Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những lưu ý quan trọng phòng chống bệnh cúm mùa

Thời tiết mùa đông - xuân là điều kiện thuận lợi cho các tác nhân gây bệnh qua đường hô hấp nói chung và cúm mùa nói riêng phát triển. Vì vậy, cần nhận biết sớm các triệu chứng của cúm mùa để chủ động xử trí và đưa người bệnh đến bệnh viện thăm khám kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm.

CÚM MÙA RẤT KHÓ PHÂN BIỆT VỚI CÁC BỆNH ĐƯỜNG HÔ HẤP KHÁC: BỘ Y TẾ CHỈ RA 5  BIỆN PHÁP PHÒNG CHỐNG CÚM - BỆNH VIỆN BỆNH NHIỆT ĐỚI

#1. Bệnh cúm mùa là bệnh gì?

Bệnh cúm mùa (bao gồm cả cúm A, cúm B) là một bệnh truyền nhiễm ở đường hô hấp do virus cúm A hoặc cúm B gây ra và lây lan trực tiếp từ người sang người. Bệnh cúm mùa ảnh hưởng đến hệ hô hấp, chủ yếu là mũi và cổ họng với các triệu chứng thường gặp là sốt, ho, nhức đầu, đau cơ và mệt mỏi. Cúm mùa có thể gây bệnh từ nhẹ đến nặng, đôi khi dẫn đến tử vong.

#2. Cúm mùa thường mắc vào thời gian nào?

Cúm mùa xảy ra hàng năm và thường bùng phát trong mùa đông vì các lý do chính sau đây:

  • Virus cúm có thể sống sót tốt hơn ở khí hậu mùa đông lạnh hơn, khô hơn.
  • Mùa đông lạnh khiến chúng ta dành nhiều thời gian ở trong nhà hoặc phòng kín. Không khí không được lưu thông sẽ làm gia tăng nguy cơ lây nhiễm virus cúm từ người trong cùng phòng mang mầm bệnh cúm hoặc nhiễm virus cúm đã tồn tại có sẵn trong không khí.
  • Trong mùa đông, ánh sáng mặt trời ít hơn, thời gian có ánh nắng ngắn hơn, cùng với thói quen ở trong nhà khiến cơ cơ thể chúng ta giảm khả năng tổng hợp vitamin D và melatonin (vì cả hai chất này đều cần ánh sáng mặt trời để tổng hợp). Khi lượng vitamin D giảm xuống có thể sẽ làm suy yếu hệ thống miễn dịch, khiến cơ thể dễ nhiễm virus cúm hơn. 

Tham khảo thêm: Tác động của Vitamin D với sức khỏe

#3. Ai có nguy cơ cao mắc cúm mùa?

Bất cứ ai cũng có thể bị nhiễm cúm mùa (ngay cả những người khỏe mạnh) và các vấn đề nghiêm trọng liên quan đến bệnh cúm có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, một số người có nguy cơ cao bị biến chứng nghiêm trọng liên quan đến cúm, bao gồm:

  • Người cao tuổi từ 65 tuổi trở lên;
  • Người mắc một số bệnh mãn tính (hen suyễn, tiểu đường hoặc bệnh tim mạch…);
  • Phụ nữ mang thai;
  • Trẻ em dưới 5 tuổi, đặc biệt là trẻ em dưới 2 tuổi.

#4. Các biểu hiện thường gặp của cúm mùa như thế nào?

Cúm mùa có thể gây bệnh từ nhẹ đến nặng và đôi khi có thể dẫn đến tử vong. Cúm mùa khác với cảm lạnh. Cúm mùa thường xuất hiện đột ngột. Những người mắc cúm mùa có một số hoặc tất cả các triệu chứng sau:
  • Sốt hoặc cảm thấy có dấu hiệu sốt/ớn lạnh. Tuy nhiên có một số người không bị sốt;
  • Viêm họng, đau họng, rát họng;
  • Chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi;
  • Đau đầu;
  • Mệt mỏi;
  • Một số người còn có thể bị nôn mửa, tiêu chảy. Triệu chứng này thường gặp ở trẻ em hơn người lớn.

#5. Các dấu hiệu nào cảnh báo bệnh cúm mùa diễn biến nặng?

Ở TRẺ EM: cần lưu ý nếu trẻ mắc CÚM và có 1 trong các dấu hiệu cảnh báo bệnh chuyển biến nặng dưới đây:

  • Sốt trên 40 độ C hoặc trẻ dưới 12 tuần sốt kéo dài; hoặc Sốt đã giảm nhưng sau đó sốt trở lại hoặc nặng hơn;
  • Thở nhanh hoặc khó thở;
  • Môi hoặc mặt xanh, tím tái;
  • Lồng ngực hoặc sườn kéo căng hoặc rút lóm theo từng hơi thở;
  • Đau ngực cả khi bình thường hoặc khi hít thở;
  • Đau cơ nghiêm trọng (trẻ không chịu đi lại);
  • Mất nước (da khô, mắt trũng, không có nước tiểu trong 8 giờ, khô miệng, không chảy nước mắt khi khóc…);
  • Mệt mỏi, li bì,không có phản ứng khi đánh thức;
  • Co giật hoặc động kinh;
  • Các bệnh lý mãn tính đang có trở nên tồi tệ hơn.

Ở NGƯỜI LỚN, nhất là người cao tuổi hoặc người có bệnh nền cần lưu ý các dấu hiệu cảnh báo bệnh nặng hơn dưới dây:

  • Sốt hoặc ho được cải thiện nhưng sau đó quay trở lại hoặc nặng hơn;
  • Khó thở hoặc thở ngắn, thở rít, thở nhanh…;
  • Đau âm ỉ hoặc đau dữ dội ở ngực hoặc bụng;
  • Chóng mặt kéo dài hoặc lú lẫn, hoặc mệt mỏi, li bì, không tỉnh táo;
  • Co giật hoặc động kinh…
  • Không đi tiểu được hoặc nước tiểu rất ít;
  • Đau cơ nghiêm trọng;
  • Tình trạng bệnh lý mãn tính trở nên tồi tệ hơn.

#6. Biến chứng của cúm mùa

Virus cúm tấn công phổi, nhiều ca bệnh nặng, nguy kịch

Hầu hết những người mắc cúm mùa sẽ hồi phục sau vài ngày đến 2 tuần, nhưng một số người có thể bị biến chứng do cúm, thậm chí đe dọa đến tính mạng và dẫn đến tử vong.

  • Nhiễm trùng xoang và tai là một trong các biến chứng vừa phải do cúm gây ra và thường phải điều trị theo đơn của bác sỹ.
  • Viêm phổi là biến chứng vừa và nặng có thể gặp sau cúm mùa, một số rất ít trường hợp viêm phổi rất nặng có thể dẫn đến tử vong, đặc biệt là các trường hợp đồng nhiễm virus cúm và vi khuẩn.
  • Các biến chứng nghiêm trọng khác có thể bao gồm: Viêm tim (viêm cơ tim); Viêm não hoặc Viêm cơ (viêm cơ, tiêu cơ vân) và Suy đa cơ quan (như suy hô hấp, suy thận…).
  • Nhiễm virus cúm đường hô hấp có thể kích hoạt phản ứng viêm cực đoan trong cơ thể và có thể dẫn đến nhiễm trùng huyết, gây nên tình trạng bệnh nặng, có thể đe dọa tính mạng người bệnh.

Cúm cũng có thể làm cho bệnh mãn tính trở nên tồi tệ hơn. Ví dụ, người mắc bệnh hen suyễn có thể trải qua các cơn hen nặng khi bị cúm; người mắc bệnh tim mạch mãn tính có thể gặp phải tình trạng bệnh tim, mạch, tăng huyết áp tồi tệ hơn do cúm gây ra.

#7. Cần làm gì khi bạn bị mắc cúm mùa?

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo nếu bạn chẳng may mắc cúm, hãy thực hiện những biện pháp sau để khỏi bệnh nhanh và tránh lây bệnh cho người khác:

  • Che mũi, miệng bằng khuỷu tay khi ho/hắt hơi;
  • Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch hoặc các dung dịch sát khuẩn tay;
  • Ăn nhiều thực phẩm bổ dưỡng và uống nhiều nước - cơ thể bạn sẽ cần dưỡng chất và nước để hệ miễn dịch chống lại vi rút;
  • Nghỉ ngơi thật nhiều;

Và hãy nhớ, nếu bạn cảm thấy không đỡ, hoặc bạn nằm trong nhóm có nguy cơ tiến triển bệnh nặng từ cúm, hãy liên hệ với bác sỹ để đi khám bệnh ngay.

Tham khảo thêm: Làm thế nào để hồi phục nhanh sau khi bị cúm?

#8. Có nên tiêm vaccine phòng bệnh cúm?

Vắc- xin Cúm: Những lưu ý bạn cần biết trước khi đi tiêm - Family Medical  Practice

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo tiêm vaccine phòng Cúm mùa hàng năm là biện pháp chủ động, hiệu quả để phòng bệnh cúm mùa. Tất cả mọi người đều nên tiêm vaccine phòng bệnh cúm theo khuyến cáo của nhân viên y tế, khoảng tháng 9 -10 hàng năm.

Những người thuộc các nhóm dưới đây cần chủ đông tiêm vaccine phòng Cúm mùa hàng năm:

  • Phụ nữ mang thai ở bất kỳ giai đoạn nào của thai kỳ;
  • Trẻ em từ 6 tháng đến 5 tuổi;
  • Người cao tuổi (trên 65 tuổi);
  • Người mắc bệnh mãn tính;
  • Nhân viên y tế.

 Các biện pháp phòng bệnh cá nhân giúp làm giảm nguy cơ lây nhiễm virus cúm
Bộ Y tế khuyến cáo người dân chủ động thực hiện các biện pháp phòng chống bệnh cúm mùa:

1. Người dân khi có triệu chứng ho, sốt, sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi, không tự ý làm xét nghiệm và mua thuốc điều trị tại nhà mà cần liên hệ với cơ sở y tế để được tư vấn, khám và xử trí kịp thời.

2. Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất che bằng khăn vải hoặc khăn tay hoặc khăn giấy dùng một lần hoặc ống tay áo để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp.

3. Đeo khẩu trang, rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn tay (nhất là sau khi ho, hắt hơi). Không khạc nhổ bừa bãi nơi công cộng.

4. Hạn chế tiếp xúc với người mắc bệnh cúm hoặc các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh khi không cần thiết.

5. Tiêm phòng vaccine cúm mùa hàng năm theo khuyến cáo của nhân viên y tế.

6. Thực hiện lối sống lành mạnh, tăng cường vận động thể lực, nâng cao sức khỏe.

 
 

 

Ths.Bs. Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Tổng hợp từ WHO và CDC
Bình luận
Tin mới
  • 02/09/2025

    3 nhóm người nên ăn quả na

    Na là một loại trái cây thơm ngon và giàu dinh dưỡng. Ăn na đúng cách mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe mọi người và cho một số nhóm người nhất định.

  • 02/09/2025

    Chăm sóc sức khỏe người lớn tuổi: mùa Vu Lan ý nghĩa

    Mùa Vu Lan là dịp để con cháu bày tỏ lòng hiếu thảo bằng cách quan tâm chăm sóc sức khỏe của ông bà, cha mẹ. Khi lớn tuổi, người cao tuổi dễ gặp các vấn đề về sức khỏe thể chất và tinh thần. Việc chăm sóc dinh dưỡng, khuyến khích vận động, quan tâm sức khỏe tinh thần và kiểm tra sức khỏe định kỳ sẽ giúp cha mẹ sống khỏe mạnh và tận hưởng trọn vẹn những mùa Vu Lan bên gia đình. Bài viết này sẽ hướng dẫn các phương pháp chăm sóc sức khỏe người cao tuổi một cách khoa học.

  • 01/09/2025

    Giá trị dinh dưỡng và 5 lợi ích sức khỏe bất ngờ từ hạt sen

    Hạt sen là loại thực phẩm có giá trị bổ dưỡng cao và còn được sử dụng trong một số bài thuốc y học cổ truyền. Nhiều nghiên cứu y học hiện đại đã chứng minh được những lợi ích sức khỏe tuyệt vời của loại hạt nhỏ bé này.

  • 01/09/2025

    An toàn du lịch lễ 2/9: Mẹo vui chơi khỏe mạnh

    Mỗi dịp lễ 2/9, người dân lại háo hức chuẩn bị cho những chuyến du lịch hoặc tham gia các sự kiện đông người như lễ diễu binh, hội hè. Đây là thời điểm lý tưởng để thư giãn, khám phá những vùng đất mới và gắn kết cùng gia đình, bạn bè.

  • 31/08/2025

    Thực phẩm tự nhiên giúp kiểm soát rối loạn mỡ máu

    Rối loạn mỡ máu không được kiểm soát là nguyên nhân dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Tình trạng này có liên quan trực tiếp đến chế độ ăn uống, đặc biệt là tiêu thụ quá nhiều chất béo không lành mạnh.

  • 31/08/2025

    Ảnh hưởng của mùa mưa tới hệ hô hấp

    Mùa mưa mang tới sự dễ chịu sau mùa hè oi bức, nhưng kèm theo những cơn mưa mát mẻ, nó cũng tìm tàng các mối nguy cơ về sức khỏe, đặc biệt là hệ hô hấp. Để bảo vệ sức khỏe của bạn, bạn cần hiểu rõ thời tiết trong mùa mưa và ngăn ngừa cái mối nguy cơ có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của bạn

  • 30/08/2025

    Cảnh giác sốt xuất huyết và tay chân miệng vào mùa mưa

    Mùa mưa không chỉ mang đến không khí mát mẻ mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các bệnh truyền nhiễm phát triển. Trong đó sốt xuất huyết và tay chân miệng là 2 bệnh lý đáng lo ngại nhất do tốc độ lây lan nhanh và nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và áp dụng các biện pháp phòng bệnh là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe của trẻ. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về hai căn bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng tránh, giúp các bậc phụ huynh chủ động hơn trong việc chăm sóc con em mình.

  • 30/08/2025

    5 lợi ích sức khỏe tuyệt vời của giá đỗ ít người biết

    Giá đỗ được biết đến là loại thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất, chất xơ tốt cho sức khỏe. Thường xuyên ăn giá đỗ không chỉ có ích cho sức khỏe mà còn hỗ trợ phòng ngừa một số loại ung thư.

Xem thêm