Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nứt kẽ hậu môn

Nứt kẽ hậu môn là vết rách hoặc vết nứt ở niêm mạc hậu môn. Các vết nứt làm lộ những mô ở bên dưới da, gây đau dữ dội và chảy máu trong và sau khi đi đại tiện.

Nứt kẽ hậu môn

Nứt kẽ hậu môn thường xảy ra khi cố rặn khối phân lớn và cứng, hoặc tiêu chảy, táo bón kéo dài.

Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng hầu hết thường gặp ở trẻ nhỏ. Nứt kẽ hậu môn thường nhẹ và tự hết trong vòng 6 tuần. Các phương pháp điều trị tại nhà có thể giúp giảm đau và hồi phục, ví dụ như các thuốc làm mềm phân, các thuốc giảm đau tại chỗ.

Nếu bệnh vẫn không cải thiện sau khi sử dụng các biện pháp trên, bác sĩ có thể cần phẫu thuật hoặc xác định các bệnh lí khác gây ra nứt kẽ hậu môn.

Triệu chứng

Nứt kẽ hậu môn có thể bao gồm 1 hoặc nhiều các triệu chứng sau:

  • Vết nứt có thể nhìn thấy bằng mắt thường ở vùng da xung quanh hậu môn
  • Mẩu da thừa hoặc khối nhỏ lồi trên da bên cạnh vết nứt
  • Đau chói khu vực quanh hậu môn khi đi đại tiện
  • Vệt máu ở giấy vệ sinh sau khi đi đại tiện
  • Ngứa hoặc cảm giác bỏng rát khu vực quanh hậu môn

Nguyên nhân

Nứt kẽ hậu môn thường xảy ra khi đại tiện khối phân lớn hoặc rắn. Táo bón mạn tính hoặc tiêu chảy thường xuyên có thể gây ra những vết rách xung quanh hậu môn. Các nguyên nhân thường gặp khác bao gồm:

  • Bệnh Crohn hoặc các bệnh viêm ruột khác
  • Căng thẳng khi sinh
  • Giảm lưu lượng máu đến vùng hậu môn trực tràng
  • Cơ thắt hậu môn quá chặt hoặc co cứng

Các nguyên nhân hiếm gặp khác:

  • Ung thư hậu môn
  • HIV
  • Lao
  • Giang mai
  • Herpes

Các yếu tố nguy cơ

Do nhiều lí do chưa được biết đến, nứt kẽ hậu môn thường gặp ở trẻ nhỏ. Bệnh xảy ra ở 80% trẻ sơ sinh. Người lớn tuổi cũng dễ bị nứt hậu môn do giảm lưu lượng máu ở vùng hậu môn trực tràng. Trong và sau khi sinh con, phụ nữ có nguy cơ bị nứt hậu môn do căng thẳng trong quá trình chuyển dạ.

Những người bị bệnh viêm ruột, ví dụ như bệnh Crohn, cũng có nguy cơ cao bị nứt kẽ hậu môn. Viêm ở niêm mạc ruột làm cho hậu môn có khuynh hướng bị rách. Những người thường xuyên bị táo bón cũng làm tăng nguy cơ nứt kẽ hậu môn. Sự căng giãn hoặc đại tiện khối phân lớn và rắn là nguyên nhân phổ biến nhất gây nứt kẽ hậu môn.

Chẩn đoán

Bác sĩ thường chẩn đoán nứt kẽ hậu môn một cách đơn giản thông qua thăm khám hậu môn. Tuy nhiên, họ cũng có thể soi hậu môn - trực tràng của bạn để quan sát những vết xước rõ ràng hơn hoặc tìm nguyên nhân khác gây đau hậu môn, trực tràng, ví dụ như bệnh trĩ.

Điều trị
  • Hầu hết nứt kẽ hậu môn không cần phải điều trị phức tạp. Các phương pháp điều trị tại nhà cũng có thể giúp giảm đau và thúc đẩy quá trình hồi phục, ví dụ như:
  • Sử dụng các thuốc làm mềm phân không kê đơn
  • Tăng cường chất xơ trong chế độ ăn, ví dụ như rau củ và trái cây tươi
  • Tắm nước ấm giúp thư giãn các cơ quanh hậu môn, giảm ngứa và tăng cường lượng máu đến khu vực hậu môn – trực tràng.
  • Sử dụng các thuốc bôi có chứa nitroglycerin như Cortison, giúp tăng tưới máu cho khu vực này và chóng lành vết nứt.
  • Sử dụng các thuốc giảm đau tại chỗ, như Anusol-HC và Lidocain, để làm giảm sự khó chịu ở hậu môn.

Bác sĩ cũng có thể chỉ định các thuốc mỡ chẹn kênh calci có thể thư giãn các cơ thắt và chữa lành vết nứt hậu môn.

Một biện pháp điều trị khác có thể là tiêm Botox vào cơ thắt hậu môn, sẽ ngăn chặn sự co thắt ở hậu môn bằng cách tạm thời làm tê liệt các cơ bắp, ngăn chặn vết nứt mới hình thành, tạo điều kiện cho các vết nứt cũ lành lại.

Nếu vết nứt hậu môn của bạn không đáp ứng với điều trị khác, bác sĩ có thực hiện một thuật cắt cơ thắt hậu môn. Đây là một thủ thuật liên quan đến việc thực hiện một đường rạch nhỏ ở cơ thắt hậu môn để thư giãn các cơ, giúp cho vết nứt hậu môn có thể lành lại. Thủ thuật này có thể được xem xét nếu các phương pháp điều trị ít xâm lấn đã thất bại.

Không phải tất cả các vết nứt hậu môn đều là dấu hiệu của chế độ ăn ít chất xơ và táo bón. Kém lành vết nứt hoặc những vết nứt nằm ở một vị trí khác (không phải ở phần sau và đường giữa hậu môn) có thể chỉ ra một bệnh lí tiềm ẩn như bệnh lao, HIV, hoặc ung thư trực tràng. Nếu bạn chú ý thấy các vết nứt hậu môn lâu lành mặc dù đã cố gắng giữ gìn, sử dụng các thuốc điều trị tại nhà, hãy đến khám bác sĩ.

Điều trị

Nứt kẽ hậu môn không phải luôn phòng ngừa được nhưng bạn có thể làm giảm nguy cơ bằng các biện pháp sau:

  • Thay tã thường xuyên cho trẻ
  • Giữ vùng hậu môn khô ráo
  • Làm sạch hậu môn nhẹ nhàng bằng xà phòng hoặc nước ấm
  • Phòng táo bón bằng cách uống nhiều nước, ăn các thực phẩm giàu chất xơ, tập thể dục thường xuyên
  • Điều trị tiêu chảy

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Trà thảo mộc có trị được táo bón?

Bình luận
Tin mới
  • 20/04/2025

    Nhận thức đúng về thực phẩm giải nhiệt mùa hè

    Mùa hè năm nay được dự báo nắng nóng gay gắt nên thực phẩm giải nhiệt, bảo vệ sức khỏe càng được người dân ưu tiên lựa chọn. Tuy nhiên, người dân cần nhận thức đúng để đưa ra lựa chọn chính xác

  • 20/04/2025

    6 loại thực phẩm nên thận trọng khi dùng chung với dứa

    Dứa là loại trái cây nhiệt đới có hương vị thơm ngon được nhiều người yêu thích. Tuy nhiên, đôi khi việc tiêu thụ dứa với một số loại thực phẩm lại không có lợi cho sức khỏe.

  • 20/04/2025

    7 loại thực phẩm cay giúp chống ngạt mũi và đau đầu do viêm xoang

    Đầu bạn đang đau nhức, bạn bị ngạt mũi, chảy nước mũi, hắt hơi, khó thở, rồi khứu giác và vị giác cũng rối loạn. Đây là những dấu hiệu phổ biến của cảm cúm, dị ứng thời tiết, viêm xoang. Một số thực phẩm có thể giúp bạn giảm các triệu chứng này !

  • 19/04/2025

    4 tác hại nghiêm trọng khi phụ nữ mang thai uống phải sữa giả

    Sữa giả không chỉ đơn giản là không có giá trị dinh dưỡng mà nó còn có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe người dùng, đặc biệt là phụ nữ mang thai cần được chăm sóc dinh dưỡng và đảm bảo an toàn sức khỏe.

  • 19/04/2025

    Chế độ ăn cho người bệnh lao vú

    Đối với người mắc bệnh lao vú, chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng để tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ quá trình điều trị và phục hồi sức khỏe.

  • 19/04/2025

    Sử dụng kháng sinh an toàn cho trẻ em

    Kháng sinh đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa nhiễm trùng do vi khuẩn, tuy vậy, việc dùng kháng sinh ở trẻ em phải được xem xét cẩn thận và tuân thủ nghiêm túc các chỉ dẫn. Lạm dụng kháng sinh có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khoẻ, bao gồm kháng kháng sinh, rối loạn tiêu hoá và các vấn đề sức khoẻ lâu dài khác.

  • 18/04/2025

    Cha mẹ thông thái chọn sữa nào cho trẻ tuổi học đường 6–15 tuổi

    Giai đoạn từ 6 đến 15 tuổi là thời kỳ vàng phát triển thể chất, đặc biệt là tăng trưởng chiều cao, và hoàn thiện trí tuệ. Giai đoạn này cũng là cơ hội cuối cùng bù lại những thiếu hụt về chiều cao của giai đoạn trước, chuẩn bị cơ sở phát triển vượt trội vào thời điểm dậy thì. Trong chế độ ăn của lứa tuổi này, sữa và các chế phẩm từ sữa đóng vai trò quan trọng như một thực phẩm tốt cung cấp các vitamin, khoáng chất và protein quý cho quá trình phát triển.

  • 18/04/2025

    Người mắc hội chứng ống cổ chân nên ăn gì và tránh ăn gì?

    Chế độ ăn uống không phải là phương pháp điều trị chính cho hội chứng ống cổ chân nhưng nó có thể giúp giảm viêm, kiểm soát cân nặng và cải thiện sức khỏe tổng thể, từ đó hỗ trợ quá trình phục hồi.

Xem thêm