Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những thói quen của bố mẹ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe trẻ em

Bất kỳ một hành động nào của bạn đều ảnh hưởng tới lối sống và cách đưa ra quyết định của trẻ sau này. Điều này đúng tới mức nhiều khi bạn tưởng rằng những thói quen được di truyền từ bố mẹ qua con cái.

Bố mẹ là hình mẫu

Trẻ học cách cảm nhận cơ thể, khả năng và mọi thứ từ những gì bạn nói và làm, trẻ luôn bắt chước mọi hành động của bạn. Do đó cách tốt nhất để dạy trẻ em là tạo những thói quen lành mạnh, mang tính động viên khuyến khích. Hãy hạn chế khen thưởng quá mức hay trừng phạt trẻ. Thay vào đó bạn nên chọn các hành động tích cực và các mô hình hành vi lành mạnh và luôn để cho trẻ thấy những hành vi đó mang lại hiệu quả như thế nào.

Một tấm gương tốt nhất là từ cha mẹ hàng ngày sẽ giúp trẻ cảm thấy hạnh phúc hơn, duy trì được cân nặng hợp lý hơn. Bạn muốn trẻ thay đổi bản thân và có lối sống tích cực? Một nguyên tắc tối ưu là: Hãy làm điều đó cùng nhau - Bố mẹ và Con trẻ.

Thói quen xấu số 1: Chỉ trích bản thân

Bạn hay cằn nhằn về việc mình quá béo nên không vừa với chiếc quần jean này hoặc mình nặng bao nhiêu cân. Đó chính là một cách chỉ trích bản thân khiến cho lòng tự trọng nhà bạn dường như trở nên quá phù phiếm.

Trẻ em - đặc biệt là các cô bé gái - luôn bị ảnh hưởng bởi những gì nghe mẹ nói. Dần dần, việc này có thể làm cho các bé không thích bản thân mỗi khi nhìn vào gương, tự xăm xoi và cảm thấy tự ti về ngoại hình và sau này là tự ti về bản thân mình. Những điều này khiến những cô gái trẻ luôn quay vòng trong chế độ ăn yo-yo, ăn kiêng hoặc tăng nguy cơ mắc những rối loạn ăn uống nguy hiểm.

Hãy cùng với trẻ tìm thấy những thế mạnh riêng của bản thân mình, để trẻ cùng với chính bạn hiểu rằng điều gì làm nên giá trị đích thực của mình. Nếu bạn hay bé có một ngoại hình không được ưng ý, tại sao bạn không cùng trẻ nhìn thấy những tính cách năng động, đáng yêu, sự quan tâm và chân thành với người khác. Xác định giá trị đích thực của bản thân sẽ giúp xây dựng lòng tự trọng, tính tự tin và độc lập ngay từ khi trẻ còn nhỏ.

Thói quen xấu số 2: Ăn uống dựa trên cảm xúc

Nếu bạn cảm thấy việc ăn uống sẽ giúp bạn đỡ đau buồn hơn hoặc đỡ thất vọng hơn khi gặp stress thì đó cũng là cách bạn ảnh hưởng đến con bạn. Bạn đang truyền tải một thông điệp rằng thực phẩm là cách để xoa dịu những nỗi đau ở trong lòng.
Thay vì ngồi ăn để quên đi nỗi buồn bạn có thể cùng con bạn trò chuyện, đi dạo với nhau hoặc với bạn bè khác để giảm stress. Như vậy đứa trẻ biết được cách giải tỏa stress tốt nhất sau này.

Thói quen xấu số 3: Liên tục dùng điện thoại

Thật không công bằng khi bạn cấm trẻ không được đụng vào điện thoại, không nhắn tin, không chơi game trên máy tính bản hoặc trên smartphone nhưng chính bạn lại luôn cầm điện thoại của mình để nhắn tin, giải trí, làm việc. Đó chính là điều mâu thuẫn, bạn đặt ra luật nhưng chính bạn lại không làm gương cho con bạn.
Trẻ em tiếp xúc với màn hình quá nhiều sẽ khó ngủ hơn, giấc ngủ bị ảnh hưởng là nguyên nhân khiến con mất tập trung học hành, thậm chí là ảnh hưởng đến cả cân nặng – đặc biệt nếu trẻ mải chơi không ăn bữa tối có nguy cơ béo phì cao.
Tốt nhất  là bạn nên thiết lập chế độ nói không với thiết bị điện tử cho tất cả mọi người bao gồm cả bố mẹ, đặc biệt là trước khi đi ngủ và xung quanh các bữa ăn.

Thói quen xấu thứ 4:  Quan tâm đến chất lượng cuộc vui chơi hơn số lượng

Hầu hết các bé gái thích đều thích sành điệu như người lớn. Trẻ cũng thích những bữa tiệc dành riêng cho chúng và bạn bè để “quẩy” tới bến. Điều này không có gì là sai trái khi trẻ có thời gian vui chơi với bạn bè cùng trang lứa, nhưng chúng  có thể tạo ra những thói quen không tốt cho trẻ. Thay vì để các cô gái của chúng ta vui chơi quá đà với ipad và búp bê bạn có thể dẫn những đứa trẻ đi chơi ngoài trời hoặc đưa chúng đến với những môn thể thao lành mạnh tạo cơ hội cho những cô gái nhỏ trở lên mạnh mẽ, khỏe khoắn hơn,cũng như đó là cách giảm stress tuyệt vời cho cả phụ huynh và trẻ. Ngoài ra bạn cũng nên khen các cô bé thật là thông minh và xinh đẹp một cách thường xuyên để tạo niềm hứng khởi cho chúng.
Trẻ em trai cũng vậy, hãy để chúng tham gia các trò chơi ngoài trời, những môn thể thao vận động và đối kháng thay vì cắm cúi nhiều giờ với tivi và trò chơi điện tử. Điều này sẽ giảm bớt nguy cơ béo phí, chứng tự kỷ và nhiều rối loạn khác.

Thói quen xấu thứ 5: Uống rượu để giải tỏa stress

Nếu bạn trở về nhà sau một ngày làm việc mệt nhọc và tồi tệ, bạn tự nhủ “ tôi cần phải uống rượu”. Đó chính là việc bạn đã tạo cho trẻ thói quen” mượn rượu giải sầu”. Điều này cũng tương tự như việc nghiện cà phê để tỉnh táo hơn. Bạn không thể biện hộ đây là những thói quen không tốt với trẻ em được vì một ngày nào đó con bạn cũng lớn.

Thay vì việc uống rượu để bớt stress hay cà phê để tỉnh táo thì bạn có thể ngồi thiền, tập yoga, tập thể dục và hãy đưa những hành vi lành mạnh này đến với tất cả các thành viên trong gia đình bạn như thế trẻ sẽ nhận ra được những thói quen tốt cho sức khỏe.

Thói quen xấu số 6: Biến mọi thứ thành một cuộc thi

Bạn thường so sánh con bạn với các bạn chúng, với con nhà hàng xóm hoặc với anh chị em họ hàng và luôn biến mọi thứ trong cuộc sống của con bạn thành một cuộc thi đấu và bạn muốn con bạn phải ở top đầu. Cách giáo dục này rất phổ biến nhưng nó không hiệu quả với tất cả mọi đứa trẻ. Có rất nhiều đứa trẻ cảm thấy căng thẳng, khó chịu khi nghe thấy cụm từ: "Con nhà người ta...".
Hãy thử cách khác tích cực hơn như tích cực khen ngợi trẻ khi trẻ đã làm hết sức mình cho dù kết quả không được tốt cho lắm. Hãy tập trung vào những gì mà con thích làm, thúc đẩy việc cạnh tranh với chính bản thân trẻ chứ không phải là với người khác, chỉ cho con thấy sự tiến bộ của bản thân mình so với trước đây. Bạn cũng có thể cùng con tìm ra những ưu điểm của chúng và nói chuyện với chúng về các động lực cũng như làm thế nào để cảm thấy tốt hơn mỗi ngày.

Thói quen xấu số 7: Luôn tranh luận

Nếu bạn và chồng hoặc vợ bạn luôn thích tranh cãi mọi vấn đề trong cuộc sống thì bạn vô tình tạo cho trẻ thói quen tương tự như vợ chồng bạn.Tranh cãi giúp con người tìm ra được chân lý, nhưng cũng là thứ gây ra stress cho cuộc sống. Bạn tưởng rằng việc tranh cãi sẽ giúp bạn cảm thấy tốt hơn, đỡ lăn tăn hay bức xúc hơn nhưng thực ra sau đó bạn bắt đầu thấy mệt mỏi, áp lực hơn và sinh ra cảm xúc tiêu cực hơn rất nhiều so với việc không tranh cãi. Căng thẳng và cảm xúc tiêu cực đã được chứng minh là làm tăng nguy cơ béo phì.

Thói quen xấu số 8: Nói xấu

Hãy tự hỏi mình xem liệu người đó hay việc đó có đáng để minh phàn nàn để mình nói xấu và bêu riếu hay không? Bởi vì việc nói xấu có rất nhiều tác hại đặc biệt là thói quen này có thể truyền lại cho con bạn. Việc chỉ trích một vấn đề nào đó từ góc độ phiến diện một chiều đang xuất hiện nhan nhản trên các tạp chí, show truyền hình, báo mạng và ngay cả chính bản thân các phụ huynh đã vô tình tạo cho đứa trẻ hình thành nhân cách là chỉ trích người khác khi chưa suy nghĩ thấu đáo.  Nếu muốn trẻ dời xa thói quen này thi nên cho trẻ dời xa những thứ nhảm nhí đó, đi ra ngoài tập thể dục, đạp xe và vui chơi. Thậm chí để trẻ không có thói quen đó, bạn cũng phải thay đổi chính bản thân mình.

Cách bạn xử sự mọi việc luôn ảnh hưởng đến con bạn, đừng nghĩ rằng trẻ không để ý hoặc không hiểu gì về những thói quen xấu của bạn. Nếu bạn đã trót có những thói quen xấu đó rồi thì bạn còn một cách để chữa cháy cho mình đó là lấy đó làm ví dụ để phân tích cho con bạn rằng làm như thế là không đúng và gợi ý trẻ hãy giúp bạn vượt qua được những thói quen đó. Như vậy trẻ có thể vừa nhận thức được vấn đề và vừa định hình cho mình một phong cách sống lành mạnh hơn. Hơn nữa việc giúp một ai đó sẽ làm cho trẻ thấy vui hơn và sống hạnh phúc hơn.

Ths.Bs.Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 15/11/2025

    Cách tự làm nước gạo lên men giúp tóc đẹp như đi spa

    Dùng nước gạo lên men để làm đẹp tóc là một phương pháp được áp dụng từ lâu. Việc xả tóc bằng nước gạo lên men mang lại nhiều lợi ích vượt trội hơn so với nước vo gạo thông thường.

  • 15/11/2025

    Bệnh hô hấp ở trẻ nhỏ vào mùa đông: Cha mẹ cần biết gì?

    Mùa đông với không khí lạnh và khô hanh khiến trẻ nhỏ dễ mắc các bệnh về đường hô hấp. Khi thời tiết chuyển lạnh, trẻ thường ở trong nhà nhiều hơn, tạo điều kiện cho vi khuẩn và virus lây lan nhanh chóng. Hiểu biết về các bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng ngừa, là chìa khóa để cha mẹ bảo vệ sức khỏe trẻ nhỏ, giúp các bé vượt qua mùa đông an toàn và khỏe mạnh.

  • 15/11/2025

    Khi nào chức năng xương khớp bắt đầu suy giảm?

    Hệ xương khớp đóng vai trò nền tảng trong việc duy trì khả năng vận động, giữ tư thế, và đảm bảo chất lượng cuộc sống. Hệ thống này bao gồm xương, sụn, dây chằng, gân và cơ bắp – chúng phối hợp nhịp nhàng đảm bảo các chức năng di chuyển linh hoạt và chịu đựng áp lực cơ học hàng ngày.

  • 15/11/2025

    Tập luyện mùa thu: Vừa khỏe mạnh, vừa tận hưởng không khí trong lành

    Mùa thu với không khí mát mẻ là thời điểm lý tưởng để bắt đầu hoặc duy trì thói quen tập luyện thể thao ngoài trời. Tập ngoài trời không chỉ mang lại lợi ích về mặt thể chất, mà còn giúp bạn tận hưởng thiên nhiên, giảm căng thẳng và cải thiện sức khỏe toàn diện. Bài viết này sẽ khám phá những lợi ích của việc tập luyện và gợi ý các bài tập phù hợp để bạn duy trì sức khỏe trong mùa thu.

  • 14/11/2025

    Những sai lầm khi ăn rau giảm cân khiến bạn mãi không gầy

    Ăn nhiều rau từ lâu đã được xem là chìa khóa vàng giúp kiểm soát cân nặng. Tuy nhiên, không phải cứ ăn càng nhiều rau thì càng gầy. Nhiều người dù ăn rau hằng ngày vẫn không giảm được cân, thậm chí còn gặp vấn đề tiêu hóa. Nguyên nhân nằm ở những sai lầm dưới đây...

  • 14/11/2025

    Những tác dụng phụ nguy hiểm nhất của thuốc tránh thai

    Mặc dù biện pháp tránh thai thường an toàn khi sử dụng, nhưng vẫn có những tác dụng phụ tiềm ẩn gây nguy hiểm cho sức khỏe ngoài những tác dụng phụ phổ biến như tăng cân hoặc chảy máu bất thường (rong kinh). Cùng tìm hiểu những tác dụng phụ nguy hiểm nhất của thuốc tránh thai qua bài viết sau đây!

  • 13/11/2025

    Ăn trứng vào lúc nào tốt nhất để giảm cân?

    Trứng là thực phẩm giàu dinh dưỡng, giàu protein có thể giúp chúng ta no lâu hơn và tăng cường trao đổi chất. Vậy ăn trứng vào thời điểm nào giúp tăng hiệu quả giảm cân?

  • 13/11/2025

    Hiểu về chẩn đoán ung thư phổi giai đoạn 0

    Ung thư phổi giai đoạn 0, được gọi là ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC), có nghĩa là các tế bào bất thường đã được tìm thấy trong niêm mạc đường thở trong một khối u duy nhất, không xâm lấn. Các tế bào này có khả năng lây lan và phát triển thành ung thư.

Xem thêm