Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những điều thú vị nhất xảy ra khi ngủ

Đối với hầu hết mọi người, từ “ngủ” gợi lên sự bình an và thư giãn sau một ngày dài.

Những điều thú vị nhất xảy ra khi ngủ

Tuy nhiên, trong quá trình này cơ thể lại trải qua nhiều thay đổi từ việc khôi phục sức khỏe để chuẩn bị cho ngày tiếp theo đến liên tục phân loại, sửa chữa và làm mới. Do vậy mà mỗi lần khi tỉnh dậy, bạn cảm thấy mình như một người khác, khỏe khoắn và năng động hơn. Vậy trong khi bạn ngủ đã xảy ra điều gì với cơ thể?

Não được làm sạch

Trong thời gian hoạt động hàng ngày, chất độc và các chất thải khác tích tụ khắp các tế bào của não và cơ thể. Nhưng khi bạn ngủ, não sẽ mở ra một van cho phép dịch não tủy chảy từ xương sống vào não, rửa các mô và lấy đi tất cả các chất độc đối với nó.

Quá trình này là một phần của một chu kỳ lớn hơn được gọi là hô hấp tế bào, một loạt phản ứng giúp tế bào tạo ra năng lượng từ chất dinh dưỡng và giữ cho cơ thể hoạt động.

Mặc dù sự làm sạch này xảy ra trên toàn cơ thể, nhưng hiệu quả của nó là đáng chú ý nhất trong não và đây là một trong những lý do mà bạn cảm thấy sảng khoái sau một giấc ngủ dài. Để hoàn thành công việc này, não cũng sử dụng nhiều năng lượng hơn so với các bộ phận khác trong cơ thể khi ngủ.

Hình ảnh não mở van để dịch não tủy chảy vào giúp làm sạch não.

Cao hơn trong khi ngủ

Khi bạn đứng, ngồi hay hoạt động trong ngày, trọng lượng cơ thể gây áp lực trên cột sống và nén xương sống xuống khiến chất lỏng chảy ra từ giữa các đĩa đốt sống và bạn thực sự bị... lùn đi đến 1cm vào cuối ngày. Tương tự như vậy, khi lưng bạn giải tỏa căng thẳng vào ban đêm, chất lỏng được cho phép trở lại vào các khớp nối và cơ thể tăng thêm 1cm.

Mặc dù chênh lệch chiều cao không đáng kể nhưng sự thiếu áp lực cũng cho phép trẻ em và thanh thiếu niên tăng trưởng trong khi ngủ do áp suất không đè nặng lên cột sống và chân khi nằm xuống và các hormon tăng trưởng được giải phóng trong khi ngủ.

Tê liệt tạm thời

Nghe có vẻ đáng sợ nhưng hiện tượng này giúp bạn không hành động theo những giấc mơ. Đây có lẽ là một điều tốt đối với cơ thể. Trong giấc ngủ REM, giấc ngủ mắt chuyển động nhanh, thường xuất hiện những giấc mơ nên não đã ngăn chặn các chất dẫn truyền thần kinh và thụ thể trong cơ, gây tê liệt tạm thời. Thỉnh thoảng, điều này có thể xảy ra một thời gian ngắn khi ngủ hoặc khi thức dậy, trong thời gian đó bạn hoàn toàn tỉnh táo nhưng không thể di chuyển. Đây có lẽ cũng là gốc rễ của nhiều truyền thuyết cổ đại hay văn học dân gian Trung Quốc về các chuyến thăm của quỷ hay các sinh vật khác mà con người lại không thể di chuyển.

Giảm huyết áp và nhịp tim

Khoảng 30 phút trước khi ngủ, cơ thể bắt đầu giảm nhiệt độ. Điều này xảy ra để làm chậm sự trao đổi chất để bạn có thể ngủ hàng giờ mà không bị đói. Kết quả là nhịp tim và huyết áp cũng giảm. Khi thức dậy, huyết áp và nhịp tim nhanh chóng tăng trở lại để đáp ứng nhu cầu về năng lượng. Nhưng trong một thời gian ngắn, có một sự mất cân bằng, dẫn đến sự chậm chạp và tư duy mơ hồ của những người vừa mới thức dậy.

Nhịp tim và huyết áp giảm khi ngủ.

Giảm cân

Nếu bạn cảm thấy khát nước khi thức dậy vào buổi sáng thì nguyên nhân chính là do cơ thể đã bị mất hơn 0,5kg nước vào không khí xung quanh khi ngủ đêm. Điều này cũng xảy ra vào ban ngày nhưng việc ăn uống trong lúc thức đã bù lại lượng cân nặng giảm đi. Chính vì vậy, bạn nên ngủ ít nhất 7 tiếng mỗi đêm để tăng cường sức khỏe, duy trì cân nặng cũng như nỗ lực ăn kiêng hay tập thể dục bạn đã làm khi thức.

Lưu trữ và sắp xếp kỷ niệm

Mỗi con người đều có những hoạt động riêng và những tương tác với người khác như nói chuyện, gặp gỡ... trong ngày. Tất cả những việc làm này tạo nên ký ức và được lưu giữ trong não. Trong trạng thái ngủ, não sẽ tái hiện các sự kiện của ngày, sắp xếp và lưu giữ chúng trong trung tâm bộ nhớ dài hạn, đồng thời loại bỏ những kỷ niệm không cần thiết.

Việc lưu giữ ký ức này là điều quan trọng để con người có thể hoạt động bình thường. Tuy nhiên, hầu hết mọi người có thể nhớ những kỷ niệm cụ thể từ thời thơ ấu rất sống động nhưng lại khó khăn hơn nhiều khi nhớ chính xác những gì họ đã làm 2 ngày trước do có sự phân loại trong bộ nhớ ưu tiên.

Ngoài ra, trong khi ngủ, bộ não còn gợi lên một thực tế tưởng tượng chỉ tồn tại trong đầu mà bạn nghĩ là có thật, đó là giấc mơ. Khi bạn tỉnh dậy, hầu như tất cả giấc mơ đều biến mất khỏi trí nhớ. Không chỉ thế, sự co giật cơ cũng rất thường gặp khi ngủ do sự thay đổi nhiệt độ cơ thể, nhịp thở bị chậm lại, cơ bắp giãn ra nghỉ ngơi khi ngủ khiến não hiểu sai là bạn đang ngã và phát tín hiệu làm người bạn giật lại làm tỉnh giấc.

Lê Mỹ Giang - Theo Sức khỏe & Đời sống/ Listverse, 4/2017
Bình luận
Tin mới
  • 21/11/2024

    Trị bệnh Parkinson bằng Đông y có hiệu quả không?

    Do các loại thuốc Tây y điều trị bệnh Parkinson thường đi kèm với tác dụng phụ và nguy cơ “nhờn thuốc” khi dùng lâu dài, nhiều người tìm tới các phương pháp Đông y với hy vọng các loại thảo dược tự nhiên sẽ an toàn hơn với cơ thể.

  • 21/11/2024

    Tăng cường sức khỏe xương khớp cho người cao tuổi trong mùa đông

    Khi bước vào giai đoạn lão hóa, cơ thể con người trải qua nhiều thay đổi sinh lý, suy giảm chức năng của hệ cơ xương khớp và dễ mắc phải các bệnh lý về xương khớp, đặc biệt là trong mùa đông lạnh

  • 21/11/2024

    Tức giận - Kẻ thù thầm lặng của sức khỏe

    Tức giận là một cảm xúc bình thường mà ai cũng sẽ trải qua, bởi hiếm ai có thể giữ được bình tĩnh khi bị tấn công, xúc phạm, phản bội hay thất bại... Tuy nhiên, tức giận quá thường xuyên hoặc kéo dài có thể gây ra nhiều vấn đề đối với sức khỏe.

  • 21/11/2024

    Bệnh hô hấp và cách bảo vệ sức khỏe trong mùa lạnh

    Mùa đông đến đi kèm với sự thay đổi nhiệt độ đột ngột, không khí hanh khô và độ ẩm giảm. Những yếu tố này gây nên các bệnh về đường hô hấp, đặc biệt là ở trẻ nhỏ, người cao tuổi và những người có hệ miễn dịch yếu. Các bệnh lý đường hô hấp không chỉ gây khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.

  • 20/11/2024

    9 cách chữa đau chân tại nhà hiệu quả

    Đau chân là vấn đề phổ biến ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của nhiều người. Cùng tìm hiểu 9 phương pháp đơn giản, hiệu quả để chữa đau chân tại nhà. Áp dụng đúng cách, bạn có thể giảm đau, cải thiện lưu thông máu và tăng cường sức khỏe cho đôi chân của mình.

  • 19/11/2024

    Các phương pháp điều trị bênh tiêu chảy tự nhiên khi bạn đang cho con bú

    Thật khó khăn khi bạn phải đối mặt với bệnh tiêu chảy, nhất là khi bạn đang phải cho con bú. Trong bài viết này, Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ chia sẻ một số biện pháp khắc phục tự nhiên để điều trị bệnh tiêu chảy cho các bà mẹ vẫn đang trong thời kỳ nuôi con bằng sữa mẹ.

  • 18/11/2024

    Tại sao người đái tháo đường nên ăn rau đầu tiên?

    Ăn rau đầu tiên trong bữa ăn có tác dụng thế nào với người bệnh đái tháo đường? Thứ tự các ăn các món trong bữa ăn của người bệnh đái tháo đường có gì đặc biệt? Nhân Ngày thế giới phòng chống đái tháo đường 14/11, cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

  • 18/11/2024

    Ngày Trẻ em Thế giới: Bồi dưỡng sức khỏe thể chất và tinh thần cho trẻ

    Ngày Trẻ em Thế giới là dịp để chúng ta cùng nhau tôn vinh và bảo vệ thế hệ tương lai của đất nước. Trong bối cảnh cuộc sống hiện đại với nhiều thay đổi, việc chăm sóc sức khỏe toàn diện cho trẻ em càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Xem thêm