Nuôi dưỡng con đến tuổi dậy thì, cha mẹ đừng nản

Ở giai đoạn tuổi mới lớn, con bắt đầu thay đổi về tâm sinh lý và khó dạy bảo hơn. Điều này khiến cha mẹ bất lực, nhiều khi không biết phải làm thế nào?

Câu chuyện thường ngày xảy ra với đa số trẻ ở tuổi dậy thì là tính ngang bướng, nóng giận, phản ứng gay gắt bằng cách vứt đồ, đóng sầm cửa ngay trước mặt cha mẹ, nhịn ăn, không thèm nói chuyện... Nhiều cha mẹ mong con qua tuổi ẩm ương này, để con sẽ thay đổi và dễ dạy bảo hơn. Nhưng thực tế, hầu hết cha mẹ vẫn chưa thực sự quan tâm đến vấn đề tâm lý tuổi dậy thì.

Thay đổi tâm lý ở tuổi dậy thì

Bước vào tuổi dậy thì, tâm sinh lý trẻ ở tuổi dậy thì thay đổi rất phức tạp, vui buồn thất thường, hay nóng nảy, cáu giận và cũng rất dễ tự ái, tổn thương. Cùng với sự phát triển nhanh chóng của cơ thể, trẻ cũng sẽ cảm thấy mệt mỏi, uể oải, chậm chạp và lười biếng hơn.

Đây cũng là thời gian trẻ thích khẳng định bản thân, muốn được bố mẹ tôn trọng và xem mình là người lớn thực thụ. Vì thế, nếu không hiểu hết được những khó khăn của lứa tuổi dậy thì, giữa bố mẹ và trẻ dễ xảy ra xung đột.

Trẻ sẽ phản ứng bằng lời nói gay gắt, thái độ thách thức khi thường xuyên bị la mắng, chỉ trích. Trẻ nghĩ rằng bố mẹ không hiểu và không tôn trọng mình.

Vì thế trẻ tự thiết lập cho mình không gian riêng, tách rời bố mẹ và tìm sự chia sẻ ở bạn bè. Có con ở tuổi mới lớn, rất nhiều cha mẹ phải phiền lòng.

Đủ thứ để lo lắng, băn khoăn thậm chí sợ hãi trước các định hướng cho con thế nào đây khi tính tình ở lứa tuổi này thay đổi, khó dạy bảo nên nhiều khi cha mẹ bất lực.

Bước vào tuổi dậy thì, tâm sinh lý trẻ thay đổi rất phức tạp, vui buồn thất thường.

Cha mẹ cần làm gì khi con ngang bướng tuổi dậy thì?

Cuộc sống ngày nay quá bận rộn, cha mẹ thì bận công việc, con cái thì bận học hành, (bạn bè, mạng xã hội...) nên khoảng cách giữa cha mẹ và con cái ngày càng xa... Vậy cha mẹ cần làm gì khi con ở tuổi dậy thì.

Học kỹ năng làm cha mẹ

Một trong những nguyên nhân quan trọng nhất là cha mẹ còn quá thiếu kỹ năng. Không đủ cập nhật sự phát triển của con trong giai đoạn hiện tại. Tuổi dậy thì bây giờ so với cách đây mấy chục năm trước của cha mẹ, có quá nhiều sự khác biệt.

Vốn dĩ cảm xúc giai đoạn này của các em đã không ổn định, bên cạnh đó xã hội bây giờ phát triển, thay đổi nhiều, các con làm bạn với internet có cả những vấn đề tốt và xấu nên biến đổi tâm sinh lý rất nhanh. Do vậy, muốn đồng hành cùng con, dạy được con thì phải hiểu con.

Vì lẽ đó cha mẹ cần phải quay trở lại để học cách hiểu con, gần con, làm bạn cùng con. Giai đoạn con ở tuổi dậy thì, cha mẹ phải thu xếp cuộc sống, sắp xếp công việc, để có thêm nhiều thời gian gần gũi và chăm sóc con hơn.

Dậy thì là lứa tuổi có những thay đổi về tâm lý dễ tổn thương nên cần sự quan tâm nhiều hơn của gia đình.

Tạo thói quen tuân theo quy định và có thưởng, phạt

Bước vào tuổi dậy thì tâm sinh lý trẻ thay đổi rất phức tạp, vui buồn thất thường, hay nóng nảy, cáu giận và cũng rất dễ tự ái, tổn thương...

Để tạo mối quan hệ gần gũi với con trong giai đoạn này, trước tiên cha mẹ cần có sự nhất quán trong việc cư xử, trò chuyện với con. Bố mẹ hãy cùng thiết lập một kỷ luật chung về giờ giấc sinh hoạt cho cả gia đình và là người đầu tiên tôn trọng, tuân thủ quy định đó.

Kỷ luật này giúp rèn luyện để các con có thói quen sinh hoạt, học tập đúng giờ. Giúp trẻ hình thành thói quen tốt như không xem TV, sử dụng máy tính, điện thoại... sau một thời gian nhất định, dọn dẹp bát đĩa, đánh răng và đi ngủ vào giờ thích hợp. Tốt nhất, hãy lập bảng công việc cho cả tháng. Nói với trẻ nếu chúng làm theo thói quen đó, trẻ sẽ nhận được một số phần thưởng do chúng lựa chọn.

Hãy lắng nghe để thấu hiểu con tuổi dậy thì

Cha mẹ cần biết về tâm lý tuổi dậy thì, hãy lắng nghe để hiểu con. Rồi đặt mình vào vị trí của con để xem con có những tâm tư, nguyện vọng gì.

Nếu không đặt vào vị trí của con, để hiểu con thì không bao giờ dạy được con. Đặc biệt, khi trẻ ở tuổi dậy thì, cha mẹ không được nói theo kiểu ra lệnh hoặc cấm đoán. Làm như thế sẽ gặp phản ứng mạnh từ phía con.

Tâm lý của con ở tuổi này là thích chứng minh bản thân, thích mọi người lắng nghe và tôn trọng ý kiến. Mà mình càng bắt ép thì con sẽ càng chống đối lại. Cách nói chuyện với con ở giai đoạn này là biết đặt câu hỏi để con nói, rồi sau đó đặt câu hỏi để gợi mở cho con cách nào là tốt hơn.

Cha mẹ luôn phải nhớ nguyên tắc: Nếu không bình tĩnh thì không bao giờ dạy được con. Người lớn hãy cố gắng kiềm chế nóng giận trong những lúc con tỏ ra ngang bướng hoặc tỏ thái độ thù nghịch.

Đợi đến khi không khí lắng dịu, bố mẹ sẽ bình tĩnh ngồi lại và nhẹ nhàng, ân cần nói chuyện với con trên nguyên tắc tôn trọng, đồng cảm.

Hướng trẻ cách tiếp cận tình huống bình tĩnh, gợi ý lựa chọn để trẻ quyết định

Trẻ em thường thích học theo cha mẹ, vì vậy chúng ta nên làm mẫu cho hành vi và hành động của trẻ bằng cách dạy trẻ bình tĩnh. Nếu trẻ nổi cơn thịnh nộ và bạn bắt đầu la mắng, điều đó sẽ trở nên bình thường đối với chúng. Vì vậy, bạn hãy chỉ cho trẻ một cách khác để đối phó với cảm xúc của chúng.

Các chuyên gia tâm lý cho biết, để con bạn được lựa chọn sẽ giúp thỏa mãn nhu cầu cảm thấy được kiểm soát của chúng. Nếu trẻ phải đóng máy tính, cất điện thoại và sau đó đánh răng, hãy hỏi trẻ xem chúng muốn làm cái nào trước. Từ đó giúp con có sự lựa chọn và quyết định, điều này giúp con không bị cảm thấy ép buộc.

Tham khảo thêm thông tin bài viết: Các vấn đề của tuổi dậy thì.

BS. Thanh Thủy - Theo suckhoedoisong.vn

Từ khóa:

Bình luận

Tin mới

17/08/2025

8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.
16/08/2025

Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.
16/08/2025

Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
15/08/2025

Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?
15/08/2025

Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.
15/08/2025

Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da

Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.
15/08/2025

Cảnh báo: Vi khuẩn “ăn thịt người” Vibrio vulnificus đang gia tăng ở Mỹ. Khuyến cáo cho Việt Nam

Các chuyên gia y tế cảnh báo sự gia tăng các ca nhiễm vi khuẩn ăn thịt người Vibrio vulnificus tại Mỹ, đặc biệt ở các bang ven biển vùng Vịnh Mexico và Đông Nam Hoa Kỳ như Florida và Louisiana. Mặc dù vẫn được xem là bệnh hiếm gặp, nhưng mức độ nghiêm trọng và xu hướng tăng của các ca nhiễm cho thấy dấu hiệu bất thường và người dân không được chủ quan về nguy cơ lây nhiễm.
14/08/2025

Ngày nào cũng ăn trứng có được không?

Trứng là một phần của chế độ ăn giàu dinh dưỡng có thể hỗ trợ sức khỏe tổng thể, bao gồm cả hệ tim mạch và mắt. Vậy, có nên ăn trứng mỗi ngày không?