (đời Minh, Trung Quốc) đã chỉ rõ: “Ba tháng mùa đông khí hậu giá lạnh là thời gian để bổ dưỡng ngũ tạng, con người phải bế tinh giữ thần để bảo tồn sức khỏe”. Dân gian cũng nói: chuyện phòng the nên “xuân một hè hai, thu một đông không”.

Theo cổ nhân, mùa đông tiết trời giá lạnh, công năng của các tạng phủ suy giảm, đặc biệt là tạng thận, vậy nên vào mùa đông cần phải chú ý bổ dưỡng thận tạng, hạn chế chuyện chăn gối để bảo hộ tinh khí, nếu không ở những người thể chất suy nhược rất dễ phát sinh bệnh tật, thậm chí có thể nguy hiểm đến tính mạng, với những người có thể chất cường tráng tuy không sinh bệnh ngay, nhưng đến mùa xuân lại dễ phát sinh những căn bệnh tiềm ẩn. Đúng như sách Nhiếp sinh tạp thoại đã viết: “Người không biết giữ tinh khí vào mùa đông thì sẽ phát bệnh”, hay y thư kinh điển Nội kinh cũng nói: “Người biết giữ tinh khí vào mùa đông thì sang xuân không bị bệnh tật”.

Dưỡng sinh tình dục vào mùa đông là một trong những bí quyết để bảo vệ và nâng cao sức khỏe (ảnh minh họa).

Dưỡng sinh tình dục vào mùa đông là một trong những bí quyết để bảo vệ và nâng cao sức khỏe (ảnh minh họa).

 

Y học cổ truyền phương Đông cho rằng, khi giao hợp thì vai trò trực tiếp thuộc vế hai tạng tâm và thận, tạng phế có vị trí gián tiếp giúp đỡ. Phát sinh ham muốn tình dục là do tâm hoả và thận hoả, tinh dịch sinh ra từ thận thuỷ, mà phế kim lại sinh thận thuỷ. Tình dục quá độ có thể làm cho hoả của tim và thận thất thoát, lại thêm xuất tinh làm cho âm tinh của thận và phế bị tiêu hao. Mùa đông tiết trời giá lạnh, dương khí vốn đã suy kém, hai tạng tâm và phế cũng hư yếu, nếu phòng the quá độ càng dễ làm cho tinh hư thận tổn mà gây ra bệnh tật. Vì thế, vào mùa đông, việc hạn chế chuyện chăn gối là yếu tố quan trọng để tăng cường thể chất, phòng chống bệnh tật, làm chậm quá trình lão hoá. Sách Tuân sinh bát tiên có nói: “Sau Đông chí dương khí bắt đầu nảy nở, âm dương giao tinh, vạn vật khí lực còn yếu, lúc này không nên phát tiết”.

Kết quả nghiên cứu của các nhà y học phương Tây cho thấy, sau khi giao hợp, nhiễm sắc thể của thỏ nhà có sự biến đổi rõ rệt, thể hiện chức năng của thuỳ não trước bị suy giảm. Tế bào của tuyến yên có chức năng bài tiết hormon sinh trưởng, hormon môn tuyến vỏ thượng thận và tuyến giáp trạng. Các hormon này chính là yếu tố quan trọng để sản sinh năng lượng cho cơ thể trong mùa đông giá lạnh, có vai trò thiết yếu đối với hoạt động của sự sống. Vì vậy, giao hợp thái quá sẽ làm suy giảm chức năng của tuyến yên, làm cho khả năng chống chọi với giá lạnh của cơ thể vốn dĩ đã dễ suy yếu và thúc đẩy nhanh quá trình lão hoá.

Vả lại, vào mùa đông khi nhiệt độ xuống thấp, nếu hạn chế sinh hoạt tình dục thì có thể bảo trì được một nguồn năng lượng quan trọng có tác dụng bảo vệ sức khỏe và kéo dài tuổi thọ.

Con người sống trong thế giới tự nhiên nên không thể không chịu ảnh hưởng của thế giới tự nhiên. Y học phương Đông cho rằng, “thiên nhân hợp nhất”, con người và trời đất luôn luôn tương ứng, âm dương khí huyết của con người và giới tự nhiên giữ một trạng thái cân bằng hòa hợp. Vì vậy, khi thời tiết khí hậu bên ngoài đột nhiên thay đổi hoặc có những ảnh hưởng không tốt của mặt trăng mặt trời hoặc trong thời kỳ bệnh tật hoành hành thì chuyện phòng the nên kiêng khem. Y thư cổ đã nói: “Đại hàn đại thử, mưa to gió lớn cần kỵ chuyện phòng the”. Đặc biệt, trong mùa đông liên tục có các đợt không khí lạnh, cơ thể con người hầu hết không thể thích ứng ngay được, khí huyết âm dương mất cân bằng, vậy nên việc cấm kỵ chuyện phòng the để điều dưỡng bảo vệ tinh khí và thích ứng với sự thay đổi khí hậu bên ngoài là điều hết sức cần thiết.

Thêm nữa, vào mùa đông, khí hậu giá lạnh tác động vào cơ thể khiến cho sự trao đổi chất và chức năng sinh lý dễ rơi vào trạng thái ức chế, tâm trạng của con người cũng ở vào trạng thái trầm lắng. Tâm trạng không tốt, khí huyết bất an là những yếu tố khiến cho việc hạn chế và cấm kị chuyện phòng the là cần thiết. Y học phương Đông có học thuyết “Cửu khí bách bệnh”, tức là do tâm thần kinh mất điều hoà mà gây ra các trạng thái như tức giận thì khí lên, vui mừng thì khí hoãn, bi thương thì khí mất, lo sợ thì khí xuống, dễ làm tổn thương các tạng can, tâm, tỳ, vị. Lúc này, nếu sinh hoạt tình dục sẽ dễ gây ra rối loạn khí huyết âm dương.

Người xưa không chỉ coi trọng ảnh hưởng của sự thay đổi thời tiết đối với sinh hoạt tình dục mà còn chỉ rõ vào những thời gian tiết khí đặc thù cũng nên tránh chuyện phòng the. Ví như, trong các sách Hoa Đà châm cứu kinh, Quảng tự kỷ yếu, Trường sinh bí quyết, Tuân sinh bát tiên... đều nói rằng: trước và sau Đông chí không nên sinh hoạt tình dục, bởi lẽ: một là, do trước sau Đông chí thời tiết rất lạnh; hai là, do Đông chí là thời điểm giao thoa chuyển hoá âm dương của giới tự nhiên, khí của âm dương ở vào giai đoạn rối ren bất ổn, khí huyết của con người cũng dễ xảy ra những hỗn loạn tương ứng. Hơn nữa, Đông chí là lúc âm đến cực điểm, dương vừa mới sinh. Dương khí vừa mới sinh nên rất yếu ớt, cũng giống như Hạ chí, là lúc hư yếu nhất trong năm, vậy nên tránh chuyện phòng the. Sách Tuân sinh bát tiên có nói: “Sau Đông chí dương khí bắt đầu nảy nở, âm dương giao tinh, vạn vật khí vi, lúc này không nên phát tiết”, nếu không chẳng những có hại cho việc sinh đẻ mà còn ảnh hưởng đến tuổi thọ.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 5 loại kháng sinh tự nhiên

ThS. Hoàng Khánh Toàn - Theo Sức khỏe & Đời sống
Bình luận
Tin mới
  • 21/08/2025

    Ăn thuần chay có ảnh hưởng xấu đến làn da và mái tóc?

    Một chế độ ăn thuần chay cân bằng có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe làn da và mái tóc. Chỉ khi không được thực hiện đúng cách, chế độ ăn chay có thể gây ra một số vấn đề do thiếu hụt dinh dưỡng. Từ đó, tiềm ẩn rủi ro khiến da xấu và tóc rụng...

  • 21/08/2025

    Chăm sóc và phòng ngừa bệnh tay chân miệng ở trẻ em

    Bệnh tay chân miệng là một trong những căn bệnh truyền nhiễm phổ biến ở trẻ em. Với tốc độ lây lan nhanh chóng qua đường tiêu hóa và tiếp xúc trực tiếp, bệnh không chỉ gây khó chịu cho trẻ mà còn tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nguy hiểm nếu không được xử lý kịp thời.

  • 20/08/2025

    Thực hư tin đồn acid folic gây độc và dẫn đến ung thư

    Gần đây, trên mạng xã hội lan truyền thông tin cho rằng dùng quá nhiều thực phẩm bổ sung và thực phẩm tăng cường acid folic có thể gây độc, thậm chí dẫn đến ung thư. Thực hư thông tin này ra sao?

  • 20/08/2025

    Dị ứng có thể gây chảy máu mũi không?

    Người lớn và trẻ em bị dị ứng đường hô hấp, chẳng hạn như viêm mũi dị ứng (viêm đường mũi sau khi tiếp xúc với chất gây dị ứng), có nguy cơ cao bị chảy máu cam.

  • 19/08/2025

    Cách làm mờ và loại bỏ đốm đồi mồi một cách tự nhiên

    Đốm đồi mồi là những vết sẫm màu, phẳng do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, thường xuất hiện trên mặt, tay và các vùng da hở khác. Hãy trao đổi với bác sĩ chuyên khoa da liễu trước khi sử dụng các biện pháp khắc phục tự nhiên.

  • 18/08/2025

    Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh

    Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.

  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

Xem thêm