Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Học online thời COVID-19: gia tăng nguy cơ gây hại cho thị lực của trẻ

Đại dịch COVID-19 đang làm đảo lộn phương pháp học tập của trẻ, và kéo theo đó là những ảnh hưởng đến mắt. Với việc các trường học chuyển sang học trực tuyến ở nhà, trẻ đang dành nhiều thời gian hơn trước màn hình máy tính và nhiều bậc cha mẹ cũng đồng thời nới lỏng dần các quy tắc về thời gian sử dụng TV và các trò chơi điện tử để quản lý trẻ trong thời gian giãn cách xã hội.

Trong bối cảnh dịch bệnh, trẻ đang ngày càng dành ít thời gian ngoài trời hơn so với trước đây. Sự kết giữa thời gian sử dụng thiết bị điện tử nhiều hơn và thời gian ở ngoài trời ít hơn thực sự có thể gây hại cho thị lực và khiến chúng có nguy cơ phát triển bệnh cận thị hoặc mức cận thị gia tăng. Điều đó có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng về mắt trong tương lai, bao gồm một số bệnh có thể gây mù lòa.

Nguyên nhân nào gây cận thị?

Các nhà khoa học vẫn đang cố gắng tìm hiểu xem cận thị phát triển và tiến triển như thế nào. Cận thị xảy ra khi nhãn cầu quá dài hoặc sức tập trung của mắt quá mạnh, khiến các tia sáng tập trung ở phía trước võng mạc thay vì rơi trên võng mạc ở điểm vàng, khiến hình ảnh bị mờ. Mặc dù kính thuốc hay kính áp tròng có thể điều chỉnh thị lực của trẻ, nhưng các nghiên cứu cho thấy rằng bị cận thị nặng khiến trẻ có nguy cơ mắc một số vấn đề về mắt, bao gồm bong võng mạc, tăng nhãn áp và thoái hóa điểm vàng.

Một số yếu tố trong việc liệu một đứa trẻ có bị cận thị hay không bao gồm di truyền, việc nằm ngoài tầm kiểm soát của cha mẹ, nhưng các nghiên cứu đều cho thấy rằng các nguy cơ này đều có thể giảm bớt. Theo nghiên cứu trong vòng 25 năm cho thấy rằng làm việc gần - như đọc sách hoặc sử dụng máy tính bảng - làm tăng tỷ lệ mắc bệnh cận thị. Ví dụ: một nghiên cứu trên toàn quốc ở Đài Loan cho thấy rằng các chương trình học sau giờ học với nhiều bài tập bắt buộc nhìn “cận cảnh” có liên quan đến việc làm tăng khả năng bị cận thị ở trẻ em từ 7 đến 12 tuổi. Nghiên cứu về học sinh Trung Quốc cho thấy thời gian làm việc tập trung vào các vật thể ở khoảng cách dưới 20 cm có liên quan đến việc gia tăng khả năng cận thị. Các nhà nghiên cứu ở Ireland phát hiện ra rằng hơn ba giờ sử dụng màn hình mỗi ngày làm tăng tỷ lệ mắc bệnh cận thị ở học sinh.

Các vấn đề về hoạt động ngoài trời

Nhiều nghiên cứu hiện nay cho thấy việc dành thời gian ngoài trời có thể làm chậm sự khởi phát và tiến triển của bệnh cận thị. Tại Đài Loan, học sinh lớp 1 tại các trường được xây dựng chương trình học tăng thời gian hoạt động ngoài trời lên 11 giờ hoặc nhiều hơn mỗi tuần ít bị cận thị hơn so với các bạn cùng lứa tuổi. Tương tự, ở Trung Quốc, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng thêm 40 phút hoạt động ngoài trời mỗi ngày ở trường làm giảm sự phát triển của tật cận thị ở trẻ 6 tuổi trong vòng 3 năm tiếp theo.

Vẫn chưa rõ tại sao dành thời gian hoạt động ngoài trời lại bảo vệ chống lại bệnh cận thị, hoặc tại sao việc nhìn một vật quá gần có thể làm cho cận thị trở nên tồi tệ hơn. Giả thuyết cho rằng cường độ ánh sáng và thời gian ở ngoài trời điều chỉnh sự giải phóng dopamine trong võng mạc - chất kiểm soát sự phát triển của mắt. Các lý thuyết khác tập trung vào việc khoảng cách xem ảnh hưởng như thế nào đến nơi ánh sáng tập trung vào võng mạc; khoảng cách xem ngắn hơn trong nhà có thể thúc đẩy sự phát triển bất thường của mắt.

Mặc dù không có sự thống nhất về thời gian trẻ em cần ở bên ngoài hay tầm quan trọng của cường độ ánh sáng mà trẻ tiếp xúc, tuy nhiên việc dành thời gian ngoài trời nhiều hơn có thể giúp cân bằng nhiều “công việc khiến mắt phải nhìn gần” hơn theo một nghiên cứu về trẻ em tại Úc cho thấy .

Thời thơ ấu là thời điểm quan trọng để xem xét về cận thị vì trẻ em bị cận thị có xu hướng trở nên cận thị nặng nề hơn theo thời gian. Tuổi khởi phát cận thị là yếu tố dự báo có ý nghĩa nhất về tình trạng cận thị nặng sau này. Trên toàn cầu, tỷ lệ cận thị đang tăng lên. Tỷ lệ cận thị ở trẻ em từ 6-19 tuổi ước tính vào khoảng 40% ở Châu Âu và Bắc Mỹ, và cao hơn ở Châu Á. Vào giữa thế kỷ 20 , các nhà nghiên cứu nghiên cứu xu hướng này đã ước tính rằng khoảng một nửa dân số thế giới có thể bị cận thị.

Tỷ lệ cận thị cao như vậy cũng đi kèm với gánh nặng kinh tế. Khả năng mất năng suất do cận thị là gần 250 tỷ đô la Mỹ vào năm 2015 trên toàn cầu.

Xây dựng lối sống lành mạnh cho mắt tại nhà

Cha mẹ có thể giúp đỡ con trẻ bằng cách quản lý thời gian sử dụng thiết bị của con mình để hỗ trợ việc giáo dục, trong khi vẫn cần hạn chế các nội dung như hoạt hình hay trò chơi điện tử. Cha mẹ cũng có thể khuyến khích các hoạt động ngoài trời nhiều hơn nhưng vẫn cần đảm bảo giãn cách xã hội.

Có các quy tắc rõ ràng, đặt giới hạn về thời gian sử dụng thiết bị và phong cách giao tiếp của cha mẹ có liên quan đến thời gian sử dụng thiết bị của trẻ em ít hơn. Cách làm mẫu của cha mẹ cũng ảnh hưởng đến lượng thời gian xem TV của trẻ.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo rằng trẻ em dưới 5 tuổi chỉ nên dành một giờ hoặc ít hơn mỗi ngày trên các thiết bị số; và trẻ em dưới 1 tuổi không sử dụng các thiết bị số. Liên hiệp Mắt trẻ em khuyến nghị vui chơi ngoài trời hàng ngày, không có thời gian sử dụng màn hình cho trẻ dưới 2 tuổi, tối đa 1-2 giờ mỗi ngày cho trẻ từ 2 đến 5 tuổi và thời gian sử dụng màn hình có hướng dẫn với thời gian giải lao thường xuyên cho trẻ trên 5 tuổi.

Phụ huynh và giáo viên cũng có thể tham khảo các lời khuyên hữu ích cho sức khỏe mắt từ Viện Nhãn khoa Hoa Kỳ. Dưới đây là một số khuyến nghị:

  • Nghỉ 20 giây sau công việc phải nhìn gẫn cứ sau mỗi 20 phút
  • Đặt hẹn giờ để nhắc trẻ nghỉ giải lao
  • Giữ các phương tiện số cách xa khuôn mặt trẻ từ 45 đến 60 centimet.

Tham khảo thêm thông tin tại: Học online thời Covid-19: Phải làm gì để bảo vệ đôi mắt và thị lực cho trẻ?

 

Theo School of Public Health, University of Michigan
Bình luận
Tin mới
Xem thêm