Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những ảnh hưởng có hại cho cơ thể khi sử dụng kháng sinh

Thuốc kháng sinh ngày nay được sử dụng rất rộng rãi. Tuy nhiên, việc lạm dụng kháng sinh gây ra hiện tượng kháng thuốc cùng nhiều tác hại khác.

Những ảnh hưởng có hại cho cơ thể khi sử dụng kháng sinh

Đôi khi bạn nên để căn bệnh thông thường của mình tự khỏi hơn là sử dụng thuốc. Giả dụ như bạn đi ngủ với cổ họng hơi bị ngứa, đau một chút và thức dậy vào sáng hôm sau với cảm giác đau rát trong cổ họng. Bạn đi tới phòng khám và bác sỹ sẽ khám họng cho bạn, có thể nuôi cấy dịch họng để tìm vi khuẩn, rồi kê cho bạn vài loại kháng sinh. Có vẻ như mọi chuyện diễn biến khá hợp lý. Theo một nghiên cứu năm 2013 đăng trên tạp chí JAMA International Medicine, các bác sỹ thường có xu hướng kê kháng sinh tới hơn 60% trường hợp tới phòng khám để điều trị đau họng, trong khi tỷ lệ thực sự cần thiết phải kê kháng sinh chỉ nên vào khoảng 10%.

Kháng sinh là loại thuốc cực kỳ hiệu quả trong việc tiêu diệt vi khuẩn, ngăn cản chúng nhân lên và hỗ trợ cho chức năng đề kháng của cơ thể. Tuy nhiên do kháng sinh cũng đồng thời tiêu diệt luôn cả những vi khuẩn có lợi nên loại thuốc này cũng có thể gây ra một số tổn hại cho cơ thể. Giáo sư - bác sỹ Jeffrey Linder thuộc Bệnh viện Brigham and Women cho biết: “Khi nói chuyện với bệnh nhân, thông điệp chính mà tôi luôn muốn truyền đạt đến họ đó là nếu bạn không bị nhiễm trùng do vi khuẩn thì việc sử dụng kháng sinh sẽ gây hại cho bạn nhiều hơn là lợi ích nó mang lại.”

Vậy, những căn bệnh nào được xem là nhiễm trùng do vi khuẩn? Viêm phổi, viêm xoang nặng (kéo dài trên 10 ngày), viêm tai và viêm họng do liên cầu. Còn một số trường hợp khác, như cảm lạnh, cúm hay thậm chí viêm phế quản cấp, bạn nên hỏi ý kiến bác sỹ xem liệu bạn có thực sự cần phải sử dụng kháng sinh hay không. Dưới đây là những ảnh hưởng tiêu cực của kháng sinh đối với sức khỏe mà có thể bạn chưa biết.

Hệ vi khuẩn đường ruột có thể bị tổn hại

Kháng sinh có xu hướng tiêu diệt tất cả các loại vi khuẩn – tốt và xấu – do vậy gây loạn khuẩn đường ruột. Trong khi một số người sẽ cảm thấy mọi thứ trở lại bình thường sau khi ngừng điều trị kháng sinh thì một số đối tượng khác lại không thể phục hồi lại hệ vi khuẩn chí đường ruột, theo một nghiên cứu trên tạp chí American Journal of Gastroenterology. Các nhà khoa học nhận thấy rằng những đối tượng tham gia nghiên cứu sử dụng nhiều hơn 3 loại kháng sinh trong vòng 5 năm sẽ có nguy cơ mắc hội chứng ruột kích thích cao hơn tới 1.5 lần – cụ thể là viêm loét đại tràng hay bệnh Crohn.

Ảnh hưởng không ngờ tới đối với cân nặng

Bạn có lẽ đã nghe nhiều trên các phương tiện truyền thông rằng trong các loại thịt mà bạn ăn có chứa một dư lượng kháng sinh nhất định, nhưng bạn có biết mục đích để làm gì hay không? Kháng sinh vốn được sử dụng để trộn vào thức ăn giúp vật nuôi tăng trưởng tốt hơn (các nhà khoa học vẫn chưa chắc chắn về cơ chế) và tất nhiên kháng sinh cũng có thể gây ra những ảnh hưởng tương tự trên người.

Một nghiên cứu đăng trên tạp chí International Journal of Obesity đã chứng minh sử dụng kháng sinh trong giai đoạn thơ ấu không chỉ gây tăng cân ở trẻ em mà nó còn gây tăng cân trong nhiều năm về sau. Các nhà khoa học nhận thấy những trẻ sử dụng ít nhất 7 liệu trình điều trị kháng sinh sẽ nặng hơn xấp xỉ 1,4 kg khi bước sang tuổi 15 so với những đối tượng không sử dụng. Ngoài ra, kháng sinh còn có liên quan đến sự hình thành của căn bệnh tiểu đường type 2: Những người tham gia nghiên cứu sử dụng trên 5 đợt điều trị kháng sinh sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn tới 53%.

Những ảnh hưởng tiêu cực tới não bộ

Bạn đã từng nghe nói đến mối liên quan giữa ruột và não bộ hay chưa? Khi kháng sinh tiêu diệt những vi khuẩn đường ruột – cả lợi khuẩn và hại khuẩn – điều này cũng sẽ ảnh hưởng đến não bộ của bạn. Theo một nghiên cứu mới xuất bản trên tạp chí Journal of Clinical Psychology, chỉ một liệu trình điều trị kháng sinh cũng có thể làm gia tăng nguy cơ mắc chứng lo âu, trầm cảm. Nguy cơ đó tăng tỷ lệ thuận với mỗi liệu trình điều trị kháng sinh – các nhà khoa học nhận thấy những đối tượng tham gia sẽ có nguy cơ bị chẩn đoán mắc chứng lo âu, trầm cảm tăng lên 50% sau khoảng 5 liệu trình điều trị bằng penicillin.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Khi nào bạn không nên dùng kháng sinh?

Ths.Bs. Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Tổng hợp từ Prevention
Bình luận
Tin mới
  • 18/05/2025

    Lycopene có giúp giảm nguy cơ ung thư?

    Trong bối cảnh các nhà khoa học không ngừng tìm kiếm các biện pháp phòng ngừa ung thư, chế độ ăn uống, đặc biệt là việc tiêu thụ trái cây và rau quả, được xem là một yếu tố quan trọng. Cà chua, với thành phần lycopene nổi bật, đang thu hút sự chú ý đặc biệt.

  • 18/05/2025

    Cách để thức dậy đúng giờ vào buổi sáng

    Việc thiết lập lịch trình ngủ và thói quen trước khi đi ngủ, đặt đồng hồ báo thức và điều chỉnh chế độ ăn uống là một số phương pháp có thể giúp bạn ngủ ngon hơn và thức dậy dễ dàng vào buổi sáng.

  • 17/05/2025

    Chế độ ăn tham khảo với người mắc hội chứng thiên thần

    Tuy không có chế độ ăn kiêng đặc biệt nào có thể chữa khỏi hội chứng thiên thần nhưng dinh dưỡng hợp lý có thể giúp kiểm soát cân nặng, cải thiện giấc ngủ, quản lý táo bón và hỗ trợ phát triển nhận thức.

  • 17/05/2025

    Thanh thiếu niên và tuổi dậy thì

    Dậy thì là một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời mỗi người, đánh dấu sự chuyển đổi từ trẻ em sang người trưởng thành. Đây là giai đoạn cơ thể có nhiều thay đổi về mặt thể chất và tâm sinh lý, đặt nền móng cho sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng quát trong tương lai. Việc thấu hiểu những biến đổi này, cùng với sự quan tâm, hỗ trợ từ gia đình và xã hội, sẽ giúp thanh thiếu niên vượt qua giai đoạn dậy thì một cách an toàn và khỏe mạnh.

  • 16/05/2025

    Chế độ ăn uống tốt cho bệnh nhân lao hạch

    Bệnh lao hạch gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và khả năng ăn uống. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và có chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp người bệnh nhanh phục hồi sức khỏe.

  • 16/05/2025

    Lý do bạn bị đầy hơi sau khi ăn salad

    Bạn có thể dùng salad như một bữa ăn lành mạnh hoặc món ăn kèm, nhưng salad có thể gây ra một số vấn đề về tiêu hóa tùy thuộc vào thành phần của nó. Rau và trái cây sống là những thực phẩm có thể gây đầy hơi và chướng bụng do một số hợp chất và vi khuẩn, và chúng có thể là lý do tại sao bạn có thể bị đau bụng dữ dội sau khi ăn salad.

  • 15/05/2025

    5 lợi ích sức khỏe của quả lê và những kiêng kỵ khi ăn lê

    Quả lê không chỉ đơn thuần là một loại trái cây ngon mà còn là một vị thuốc tự nhiên rất tốt cho sức khỏe.

  • 15/05/2025

    Bệnh lý mùa hè thường gặp

    Mùa hè là thời điểm tuyệt vời để tận hưởng những ngày dài đầy nắng, tham gia các hoạt động ngoài trời và thư giãn. Tuy nhiên, nhiệt độ và độ ẩm cao trong mùa hè cũng có thể gây ra một số vấn đề sức khỏe. Việc nhận biết các bệnh lý mùa hè phổ biến, nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.

Xem thêm