Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nguyên nhân gây tiểu đường typ 1 và typ 2

Liệu tiểu đường typ 1 và typ 2 có đi cùng với tuổi tác và béo phì không? Mức độ của di truyền ảnh hưởng đến tiểu đường như thế nào?

Insulin là một hormone của cơ thể giúp đưa đường máu vào đến tế bào để sử dụng thành năng lượng. Nếu không có insulin, đường sẽ tích tụ lại trong máu.

Tiểu đường typ 1 là khi tuyến tụy không tạo ra insulin hoặc chỉ tạo ra một lượng nhỏ. Tiểu đường typ 1 thường được gọi là tiểu đường thanh thiếu niên bởi vì bệnh khởi phát ở trẻ em và trẻ dậy thì. Tuy nhiên bệnh này có thể phát triển ở bất cứ độ tuổi nào. Tiểu đường typ 1 được coi là một bệnh tự miễn và không thể phòng trước được. Điều này có nghĩa là hệ miễn dịch đã tấn công nhầm vào các tế bào khỏe mạnh của cơ thể.

Tiểu đường typ 2 phổ biến ở người trưởng thành mặc dù có một lượng lớn trẻ em hoặc thanh niên trẻ cũng được chẩn đoán tiểu đường typ 2. Ở tiểu đường typ 2, tế bào của cơ thể không đáp ứng với insulin một cách bình thường hay còn được gọi là kháng insulin. Điều này dẫn đến tuyến tụy  sản xuất insulin nhiều hơn. Theo thời gian việc này dẫn đến tăng lượng đường trong máu.

Nguyên nhân gây ra tiểu đường typ 1

Nguyên nhân không phải lúc nào cũng rõ ràng, tuy nhiên những nguy cơ tiềm ẩn có thể dẫn đến mắc bệnh đó là tiền sử gia đình và nhiễm virus. Tiểu đường typ 1 không hề liên quan đến chế độ ăn hay lối sống.

Nguyên nhân gây tiểu đường typ 2: gen và chủng tộc

Yếu tố di truyền cũng có vai trò nhất định trong việc gây ra tiểu đường typ 2. Nếu bạn có bố mẹ mắc tiểu đường typ 2 thì nguy cơ bạn mắc bệnh tăng lên 30%. Sự kết hợp giữa yếu tố di truyền cùng với môi trường có thể khiến bạn tăng nguy cơ mắc tiểu đường typ 2 lên gấp nhiều lần. Tiểu đường typ 2 có thể phòng ngừa được thông qua tập thể dục và chế độ ăn lành mạnh.

Nguy cơ của tiểu đường typ 2 gồm có cả yếu tố về chủng tộc.

Nguyên nhân gây tiểu đường typ 2: chế độ dinh dưỡng nghèo nàn

Không phải nghèo nàn về mặt số lượng, cái chúng ta nói đến ở đây là nghèo nàn về giá trị dinh dưỡng. Những thực phẩm chứa nhiều đường tinh luyện mà không có thêm những chất dinh dưỡng khác có thể làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường như bánh ngọt, kẹo, bánh quy, đồ uống có đường như nước ngọt, đồ uống tăng lực và nhiều loại đồ uống. Liên tục ăn những loại thực phẩm này có thể làm tăng mức insulin và cuối cùng sẽ làm giảm sự nhạy cảm của tế bào với insulin cuối cùng dẫn đến tiểu đường typ 2.

Hãy cố gắng ăn nhiều rau xanh và trái cây tươi để phòng chống được bệnh.

Nguyên nhân gây tiểu đường typ 2: ít vận động

Quá ít hoạt động thể lực có thể làm tăng nguy cơ bị tiểu đường typ 2 bởi vận động giúp bạn kiểm soát được lượng đường huyết. Hơn nữa, các hoạt động thể lực có thể giúp bạn giảm cân, một yếu tố nguy cơ của tiểu đường. Một tuần tối thiểu nên có 150 phút tập thể dục mỗi tuần ở cường độ trung bình nghĩa là khoảng 30 phút mỗi ngày và 5 buổi/tuần. bạn có thể tìm cho mình những hoạt động yêu thích mà có thể làm cả ngày như đi dạo sau mỗi bữa ăn.

Nguyên nhân tiểu đường typ 2: tuổi tác

Tuổi tác không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra tiểu đường typ 2 nhưng là yếu tố nguy cơ. Tuổi càng tăng thì nguy cơ mắc tiểu đường càng tăng đặc biệt là sau tuổi 50. Đó là do sự thay đổi của hormone ở độ tuổi mãn kinh của phụ nữ và sự thay đổi chung về sự phân bố cơ-mỡ làm cho mô mỡ thống trị dễ dẫn đến kháng insulin. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng tiểu đường typ 2 cũng đang tăng lên ở trẻ em và thnah niên trẻ.

Nguyên nhân tiểu đường typ 2: thừa cân/béo phì

Nếu bạn đang thừa cân/béo phì có hội mắc tiểu đường typ 2 cũng tăng cao đó là do lượng mô mỡ trong có thể bạn cao có thể gây ra kháng insulin. Đặc biệt thừa mỡ ở vùng bụng trong đó có mỡ nội tạng càng tăng thêm cơ hội phát triển bệnh. Một điều bạn cần nhớ đó là vòng eo của nữ giới cao hơn 90cm và nam giới vượt quá 101cm sẽ làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường.

Các nguyên nhân gây tiểu đường khác

Ngoài các nguyên nhân bất thường về di truyền, thực phẩm, cân nặng thì tiểu đường cũng có thể do

  • Bệnh tiểu đường tự miễn ở người trưởng thành: có thể gọi đùa đây là bệnh tiểu đường typ 1 ½  vì chúng có cơ chế tương tự như typ 1 nhưng lại khởi phát ở người trên 30 tuổi. Bệnh này thường bị chẩn đoán nhầm sang tiểu đường typ 2.
  • Tiểu đường viêm tụy mạn tính: viêm tụy có thể gây tổn thương tụy và ảnh hưởng đến việc sản xuất insulin và cuối cùng gây ra tăng đường huyết.

Tiểu đường typ 2 có thể phòng ngừa theo cách vô cùng đơn giản, ngay cả khi bạn là người có nguy cơ thấp bằng cách:

  • Ăn uống lành mạnh
  • Không hút thuốc
  • Duy trì mức cân nặng khỏe mạnh
  • Kiểm tra sức khỏe thường xuyên

Làm thế nào để có một chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt lành mạnh, kiểm soát tốt được bệnh tiểu đường? Liên hệ ngay với Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM để đăng ký Khám, tư vấn Dinh dưỡng cùng các chuyên gia đầu ngành tại Việt Nam nhé! Đặt lịch khám nhanh và đơn giản tại Hotline: 0935183939 hoặc Fanpage Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Nguyên nhân dẫn đến tiểu đường sơ sinh

 

Ths. Bs. Đào Ngọc - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo health.usnews) -
Bình luận
Tin mới
Xem thêm