Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Viêm xoang trong mùa đông

Vào những tháng cuối năm thời tiết chuyển lạnh, nhiệt độ giảm kèm theo những cơn mưa là cả một thách thức với hệ hô hấp, khó chịu với mũi và xoang. Sự kết hợp giữa không khí khô và thay đổi nhiệt độ này ảnh hưởng đến hoạt động bài tiết chất nhầy của mũi và xoang để bảo vệ hệ hô hấp và lọc không khí; có thể dẫn đến các dấu hiệu nghẹt mũi, áp lực và khó chịu. Hiểu được tác động theo mùa này đối với sức khỏe xoang giúp giải thích tại sao nhiều người gặp phải các vấn đề liên quan đến xoang nhiều hơn trong những tháng mùa đông và chỉ ra những cách chúng ta có thể bảo vệ hệ hô hấp tốt hơn trong mùa lạnh.

Hệ thống xoang và cách thức hoạt động

Xoang hoạt động như một cơ chế phòng thủ tự nhiên của cơ thể:

  • Sản xuất chất nhầy và lọc không khí: Xoang tạo ra chất nhầy, một lớp dịch dính giúp giữ lại các hạt có hại như bụi, chất gây dị ứng và vi khuẩn khi hít thở thường ngày. Sau đó, chất nhầy này được các cấu trúc giống như sợi tóc nhỏ gọi là lông mao đẩy về phía cổ họng. Tại đây, chất nhầy sẽ được nuốt hoặc ho ra ngoài. Bằng cách này, xoang giúp ngăn chặn các chất độc hại này đi vào phổi.
  • Điều hòa độ ẩm và nhiệt độ: Một vai trò khác của xoang là điều hòa độ ẩm và nhiệt độ của không khí hít thở. Khi không khí đi qua các khoang này, nó sẽ được làm ẩm và ấm trước khi đến phổi. Chức năng này đặc biệt hữu ích trong những tháng lạnh khi không khí khô có thể gây khó chịu. Bằng cách điều hòa không khí, xoang góp phần vào quá trình thở thoái mái và cân bằng hơn.

Đọc thêm: 4 dấu hiệu nhận biết bệnh viêm xoang

Ảnh hưởng của thời tiết lạnh đến sức khỏe xoang

Không khí lạnh của mùa đông có thể làm ảnh hưởng đến hệ thống xoang. Các biểu hiện rõ ràng nhất là mũi khó chịu hoặc nghẹt mũi. Không khí khô thường kèm theo nhiệt độ lạnh khiến niêm mạc xoang bị kích ứng, làm cho quá trình sản xuất chất nhầy bị cản trở. Điều này khiến đường mũi trở nên khô hơn và gây khó khăn trong việc lọc bụi và các chất dị ứng trong không khí.

Hệ thống sưởi trong nhà cũng có thể góp phần gây ra các vấn đề về xoang trong những tháng mùa đông. Mặc dù giúp giữ ấm cho ngôi nhà của bạn, nhưng nó cũng làm giảm độ ẩm, có thể làm khô xoang hơn nữa. Khi chất nhầy bảo vệ trong đường mũi của bạn trở nên quá đặc hoặc dính, nó có thể không được làm sạch dễ dàng, có khả năng dẫn đến tắc nghẽn và khó chịu. Sử dụng máy tạo độ ẩm hoặc giữ đủ nước có thể giúp chống lại một số tác động này bằng cách bổ sung độ ẩm vào không khí và giữ cho xoang của bạn không bị khô quá mức.

Thay đổi nhiệt độ thường xuyên cũng có thể đóng một vai trò trong việc gây khó chịu cho xoang. Di chuyển giữa không khí lạnh bên ngoài và môi trường trong nhà ấm áp có thể khiến các mạch máu trong đường mũi giãn nở và co lại nhanh chóng, đôi khi dẫn đến nghẹt mũi hoặc sổ mũi. Đối với những người nhạy cảm hơn với những thay đổi này, điều này có thể làm cho việc thở bằng mũi khó khăn hơn. Thực hiện các bước nhỏ, như che mũi khi ra ngoài trời và giữ không khí trong nhà ở mức độ ẩm thoải mái, có thể giúp hỗ trợ sức khỏe xoang trong những tháng lạnh hơn.

Các triệu chứng của vấn đề xoang là gì?

Cơn đau đầu dai dẳng, đặc biệt là khi thức dậy vào buổi sáng. Điều này có thể do nghẹt mũi và áp lực tích tụ trong xoang trong suốt đêm. Các triệu chứng như bị đau hoặc áp lực ở các vùng cụ thể trên khuôn mặt – ví dụ như dưới mắt hoặc quanh mũi. Sự khó chịu này có thể tăng lên khi cúi người hoặc thực hiện các cử động đầu đột ngột. Các triệu chứng khác bao gồm nghẹt mũi và chất nhầy đặc, màu vàng – dấu hiệu cho thấy cơ thể đang chống lại nhiễm trùng. Một dấu hiệu khác là bị giảm khứu giác hoặc vị giác, đây là một triệu chứng phổ biến khác của các vấn đề về xoang.

Bảo vệ xoang như thế nào trong thời tiết mùa đông?

Bảo vệ xoang trong mùa đông bằng việc uống đủ nước. Thời tiết lạnh và lò sưởi sẽ làm khô đường mũi. Uống đủ nước giúp cơ thể và xoang được giữ độ ẩm. Một số loại trà thảo dược hoặc nước dung cũng có thể được dùng để giảm đau và thúc đẩy quá trình tự sản sinh chất nhầy tự nhiên.

Sử dụng máy tạo độ ẩm cũng là một cách để duy trì sự thoải mái cho xoang vào mùa đông. Hệ thống sưởi thường làm giảm độ ấm, dẫn đến không khí bị khô làm kích ứng ở mũi và xoang. Máy tạo độ ẩm bổ sung vào không khí, ngăn ngừa mũi bị khô quá mức. Giữ mức độ ẩm trong nhà từ 30% đến 50% có thể tạo ra một môi trường thoải mái hơn và giảm nguy cơ khó chịu cho xoang. Hãy chắc chắn làm sạch máy tạo độ ẩm thường xuyên để ngăn ngừa nấm mốc và vi khuẩn tích tụ, điều này có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề về xoang.

Các bước đơn giản khác cũng có thể giúp bảo vệ xoang. Đeo khăn quàng cổ che mũi khi ra ngoài trời có thể làm ấm và làm ẩm không khí trước khi ra ngoài trời. Thường xuyên rửa xoang bằng dung dịch nước muối sinh lý có thể giúp loại bỏ các chất gây kích ứng và giữ ẩm cho chúng. Tránh tiếp xúc quá nhiều với các lỗ thông hơi và giữ cho không gian sống sạch sẽ cũng có thể giảm bụi và các chất gây dị ứng có thể góp phần gây kích ứng xoang. Bằng cách thực hiện các biện pháp phòng ngừa này, bạn có thể giúp xoang của mình thoải mái và khỏe mạnh suốt những tháng mùa đông.

Làm thế nào để cải thiện sức khỏe hô hấp trong những tháng lạnh?

Rèn luyện những thói quen tốt có thể tạo ra sự khác biệt đáng kể trong những tháng lạnh giá. Một thói quen như vậy là tập thể dục thường xuyên. Mặc dù có thể rất ấm cúng và thoải mái khi cuộn mình dưới chăn khi trời lạnh bên ngoài, nhưng việc duy trì hoạt động giúp duy trì lưu lượng máu khỏe mạnh và giữ cho hệ thống miễn dịch khỏe mạnh. Điều này không chỉ hỗ trợ sức khỏe tổng thể mà còn có lợi cho hệ hô hấp của bạn.

Một thói quen có lợi khác là ăn một chế độ ăn uống cân bằng giàu trái cây và rau quả. Những thực phẩm này chứa nhiều vitamin và chất chống oxy hóa có thể tăng cường hệ thống miễn dịch  và giúp chống lại các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp phổ biến trong những tháng mùa đông. Ngoài ra, việc giữ đủ nước có thể giữ cho lớp niêm mạc phổi khỏe mạnh, giúp cơ thể dễ dàng loại bỏ bất kỳ hạt hoặc vi khuẩn có hại nào.

Mặc dù thời tiết mùa đông có thể là thách thức đối sức khỏe con người– đặc biệt là hệ hô hấp – việc áp dụng các thói quen nuôi dưỡng như tập thể dục thường xuyên, ăn uống lành mạnh và giữ đủ nước có thể giúp duy trì sức khỏe hô hấp tốt hơn.

Nguyễn Nam Anh - Viện Y Học ứng dụng Việt nam - Theo Tổng hợp
Bình luận
Tin mới
  • 03/12/2025

    Viêm xoang trong mùa đông

    Vào những tháng cuối năm thời tiết chuyển lạnh, nhiệt độ giảm kèm theo những cơn mưa là cả một thách thức với hệ hô hấp, khó chịu với mũi và xoang. Sự kết hợp giữa không khí khô và thay đổi nhiệt độ này ảnh hưởng đến hoạt động bài tiết chất nhầy của mũi và xoang để bảo vệ hệ hô hấp và lọc không khí; có thể dẫn đến các dấu hiệu nghẹt mũi, áp lực và khó chịu. Hiểu được tác động theo mùa này đối với sức khỏe xoang giúp giải thích tại sao nhiều người gặp phải các vấn đề liên quan đến xoang nhiều hơn trong những tháng mùa đông và chỉ ra những cách chúng ta có thể bảo vệ hệ hô hấp tốt hơn trong mùa lạnh.

  • 02/12/2025

    Eswatini – Quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai mũi tiêm phòng HIV hai lần mỗi năm

    Eswatini hiện đang là đất nước có tỉ lệ nhiễm HIV cao nhất thế giới. Eswatini từ lâu đã phải đối mặt với gánh nặng HIV cực kỳ lớn. Khoảng 27% người trưởng thành của quốc gia này sống chung với HIV – mức cao nhất thế giới. Dù đã đạt nhiều tiến bộ trong điều trị antiretroviral (ARV), số ca nhiễm HIV mới vẫn duy trì ở mức đáng lo ngại, đặc biệt trong nhóm phụ nữ trẻ và thanh niên.

  • 02/12/2025

    4 lợi ích nổi bật nhất của rau càng cua với sức khỏe

    Tuy chỉ là một loại rau dại mọc phổ biến nhưng rau càng cua chứa đựng những giá trị dinh dưỡng và dược liệu đáng kinh ngạc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.

  • 02/12/2025

    Các dấu hiệu nhận biết đột quỵ vào mùa đông

    Thời tiết lạnh có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do một số yếu tố thuận lợi, bao gồm co mạch máu, tăng huyết áp và tăng độ nhớt của máu. Khi nhiệt độ giảm, cơ thể cố gắng giữ nhiệt bằng cách co các mạch máu, làm tăng huyết áp và có thể dẫn đến hình thành cục máu đông. Những người có nguy cơ cao bao gồm người cao tuổi, người mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường, và những người có lối sống ít vận động.

  • 01/12/2025

    4 loại thực phẩm giàu vitamin D nên bổ sung vào mùa đông

    Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương, hỗ trợ chức năng miễn dịch và điều hòa nhiều quá trình sinh lý trong cơ thể. Thiếu hụt vitamin D kéo dài có thể dẫn đến loãng xương, yếu cơ, tăng nguy cơ gãy xương và làm giảm khả năng chống nhiễm trùng.

  • 01/12/2025

    Tiêm phòng cúm mùa: Lợi ích và khuyến cáo

    Cúm mùa là một bệnh đường hô hấp do virus cúm gây ra, lây lan mạnh vào mùa thu và mùa đông. Mỗi năm có khoảng 1 tỷ người mắc cúm, trong đó có từ 3 đến 5 triệu trường hợp diễn biến nặng. Tiêm phòng cúm là cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt với những người có nguy cơ cao. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ phân tích lợi ích của việc tiêm vắc xin cúm, đối tượng cần ưu tiên tiêm và thời điểm thích hợp để thực hiện tiêm chủng.

  • 30/11/2025

    5 loại thực phẩm nên kết hợp với trứng để tăng gấp đôi hiệu quả dinh dưỡng

    Trứng là nguồn protein hoàn hảo nhưng để tối ưu hóa năng lượng và khả năng hấp thụ dưỡng chất cần ăn đúng cách. Tham khảo 5 thực phẩm nên ăn cùng trứng giúp trứng phát huy tối đa sức mạnh dinh dưỡng.

  • 30/11/2025

    Mối liên hệ giữa thời tiết và tâm trạng: Làm sao để luôn lạc quan?

    Khi trời mưa hoặc trở lạnh, bạn có thể cảm thấy tâm trạng mình đi xuống, thiếu năng lượng và lười biếng hơn. Điều này không phải ngẫu nhiên, mà là dấu hiệu cho thấy thời tiết có ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần. Bài viết này sẽ đi sâu vào mối liên hệ giữa thời tiết và cảm xúc, giải thích tại sao những thay đổi theo mùa có thể gây ra trầm cảm theo mùa, đồng thời giới thiệu các biện pháp tự nhiên để giúp bạn duy trì tinh thần lạc quan ngay cả trong những ngày u ám.

Xem thêm