Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

'Điểm mặt' các rối loạn tâm thần thường gặp do học online

Do đại dịch COVID-19, con em chúng ta phải học ở nhà, qua mạng internet với máy tính hoặc điện thoại, được gọi là học online. Việc học online kéo dài khiến trẻ có nguy cơ mắc các rối loạn tâm thần.

Nhiều bệnh tật đã phát sinh trong quá trình học online của học sinh, sinh viên. Dưới đây là một số rối loạn tâm thần thường gặp.

1. Nghiện game online

Các cháu học một mình trong phòng kín, bố mẹ thì phải đi làm, không ai có thể giám sát được các cháu. Vậy là nhiều cháu sau khi điểm danh vào lớp thì chuyển sang chơi game. 

Lúc này, các cháu sẽ thoải mái chơi game, thầy cô giáo không thể giám sát hết lớp học online, còn gia đình thì từ lâu đã để các cháu... tự quản.

Tổ chức Y tế thế giới (năm 2018) quy định nghiện game là chơi game được trên 1 năm và việc chơi game đã ảnh hưởng rõ ràng đến các chức năng học tập, quan hệ xã hội... 

Chúng ta đã bước sang năm thứ 2 học online, nhiều cháu từ trước đã là các game thủ, giờ càng chơi game nhiều hơn. Các cháu trước đây chỉ thỉnh thoảng chơi game, giờ cơ hội chơi game đã đến, nhanh chóng đuổi kịp và vượt các đàn anh, đàn chị trên game trường về mức độ đam mê, thời gian chơi game và hậu quả là học hành sút kém.

Chỉ cần chơi game mỗi ngày trên 4 giờ, thời gian liên tục (ngày nào cũng chơi game) trên 1 tháng là sẽ phát triển thành nghiện game. Tiêu chuẩn này quá dễ để đạt được. Sáng trẻ chơi 3 giờ, chiều 1 giờ, tối 1 giờ, vậy là đã có 5 giờ chơi game mỗi ngày!. 

Học online dài ngày khiến nhiều trẻ nghiện game.

(Ảnh minh họa)

Chiều bố mẹ đi làm về thì cứ ngỡ con mình đang chăm chỉ học bài trên máy tính. Buổi tối, nếu có bị bố mẹ bắt gặp thì trẻ sẽ lý luận rằng con vừa chơi game, rằng con mới giải lao...

Người chơi game do dành hết tâm huyết vào game nên sẽ không chú ý đến học hành, ăn uống thất thường, bỏ hết mọi quan hệ xã hội ngoài cuộc sống thực, luôn than phiền mệt mỏi và buồn ngủ. 

Vì vậy các bậc phụ huynh nếu thấy con em mình có các dấu hiệu trên, cần phải nghi ngờ và bí mật tìm hiểu để kịp thời phát hiện, tránh để trẻ nghiện game rồi mới biết thì đã muộn.

Để cai nghiện game, trẻ phải được điều trị nội trú trong khoa tâm thần bằng thuốc an thần và thuốc chống trầm cảm mới. Sau cai nghiện, bệnh nhân cần phải từ bỏ internet (hết học online), uống thuốc củng cố tối thiểu 6 năm.

2. Lo âu do học online

Học online không thể gây lo âu ở người bình thường, mà chỉ thúc đẩy sự khởi phát ở những người có nguy cơ bị lo âu và làm tái phát hoặc nặng thêm những người đã có lo âu trước đó.

Học online thúc đẩy lo âu xuất hiện và phát triển là do màn hình của các thiết bị điện tử mà học sinh, sinh viên sử dụng (điện thoại di dộng, máy vi tính) đều phát ra các ánh sáng xanh khiến não bị kích thích nên lo âu gia tăng.

Trẻ lo lắng quá mức thường xuyên, lo lắng về bất kì một chuyện gì, bồn chồn, đứng ngồi không yên, đánh trống ngực, ra nhiều mồ hôi, lòng bàn tay, bàn chân, đau mỏi vùng cổ gáy, đầy bụng, đái rắt, run tay...

Học online dài ngày khiến trẻ dễ sinh rối loạn lo âu.

(Ảnh minh họa)

Ngoài ra, trẻ còn khó tập trung chú ý và khó ghi nhớ, khó vào giấc ngủ, dễ mệt khi phải cố gắng nhẹ. Vì thế kết quả học tập của trẻ sẽ rất sút kém. Lo lắng và bồn chồn quá mức có thể khiến trẻ xuất hiện ý định và hành vi tự sát.

Khi các bậc phụ huynh phát hiện ra con em mình luôn lo lắng quá mức, bồn chồn, than phiền không thể chú ý và ghi nhớ, run tay, lòng bàn tay luôn ẩm ướt mồ hôi cần nghĩ đến lo âu và đưa trẻ đi khám bệnh tại bác sĩ tâm thần.

Bệnh nhân lo âu cần được điều trị bằng thuốc chống trầm cảm và thuốc bình thần trong thời gian tối thiểu 5 năm.

3. Trầm cảm do học online

Cũng như lo âu, trầm cảm không tự nhiên xuất hiện. Học online chỉ là yếu tố thúc đẩy khiến trầm cảm xuất hiện, tái phát hoặc nặng lên ở bệnh nhân đã bị trầm cảm từ trước hoặc có nguy cơ bị trầm cảm.

Bệnh nhân có nét mặt ủ rũ, buồn bã, họ mất hết các sở thích vốn có (nghe nhạc, đọc sách, chơi thể thao), than phiền mệt mỏi, mất năng lượng, rằng chỉ nguyên việc vệ sinh cá nhân buổi sáng đã khiến họ kiệt sức.

Bệnh nhân còn than phiền ăn không ngon miệng nên ăn ít, sút cân rõ ràng, khó vào giấc ngủ, ngủ được rất ít, giấc ngủ không sâu và thức dậy rất sớm. Họ cảm thấy rất khó chịu khi thức giấc.

Bệnh nhân còn than phiền chán nản, buồn, bi quan mà không có lý do gì. Bệnh nhân luôn khăng khăng mình kém cỏi so với bạn bè, làm xấu mặt bố mẹ vì học kém. 

Ngoài ra, bệnh nhân có lo lắng nhiều, khó chú ý, khó ghi nhớ bài học hoặc những việc mà bố mẹ dặn phải làm, hay quên làm bài tập cô giáo giao.

Một số trẻ có ý định và hành vi tự sát. Các em thường chọn lúc gia đình không có ai ở nhà để hành dộng (không bị ai cản trở). Các em có thể uống thuốc quá liều (paracetamol), dùng thuốc bảo vệ thực vật, bả chuột, thắt cổ, dùng dao cắt mạch máu và nhảy từ nhà cao tầng xuống...

Trẻ dễ bị trầm cảm khi phải học online dài ngày.

(Ảnh minh họa)

Trước khi có hành vi tự sát, trẻ thường biểu hiện bi quan, chán nản và tuyệt vọng. Trẻ có thể chia sẻ ý định tự sát với bạn bè, với anh chị và với cả bố, mẹ. Tiếc là nhiều người chỉ coi đó là câu nói đùa nên không có thái độ nghiêm túc phòng chống.

Đôi khi, trẻ đem tặng các đồ dùng mà mình yêu thích cho người khác trước khi tự sát. Hành động này cũng cần được bố mẹ chú ý.

Các bậc phụ huynh khi thấy con mình buồn vô cớ, chán ăn, sút cân, mất ngủ, lo lắng, tuyệt vọng, mất các sở thích cũ thì cần đưa trẻ đi khám bệnh ở bác sĩ tâm thần để được khám và điều trị kịp thời.

Bệnh nhân lo âu, trầm cảm có ý định và hành vi tự sát cần được điều trị nội trú BẮT BUỘC. Các trường hợp khác có thể điều trị ngoại trú bằng thuốc chống trầm cảm và an thần kinh mới trong tối thiểu 3 năm.

Tham khảo thêm thông tin bài viết: Một số rối loạn tâm thần hậu COVID hay gặp.

PGS.TS. Bùi Quang Huy - Chủ nhiệm khoa Tâm thần, Bệnh viện Quân y 103 - Theo suckhoedoisong.vn
Bình luận
Tin mới
  • 18/08/2025

    Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh

    Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.

  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

  • 15/08/2025

    Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

    Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?

  • 15/08/2025

    Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

    Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.

  • 15/08/2025

    Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da

    Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.

Xem thêm