Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Sử dụng nồi chiên không dầu có gây ung thư? Lý giải từ các chuyên gia.

Hiện nay, nồi chiên không dầu (NCKD) trở thành một vật dụng rất phổ biến đối với nhiều gia đình, và được nhiều gia đình coi là thiết bị nhà bếp phải có để mang đến những món ăn lành mạnh. Tuy nhiên trong thời gian gần đây, cùng với sự phổ biến tăng vọt của NCKD, nhiều người lại đặt ra câu hỏi liệu nó có thực sự tốt cho sức khỏe hay chỉ là quảng cáo? Chúng có giúp làm giảm hàm lượng chất béo trong các món ăn hay không hay chỉ là chiêu trò bán hàng? Và đặc biệt, chúng có gây ung thư hay không?

NCKD hoạt động như thế nào?

Theo công ty sản xuất đồ điện tử Philips – một công ty đồ điện tử nổi tiếng và sản xuất NCKD trên toàn cầu, về cơ bản NCDK sử dụng như cách lò nướng với khả năng đối lưu không khí. Chúng mô tả cách chiên ngập dầu – nhưng thay dầu bằng không khí nóng, không sử dụng hoặc sử dụng ít dầu.

NCKD trở nên rất phổ biến hiện nay và theo khảo sát, có đến 37% số gia đình tại Mỹ có ít nhất 1 chiếc NCKD (khảo sát năm 2020).

Thiết kế của một chiếc NCKD hoạt động theo nguyên lý sử dụng bộ phận làm nóng đặt ở phía trên khay đựng thực phẩm, và có theo một cái quạt lớn, mạnh mẽ ở phía dưới giúp luân chuyển không khí nóng xung quanh thực phẩm. Việc sử dụng quạt đối lưu không khí giúp thực phẩm chín nhanh hơn một nửa thời gian nếu bạn phải đổi để lật các mặt.

Quá trình này dẫn đến hiệu ứng Maillard - một phản ứng hóa học giữa các axit amin làm giảm lượng đường do sự hiện diện của nhiệt. Điều này làm thay đổi hương vị và màu sắc thức ăn. NCKD cũng được quảng cáo là lựa chọn thay thế lành mạnh cho thực phẩm chiên giòn thông thường, giúp thực phẩm chiên trong không khí sẽ có hàm lượng chất béo và lượng calo thấp hơn. Về cơ bản, bạn sẽ không cần nhấn chìm hoàn toàn thực phẩm trong dầu để đạt được lớp vỏ giòn hoàn hảo mà tất cả chúng ta đều mong muốn. Thay vào đó, bạn cũng có thể thêm một thìa dầu nhỏ để có hương vị và kết cấu tương tự như thực phẩm chiên ngập trong dầu.

NCKD có giảm chất béo hay không?

Thực phẩm chiên rán thường được biết đến là có hàm lượng chất béo cao hơn so với thực phẩm được chế biến bằng các phương pháp nấu nướng khác. Ví dụ, một miếng ức gà chứa nhiều hơn khoảng 30% chất béo khi chiên giòn so với cùng một miếng đó khi nướng. Theo nghiên cứu có so sánh đặc điểm của khoai tây chiên được sản xuất bằng phương pháp chiên ngập dầu và chiên trong NCKD, sản phẩm cuối cùng của chiên bằng NCKD chứa ít chất béo hơn đáng kể nhưng màu sắc và độ ẩm vẫn hoàn toàn tương tự. Điều này có thể có mang đến những tác động tích cực trong chế độ ăn uống của một cá nhân. Việc sử dụng nhiều chất béo từ dầu thực vật có liên quan đến khả năng gia tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và hay tình trạng viêm nhiễm.

NCKD và những lo ngại về “ung thư”

Thực phẩm chiên trong dầu không chỉ thêm chất béo vào khẩu phần ăn của bạn mà còn làm gia tăng lượng calo, góp phần lớn vào việc tăng cân. Theo nghiên cứu trên 33.542 người trưởng thành tại Tây Ban Nha, việc tiêu thụ thức ăn chiên rán nhiều hơn cho thấy gia tăng nguy cơ béo phì cao hơn. Thực phẩm chiên trong NCKD có hàm lượng chất béo thấp hơn so với thực phẩm chiên ngập dầu, nên việc chuyển sang sử dụng NCKD là một cách đơn giản để cắt giảm lượng calo trong món ăn.

Khi dầu ăn được đun nóng nhiều lần (dầu chiên đi chiên lại nhiều lần), nó dẫn đến các sản phẩm phân hủy (các sản phẩm phụ bị thủy phân, oxy hóa, polyme hóa, v.v.) cũng như các hydrocacbon thơm đa vòng). Chúng có thể gây ra tình trạng stress oxy hóa. Theo đó, stress oxy hóa dẫn đến tổn thương DNA của các tế bào trong cơ thể, góp phần vào sự phát triển của ung thư. Các nghiên cứu xem xét các cơ chế tiềm ẩn (cách các hợp chất này có thể gây ung thư) và các nghiên cứu dịch tễ học đánh giá tỷ lệ mắc bệnh ung thư cho thấy những lo ngại về các dầu chiên đi chiên lại nhiều lần là hoàn toàn có căn cứ. Việc hít phải và sử dụng các loại dầu được tái sử dụng cũng được phát hiện là dẫn đến những thay đổi trong tế bào (chẳng hạn như tổn thương nhiễm sắc thể) và cũng có liên quan đến ung thư. Rõ ràng, việc sử dụng NCKD không chỉ giúp sử dụng ít dầu hơn mà còn loại bỏ qua tình trạng dùng dầu chiên đi chiên lại nhiều lần.

Việc chiên thực phẩm trong NCKD làm giảm các hợp chất nguy hiểm tiềm ẩn như acrylamide - được hình thành khi thực phẩm giàu carbohydrate được nấu ở nhiệt độ cao như chiên rán. Vì NCKD đòi hỏi thời gian nấu lâu hơn so với chiên ngập dầu, nên có một số lo ngại rằng hàm lượng acrylamide trong thực phẩm sẽ cao hơn trong các sản phẩm nấu chín bằng phương pháp này. Tuy nhiên, theo nghiên cứu xem xét phương pháp chiên bằng nhiệt (thịt gà tẩm bột) cho thấy, chiên bằng NCKD có thể làm giảm lượng acrylamide hình thành khi so sánh với chiên ngập dầu. Việc chiên trong không khí cũng dẫn đến ít hình thành hydrocacbon thơm đa vòng. Theo các chuyên gia, những hợp chất này dù có mối liên quan với nguy cơ ung thư, song vẫn cần thêm rất nhiều nghiên cứu để làm rõ chính xác mối quan hệ giữa các yếu tố này.

Nhìn chung, NCKD mang lại những lợi ích tích cực, cung cấp một giải pháp thay thế lành mạnh - không phức tạp cho phương thức chiên ngập dầu thông thường. Những lo ngại về các vấn đề tiềm ẩn vẫn cần phải được nghiên cứu nhiều thêm nữa để có thể đánh giá cụ thể về khả năng tác động của chúng đối với sức khỏe.

Tổng kết

Các nghiên cứu về ảnh hưởng của NCKD hiện vẫn còn hạn chế để đánh giá chúng có gây hại hay khẳng định chúng có khả năng gây ung thư hay không, song theo các chuyên gia, tất cả chúng ta nên hạn chế ăn thực phẩm chiên nói chung. Sử dụng NCKD mang lại những lợi ích nhất định ở mức nào đó về việc cắt giảm lượng dầu mỡ và không sử dụng dầu chiên đi chiên lại nhiều lần, nhưng không có nghĩa là nó có lợi cho sức khỏe hơn so với tất cả các loại thực phẩm khác. Thay vào đó, bạn nên duy trì chế độ ăn với nhiều loại thực phẩm, ăn nhiều rau củ quả, trái cây và có lối sống lành mạnh chính là phương pháp tốt nhất để duy trì sức khỏe.

Tham khảo thêm thông tin tại: Những sai lầm thường gặp khi sử dụng nồi chiên không dầu

 

Bình luận
Tin mới
  • 17/10/2025

    8 lý do nên ăn bông cải xanh

    Rẻ tiền nhưng rất giàu dinh dưỡng và có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Đó chính là lý do không nên bỏ qua bông cải xanh trong thực đơn hằng ngày.

  • 17/10/2025

    Các bài tập thể dục đơn giản tại nhà cho người bận rộn

    Trong nhịp sống hối hả hiện nay, nhiều người bị cuốn vào công việc và các trách nhiệm gia đình, khiến việc dành thời gian cho tập luyện trở thành thách thức. Tuy nhiên, duy trì hoạt động thể chất không chỉ cải thiện sức khỏe mà còn nâng cao tinh thần và năng suất làm việc.

  • 16/10/2025

    Lần đầu tiên tại Việt Nam: Phẫu thuật thành công khối phình khổng lồ động mạch thận có áp dụng ghép thận tự thân

    Hà Nội (TTXVN 16/10) Các y, bác sĩ của Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 vừa điều trị thành công khối phình khổng lồ của động mạch thận ở rốn thận cho một bệnh nhân nữ 37 tuổi.

  • 16/10/2025

    Sốt xuất huyết giao mùa: Cảnh giác cao độ trong thời tiết thất thường

    Trong bối cảnh thời tiết thất thường và chuyển mùa với độ ẩm cao, sốt xuất huyết trở thành mối đe dọa lớn đối với sức khỏe cộng đồng, đặc biệt tại các khu vực nhiệt đới như Việt Nam. Việc thời tiết thay đổi không chỉ tạo điều kiện cho muỗi vằn sinh sản mà còn có thể làm suy yếu hệ miễn dịch của con người. Do đó, nhận biết sớm triệu chứng và áp dụng biện pháp phòng chống hiệu quả là yếu tố then chốt để giảm thiểu rủi ro, nâng cao nhận thức về sự nguy hiểm của sốt xuất huyết trong giai đoạn giao mùa.

  • 16/10/2025

    6 lý do ăn táo giúp bạn 'ít gặp bác sĩ'

    Táo không chỉ là một loại trái cây thơm ngon mà còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe ấn tượng. Dưới đây là những lợi ích nổi bật của việc ăn táo, cùng với các mẹo nhỏ để thưởng thức chúng một cách an toàn và hiệu quả.

  • 16/10/2025

    Ngủ đủ giấc: Chìa khóa nâng cao hiệu suất học tập hàng ngày

    Trong xã hội hiện đại, nhiều học sinh tin rằng việc cắt giảm giấc ngủ để có thêm thời gian học tập là cách hiệu quả để đạt thành tích cao. Tuy nhiên, quan niệm này không chỉ sai lầm mà còn có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và hiệu suất học tập. Giấc ngủ không phải là thứ có thể hy sinh mà là nền tảng quan trọng giúp học sinh duy trì sự tập trung, cải thiện trí nhớ và nâng cao khả năng sáng tạo. Bài viết này sẽ khám phá tầm quan trọng của giấc ngủ đối với học sinh và cách xây dựng thói quen ngủ khoa học để tối ưu hóa hiệu suất học tập.

  • 15/10/2025

    3 thay đổi thói quen ăn uống giúp tránh xa đột quỵ

    Đột quỵ (tai biến mạch máu não) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế trên toàn thế giới. Vậy có cách nào ngăn ngừa đột quỵ hay không?

  • 15/10/2025

    Bí quyết rạng ngời cho phụ nữ hiện đại

    Làn da rạng rỡ, căng tràn sức sống không chỉ là biểu hiện của vẻ đẹp bên ngoài mà còn phản ánh sức khỏe bên trong. Để có làn da rạng rỡ và duy trì vẻ đẹp lâu dài, phụ nữ hiện đại cần kết hợp chế độ dinh dưỡng, lối sống lành mạnh và các phương pháp chăm sóc da khoa học. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ chia sẻ những bí quyết giúp phụ nữ luôn tự tin và làm chậm quá trình lão hóa.

Xem thêm