Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Sức đề kháng và hệ miễn dịch của trẻ nhỏ

Sức đề kháng là khả năng kỳ diệu mà hệ thống miễn dịch của trẻ giúp bảo vệ trẻ chống lại những tác nhân gây bệnh, nhất là trong giai đoạn giao mùa, khi thời tiết thay đổi và khi trẻ ra ngoài dễ có nguy cơ tiếp xúc với nguồn bệnh. Mỗi trẻ có hệ miễn dịch khác nhau phụ thuộc vào di truyền, dinh dưỡng, thói quen sinh hoạt, vận động thể lực và môi trường sống.

Thực phẩm chúng ta cho trẻ ăn hàng ngày ngoài cung cấp năng lượng để cho trẻ hoạt động thì còn cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ tăng trưởng và các chức năng khác của các bộ phận trong cơ thể.

Khi thiếu chất dinh dưỡng, cơ thể sẽ giảm sản xuất kháng thể, bổ thể, giảm miễn dịch trung gian tế bào; giảm tiết các chất nhầy có tính bảo vệ ở da, niêm mạc, màng nhầy, nên trẻ dễ bị nhiễm khuẩn hơn; giảm tiết lysozymes, dịch dạ dày nên tiêu hóa sẽ kém; dễ làm rối loạn hệ khuẩn đường ruột, ảnh hưởng quá trình hấp thu, làm trẻ có thể biếng ăn, ăn không tiêu hoặc chậm tăng trưởng.

Các thực phẩm có vai trò trong hệ thống miễn dịch

Nhóm thực phẩm giàu đạm như thịt cá tôm cua trứng sữa, các loại đậu đỗ giúp cung cấp các acid amin, sắt, kẽm - là thành phần chính của kháng thể, giúp cơ thể chống lại các bệnh nhiễm khuẩn. Vì vậy trẻ em < 1 tuổi - là độ tuổi có tỷ lệ thiếu máu dinh dưỡng cao (khoảng 30% - theo nghiên cứu năm 2008 của TTDD) sẽ làm suy giảm sức đề kháng nên dễ nhiễm bệnh.

Các loại cá béo như cá hồi, cá thu, cá trích... thuộc nhóm chất đạm còn cung cấp glutamine và acid béo omega-3 dồi dào, giúp cải thiện sức đề kháng, vì vậy nên cho trẻ ăn nhóm thực phẩm này ít nhất 2 lần mỗi tuần.

Nhóm thực phẩm giàu vitamin C (như bưởi, ổi, dâu tây, chanh, cam... và rau xanh như rau ngót, rau cải, mồng tơi...) là các chất chống oxy hóa mạnh, tăng sức bền thành mạch, tăng khả năng chống nhiễm khuẩn.

Nhóm thực phẩm giàu vitamin nhóm B trong các loại ngũ cốc nguyên hạt, gạo lứt, gạo mầm… có tác dụng tăng cường chuyển hóa các chất dinh dưỡng để sinh năng lượng.

Vitamin A có nhiều trong gan, thịt, trứng... giúp biệt hóa tế bào biểu mô - là hàng rào quan trọng bảo vệ cơ thể khỏi sự xâm nhập của vi trùng.

Vitamin D có nhiều trong cá tuyết, cá hồi, lòng đỏ trứng, nấm... có vai trò tăng sản xuất hormon điều hòa miễn dịch và hormon biệt hóa tế bào Lympho, giúp hỗ trợ sức đề kháng cho trẻ.

Các men vi sinh Probiotics (có trong sữa chua, phô mai mềm lên men) làm nhiệm vụ thiết lập lại cân bằng tự nhiên trong hệ tiêu hóa, chúng cạnh tranh chất dinh dưỡng với các vi khuẩn gây bệnh để duy trì và phát triển, chúng bám vào thành ruột, tăng cường chức năng chống đỡ của niêm mạc ruột, ngăn ngừa các vi khuẩn có hại tấn công và phát triển; dẫn đến tăng cường hệ thống miễn dịch.

Những điểm cần chú ý trong lựa chọn và chế biến thực phẩm để tăng cường hệ miễn dịch

Chú ý lựa chọn thực phẩm tươi ngon, có nguồn gốc rõ ràng.

Khi chế biến phải đảm bảo vệ sinh sạch sẽ, nhất là rau xanh và trái cây phải rửa dưới vòi nước nhiều lần trước khi sử dụng.

Nên nấu ăn từng bữa, tránh nấu luôn một nồi rồi hâm đi hâm lại nhiều lần vì sẽ mất chất dinh dưỡng, với trẻ nhỏ nếu không có thời gian có thể nấu trước 1 nồi cháo trắng, băm sẵn thịt, cá hay rau xanh, đến từng bữa hãy cho thịt, rau vào nấu chín để tránh mất chất.

Để bổ sung đủ các dưỡng chất cần cho trẻ ăn đa dạng thực phẩm, thay đổi món để trẻ được cung cấp đủ các chất dinh dưỡng thiết yếu.

Để tăng cường miễn dịch cho trẻ, ngoài dinh dưỡng, cha mẹ cần chú ý thêm:

  • Hạn chế tự ý cho trẻ dùng kháng sinh

  • Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với bức xạ từ mặt trời lúc nắng gắt

  • Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với độc chất từ các chất tẩy rửa

  • Hạn chế ăn thực phẩm có nhiều chất bảo quản, thức ăn chế biến sẵn ngoài đường phố

  • Giúp trẻ vận động tốt, ngủ đủ giấc

  • Chủng ngừa cho trẻ đầy đủ

  • Giữ môi trường xung quanh, vệ sinh cơ thể sạch sẽ sẽ hạn chế được vi khuẩn sinh bệnh

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Để trẻ tăng chiều cao tối ưu.

Mừng Tết thiếu nhi, Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM gửi tới cha mẹ chương trình VIAM Kids’s Day – Dinh dưỡng đong đầy với vô số phần quà ý nghĩa và giúp trẻ phát triển khả năng tư duy, sáng tạo. Cùng VIAM clinic tìm hiểu chi tiết về chương trình Tại đây

Theo Tạp Chí Tuổi Trẻ
Bình luận
Tin mới
  • 18/07/2025

    5 loại thực phẩm giúp ngăn ngừa loãng xương

    Để hạn chế tình trạng loãng xương cơ thể cần cung cấp đủ vitamin D và canxi theo nhu cầu của từng lứa tuổi qua chế độ ăn khoa học, đủ dinh dưỡng và giàu canxi.

  • 18/07/2025

    Ô nhiễm không khí và nguy cơ với sức khỏe, những giải pháp bảo vệ sức khỏe cho trẻ em.

    Trong những năm gần đây, ô nhiễm không khí đã trở thành một trong những vấn đề môi trường nghiêm trọng nhất, ảnh hưởng sâu rộng đến sức khỏe con người ở mọi lứa tuổi. Đặc biệt, trẻ nhỏ đang ở giai đoạn phát triển thể chất và thần kinh lại là nhóm đối tượng dễ tổn thương nhất.

  • 17/07/2025

    3 tác dụng phụ của quả vải và lưu ý khi ăn vải

    Quả vải tuy ngon miệng và bổ dưỡng nhưng cũng cần đi lưu ý một số điều khi ăn để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, đặc biệt là với một số đối tượng.

  • 17/07/2025

    Nhiệt độ thời tiết ảnh hưởng thế nào tới tâm trạng của bạn?

    Thời tiết thất thường có khiến bạn cảm thấy khó chịu. Trời mưa bạn sẽ cảm thấy buồn chán còn trời nắng bạn sẽ cảm thấy vui tươi hơn. Bạn đã bao giờ thắc mắc tại sao cảm xúc của bạn luôn thay đổi khi thời tiết thay đổi hay chưa? Đặc biệt là vào lúc giao mùa? Vậy hãy cùng Viện Y học ứng dụng tìm hiểu thêm với bài viết dưới đây

  • 16/07/2025

    Ăn rau quả nhiều màu sắc có lợi gì cho sức khỏe?

    Ăn rau quả nhiều màu sắc hay còn gọi là 'ăn cầu vồng' không chỉ đơn giản là cách trang trí món ăn hấp dẫn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

  • 16/07/2025

    Sốt xuất huyết ở trẻ nhỏ: Những dấu hiệu cảnh báo không nên bỏ qua

    Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút Dengue gây ra, lây lan chủ yếu qua vết đốt của muỗi Aedes aegypti. Mặc dù bệnh có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, trẻ nhỏ lại là đối tượng đặc biệt dễ bị tổn thương do hệ miễn dịch còn non yếu.

  • 15/07/2025

    Các hoạt động thể thao dưới nước phù hợp cho người cao tuổi trong mùa hè

    Mùa hè với những ngày nắng nóng kéo dài không chỉ là thời điểm để thư giãn mà còn là cơ hội tuyệt vời để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể thao dưới nước. Đây là hình thức vận động nhẹ nhàng, ít gây áp lực lên cơ thể, đồng thời mang lại nhiều lợi ích sức khỏe vượt trội.

  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

Xem thêm