Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

5 giai đoạn tâm lý bạn sẽ trải qua khi mắc 1 căn bệnh mới

Khi mất mát điều gì đó như sức khỏe, tình cảm hay một người thân yêu..,, chúng ta có thể cảm thấy không thể chịu đựng được. Chúng ta trải qua nhiều trải nghiệm cảm xúc khác nhau như tức giận, bối rối và buồn bã... Có thể nói, nỗi đau buồn rất phức tạp và đôi khi chúng ta tự hỏi liệu nó có bao giờ kết thúc?

Các giai đoạn của sự đau buồn và tang thương là phổ quát và được cảm nghiệm bởi mọi người từ tất cả các tầng lớp xã hội, qua nhiều nền văn hóa. Đau buồn xảy ra để đáp ứng với căn bệnh nghiêm trọng của bản thân, với sự tan vỡ của một mối quan hệ gần gũi, hoặc với cái chết của một sinh thể yêu quý, cho dù là con người hay động vật. "5 giai đoạn của nỗi buồn" là một lý thuyết được phát triển bởi các bác sĩ tâm thần. Các bác sĩ đã đưa ra mô hình này khi quan sát những bệnh nhân. Sau này lý thuyết đã mở rộng đến những dạng mất mát cá nhân khác như cái chết của người mình yêu thương, mất việc làm, chấm dứt quan hệ hoặc ly dị, chẩn đoán vô sinh…

1. Chối bỏ

Đây là giai đoạn đầu tiên khi bạn nhận biết nỗi buồn bệnh tật, mất mát hay sự ra đi của người thân... Sự chối bỏ giúp bạn giảm thiểu nỗi đau mất mát quá lớn. Khi bạn tiếp nhận thực tế về sự mất mát của mình, bạn cũng đang cố gắng vượt qua nỗi đau tinh thần. Rất khó khăn để tin rằng mình đã mất đi một người quan trọng trong cuộc đời, đặc biệt là khi ta có thể vừa nói chuyện với người này vào tuần trước hoặc thậm chí là ngày hôm trước. Đó là một cơ chế bảo vệ để giảm nhẹ tình trạng sốc đột ngột về sự mất mát. Bạn ngăn chặn những lời nói và che giấu sự thật. Đây là phản ứng tạm thời mà đưa bạn qua làn sóng đau khổ đầu tiên. Khi mới bắt đầu, bạn có thể phủ nhận toàn bộ sự thật hoặc chỉ một phần của thực tế. Tự nhủ với bản thân rằng điều này không thực sự xảy ra, rằng đó là “tất cả trong đầu bạn” hoặc “không tệ đến mức đó” là cách để tâm trí và cơ thể bạn tự bảo vệ mình khỏi cảm xúc đau buồn. Bạn cũng có thể hạ thấp mức độ nghiêm trọng của tình huống như một cách để đối phó bằng cách:

  • Từ chối nỗi đau.
  • Bỏ qua các triệu chứng.
  • Che giấu các triệu chứng với những người thân yêu.
  • Vượt qua các vấn đề sức khỏe như thể mọi thứ vẫn ổn.
  • Nghi ngờ bản thân và tính hợp lệ của mối quan tâm của bạn.

Bạn có thể mất một khoảng thời gian để chấp nhận thực tế mới này. Bạn sẽ luôn nghĩ về những kỉ niệm gắn bó cùng với người đã mất đó và ta tự hỏi làm thế nào để tiếp tục sống mà không có người này. Từ chối là nỗ lực giả vờ tin rằng sự mất mát không tồn tại, đó là sự nhìn nhận và trốn tránh thực tại đau lòng. Tuy nhiên bạn có thể tìm cách để vượt qua nó, như bắt đầu viết nhật ký về cảm xúc, sắp xếp một khoảng thời gian đển phân tán cảm xúc như đọc sách hay chạy marathon. Đây là những cách tuyệt vời để bạn có không gian xử lý tất cả những thay đổi mới trong cuộc sống của mình cho đến khi bạn không cảm thấy quá áp lực.

2. Giận dữ

Một cảm xúc mạnh mẽ khác mà bạn có thể trải qua là tức giận - với bản thân, với bác sĩ, với thế giới. Khi sự chối bỏ bắt đầu giảm đi, thực tế và nỗi đau lại nổi lên. Bạn chưa sẵn sàng. Những cảm xúc mãnh liệt bên trong cơ thể trào dâng, chuyển hướng và thể hiện bằng giận dữ. Cảm giác tức giận sau khi mất mát là điều bình thường. Đôi khi, bạn cảm thấy dễ chịu hơn khi đả kích người khác khi bạn đang đau buồn. Điều này có thể mang lại nhiều hận thù và gây tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần của bạn. Hãy dành một chút thời gian để cảm nhận những cảm xúc trong bạn. Khi bạn cảm thấy bạn đã sẵn sàng để trút bỏ cơn tức giận, có nhiều cách để giúp bạn xử lý những cảm xúc mạnh mẽ này, chẳng hạn như liệu pháp nghệ thuật, nói chuyện với bạn bè và thực hành chánh niệm.

3. Suy nhược

Đau buồn và trầm cảm thường song hành với nhau. Ở những người bị trầm cảm và các tình trạng sức khỏe tâm thần khác cũng thường có những triệu chứng giống nhau. Trầm cảm có thể làm cho cơn đau mãn tính trở nên tồi tệ hơn như đau đầu, đau toàn thân và dạ dày. Làm thế nào để bạn biết khi nào các triệu chứng của bạn là do trầm cảm hay do một vấn đề khác? Trước tiên, hãy lưu ý các triệu chứng của bạn xuất phát từ đâu - cho dù đó là sức khỏe thể chất, tình cảm, tinh thần hay hành vi. Sự không tin tưởng vào các triệu chứng và cơ thể của mình chỉ khiến quá trình đau buồn trở nên tồi tệ hơn. Mặc dù đây là một giai đoạn đau buồn rất tự nhiên, nhưng nguy cơ đối mặt với chứng trầm cảm sau khi mất người thân là rất cao.

4. Thương lượng

Khi đối diện với mất mát, bạn cảm thấy tuyệt vọng đến mức sẵn sàng làm mọi thứ để xoa dịu hoặc giảm thiểu nỗi đau. Mất đi một người thân yêu có thể khiến chúng ta phải cân nhắc bất kỳ cách nào có thể tránh được nỗi đau hiện tại. Các phản ứng bình thường để cảm xúc bất lực và dễ bị tổn thương thường là một nhu cầu để lấy lại kiểm soát: Nếu mình đã đi khám bệnh sớm hơn... Nếu mình đi khám một bác sĩ khác... Nếu mình đã cư xử tốt hơn… Khi thương lượng diễn ra, chúng ta thường có yêu cầu cao có thể tạo ra đến một kết quả trái hiện tại. Nhưng rồi ta sẽ nhận ra rằng chúng ta không thể làm gì để tạo ra sự thay đổi cho hiện tại cả dù đau đớn và hối tiếc rất nhiều

5. Chấp nhận

Giai đoạn cuối cùng của đau buồn thường là chấp nhận. Chấp nhận thực tế, chấp nhận nỗi đau. Nghiên cứu cho thấy rằng đối mặt với đau buồn thực sự có thể làm giảm mức độ nghiêm trọng của cơn đau thể chất và cảm xúc của bạn. Bằng cách chấp nhận nó, bạn thừa nhận rằng nó ở đó mà không phán xét. Sau đó, bạn có thể tiếp tục các chiến lược đối phó và các phương pháp điều trị khác nhau để giải quyết sự đau buồn. Tuy nhiên, cần lưu ý là sự chấp nhận không có nghĩa là bạn phải vui vẻ hay hài lòng với mọi thứ đang xảy ra với cơ thể và sức khỏe của mình. Chấp nhận không có nghĩa là hài lòng. Bạn vẫn có thể cảm thấy tức giận, chán nản và choáng ngợp trước tình huống của mình - nhưng điều này không sao cả. Sự thật là bạn không kiểm soát được toàn bộ cơ thể của mình, điều này thật đáng sợ. Bạn không thể mong muốn cơn đau hoặc bệnh tật giống như thổi vào cành bồ công anh - cho dù bạn cố gắng thế nào. Nhưng bạn có thể học cách tin tưởng vào chu kỳ đau buồn và biết rằng những cảm giác mất mát này chỉ là tạm thời.  Những cảm giác và trải nghiệm này có thể khiến bạn cảm thấy dễ bị tổn thương, nhưng qua điều này, bạn tìm thấy sức mạnh. 

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những giai đoạn cảm xúc khi mắc ung thư vú

 

Hà Linh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Healthline) -
Bình luận
Tin mới
  • 08/12/2024

    Chế độ dinh dưỡng cho trẻ gái dậy thì sớm

    Tuy không phải là yếu tố quyết định nhưng dinh dưỡng có thể ảnh hưởng đến quá trình dậy thì ở nữ giới. Một chế độ ăn uống cân bằng, giàu dinh dưỡng, hạn chế các thực phẩm không lành mạnh sẽ giúp trẻ phát triển toàn diện và giảm thiểu các nguy cơ liên quan đến dậy thì sớm.

  • 08/12/2024

    Chế độ ăn cho trẻ dậy thì sớm

    Trẻ em ngày nay có xu hướng dậy thì sớm. Dinh dưỡng cũng là một trong những yếu tố góp phần gây dậy thì sớm ở trẻ.

  • 08/12/2024

    Chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp ích cho làn da của bạn như thế nào?

    Da của chúng ta là cơ quan lớn nhất của cơ thể và nhiều tình trạng da có cả biểu hiện bên trong và bên ngoài. Chỉ có một số ít nghiên cứu đã xem xét cách chế độ ăn uống có thể tác động đến một số tình trạng da liễu nhất định. Bài viết dưới đây sẽ liệt kê danh sách các tình trạng da phổ biến và cách chế độ ăn uống có thể giúp ích hoặc gây hại cho làn da của bạn.

  • 07/12/2024

    Bí quyết để xương chắc khỏe ở thời kỳ mãn kinh

    Sự thay đổi nội tiết tố ở phụ nữ tuổi mãn kinh không chỉ dẫn đến các triệu chứng được nhiều người biết đến như bốc hoả, thay đổi tâm trạng,…mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe xương, tăng nguy cơ loãng xương và gãy xương.

  • 07/12/2024

    Nên làm gì khi bé gái dậy thì sớm?

    Xu hướng dậy thì sớm ngày càng gia tăng. Một số ít có thể là biểu hiện của bệnh lý, cần được điều trị đặc biệt.

  • 07/12/2024

    Hút thuốc lá điện tử làm giảm lưu lượng máu của cơ thể

    Một nghiên cứu mới cho thấy, ngay cả khi bạn hút thuốc lá điện tử không chứa nicotine vẫn có tác động tiêu cực đến lưu lượng máu của cơ thể.

  • 07/12/2024

    Những điều kỳ lạ xảy ra với làn da của bạn khi bạn già đi

    Khi bạn già đi, làn da cũng như các cơ quan khác sẽ bị lão hóa như một lẽ tự nhiên. Hãy cùng nhau tìm hiểu những điều xảy ra với làn da khi già đi qua bài viết dưới đây.

  • 07/12/2024

    7 nguyên nhân khiến hệ tiêu hóa của trẻ bị ảnh hưởng

    Tiêu hóa là một chức năng vô cùng quan trọng đảm bảo cho sự phát triển của cơ thể trong mọi giai đoạn, đặc biệt là năm đầu tiên của cuộc đời.

Xem thêm