Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tốc độ lão hóa nhanh hơn do mãn kinh, mất ngủ

Các nhà khoa học đã tranh luận nhiều về sự lão hóa khơi nguồn cho sự mãn kinh hay mãn kinh gây nên lão hóa. Hiện nay, nghiên cứu mới khám phá ra vế sau là đúng, sau khi tìm ra rằng phụ nữ càng mãn kinh sớm bao nhiêu thì họ càng lão hóa nhanh bấy nhiêu.

Trong một nghiên cứu mới, công bố trên tờ Proceedings of the National Academy of Sciences, các nhà nghiên cứu cho rằng thời kì mãn kinh đầy nhanh tốc độ lão hóa của tế bào, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tuổi tác ở phụ nữ.

Một nghiên cứu khác công bố trên tờ Biological Psychiatrycho rằng những dấu hiệu của chứng mất ngủ- thường đi kèm với mãn kinh- cũng đẩy nhanh tốc đô lão hóa ở phụ nữ sau mãn kinh.

Mãn kinh được định nghĩa là thời gian mà phụ nữ xuất hiện chu kì kinh cuối cùng, do buồng trứng ngừng sản xuất hormone estrogen và progesterone. Độ tuổi trung bình của thời kì mãn kinh là 51 tuổi, mặc dù nó có thể diễn ra sớm hoặc muộn hơn.

Mặc dù mãn kinh ảnh hưởng đến mỗi phụ nữ là khác nhau, triệu chứng bao gồm bốc hỏa, gặp vấn đề về giấc ngủ, thay đổi tâm trạng, những vấn đề về buồng trứng và bàng quang.

Bề ngoài, thì có vẻ như lão hóa là nguyên nhân gây nên mãn kinh, và là một quá trình tự nhiên diễn ra vào cuối đời. Những Steve Horvath tại trường đại học California-Los Angeles (UCLA) và các tác giả trước đây của các nghiên cứu, lưu ý rằng qua hàng thập kỉ, các nhà nghiên cứu đã tranh luận điều ngược lại có thể đúng.

“Nó giống như con gà hoặc quả trứng, cái nào có trước? Nghiên cứu của chúng tôi lần đầu tiên cho thấy rằng mãn kinh khiến bạn già nhanh hơn.”

Mãn kinh đẩy nhanh tốc độ lão hóa tế bào 6%

Trong cả 2 nghiên cứu, nhóm tác giả sử dụng một đồng hồ biểu sinh- chế tạo bởi Horvath- theo dõi sự thay đổi biểu sinh qua thời gian; đồng hồ theo dõi những thay đổi trong sự biểu hiện gen tăng lên do các yếu tố bên ngoài hoặc môi trường.

Trong nghiên cứu đầu, Horvath và đồng nghiệp sử dụng đồng hồ biều sinh để theo dõi methylation-một chất hóa học tạo ra bởi tế bào lão hóa- ở những mẫu DNA của hơn 3100 phụ nữ tham gia vào 4 nghiên cứu, một trong số đó là Women's Health Initiative (WHI).

Bằng việc phân tích methylation trong máu, nước bọt, và mẫu thuộc miệng- một miếng gạc từ trong má- nhóm tác giả có thể đánh giá tuổi sinh học của tế bào của người phụ nữ, và họ so sánh điều này với tuổi theo niên đại của chúng.

Từ phân tích, các nhà nghiên cứu thấy rằng mãn kinh đẩy nhanh sự lão hóa của tế bào trong máu đến 6%. “Điều này nghe có vẻ không nhiều, nhưng nó sẽ tăng dần trong cuộc đời người phụ nữ,” Horvath lưu ý.

Ông sử dụng ví dụ về một người phụ nữ trải qua thời kì mãn kinh ở độ tuổi 42; đến tuổi 50, cơ thể của cô ấy dường như già hơn 1 tuổi so với những người phụ nữ khác mà có thời kì mãn kinh bắt đầu ở tuổi 50.

“Trung bình, phụ nữ càng bước vào thời kì mãn kinh càng sớm thì tốc độ lão hóa máu càng nhanh. Điều này là rất đáng kể bởi vì máu của một người có thể phản ánh những gì đang diễn ra trong những phần khác của cơ thể, và điều này có thể kéo theo cái chết và nguy cơ bệnh tật.”

Mất ngủ tăng nguy cơ lão hóa sinh học tới 2 năm

Trong nghiên cứu thứ 2, Horvath và đồng nghiệp sử dụng đồng hồ biều sinh để đánh giá tốc độ lão hóa ở 2078 phụ nữ tham gia WHI. Ngoài ra, các nhà nghiên cứu liên kết sự xuất hiện những triệu chứng của mất ngủ của những người phụ nữ, bao gồm hội chứng chân không yên khi ngủ, khó chìm vào giấc ngủ, gián đoạn giấc ngủ, gặp vấn đề khi ngủ lại, và tỉnh dậy sớm.

Nhóm tác giả thấy rằng những người phụ nữ có 5 triệu chứng của mất ngủ già nhanh hơn 2 tuổi, so với những người phụ nữ trong độ tuổi tương tự nhưng không có triệu chứng của rối loạn giấc ngủ.

Tác giả đầu tiên Judith Caroll thuộc UCLA, lưu ý rằng họ có thể thiết lập mối quan hệ nguyên nhân-kết quả giữa mất ngủ và lão hóa sinh học ở phụ nữ sau mãn kinh.

Không có đủ giấc ngủ để hồi phục lại sức khỏe có thể gây nhiều tác hại đến hoạt động chức năng của chúng ta vào ngày hôm sau; nó có thể ảnh hưởng đến tỉ lệ mà đồng đồ sinh học của chúng ta đánh nhịp.

Trong tương lai, chúng ta sẽ cần tiến hành nhiều nghiên cứu trên nhiều cá nhân trong thời gian dài hơn để xác định mối quan hệ nguyên nhân-kết quả giữa tuổi sinh học và rối loạn giấc ngủ.

Các nhà nghiên cứu nhấn mạnh rằng những kết quả của nghiên cứu không phải đều là tin xấu; họ chỉ ra rằng đồng hồ biểu sinh có thể là một công cụ tiện lợi để kết nối những ảnh hưởng của phương pháp điều trị, ví dụ liệu pháp hormone- như là liệu pháp chống lão hóa.

“Câu hỏi lớn ở đây là liệu pháp hormone nào đưa ra có tác dụng chống lão hóa mạnh nhất nhưng lại hạn chế được tối đa nguy cơ sức khỏe,” Horvath cho biết.

“Không lâu nữa các nhà nghiên cứu sẽ  không cần theo dõi bệnh nhân trong nhiều năm để theo dõi sức khỏe của họ và những bệnh đang diễn ra. Thay vào đó chúng ta có thể sử dụng đồng hồ biểu sinh để đánh giá tỉ lệ già hóa của tế bào và đánh giá liệu pháp nào làm chậm quá trình lão hóa sinh học. Nó có thể giảm mạnh thời gian và tiền bạc cho thử nghiệm lâm sàng và đẩy nhanh lợi ích cho phụ nữ.”

Bình luận
Tin mới
  • 20/08/2025

    Thực hư tin đồn acid folic gây độc và dẫn đến ung thư

    Gần đây, trên mạng xã hội lan truyền thông tin cho rằng dùng quá nhiều thực phẩm bổ sung và thực phẩm tăng cường acid folic có thể gây độc, thậm chí dẫn đến ung thư. Thực hư thông tin này ra sao?

  • 20/08/2025

    Dị ứng có thể gây chảy máu mũi không?

    Người lớn và trẻ em bị dị ứng đường hô hấp, chẳng hạn như viêm mũi dị ứng (viêm đường mũi sau khi tiếp xúc với chất gây dị ứng), có nguy cơ cao bị chảy máu cam.

  • 19/08/2025

    Cách làm mờ và loại bỏ đốm đồi mồi một cách tự nhiên

    Đốm đồi mồi là những vết sẫm màu, phẳng do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, thường xuất hiện trên mặt, tay và các vùng da hở khác. Hãy trao đổi với bác sĩ chuyên khoa da liễu trước khi sử dụng các biện pháp khắc phục tự nhiên.

  • 18/08/2025

    Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh

    Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.

  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

Xem thêm