Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những điều chưa được tiết lộ về chỉ số khối cơ thể - BMI (phần 1)

Biểu đồ BMI tiêu chuẩn vẫn được coi là một công cụ quốc dân để kiểm tra sự thay đổi cân nặng của một người cũng như là công cụ đặc quyền trong các chương trình theo dõi sự thay đổi của nạn dịch béo phì

Quay trở lại những năm 1980, khi cứ khoảng 10-14% người trưởng thành trên 20 tuổi trên thế giới được coi là thừa cân, béo phì. Tiến nhanh đến ngày nay, khi mà 30% số người đang phải vật lộn với béo phì. Theo báo cáo của Tổ chức y tế thế giới, tỷ lệ béo phì toàn thế giới hiện đã tăng gấp đôi so với năm 1980. Mục tiêu của tổ chức y tế thế giới hiện nay đó là giảm số người thừa cân béo phì tính theo chuẩn BMI.

Hiện nay WHO đang sử dụng chí số khối cơ thể (BMI) là thước đo lường cân nặng. BMI được tính bằng cách lấy cân nặng chia cho bình phương của chiều cao. Tuy vậy, BMI vẫn còn đang là vấn đề gây tranh cãi, bởi chỉ số này không đề cập đến giới, tuổi, chủng tộc- vốn vẫn ảnh hưởng đến cân nặng.

Rõ rằng dựa trên các bằng chứng rằng lượng mỡ cơ thể không phải là thứ duy nhất ảnh hưởng đến cân nặng hơn các yếu tố khác. Các yếu tố như lượng cơ, mật độ xương và thậm chí là lượng dịch trong cơ thể cũng ảnh hưởng đến cân nặng của một người. Chính vì BMI chưa đề cập đến khía cạnh đó nên một số trường hợp như vận động viên -những người có phần trăm khối lượng cơ cao sẽ được xếp vào phân loại thừa cân mặc dù họ có lối sống cực kỳ lành mạnh và có rất ít nguy cơ mắc các bệnh có liên quan đến béo phì.

Mặt khác, biểu đồ BMI tiêu chuẩn vẫn được coi là một công cụ quốc dân để kiểm tra sự thay đổi cân nặng của một người cũng như là công cụ đặc quyền trong các chương trình theo dõi sự thay đổi của nạn dịch béo phì. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng BMI càng cao thì càng có nguy cơ mắc những bệnh nhất định như bệnh tim mạch, tiểu đường typ 2, trào ngược acid dạ dày, các vấn đề về hô hấp, ngưng thở khi ngủ và một số bệnh ung thư.

Dưới đây sẽ bàn sâu hơn về BMI và sẽ tập trung vào giải quyết cân nặng của bạn.

Chính xác BMI là gì?

Chỉ số khối cơ thể là chỉ số để đo lường lượng mỡ cơ thể dựa vào chiều cao và cân nặng. Chỉ số này được áp dụng cho cả nam và nữ giới, cho mọi độ tuổi. Nói cách khác, một khi bạn đã là người lớn, BMI sẽ đi cùng bạn đến già.

BMI vốn được coi là ông hoàng quyền lực trong việc đánh giá nguy cơ béo phì, được cả bác sỹ và các nhà nghiên cứu tin dùng. Cùng với BMI, chu vi vòng eo cũng như lượng cholesterol và đường máu được coi là những yếu tố nguy cơ của nhiều loại bệnh tật liên quan đến béo phì.

Biểu đồ BMI

Dựa trên kết quả của công thức tính BMI, người ta chia ra các phân mức như sau:

Nhẹ cân, thiếu năng lượng trường diễn khi BMI dưới 18.5. Có một số gợi ý cho rằng chứng ta nên điều chỉnh con số này là 19, bởi những người có BMI 18.5 hiếm khi là có cân nặng khỏe mạnh.

  • Bình thường: BMI trong khoảng 18.5-24.9
  • Thừa cân: BMI từ 25-29.9
  • Béo phì là khi BMI trên 30

Dựa vào phân loại này, một phụ nữ trưởng thành cao 1.65m nên có cân nặng trong khoảng 51.7 -65.3 kg được coi là người khỏe mạnh bình thường. Nếu có cân nặng từ 68.0 đến 78.9kg được coi là thừa cân; 81,6kg nghĩa là béo phì. Với nam giới trưởng thành cao 1.82m có cân nặng 63.5 đến 80.3kg là bình thường, 83.4-96.6kg là thừa cân và 99.7kg là béo phì.

Nhược điểm của BMI

Trong khi BMI rất hữu ích trong việc nhận diện các vấn đề về cân nặng nhưng thực sự nó vẫn chưa phải là công cụ chuẩn xác trong đánh giá thừa cân, béo phì ở từng người. BMI vẫn có những hạn chế của riêng nó.

Lý do mà phần lớn các bác sỹ vẫn lấy BMI ra để nói với bệnh nhân rằng họ có nguy cơ mắc tiểu đường, bệnh tim mạch, tăng huyết áp, mỡ máu nếu như BMI quá cao. Những căn bệnh này thực tế xảy ra ở những người có lượng mỡ cơ thể cao hơn bình thường mặc dù có rất nhiều tranh cãi nổ ra xung quanh việc liệu có hay không việc lượng mỡ có thể trực tiếp gây ra các vấn đề sức khỏe hoặc các yếu tố lối sống không lành mạnh tích lũy các nguy cơ gây ra bệnh?

BMI ước tính quá mức lượng mỡ cơ thể của những vận động viên hoặc những người cơ bắp

Vấn đề chính lớn nhất của BMI đó là không đề cập đến các cấu phần khác của cơ thể , trong đó có cả tỉ số mỡ tự do trên tổng số mỡ cơ thể, khối lượng xương, khối lượng cơ và hình dáng cơ thể. BMI cũng không đề cập đến sự khác nhau về giới, chẳng hạn như ví trí tích mỡ.

Những nghiên cứu cũng đã chỉ ra có sự khác biệt không hề nhẹ về chủng tộc khi xét đến thành phần cơ thể. Ví dụ, những người châu Á và châu Phi có khung người nhỏ hơn những người người gốc Tây Ban Nha hoặc người Gốc Mỹ. Nhiều cuộc khảo sát cũng cho thấy rằng người Mỹ gốc Phi và người gốc Tây Ban Nha có chỉ số BMI lớn hơn những người da trắng và thậm chí những yếu tố kinh tế xã hội như thu nhập, giáo dục và hoạt động thể lực, những người gốc châu Á thường có BMI thấp hơn các dân tộc khác.

Những cách giảm cân không lành mạch như chế độ ăn khắc nghiệt hoặc lạm dụng thể dục sẽ dẫn đến giảm lượng cơ và khối lượng xương.

BMI có thể đánh giá không đúng về lưỡng mỡ cơ thể ở những người cao tuổi suy giảm khối cơ nạc

Những người lớn tuổi thường bị mất cơ tự nhiên theo từng năm già đi. Điều này có thể dẫn tới sụt cân hoặc tăng cân tùy thuộc vào lối sống của mỗi người. Giảm khối lượng cơ thường sẽ dẫn tới giảm cân do đó lượng BMI cũng thấp hơn. Có nhiều cơ thực ra cũng mang lại nhiều lợi ích, vì vậy mà sút cân không nên là một mục tiêu đặc biệt là những người vốn dĩ đã khỏe mạnh rồi vì cuối cùng khi chúng ta có tuổi thì cân nặng cũng giảm đi thôi.

Thừa cân không nhất thiết là không khỏe mạnh

Một chủ đề cũng gây nhiều tranh cãi đó là một số nghiên cứu chỉ ra rằng những người lớn thừa cân không có nghĩa là sức khẻo kém hoặc sẽ có nguy cơ tử vong cao hơn người BMI ở mức bình thường.

Sẽ tốt hơn nếu những người thừa cân nhưng vòng bụng không to và lối sống lành mạnh tập trung vào việc giữ cân nặng chứ không nên cố gắng giảm cân.

Đón đọc phần tiếp theo tại http://vienyhocungdung.vn

Bs Đào Ngọc - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Draxe)
Bình luận
Tin mới
  • 29/03/2024

    Cảnh báo nguy hiểm khi thiếu vitamin B12: Đau đầu, thiếu máu ác tính

    Vitamin B12 là dưỡng chất rất cần thiết cho các tế bào thần kinh và tế bào máu đỏ và cũng cần thiết cho sự hình thành ADN.

  • 29/03/2024

    Tác dụng phụ có thể xảy ra sau mổ đẻ

    Mổ đẻ là phẫu thuật lấy thai ra ngoài qua đường cắt ở vùng bụng và tử cung, được thực hiện khi sinh thường qua âm đạo có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi. Mặc dù sinh mổ ngày nay đã an toàn hơn nhờ sự tiến bộ của y học, phương pháp này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro và tác dụng phụ đối với cả người mẹ và trẻ sơ sinh.

  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

  • 28/03/2024

    Chấn thương sọ não có hồi phục được không?

    Chấn thương sọ não luôn được coi là một trong những thương tổn nghiêm trọng nhất có thể xảy ra với con người. Tuy nhiên, với những tiến bộ mới trong lĩnh vực y tế và phục hồi chức năng, ngày càng có nhiều hy vọng để người bệnh chấn thương sọ não có thể phục hồi và hồi phục các chức năng quan trọng.

  • 27/03/2024

    Những triệu chứng và biến chứng điển hình của bệnh sởi

    Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng do virus sởi gây ra, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng như sốt cao, ho, chảy nước mũi và phát ban da đặc trưng là rất quan trọng để điều trị kịp thời. Hiểu rõ các triệu chứng sởi còn giúp phòng ngừa sự lây lan của căn bệnh này.

Xem thêm