Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Vô kinh nguyên phát và thứ phát

Vô kinh là tình trạng không xuất hiện chu kỳ kinh nguyệt. Đây là tình trạng xảy ra khi một bạn gái không có kinh nguyệt khi đã đủ 16 tuổi. Vô kinh cũng là tình trạng xảy ra khi một phụ nữ không có kinh trong vòng từ 3- 6 tháng.

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến vô kinh. Nguyên nhân phổ biến nhất là mang thai. Tuy nhiên, vô kinh cũng có thể gây ra do nhiều yếu tố khác về lối sống, bao gồm cân nặng của cơ thể và mức độ luyện tập. Trong một số trường hợp, mất cân bằng hormone hoặc các vấn đề xảy ra với cơ quan sinh sản cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến vô kinh.

Nếu bạn bị vô kinh, bạn nên đến khám bác sỹ. Nguyên nhân tiềm ẩn dẫn đến vô kinh đôi khi cần phải được điều trị.

Các loại vô kinh

Có 2 loại vô kinh là vô kinh nguyên phát và vô kinh thứ phát

Vô kinh nguyên phát là khi một bé gái đến tuổi 16 hoặc đã qua tuổi 16 mà vẫn không có kinh. Đa số các bé gái sẽ có kinh trong khoảng từ 9-18 tuổi, nhưng tuổi trung bình sẽ là khoảng 12 tuổi.

Vô kinh thứ phát là khi một phụ nữ bị mất kinh trong ít nhất 3 tháng. Đây là dạng vô kinh phổ biến hơn.

Trong đa số các trường hợp, cả 2 loại vô kinh đều có thể điều trị được một cách hiệu quả.

Nguyên nhân gây vô kinh

Vô kinh nguyên phát và thứ phát có thể xảy ra vì nhiều nguyên nhân. Một số nguyên nhân là do tự nhiên, trong khi những nguyên nhân khác là tình trạng bệnh lý và cần được điều trị.

  • Các nguyên nhân tự nhiên gây vô kinh bao gồm mang thai, cho con bú và mãn kinh
  • Các yếu tố về lối sống có thể gây vô kinh bao gồm luyện tập thể thao quá nhiều và căng thăng. Có quá nhiều mỡ thừa hoặc quá ít mỡ cũng có thể khiến chu kỳ kinh nguyệt bị chậm hoặc ngừng hẳn.
  • Mất cân bằng hormone có thể gây ra vô kinh. Nguyên nhân của tình trạng này thường là do có khối u ở tuyến giáp hoặc tuyến yên. Suy giảm estrogen hoặc tăng lượng testosterone cũng có thể dẫn đến vô kinh.
  • Với một số phụ nữ, việc sử dụng một số loại thuốc nhất định cũng có thể gây vô kinh, thường là thuốc chống trầm cảm và thuốc chống loạn thần. Các loại thuốc hóa trị và thuốc điều trị tăng huyết áp cũng có thể gây ra các vấn đề về kinh nguyệt. Ngừng sử dụng thuốc tránh thai đột ngột cũng có thể gây ra mất kinh trong vài tháng, trước khi chu kỳ kinh nguyệt trở lại bình thường
  • Các dị tật về mặt thể chất như các vấn đề về cấu trúc cơ quan sinh dục nữ cũng có thể là nguyên nhân của chậm kinh hoặc vô kinh. Nguyên nhân của tình trạng này có thể do dị tật bẩm sinh,khối u hoặc viêm nhiễm trong tử cung hoặc sau khi sinh. Trong những trường hợp hiếm gặp, mất kinh có thể là một triệu chứng của hội chứng Asherman. Hội chứng này xảy ra do có sẹo ở tử cung sau khi mổ, làm ngăn chặn chu kỳ kinh nguyệt.
  • Các rối loạn di truyền như rối loạn nhiễm sắc thể, hội chứng Turner, hội chứng Sawyer cũng có thể dẫn đến kinh nguyệt muộn.

Khi nào cần đến gặp bác sỹ về tình trạng vô kinh

Các bé gái chưa có kinh khi tròn 16 tuổi nên đến gặp bác sỹ. Nếu bé gái trên 14 tuổi mà chưa xuất hiện bất cứ dấu hiệu dậy thì nào cũng nên đến gặp bác sỹ. Những thay đổi nên xuất hiện trước 14 tuổi bao gồm:

  • Phát triển ngực
  • Phát triển lông
  • Có kinh nguyệt

Phụ nữ và các bé gái đã có kinh nên đến gặp bác sỹ nếu họ đã bị mất kinh liên tục trong 3 tháng hoặc hơn.

Chẩn đoán

Khi đến khám bác sỹ vì bị vô kinh, bác sỹ sẽ tiến hành khám lâm sàng và hỏi bạn rất nhiều câu hỏi. Bạn nên chuẩn bị để nói về chu kỳ kinh nguyệt bình thường của bạn, lối sống của bạn và các triệu chứng khác mà bạn gặp phải. Bác sỹ cũng có thể sẽ yêu cầu bạn tiến hành thử thai, nếu bạn bị mất kinh trong vòng 3 tháng. Nếu bạn không mang thai, bạn có thể sẽ phải làm nhiều xét nghiệm hơn để xác định các nguyên nhân tiềm ẩn của tình trạng mất kinh. Các xét nghiệm bao gồm:

  • Xét nghiệm máu: để kiểm tra nồng độ các hormone trong cơ thể. Prolatin, luteinizing hormone (LH) và FSH là những hormone có liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt. Xác định được nồng độ những hormone này sẽ giúp bác sỹ tìm ra nguyên nhân gây vô kinh của bạn.
  • Siêu âm: giúp bác sỹ nhìn thấy được buồng trứng và tử cung, kiểm tra xem có bất thường gì với các cơ quan này không.
  • Chụp CT: giúp bác sỹ nhìn thấy được các khối u hoặc các bất thường tại các tuyến và các cơ quan

Điều trị vô kinh

Điều trị vô kinh sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân. Mất cân bằng hormone có thể được điều trị bằng việc sử dụng thực phẩm chức năng hoặc hormone tổng hợp, để cân bằng lại lượng hormone của cơ thể. Bác sỹ cũng có thể sẽ loại bỏ các khối u nang buồng trứng, sẹo mô hoặc sẹo tử cung gây mất kinh của bạn.

Bác sỹ có thể sẽ khuyên bạn thay đổi một chút về lối sống nếu cân nặng hoặc chế độ luyện tập là nguyên nhân dẫn đến tình trạng vô kinh.

Hãy lên kế hoạch đi khám bác sỹ nếu bạn hoặc con gái bạn bị vô kinh để bác sỹ tìm ra nguyên nhân của vấn đề. Đảm bảo thực hiện đúng kế hoạch điều trị và khám lại đúng hẹn. Thường xuyên giữ liên lạc với bác sỹ nếu tình trạng không được cải thiện sau khi đã dùng thuốc hoặc thay đổi lối sống.

Liên Hương - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Healhline)
Bình luận
Tin mới
  • 17/07/2025

    3 tác dụng phụ của quả vải và lưu ý khi ăn vải

    Quả vải tuy ngon miệng và bổ dưỡng nhưng cũng cần đi lưu ý một số điều khi ăn để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, đặc biệt là với một số đối tượng.

  • 17/07/2025

    Nhiệt độ thời tiết ảnh hưởng thế nào tới tâm trạng của bạn?

    Thời tiết thất thường có khiến bạn cảm thấy khó chịu. Trời mưa bạn sẽ cảm thấy buồn chán còn trời nắng bạn sẽ cảm thấy vui tươi hơn. Bạn đã bao giờ thắc mắc tại sao cảm xúc của bạn luôn thay đổi khi thời tiết thay đổi hay chưa? Đặc biệt là vào lúc giao mùa? Vậy hãy cùng Viện Y học ứng dụng tìm hiểu thêm với bài viết dưới đây

  • 16/07/2025

    Ăn rau quả nhiều màu sắc có lợi gì cho sức khỏe?

    Ăn rau quả nhiều màu sắc hay còn gọi là 'ăn cầu vồng' không chỉ đơn giản là cách trang trí món ăn hấp dẫn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

  • 16/07/2025

    Sốt xuất huyết ở trẻ nhỏ: Những dấu hiệu cảnh báo không nên bỏ qua

    Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút Dengue gây ra, lây lan chủ yếu qua vết đốt của muỗi Aedes aegypti. Mặc dù bệnh có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, trẻ nhỏ lại là đối tượng đặc biệt dễ bị tổn thương do hệ miễn dịch còn non yếu.

  • 15/07/2025

    Các hoạt động thể thao dưới nước phù hợp cho người cao tuổi trong mùa hè

    Mùa hè với những ngày nắng nóng kéo dài không chỉ là thời điểm để thư giãn mà còn là cơ hội tuyệt vời để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể thao dưới nước. Đây là hình thức vận động nhẹ nhàng, ít gây áp lực lên cơ thể, đồng thời mang lại nhiều lợi ích sức khỏe vượt trội.

  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

  • 13/07/2025

    Lựa chọn trang phục và phụ kiện chống nắng hiệu quả cho thanh thiếu niên

    Mùa hè đến mang theo cái nắng gay gắt, đặc biệt tại Việt Nam – nơi khí hậu nhiệt đới khiến bức xạ tia cực tím (UV) đạt mức cao trong nhiều tháng. Đối với thanh thiếu niên lứa tuổi năng động, thường xuyên tham gia các hoạt động ngoài trời như thể thao, dã ngoại hay đi học việc bảo vệ làn da và sức khỏe trước tia UV là vô cùng cần thiết.

  • 12/07/2025

    Chất tạo ngọt nhân tạo làm thúc đẩy cơn đói, khiến bạn ăn nhiều hơn

    Một nghiên cứu mới đã tìm hiểu cách thức sucralose, một chất tạo ngọt không calo, ảnh hưởng đến các tín hiệu não bộ liên quan đến cảm giác đói.

Xem thêm