Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Bệnh hô hấp ở trẻ nhỏ vào mùa đông: Cha mẹ cần biết gì?

Mùa đông với không khí lạnh và khô hanh khiến trẻ nhỏ dễ mắc các bệnh về đường hô hấp. Khi thời tiết chuyển lạnh, trẻ thường ở trong nhà nhiều hơn, tạo điều kiện cho vi khuẩn và virus lây lan nhanh chóng. Hiểu biết về các bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng ngừa, là chìa khóa để cha mẹ bảo vệ sức khỏe trẻ nhỏ, giúp các bé vượt qua mùa đông an toàn và khỏe mạnh.

Các bệnh hô hấp thường gặp ở trẻ em vào mùa đông và nguyên nhân

Mùa đông là thời điểm trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi với hệ miễn dịch non yếu, rất dễ mắc các bệnh hô hấp. Các bệnh thường gặp bao gồm: viêm phổi thường phát triển từ cảm cúm hoặc nhiễm trùng hô hấp, viêm phế quản do virus cảm lạnh gây ra, dẫn đến ho dai dẳng và khó thở, nhiễm virus hợp bào hô hấp phổ biến, nguy hiểm với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, ho gà, cảm lạnh và viêm xoang. Việc nhận biết và phân biệt sớm các bệnh này là rất quan trọng để cha mẹ có thể hành động kịp thời, ngăn ngừa lây nhiễm và bảo vệ sức khỏe của trẻ.

Các bệnh hô hấp ở trẻ nhỏ vào mùa đông chủ yếu do virus và vi khuẩn gây ra, dễ lây lan qua đường hô hấp trong môi trường đông đúc, không gian kín như trường học, nhà trẻ. Ngoài nguyên nhân trực tiếp là tác nhân gây bệnh, nhiều yếu tố khác cũng làm tăng nguy cơ: không khí ô nhiễm, bụi bẩn, hoặc thay đổi nhiệt độ đột ngột đều làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Hệ miễn dịch non yếu của trẻ nhỏ là nguyên nhân chính khiến mùa đông trở thành thời điểm nhạy cảm. Ngoài ra, thiếu dinh dưỡng, thiếu ngủ, bệnh mãn tính (như hen suyễn), không gian sống không sạch sẽ hoặc stress đều làm tăng khả năng mắc và khiến bệnh nặng thêm, đòi hỏi cha mẹ phải chú ý đặc biệt để bảo vệ sức khỏe trẻ.

Đọc thêm tại: Viêm phổi ở trẻ em: những chú ý quan trọng cho cha mẹ 

Triệu chứng nhận biết sớm bệnh hô hấp

Triệu chứng của các bệnh hô hấp trẻ em giai đoạn đầu thường khó phân biệt với cảm lạnh thông thường. Đối với viêm phổi, trẻ có thể có sốt nhẹ, ho khan, mệt mỏi hoặc khó thở, còn ở trẻ sơ sinh, các dấu hiệu cảnh báo là bú kém, quấy khóc hoặc tái nhợt. Khi bệnh trở nặng, trẻ sẽ thở nhanh, cánh mũi phập phồng hoặc co rút lồng ngực, cần được can thiệp y tế ngay.

Viêm phế quản đặc trưng bởi ho kéo dài, có đờm màu vàng hoặc xanh, nghẹt mũi và đau họng, kèm theo thở khò khè thường về đêm, dẫn đến ăn kém và quấy khóc. Các bệnh khác như nhiễm virus hợp bào hô hấp gây ho, sốt và ngừng thở ngắn, trong khi ho gà dẫn đến ho đột ngột và có thể nôn mửa. Việc nhận biết chính xác sự khác biệt giữa các triệu chứng này là rất quan trọng để cha mẹ có thể hành động kịp thời, bảo vệ sức khỏe cho trẻ.

Cách phòng ngừa bệnh hô hấp hiệu quả

Phòng ngừa bệnh hô hấp trẻ em cần kết hợp giữa vệ sinh và tăng cường sức đề kháng. Về vệ sinh, cha mẹ cần dạy trẻ rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, tránh chạm tay lên mặt, giữ khoảng cách với người bệnh, và giữ nhà cửa sạch sẽ, thoáng khí, đặc biệt tránh khói thuốc lá và bụi bẩn để giảm nguy cơ mắc các bệnh như viêm phổi và viêm phế quản.

Tiêm chủng đầy đủ theo lịch là biện pháp quan trọng để ngăn ngừa các bệnh hô hấp nghiêm trọng. Để tăng cường sức đề kháng, cần xây dựng chế độ ăn giàu vitamin từ rau quả và sữa mẹ, khuyến khích vận động ngoài trời hợp lý, đảm bảo ngủ đủ giấc và giảm căng thẳng. Cuối cùng, giữ ấm cho trẻ khi ra ngoài nhưng tránh không gian kín quá lâu sẽ giúp bảo vệ sức khỏe trẻ nhỏ hiệu quả hơn trong mùa đông.

Đọc thêm tại: Những loại viêm phổi thường gặp 

Chăm sóc và điều trị khi trẻ bị bệnh

Khi trẻ mắc bệnh hô hấp, nghỉ ngơi và uống đủ nước là ưu tiên hàng đầu. Với viêm phổi do virus, bác sĩ thường chỉ định nghỉ ngơi, bù nước và hạ sốt, đồng thời cần tránh dùng thuốc ho không phù hợp. Nếu bệnh do vi khuẩn, trẻ sẽ được chỉ định dùng kháng sinh và cha mẹ cần tuân thủ liều lượng nghiêm ngặt. Đối với viêm phế quản, việc sử dụng máy tạo độ ẩm có thể giúp làm loãng đờm và giảm ho. Cha mẹ cần tránh tự ý dùng thuốc, đặc biệt là kháng sinh nếu không có chỉ định từ bác sĩ. 

Việc theo dõi sát các triệu chứng rất quan trọng. Cha mẹ cần đưa trẻ đi khám hoặc đến bệnh viện ngay lập tức nếu phát hiện các dấu hiệu như thở nhanh, co rút lồng ngực hoặc tím tái môi/ tay chân. Đây là những dấu hiệu suy hô hấp nghiêm trọng cần hỗ trợ oxy khẩn cấp. Các triệu chứng cảnh báo khác bao gồm sốt cao kéo dài, li bì, co giật, khó thở tăng dần, ho dữ dội dẫn đến nôn mửa, hoặc nếu trẻ có bệnh nền như hen suyễn. Cha mẹ nên theo dõi nhịp thở khi trẻ nghỉ ngơi và ghi lại các triệu chứng để cung cấp thông tin chính xác nhất cho bác sĩ.

Kết luận

Mùa đông là thời điểm nhạy cảm với sức khỏe hô hấp của trẻ nhỏ, nhưng cha mẹ có thể giảm thiểu nguy cơ bằng cách nhận biết sớm triệu chứng và áp dụng biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Từ việc giữ vệ sinh, tiêm chủng đầy đủ đến chế độ dinh dưỡng và chăm sóc đúng cách, mỗi hành động đều góp phần bảo vệ sức khỏe trẻ nhỏ trước các bệnh như viêm phổi và viêm phế quản.

Tiêm chủng đúng lịch không chỉ giúp ngăn ngừa các bệnh nghiêm trọng mà còn tăng cường khả năng miễn dịch. Hãy luôn quan sát trẻ, tham khảo ý kiến bác sĩ khi cần thiết và tạo môi trường sống lành mạnh để các bé có một mùa đông khỏe mạnh và an toàn.

Bình luận
Tin mới
  • 15/11/2025

    Cách tự làm nước gạo lên men giúp tóc đẹp như đi spa

    Dùng nước gạo lên men để làm đẹp tóc là một phương pháp được áp dụng từ lâu. Việc xả tóc bằng nước gạo lên men mang lại nhiều lợi ích vượt trội hơn so với nước vo gạo thông thường.

  • 15/11/2025

    Bệnh hô hấp ở trẻ nhỏ vào mùa đông: Cha mẹ cần biết gì?

    Mùa đông với không khí lạnh và khô hanh khiến trẻ nhỏ dễ mắc các bệnh về đường hô hấp. Khi thời tiết chuyển lạnh, trẻ thường ở trong nhà nhiều hơn, tạo điều kiện cho vi khuẩn và virus lây lan nhanh chóng. Hiểu biết về các bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng ngừa, là chìa khóa để cha mẹ bảo vệ sức khỏe trẻ nhỏ, giúp các bé vượt qua mùa đông an toàn và khỏe mạnh.

  • 15/11/2025

    Khi nào chức năng xương khớp bắt đầu suy giảm?

    Hệ xương khớp đóng vai trò nền tảng trong việc duy trì khả năng vận động, giữ tư thế, và đảm bảo chất lượng cuộc sống. Hệ thống này bao gồm xương, sụn, dây chằng, gân và cơ bắp – chúng phối hợp nhịp nhàng đảm bảo các chức năng di chuyển linh hoạt và chịu đựng áp lực cơ học hàng ngày.

  • 15/11/2025

    Tập luyện mùa thu: Vừa khỏe mạnh, vừa tận hưởng không khí trong lành

    Mùa thu với không khí mát mẻ là thời điểm lý tưởng để bắt đầu hoặc duy trì thói quen tập luyện thể thao ngoài trời. Tập ngoài trời không chỉ mang lại lợi ích về mặt thể chất, mà còn giúp bạn tận hưởng thiên nhiên, giảm căng thẳng và cải thiện sức khỏe toàn diện. Bài viết này sẽ khám phá những lợi ích của việc tập luyện và gợi ý các bài tập phù hợp để bạn duy trì sức khỏe trong mùa thu.

  • 14/11/2025

    Những sai lầm khi ăn rau giảm cân khiến bạn mãi không gầy

    Ăn nhiều rau từ lâu đã được xem là chìa khóa vàng giúp kiểm soát cân nặng. Tuy nhiên, không phải cứ ăn càng nhiều rau thì càng gầy. Nhiều người dù ăn rau hằng ngày vẫn không giảm được cân, thậm chí còn gặp vấn đề tiêu hóa. Nguyên nhân nằm ở những sai lầm dưới đây...

  • 14/11/2025

    Những tác dụng phụ nguy hiểm nhất của thuốc tránh thai

    Mặc dù biện pháp tránh thai thường an toàn khi sử dụng, nhưng vẫn có những tác dụng phụ tiềm ẩn gây nguy hiểm cho sức khỏe ngoài những tác dụng phụ phổ biến như tăng cân hoặc chảy máu bất thường (rong kinh). Cùng tìm hiểu những tác dụng phụ nguy hiểm nhất của thuốc tránh thai qua bài viết sau đây!

  • 13/11/2025

    Ăn trứng vào lúc nào tốt nhất để giảm cân?

    Trứng là thực phẩm giàu dinh dưỡng, giàu protein có thể giúp chúng ta no lâu hơn và tăng cường trao đổi chất. Vậy ăn trứng vào thời điểm nào giúp tăng hiệu quả giảm cân?

  • 13/11/2025

    Hiểu về chẩn đoán ung thư phổi giai đoạn 0

    Ung thư phổi giai đoạn 0, được gọi là ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC), có nghĩa là các tế bào bất thường đã được tìm thấy trong niêm mạc đường thở trong một khối u duy nhất, không xâm lấn. Các tế bào này có khả năng lây lan và phát triển thành ung thư.

Xem thêm