Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Sức đề kháng và hệ miễn dịch của trẻ nhỏ

Sức đề kháng là khả năng kỳ diệu mà hệ thống miễn dịch của trẻ giúp bảo vệ trẻ chống lại những tác nhân gây bệnh, nhất là trong giai đoạn giao mùa, khi thời tiết thay đổi và khi trẻ ra ngoài dễ có nguy cơ tiếp xúc với nguồn bệnh. Mỗi trẻ có hệ miễn dịch khác nhau phụ thuộc vào di truyền, dinh dưỡng, thói quen sinh hoạt, vận động thể lực và môi trường sống.

Thực phẩm chúng ta cho trẻ ăn hàng ngày ngoài cung cấp năng lượng để cho trẻ hoạt động thì còn cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ tăng trưởng và các chức năng khác của các bộ phận trong cơ thể.

Khi thiếu chất dinh dưỡng, cơ thể sẽ giảm sản xuất kháng thể, bổ thể, giảm miễn dịch trung gian tế bào; giảm tiết các chất nhầy có tính bảo vệ ở da, niêm mạc, màng nhầy, nên trẻ dễ bị nhiễm khuẩn hơn; giảm tiết lysozymes, dịch dạ dày nên tiêu hóa sẽ kém; dễ làm rối loạn hệ khuẩn đường ruột, ảnh hưởng quá trình hấp thu, làm trẻ có thể biếng ăn, ăn không tiêu hoặc chậm tăng trưởng.

Các thực phẩm có vai trò trong hệ thống miễn dịch

Nhóm thực phẩm giàu đạm như thịt cá tôm cua trứng sữa, các loại đậu đỗ giúp cung cấp các acid amin, sắt, kẽm - là thành phần chính của kháng thể, giúp cơ thể chống lại các bệnh nhiễm khuẩn. Vì vậy trẻ em < 1 tuổi - là độ tuổi có tỷ lệ thiếu máu dinh dưỡng cao (khoảng 30% - theo nghiên cứu năm 2008 của TTDD) sẽ làm suy giảm sức đề kháng nên dễ nhiễm bệnh.

Các loại cá béo như cá hồi, cá thu, cá trích... thuộc nhóm chất đạm còn cung cấp glutamine và acid béo omega-3 dồi dào, giúp cải thiện sức đề kháng, vì vậy nên cho trẻ ăn nhóm thực phẩm này ít nhất 2 lần mỗi tuần.

Nhóm thực phẩm giàu vitamin C (như bưởi, ổi, dâu tây, chanh, cam... và rau xanh như rau ngót, rau cải, mồng tơi...) là các chất chống oxy hóa mạnh, tăng sức bền thành mạch, tăng khả năng chống nhiễm khuẩn.

Nhóm thực phẩm giàu vitamin nhóm B trong các loại ngũ cốc nguyên hạt, gạo lứt, gạo mầm… có tác dụng tăng cường chuyển hóa các chất dinh dưỡng để sinh năng lượng.

Vitamin A có nhiều trong gan, thịt, trứng... giúp biệt hóa tế bào biểu mô - là hàng rào quan trọng bảo vệ cơ thể khỏi sự xâm nhập của vi trùng.

Vitamin D có nhiều trong cá tuyết, cá hồi, lòng đỏ trứng, nấm... có vai trò tăng sản xuất hormon điều hòa miễn dịch và hormon biệt hóa tế bào Lympho, giúp hỗ trợ sức đề kháng cho trẻ.

Các men vi sinh Probiotics (có trong sữa chua, phô mai mềm lên men) làm nhiệm vụ thiết lập lại cân bằng tự nhiên trong hệ tiêu hóa, chúng cạnh tranh chất dinh dưỡng với các vi khuẩn gây bệnh để duy trì và phát triển, chúng bám vào thành ruột, tăng cường chức năng chống đỡ của niêm mạc ruột, ngăn ngừa các vi khuẩn có hại tấn công và phát triển; dẫn đến tăng cường hệ thống miễn dịch.

Những điểm cần chú ý trong lựa chọn và chế biến thực phẩm để tăng cường hệ miễn dịch

Chú ý lựa chọn thực phẩm tươi ngon, có nguồn gốc rõ ràng.

Khi chế biến phải đảm bảo vệ sinh sạch sẽ, nhất là rau xanh và trái cây phải rửa dưới vòi nước nhiều lần trước khi sử dụng.

Nên nấu ăn từng bữa, tránh nấu luôn một nồi rồi hâm đi hâm lại nhiều lần vì sẽ mất chất dinh dưỡng, với trẻ nhỏ nếu không có thời gian có thể nấu trước 1 nồi cháo trắng, băm sẵn thịt, cá hay rau xanh, đến từng bữa hãy cho thịt, rau vào nấu chín để tránh mất chất.

Để bổ sung đủ các dưỡng chất cần cho trẻ ăn đa dạng thực phẩm, thay đổi món để trẻ được cung cấp đủ các chất dinh dưỡng thiết yếu.

Để tăng cường miễn dịch cho trẻ, ngoài dinh dưỡng, cha mẹ cần chú ý thêm:

  • Hạn chế tự ý cho trẻ dùng kháng sinh

  • Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với bức xạ từ mặt trời lúc nắng gắt

  • Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với độc chất từ các chất tẩy rửa

  • Hạn chế ăn thực phẩm có nhiều chất bảo quản, thức ăn chế biến sẵn ngoài đường phố

  • Giúp trẻ vận động tốt, ngủ đủ giấc

  • Chủng ngừa cho trẻ đầy đủ

  • Giữ môi trường xung quanh, vệ sinh cơ thể sạch sẽ sẽ hạn chế được vi khuẩn sinh bệnh

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Để trẻ tăng chiều cao tối ưu.

Mừng Tết thiếu nhi, Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM gửi tới cha mẹ chương trình VIAM Kids’s Day – Dinh dưỡng đong đầy với vô số phần quà ý nghĩa và giúp trẻ phát triển khả năng tư duy, sáng tạo. Cùng VIAM clinic tìm hiểu chi tiết về chương trình Tại đây

Theo Tạp Chí Tuổi Trẻ
Bình luận
Tin mới
  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

  • 08/07/2025

    Đột quỵ nhiệt: Nguy hiểm tiềm ẩn trong mùa nắng nóng

    Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.

  • 08/07/2025

    Loại cá nhỏ bé có nhiều lợi ích với sức khỏe

    Cá cơm là một nguồn dinh dưỡng ấn tượng, mang lại những lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 08/07/2025

    Kháng sinh và những điều cần biết cho người trưởng thành

    Kháng sinh (hay thuốc kháng sinh) đóng vai trò then chốt trong y học hiện đại, giúp điều trị hiệu quả các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.

Xem thêm