Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tốc độ lão hóa nhanh hơn do mãn kinh, mất ngủ

Các nhà khoa học đã tranh luận nhiều về sự lão hóa khơi nguồn cho sự mãn kinh hay mãn kinh gây nên lão hóa. Hiện nay, nghiên cứu mới khám phá ra vế sau là đúng, sau khi tìm ra rằng phụ nữ càng mãn kinh sớm bao nhiêu thì họ càng lão hóa nhanh bấy nhiêu.

Trong một nghiên cứu mới, công bố trên tờ Proceedings of the National Academy of Sciences, các nhà nghiên cứu cho rằng thời kì mãn kinh đầy nhanh tốc độ lão hóa của tế bào, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tuổi tác ở phụ nữ.

Một nghiên cứu khác công bố trên tờ Biological Psychiatrycho rằng những dấu hiệu của chứng mất ngủ- thường đi kèm với mãn kinh- cũng đẩy nhanh tốc đô lão hóa ở phụ nữ sau mãn kinh.

Mãn kinh được định nghĩa là thời gian mà phụ nữ xuất hiện chu kì kinh cuối cùng, do buồng trứng ngừng sản xuất hormone estrogen và progesterone. Độ tuổi trung bình của thời kì mãn kinh là 51 tuổi, mặc dù nó có thể diễn ra sớm hoặc muộn hơn.

Mặc dù mãn kinh ảnh hưởng đến mỗi phụ nữ là khác nhau, triệu chứng bao gồm bốc hỏa, gặp vấn đề về giấc ngủ, thay đổi tâm trạng, những vấn đề về buồng trứng và bàng quang.

Bề ngoài, thì có vẻ như lão hóa là nguyên nhân gây nên mãn kinh, và là một quá trình tự nhiên diễn ra vào cuối đời. Những Steve Horvath tại trường đại học California-Los Angeles (UCLA) và các tác giả trước đây của các nghiên cứu, lưu ý rằng qua hàng thập kỉ, các nhà nghiên cứu đã tranh luận điều ngược lại có thể đúng.

“Nó giống như con gà hoặc quả trứng, cái nào có trước? Nghiên cứu của chúng tôi lần đầu tiên cho thấy rằng mãn kinh khiến bạn già nhanh hơn.”

Mãn kinh đẩy nhanh tốc độ lão hóa tế bào 6%

Trong cả 2 nghiên cứu, nhóm tác giả sử dụng một đồng hồ biểu sinh- chế tạo bởi Horvath- theo dõi sự thay đổi biểu sinh qua thời gian; đồng hồ theo dõi những thay đổi trong sự biểu hiện gen tăng lên do các yếu tố bên ngoài hoặc môi trường.

Trong nghiên cứu đầu, Horvath và đồng nghiệp sử dụng đồng hồ biều sinh để theo dõi methylation-một chất hóa học tạo ra bởi tế bào lão hóa- ở những mẫu DNA của hơn 3100 phụ nữ tham gia vào 4 nghiên cứu, một trong số đó là Women's Health Initiative (WHI).

Bằng việc phân tích methylation trong máu, nước bọt, và mẫu thuộc miệng- một miếng gạc từ trong má- nhóm tác giả có thể đánh giá tuổi sinh học của tế bào của người phụ nữ, và họ so sánh điều này với tuổi theo niên đại của chúng.

Từ phân tích, các nhà nghiên cứu thấy rằng mãn kinh đẩy nhanh sự lão hóa của tế bào trong máu đến 6%. “Điều này nghe có vẻ không nhiều, nhưng nó sẽ tăng dần trong cuộc đời người phụ nữ,” Horvath lưu ý.

Ông sử dụng ví dụ về một người phụ nữ trải qua thời kì mãn kinh ở độ tuổi 42; đến tuổi 50, cơ thể của cô ấy dường như già hơn 1 tuổi so với những người phụ nữ khác mà có thời kì mãn kinh bắt đầu ở tuổi 50.

“Trung bình, phụ nữ càng bước vào thời kì mãn kinh càng sớm thì tốc độ lão hóa máu càng nhanh. Điều này là rất đáng kể bởi vì máu của một người có thể phản ánh những gì đang diễn ra trong những phần khác của cơ thể, và điều này có thể kéo theo cái chết và nguy cơ bệnh tật.”

Mất ngủ tăng nguy cơ lão hóa sinh học tới 2 năm

Trong nghiên cứu thứ 2, Horvath và đồng nghiệp sử dụng đồng hồ biều sinh để đánh giá tốc độ lão hóa ở 2078 phụ nữ tham gia WHI. Ngoài ra, các nhà nghiên cứu liên kết sự xuất hiện những triệu chứng của mất ngủ của những người phụ nữ, bao gồm hội chứng chân không yên khi ngủ, khó chìm vào giấc ngủ, gián đoạn giấc ngủ, gặp vấn đề khi ngủ lại, và tỉnh dậy sớm.

Nhóm tác giả thấy rằng những người phụ nữ có 5 triệu chứng của mất ngủ già nhanh hơn 2 tuổi, so với những người phụ nữ trong độ tuổi tương tự nhưng không có triệu chứng của rối loạn giấc ngủ.

Tác giả đầu tiên Judith Caroll thuộc UCLA, lưu ý rằng họ có thể thiết lập mối quan hệ nguyên nhân-kết quả giữa mất ngủ và lão hóa sinh học ở phụ nữ sau mãn kinh.

Không có đủ giấc ngủ để hồi phục lại sức khỏe có thể gây nhiều tác hại đến hoạt động chức năng của chúng ta vào ngày hôm sau; nó có thể ảnh hưởng đến tỉ lệ mà đồng đồ sinh học của chúng ta đánh nhịp.

Trong tương lai, chúng ta sẽ cần tiến hành nhiều nghiên cứu trên nhiều cá nhân trong thời gian dài hơn để xác định mối quan hệ nguyên nhân-kết quả giữa tuổi sinh học và rối loạn giấc ngủ.

Các nhà nghiên cứu nhấn mạnh rằng những kết quả của nghiên cứu không phải đều là tin xấu; họ chỉ ra rằng đồng hồ biểu sinh có thể là một công cụ tiện lợi để kết nối những ảnh hưởng của phương pháp điều trị, ví dụ liệu pháp hormone- như là liệu pháp chống lão hóa.

“Câu hỏi lớn ở đây là liệu pháp hormone nào đưa ra có tác dụng chống lão hóa mạnh nhất nhưng lại hạn chế được tối đa nguy cơ sức khỏe,” Horvath cho biết.

“Không lâu nữa các nhà nghiên cứu sẽ  không cần theo dõi bệnh nhân trong nhiều năm để theo dõi sức khỏe của họ và những bệnh đang diễn ra. Thay vào đó chúng ta có thể sử dụng đồng hồ biểu sinh để đánh giá tỉ lệ già hóa của tế bào và đánh giá liệu pháp nào làm chậm quá trình lão hóa sinh học. Nó có thể giảm mạnh thời gian và tiền bạc cho thử nghiệm lâm sàng và đẩy nhanh lợi ích cho phụ nữ.”

Bình luận
Tin mới
  • 28/11/2025

    Chế độ ăn cho trẻ nhiễm HIV theo từng giai đoạn bệnh cần chú ý gì?

    Nhờ hiệu quả của thuốc kháng virus (ARV), ngày càng nhiều trẻ nhiễm HIV có thể phát triển, học tập và sinh hoạt bình thường như những trẻ khác. Tuy nhiên, dinh dưỡng vẫn là nền tảng của chăm sóc điều trị, giúp duy trì cân nặng, tăng sức đề kháng, giảm biến chứng và hạn chế tác dụng phụ của thuốc.

  • 28/11/2025

    Lõm ngực bẩm sinh ở trẻ có nguy hiểm không?

    Lõm ngực bẩm sinh xảy ra khi xương ức phát triển bất thường tạo ra vết lõm trên thành ngực của bạn và có thể gây ra các vấn đề về thể chất cũng như cảm xúc cho trẻ. Cùng tìm hiểu về bệnh lý lõm ngực bẩm sinh ở trẻ qua bài viết sau đây!

  • 28/11/2025

    Bảo vệ sức khỏe xương khớp khi thời tiết lạnh

    Thời tiết lạnh giá và chuyển mùa thường làm gia tăng các vấn đề về xương khớp, gây ra tình trạng đau cứng khớp và khó khăn khi vận động. Sự thay đổi của nhiệt độ và độ ẩm có thể làm các mô cơ giãn nở, tạo áp lực lên khớp, dẫn đến cảm giác đau nhức hoặc tê cứng.

  • 27/11/2025

    Hội thảo khoa học" Thực trạng dinh dưỡng, sức khỏe người cao tuổi ở một số thành phố lớn và đề xuất một số giải pháp"

    Hà Nội, ngày 27/11/2025 – Kết quả nghiên cứu mới nhất do Viện Y học ứng dụng Việt Nam thực hiện được công bố tại Hội thảo khoa học “Thực trạng dinh dưỡng, sức khỏe người cao tuổi ở một số thành phố lớn và đề xuất một số giải pháp” đã chỉ ra những thách thức lớn trong công tác chăm sóc sức khỏe người cao tuổi (NCT) tại các đô thị lớn.

  • 27/11/2025

    Cách ăn low-carb giúp giảm cân bền vững

    Chế độ ăn kiêng low-carb (ít carbohydrate) đã chứng minh được hiệu quả trong việc giảm cân nhanh chóng và cải thiện nhiều chỉ số sức khỏe. Tuy nhiên, chìa khóa để thành công không phải là việc cắt giảm carb một cách mù quáng, mà là thực hiện một cách thông minh, bền vững để biến nó thành một lối sống lâu dài.

  • 27/11/2025

    Làm thế nào để giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng?

    Ung thư đại trực tràng là căn bệnh phổ biến và gây tử vong cao trên toàn cầu, bao gồm cả Việt Nam. Tại Việt Nam, ung thư đại trực tràng cũng nằm trong top năm loại ung thư gây tử vong hàng đầu. Tuy nhiên, nguy cơ mắc bệnh có thể giảm đáng kể thông qua các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Bài viết này sẽ đưa ra lời khuyên thiết thực để phòng ngừa ung thư đại trực tràng, bao gồm điều chỉnh chế độ ăn uống, tăng cường vận động và sàng lọc định kỳ, giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe.

  • 26/11/2025

    Tầm soát loãng xương và những điều cần biết

    Loãng xương (osteoporosis) là một bệnh lý phổ biến thường gặp ở người cao tuổi gặp cả ở nam và nữ . Do đó, việc chuẩn đoán sớm, theo dõi và kiểm soát loãng xương là điều rất thiết, từ đó ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.

  • 26/11/2025

    Có nên ăn trứng khi mắc hội chứng ruột kích thích không?

    Trứng là thực phẩm giàu dinh dưỡng, có lợi cho sức khỏe nhưng lại gây triệu chứng khó chịu cho nhiều người mắc hội chứng ruột kích thích.

Xem thêm