Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những dấu hiệu tổn thương tinh thần cần chú ý ở trẻ em, thanh thiếu niên trong đại dịch

Sau gần 2 năm diễn ra đại dịch COVID-19, những dấu hiệu của tổn thương tinh thần ở trẻ em và thanh thiếu niên cần được chú ý, phát hiện.

Các nghiên cứu chỉ ra rằng một nửa các rối loạn sức khoẻ tâm thần (bao gồm trầm cảm, lo âu, rối loạn căng thẳng sau sang chấn và những rối loạn khác) bắt đầu ở tuổi 14. Nhận biết và điều trị sớm các tác động tiềm ẩn của đại dịch COVID-19 giúp bảo vệ sức khoẻ tâm thần, sự phát triển, học tập, và hơn cả là hạnh phúc hiện tại và tương lai của trẻ em.

Cha mẹ cần chú ý các phản ứng của trẻ khi đối diện với sang chấn do đại dịch. Cụ thể như sau:

Dấu hiệu sang chấn tâm lý ở trẻ từ 0 – 3 tuổi

- Nhận thức được sự lo lắng của cha mẹ.

- Sợ hãi, lo lắng, buồn bã trước những nỗi sợ hãi, lo lắng, buồn bã của cha mẹ.

- Giảm hoặc mất các kỹ năng đã học được trước đó. Ví dụ: dùng thìa, đi vệ sinh,…

- Quấy khóc, bám bố mẹ.

Rối loạn giấc ngủ: không chịu đi ngủ, khó ngủ,…

- Dấu hiệu dễ bị bỏ qua: Chỉ chịu bú mẹ khi ngủ (ở trẻ dưới 6 tháng); đòi bú mẹ tăng lên (ở trẻ trên 6 tháng).

Trẻ dễ bị rối loạn tâm thần do sang chấn tâm lý, stress trong mùa dịch.

Trẻ mẫu giáo (3 - 5 tuổi)

Mối quan tâm chính là sự xa cách và sự an toàn của các thành viên trong gia đình.

- Gia tăng nỗi sợ hãi chung chung và nỗi sợ hãi về sự xa cách, vi trùng,…

- Giảm khả năng kiểm soát cảm xúc và hành vi. Ví dụ: Cáu kỉnh tăng, khóc lóc, đeo bám, muốn bố mẹ ôm khi ngủ, đái dầm (khi bình thường trẻ đã kiểm soát được), … Hoặc các triệu chứng khác mà không thể giải thích về mặt y tế: Đau đầu, đau bụng.

- Sợ hãi về hình ảnh truyền hình: đồ bảo hộ, khẩu trang,…

- Chơi các trò chơi giả định về bệnh tật và cái chết.

- Tin rằng trẻ hoặc các hành vi sai trái (có thật hoặc trong tưởng tượng) của trẻ là nguyên nhân gây ra bệnh tật, dẫn đến cảm giác tội lỗi. Ví dụ: "Nếu mình ngoan thì bố đã không bị ốm".

Trẻ em trong độ tuổi đi học (6 - 12 tuổi)

Trẻ trong độ tuổi đi học dễ bị sang chấn tâm lý, stress do tác động của dịch COVID-19.

- Đặt nhiều câu hỏi

- Sợ hãi về hình ảnh truyền hình: đồ bảo hộ, khẩu trang,… Lo lắng về sự an toàn.

- Cáu kỉnh hơn bình thường, đôi khi thích ở một mình.

- Lo lắng, sợ hãi không rõ nguyên nhân.

- Đau bụng, đau đầu, kém ăn mà không giải thích được nguyên nhân.

- Kết quả học tập giảm sút, có những hành vi gây rối.

Thanh thiếu niên (13 - 17 tuổi)

- Lo lắng. Ví dụ: Liệu mình có bị sao không? Bố mẹ sẽ thế nào? Có được gặp lại bạn bè không?...

- Các triệu chứng của trầm cảm, như mất hy vọng và định hướng vào tương lai: "Mọi chuyện sẽ càng tồi tệ hơn".

- Giảm sự hài lòng trong cuộc sống.

- Rối loạn giấc ngủ, giảm hoạt động thể chất.

- Tăng hành vi chống đối: không đeo khẩu trang, không giữ khoảng cách, uống rượu hoặc chất kích thích khác,…

- Khó khăn trong học tập.

- Bày tỏ sự không tin tưởng vào các tổ chức xã hội.

- Mong muốn thảo luận về các vấn đề và chính sách trong đại dịch.

Nhóm trẻ dễ bị tổn thương

Trẻ em có nhu cầu đặc biệt: rối loạn phổ tự kỷ, chậm phát triển

- Biểu hiện tụt lùi kỹ năng, quên những thứ đã được học.

- Rối loạn giấc ngủ

- Rối loạn ăn uống

- Rối loạn hành vi: cáu kỉnh, hung hăng hoặc thu mình với xã hội.

Trẻ em mắc bệnh tâm thần từ trước: trầm cảm, rối loạn lo âu,…

- Choáng ngợp vì tin tức về dịch bệnh và cái chết xung quanh mình.

- Các triệu chứng của trầm cảm, lo âu trở nên tồi tệ hơn: Rối loạn giấc ngủ, hành vi, mất niềm tin, thu mình,…

- Gia tăng nguy cơ tự tử: đặc biệt nguy hiểm.

Trẻ em là F0, F1 trong khu cách ly

- Các triệu chứng giống nhóm trẻ bình thường theo lứa tuổi, nhưng nặng nề hơn. Một nghiên cứu cho thấy điểm số căng thẳng trung bình sau sang chấn ở trẻ em bị cách ly tăng gấp 4 lần so với trẻ em không bị cách ly. Một nghiên cứu khác chỉ ra rằng 30% trẻ em bị cách ly đáp ứng các tiêu chí của Rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD).

- Tách biệt khỏi cha mẹ, kỳ thị, sợ hãi về một căn bệnh không rõ nguồn gốc, và cách ly với xã hội đều có thể có tác động tâm lý tiêu cực đến trẻ em. Các nghiên cứu cho thấy tác động tâm lý tiêu cực từ việc cách ly có thể được phát hiện ngay cả sau nhiều tháng và nhiều năm.

- Trẻ có khả năng xuất hiện các rối loạn tâm thần như: Lo lắng, căng thẳng cấp tính, rối loạn điều chỉnh.

Trẻ em ở trong khu cách ly gặp các rối loạn tâm lý nặng nề hơn.

(Hình ảnh: Nguồn NBC News)

Lời khuyên của thầy thuốc

Giữ liên lạc với bác sĩ Nhi khoa quan trọng hơn bao giờ hết trong đại dịch này. Nếu bạn có bất kỳ lo lắng nào về con bạn, hãy hỏi bác sĩ về việc kiểm tra sức khoẻ xã hội và tình cảm của con bạn. Điều này đặc biệt quan trọng với nhóm trẻ em dễ tổn thương.

Tham khảo thêm thông tin bài viết: Nguyên nhân gây stress ở trẻ.

BS Lê Anh Tú Bệnh viện Sản - Nhi Vĩnh Phúc - Theo suckhoedoisong.vn
Bình luận
Tin mới
  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

  • 28/03/2024

    Chấn thương sọ não có hồi phục được không?

    Chấn thương sọ não luôn được coi là một trong những thương tổn nghiêm trọng nhất có thể xảy ra với con người. Tuy nhiên, với những tiến bộ mới trong lĩnh vực y tế và phục hồi chức năng, ngày càng có nhiều hy vọng để người bệnh chấn thương sọ não có thể phục hồi và hồi phục các chức năng quan trọng.

  • 27/03/2024

    Những triệu chứng và biến chứng điển hình của bệnh sởi

    Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng do virus sởi gây ra, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng như sốt cao, ho, chảy nước mũi và phát ban da đặc trưng là rất quan trọng để điều trị kịp thời. Hiểu rõ các triệu chứng sởi còn giúp phòng ngừa sự lây lan của căn bệnh này.

  • 27/03/2024

    5 loại thảo mộc giúp tăng cường sức khoẻ hô hấp

    Khi gặp các vấn đề hô hấp, nhiều người có xu hướng tìm các giải pháp từ thiên nhiên để giảm nhanh các triệu chứng khó chịu cũng như tăng cường sức khoẻ đường thở. Dưới đây là 5 loại thảo mộc bạn có thể thử áp dụng.

  • 27/03/2024

    Biện pháp cải thiện triệu chứng viêm họng

    Viêm họng là vấn đề hô hấp có thể xảy ra quanh năm, nhất là trong thời tiết giao mùa do virus, vi khuẩn tấn công đường thở. Cần làm gì để cải thiện triệu chứng viêm họng hiệu quả?

Xem thêm