Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nứt kẽ hậu môn

Nứt kẽ hậu môn là vết rách hoặc vết nứt ở niêm mạc hậu môn. Các vết nứt làm lộ những mô ở bên dưới da, gây đau dữ dội và chảy máu trong và sau khi đi đại tiện.

Nứt kẽ hậu môn

Nứt kẽ hậu môn thường xảy ra khi cố rặn khối phân lớn và cứng, hoặc tiêu chảy, táo bón kéo dài.

Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng hầu hết thường gặp ở trẻ nhỏ. Nứt kẽ hậu môn thường nhẹ và tự hết trong vòng 6 tuần. Các phương pháp điều trị tại nhà có thể giúp giảm đau và hồi phục, ví dụ như các thuốc làm mềm phân, các thuốc giảm đau tại chỗ.

Nếu bệnh vẫn không cải thiện sau khi sử dụng các biện pháp trên, bác sĩ có thể cần phẫu thuật hoặc xác định các bệnh lí khác gây ra nứt kẽ hậu môn.

Triệu chứng

Nứt kẽ hậu môn có thể bao gồm 1 hoặc nhiều các triệu chứng sau:

  • Vết nứt có thể nhìn thấy bằng mắt thường ở vùng da xung quanh hậu môn
  • Mẩu da thừa hoặc khối nhỏ lồi trên da bên cạnh vết nứt
  • Đau chói khu vực quanh hậu môn khi đi đại tiện
  • Vệt máu ở giấy vệ sinh sau khi đi đại tiện
  • Ngứa hoặc cảm giác bỏng rát khu vực quanh hậu môn

Nguyên nhân

Nứt kẽ hậu môn thường xảy ra khi đại tiện khối phân lớn hoặc rắn. Táo bón mạn tính hoặc tiêu chảy thường xuyên có thể gây ra những vết rách xung quanh hậu môn. Các nguyên nhân thường gặp khác bao gồm:

  • Bệnh Crohn hoặc các bệnh viêm ruột khác
  • Căng thẳng khi sinh
  • Giảm lưu lượng máu đến vùng hậu môn trực tràng
  • Cơ thắt hậu môn quá chặt hoặc co cứng

Các nguyên nhân hiếm gặp khác:

  • Ung thư hậu môn
  • HIV
  • Lao
  • Giang mai
  • Herpes

Các yếu tố nguy cơ

Do nhiều lí do chưa được biết đến, nứt kẽ hậu môn thường gặp ở trẻ nhỏ. Bệnh xảy ra ở 80% trẻ sơ sinh. Người lớn tuổi cũng dễ bị nứt hậu môn do giảm lưu lượng máu ở vùng hậu môn trực tràng. Trong và sau khi sinh con, phụ nữ có nguy cơ bị nứt hậu môn do căng thẳng trong quá trình chuyển dạ.

Những người bị bệnh viêm ruột, ví dụ như bệnh Crohn, cũng có nguy cơ cao bị nứt kẽ hậu môn. Viêm ở niêm mạc ruột làm cho hậu môn có khuynh hướng bị rách. Những người thường xuyên bị táo bón cũng làm tăng nguy cơ nứt kẽ hậu môn. Sự căng giãn hoặc đại tiện khối phân lớn và rắn là nguyên nhân phổ biến nhất gây nứt kẽ hậu môn.

Chẩn đoán

Bác sĩ thường chẩn đoán nứt kẽ hậu môn một cách đơn giản thông qua thăm khám hậu môn. Tuy nhiên, họ cũng có thể soi hậu môn - trực tràng của bạn để quan sát những vết xước rõ ràng hơn hoặc tìm nguyên nhân khác gây đau hậu môn, trực tràng, ví dụ như bệnh trĩ.

Điều trị
  • Hầu hết nứt kẽ hậu môn không cần phải điều trị phức tạp. Các phương pháp điều trị tại nhà cũng có thể giúp giảm đau và thúc đẩy quá trình hồi phục, ví dụ như:
  • Sử dụng các thuốc làm mềm phân không kê đơn
  • Tăng cường chất xơ trong chế độ ăn, ví dụ như rau củ và trái cây tươi
  • Tắm nước ấm giúp thư giãn các cơ quanh hậu môn, giảm ngứa và tăng cường lượng máu đến khu vực hậu môn – trực tràng.
  • Sử dụng các thuốc bôi có chứa nitroglycerin như Cortison, giúp tăng tưới máu cho khu vực này và chóng lành vết nứt.
  • Sử dụng các thuốc giảm đau tại chỗ, như Anusol-HC và Lidocain, để làm giảm sự khó chịu ở hậu môn.

Bác sĩ cũng có thể chỉ định các thuốc mỡ chẹn kênh calci có thể thư giãn các cơ thắt và chữa lành vết nứt hậu môn.

Một biện pháp điều trị khác có thể là tiêm Botox vào cơ thắt hậu môn, sẽ ngăn chặn sự co thắt ở hậu môn bằng cách tạm thời làm tê liệt các cơ bắp, ngăn chặn vết nứt mới hình thành, tạo điều kiện cho các vết nứt cũ lành lại.

Nếu vết nứt hậu môn của bạn không đáp ứng với điều trị khác, bác sĩ có thực hiện một thuật cắt cơ thắt hậu môn. Đây là một thủ thuật liên quan đến việc thực hiện một đường rạch nhỏ ở cơ thắt hậu môn để thư giãn các cơ, giúp cho vết nứt hậu môn có thể lành lại. Thủ thuật này có thể được xem xét nếu các phương pháp điều trị ít xâm lấn đã thất bại.

Không phải tất cả các vết nứt hậu môn đều là dấu hiệu của chế độ ăn ít chất xơ và táo bón. Kém lành vết nứt hoặc những vết nứt nằm ở một vị trí khác (không phải ở phần sau và đường giữa hậu môn) có thể chỉ ra một bệnh lí tiềm ẩn như bệnh lao, HIV, hoặc ung thư trực tràng. Nếu bạn chú ý thấy các vết nứt hậu môn lâu lành mặc dù đã cố gắng giữ gìn, sử dụng các thuốc điều trị tại nhà, hãy đến khám bác sĩ.

Điều trị

Nứt kẽ hậu môn không phải luôn phòng ngừa được nhưng bạn có thể làm giảm nguy cơ bằng các biện pháp sau:

  • Thay tã thường xuyên cho trẻ
  • Giữ vùng hậu môn khô ráo
  • Làm sạch hậu môn nhẹ nhàng bằng xà phòng hoặc nước ấm
  • Phòng táo bón bằng cách uống nhiều nước, ăn các thực phẩm giàu chất xơ, tập thể dục thường xuyên
  • Điều trị tiêu chảy

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Trà thảo mộc có trị được táo bón?

Bình luận
Tin mới
  • 18/05/2025

    Lycopene có giúp giảm nguy cơ ung thư?

    Trong bối cảnh các nhà khoa học không ngừng tìm kiếm các biện pháp phòng ngừa ung thư, chế độ ăn uống, đặc biệt là việc tiêu thụ trái cây và rau quả, được xem là một yếu tố quan trọng. Cà chua, với thành phần lycopene nổi bật, đang thu hút sự chú ý đặc biệt.

  • 18/05/2025

    Cách để thức dậy đúng giờ vào buổi sáng

    Việc thiết lập lịch trình ngủ và thói quen trước khi đi ngủ, đặt đồng hồ báo thức và điều chỉnh chế độ ăn uống là một số phương pháp có thể giúp bạn ngủ ngon hơn và thức dậy dễ dàng vào buổi sáng.

  • 17/05/2025

    Chế độ ăn tham khảo với người mắc hội chứng thiên thần

    Tuy không có chế độ ăn kiêng đặc biệt nào có thể chữa khỏi hội chứng thiên thần nhưng dinh dưỡng hợp lý có thể giúp kiểm soát cân nặng, cải thiện giấc ngủ, quản lý táo bón và hỗ trợ phát triển nhận thức.

  • 17/05/2025

    Thanh thiếu niên và tuổi dậy thì

    Dậy thì là một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời mỗi người, đánh dấu sự chuyển đổi từ trẻ em sang người trưởng thành. Đây là giai đoạn cơ thể có nhiều thay đổi về mặt thể chất và tâm sinh lý, đặt nền móng cho sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng quát trong tương lai. Việc thấu hiểu những biến đổi này, cùng với sự quan tâm, hỗ trợ từ gia đình và xã hội, sẽ giúp thanh thiếu niên vượt qua giai đoạn dậy thì một cách an toàn và khỏe mạnh.

  • 16/05/2025

    Chế độ ăn uống tốt cho bệnh nhân lao hạch

    Bệnh lao hạch gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và khả năng ăn uống. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và có chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp người bệnh nhanh phục hồi sức khỏe.

  • 16/05/2025

    Lý do bạn bị đầy hơi sau khi ăn salad

    Bạn có thể dùng salad như một bữa ăn lành mạnh hoặc món ăn kèm, nhưng salad có thể gây ra một số vấn đề về tiêu hóa tùy thuộc vào thành phần của nó. Rau và trái cây sống là những thực phẩm có thể gây đầy hơi và chướng bụng do một số hợp chất và vi khuẩn, và chúng có thể là lý do tại sao bạn có thể bị đau bụng dữ dội sau khi ăn salad.

  • 15/05/2025

    5 lợi ích sức khỏe của quả lê và những kiêng kỵ khi ăn lê

    Quả lê không chỉ đơn thuần là một loại trái cây ngon mà còn là một vị thuốc tự nhiên rất tốt cho sức khỏe.

  • 15/05/2025

    Bệnh lý mùa hè thường gặp

    Mùa hè là thời điểm tuyệt vời để tận hưởng những ngày dài đầy nắng, tham gia các hoạt động ngoài trời và thư giãn. Tuy nhiên, nhiệt độ và độ ẩm cao trong mùa hè cũng có thể gây ra một số vấn đề sức khỏe. Việc nhận biết các bệnh lý mùa hè phổ biến, nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.

Xem thêm