Phương tiện kỹ thuật số hiện đã trở thành một phần phức tạp của cuộc sống hiện đại. Đây là một lĩnh vực không ngừng phát triển và trẻ em và thanh thiếu niên đã tiếp cận nó khá dễ dàng. Điều này đặt ra câu hỏi quan trọng về tác động của công nghệ kỹ thuật số đối với sự phát triển não bộ ở trẻ em, đặc biệt là trong những năm đầu đời - giai đoạn then chốt của sự phát triển não bộ.
Sự phát triển của não bộ bắt đầu từ khi em bé còn trong tử cung của người mẹ và tiếp tục cho đến tuổi trưởng thành. Sự phát triển của não ban đầu xảy ra thông qua quá trình sinh thần kinh, di cư của các tế bào thần kinh, hình thành synap và tạo ra hàng tỷ kết nối synap mới cần thiết cho sự phát triển của một loạt các kỹ năng.
Trong tử cung, sự phát triển của não bộ chủ yếu là do di truyền, mặc dù môi trường trong tử cung đóng một vai trò quan trọng. Khi trẻ em ở độ tuổi 2-3 tuổi, não bộ của chúng có số lượng kết nối thần kinh (synap) nhiều gấp đôi so với não người lớn. Tuy nhiên, khi trẻ lớn lên, một phần quan trọng trong quá trình phát triển não bộ là việc loại bỏ bớt các kết nối thần kinh và tế bào thần kinh không cần thiết. Quá trình này diễn ra liên tục cho đến khi trẻ bước vào tuổi trưởng thành. Điều này giúp não bộ hoạt động hiệu quả hơn bằng cách giữ lại những kết nối quan trọng và loại bỏ những kết nối ít được sử dụng.
Đọc thêm tại bài viết: Sử dụng điện thoại nhiều dẫn đến trầm cảm và mất ngủ
Trong giai đoạn đầu sau khi sinh, môi trường xung quanh có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển và trưởng thành của não bộ trẻ. Tuy nhiên, nếu trẻ không được tiếp xúc với một số trải nghiệm nhất định trong giai đoạn này, việc tiếp xúc muộn hơn sau này sẽ không thể bù đắp hoàn toàn cho những gì đã mất. Ví dụ: trẻ em 6 tháng tuổi có khả năng phân biệt được giữa 2 khuôn mặt khỉ và khuôn mặt người nhưng đến 9 đến 12 tháng, chúng chỉ có thể phân biệt giữa khuôn mặt người nếu chúng không thường xuyên tiếp xúc với khỉ. Điều này là do sau một thời gian, não mất đi một phần khả năng học một số kỹ năng nhất định.
Tương tự như vậy, một đứa trẻ 6 tháng tuổi có thể phân biệt giữa các âm thanh của bất kỳ ngôn ngữ nào. Nhưng đến 12 tháng, khả năng phân biệt chỉ giới hạn ở ngôn ngữ mà trẻ tiếp xúc. Những năm đầu đời của trẻ, đặc biệt là giai đoạn từ khi sinh ra đến khoảng 5-6 tuổi, được xem là thời kỳ cực kỳ quan trọng cho sự phát triển ngôn ngữ ban đầu. Trong giai đoạn này, não bộ của trẻ có khả năng học hỏi và phát triển ngôn ngữ nhanh chóng nhất.
Trẻ em ngày nay tiếp xúc với phương tiện kỹ thuật số từ rất sớm, thường là từ 4 - 5 tháng tuổi. Nhiều nhà nghiên cứu đã tìm hiểu về tác động của việc sử dụng quá nhiều công nghệ kỹ thuật số đối với sự phát triển não bộ của trẻ nhỏ. Kết quả của các nghiên cứu này cho thấy có mối liên hệ giữa hai yếu tố này.
Ví dụ, một nghiên cứu mới được thực hiện ở Ấn Độ đã khảo sát hơn 700 trẻ em dưới 5 tuổi. Nghiên cứu này phát hiện ra rằng khi trẻ dành nhiều thời gian hơn để xem các thiết bị có màn hình (như điện thoại, máy tính bảng, tivi), khả năng phát triển ngôn ngữ của trẻ có xu hướng chậm hơn. Đặc biệt, việc sử dụng thiết bị màn hình quá nhiều có ảnh hưởng rõ rệt đến khả năng giao tiếp của trẻ.
Tuy nhiên, mối liên hệ này không hoàn toàn đơn giản. Một nghiên cứu khác tại Pháp trên hơn 1500 trẻ em từ 2 - 6 tuổi đã phát hiện ra mối liên hệ đặc biệt giữa thời gian nhìn màn hình hàng ngày của trẻ em 2 tuổi và sự phát triển ngôn ngữ. Điều thú vị là những trẻ em xem màn hình trong thời gian trung bình (30-60 phút/ngày) có điểm số ngôn ngữ tốt nhất, cao hơn điểm của những trẻ không bao giờ xem màn hình cho thấy thời gian xem màn hình ở mức độ vừa phải có thể có tác động tích cực đến sự phát triển ngôn ngữ.
Thời gian nhìn màn hình quá mức cũng liên quan đến chất lượng và thời lượng giấc ngủ kém, theo thời gian có thể ảnh hưởng đáng kể đến sự phát triển và hành vi chung của trẻ em. Điều này có thể được giải thích là do thức khuya, bị kích thích quá mức trước giờ ngủ, nội dung đáng sợ và ánh sáng xanh của màn hình có thể ức chế melatonin.
Đọc thêm tại bài viết: Cho trẻ sử dụng thiết bị điện tử trong bao lâu là phù hợp?
Công nghệ số sẽ tồn tại lâu dài. Chúng ta phải chấp nhận rằng nó đã trở thành một phần phức tạp của cuộc sống hiện đại. Thay vì chống lại nó, chúng ta phải học cách sử dụng nó một cách phù hợp cho bản thân và con cái của mình. Điều quan trọng nữa là các phương pháp nuôi dạy con cái kém cũng gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển não bộ của trẻ, và phương tiện kỹ thuật số có thể chỉ là một nguyên nhân thứ yếu. Nếu phương tiện kỹ thuật số được sử dụng để thu hút trẻ em theo cách tương tác, nó có thể hữu ích cho sự phát triển của trẻ.
Tóm lại, mối quan hệ giữa công nghệ kỹ thuật số và sự phát triển não bộ ở trẻ em là một vấn đề phức tạp và đa chiều. Mặc dù có những lo ngại về tác động tiêu cực của việc tiếp xúc quá mức với màn hình, nhưng cũng có bằng chứng cho thấy việc sử dụng công nghệ kỹ thuật số một cách hợp lý có thể mang lại lợi ích. Thay vì hoàn toàn tránh công nghệ, cha mẹ và người chăm sóc nên tập trung vào việc quản lý thời gian sử dụng màn hình, chọn lọc nội dung phù hợp và khuyến khích sử dụng công nghệ một cách có tương tác.
Việc dùng men vi sinh cùng với một liệu trình kháng sinh có thể làm giảm nguy cơ tác dụng phụ do kháng sinh gây ra, nhưng nên bổ sung men vi sinh vào thời điểm nào là tốt nhất?
Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển toàn diện của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Tuy nhiên, nhiều bậc cha mẹ thường gặp khó khăn trong việc giúp con mình có một giấc ngủ ngon và thoải mái. Hãy cùng cha mẹ tìm ra những giải pháp tốt nhất giúp trẻ ngủ ngon.
Công nghệ xâm nhập ngày càng sâu rộng vào đời sống khiến hầu hết trẻ em ngày nay dành hàng giờ liền trước các thiết bị số như điện thoại, tivi và máy tính bảng.
Bất cứ độ tuổi nào cũng cần tập luyện thể thao vì tập luyện thể thao mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khoẻ. Trẻ em có thể bắt đầu tập luyện thể thao từ rất sớm để hình thành thói quen tập luyện hàng ngày cho trẻ.
Việc cắt bớt thời gian ngủ có thể gây nhiều tác hại nghiêm trọng đến sức khỏe.
Vitamin K2, còn được gọi là menaquinone, là một loại vitamin thiết yếu đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của xương và tim mạch. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều hiểu lầm xung quanh tác dụng của vitamin này.
Việc mắc kẹt trong thói quen lặp đi lặp lại có thể khiến chức năng nhận thức, ghi nhớ bị suy giảm.
Huyết áp cao, còn được gọi là tăng huyết áp, làm tăng nguy cơ mắc nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, tăng huyết áp có thể dẫn đến bệnh tim, đột quỵ và bệnh thận, cùng nhiều nguy cơ sức khỏe khác.