Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Hội chứng buồng trứng đa nang

Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là căn bệnh khá phổ biến, ảnh hưởng tới 10% phụ nữ tại Mỹ nhưng nguyên nhân chính xác vẫn chưa được biết, và có tới 50% phụ nữ không biết bản thân mình đang mắc bệnh.

Buồng trứng đa nang có thể dẫn tới một số vấn đề sức khỏe vô cùng nghiêm trọng, do đó, việc điều trị đúng hướng là rất quan trọng. Dưới đây là một số kiến thức bạn cần biết về căn bệnh này được Viện Y học ứng dụng Việt Nam tổng hợp.

Hội chứng buồng trứng đa nang là một rối loạn về hormon

Bình thường, buồng trứng của bạn vẫn sản xuất ra một ít hormon sinh dục nam tên gọi androgen, nhưng đối với những phụ nữ mắc PCOS buồng trứng lại tiết ra quá nhiều hormon này. Hậu quả là dẫn đến rối loạn kinh nguyệt, lông rậm rạp trên cơ thể, tăng cân và xuất hiện mụn trứng cá. Quá thừa androgen còn gây trở ngại cho quá trình rụng trứng: Trong mỗi chu kỳ, một nang trứng  sẽ vỡ ra và giải phóng một noãn trong nang trứng, noãn này được đoạn loa vòi trứng bắt giữ vận chuyển vào trong ống và hỗ trợ trứng di chuyển tới tử cung bởi các nhu động lòng của nó.

Ở những phụ nữ mắc PCOS mọi việc lại không suôn sẻ như vậy, trong quá trình noãn phát triển trong nang trứng, nang trứng không tự vỡ và noãn không rời ra (không có hiện tượng phóng noãn - rụng trứng) mà hình thành và phát triển ngay trong nang trứng hình thành những nang nhỏ (6-10 nang được phát hiện khi siêu âm, đặc biệt khi siêu âm đầu dò, những nang này phân bố như những chuỗi hạt ngay trên bề mặt buồng trứng) có kích thước nhỏ hơn 10 mm tạo thành đa nang buồng trứng).

Có rất nhiều triệu chứng khác bên cạnh sự hình thành buồng trứng đa nang

PCOS là tập hợp của một số triệu chứng khác nhau và sự hình thành của các nang nhỏ trong buồng trứng chỉ là một trong số đó. Bác sỹ chỉ có thể phát hiện ra các nang này bằng cách siêu âm buồng trứng và đây thường là xét nghiệm cuối cùng. Các xét nghiệm khác (ví dụ như xét nghiệm máu để đo nồng độ hormon) thường được chỉ định trước tiên bởi sự xuất hiện của một số triệu chứng rõ ràng hơn như kinh nguyệt không đều, mọc lông bất thường trên cơ thể và mụn trứng cá. Ngoài ra, do các triệu chứng này không gây ra quá nhiều đau đớn khó chịu nên nhiều người thường bỏ qua mà không đề cập với bác sỹ.

Ngay cả các bác sỹ có kinh nghiệm nhất cũng có thể không chẩn đoán chính xác căn bệnh này

Vấn đề là không thực sự có một xét nghiệm đặc hiệu nào đối với hội chứng buồng trứng đa nang. Căn bệnh này thường được chẩn đoán bằng biện pháp loại trừ, nghĩa là bác sỹ sẽ thường loại bỏ dần các căn bệnh có triệu chứng tương tự khác để kết luận rằng bạn đang mắc phải hội chứng này. Hội chứng PCOS thường khá phức tạp gây ra khá nhiều nhầm lẫn cho các bác sỹ. Ví dụ như một bác sỹ da liễu có thể điều trị mụn trên da nhưng có thể không hỏi về chu kỳ kinh nguyệt của bạn; một bác sỹ phụ khoa có thể biết rõ về chu kỳ của bạn nhưng có thể lại không lưu ý về tình trạng mọc lông trên cơ thể.

Do vậy, hãy cung cấp cho các bác sỹ tất cả những triệu chứng bạn đang gặp phải để tránh tình trạng nhầm lẫn trong chẩn đoán.

Buồng trứng đa nang là nguyên nhân hàng đầu gây vô sinh ở phụ nữ

Nhiều phụ nữ không nhận ra họ đang mắc PCOS cho tới khi họ cố gắng mang thai và tình trạng kinh nguyệt không đều từ chỗ chỉ là một hiện tượng gây bất tiện trong cuộc sống giờ lại trở thành một vấn đề sức khỏe thực sự đáng quan tâm. Nếu bạn không xuất hiện kinh nguyệt hàng tháng nghĩa là bạn không có quá trình rụng trứng mỗi tháng. Do vậy, khả năng thụ thai của bạn cũng sẽ giảm đi. Đây là lúc bạn cần gặp bác sỹ hỗ trợ sinh sản hay bác sỹ sản phụ khoa để được trợ giúp. Hầu hết phụ nữ mắc PCOS vẫn còn rất nhiều trứng khỏe mạnh, do vậy bạn vẫn còn nhiều cơ hội có thể có trở lại chu kỳ kinh nguyệt bình thường.

Insulin có thể đóng vai trò quan trọng

PCOS có liên quan mật thiết đến tình trạng kháng insulin, và nhiều phụ nữ mắc PCOS đều xuất hiện các triệu chứng của tiền đái tháo đường. Các chuyên gia đều biết rằng hiện tượng kháng insulin có thể gây tăng mức nồng độ androgen, tuy nhiên họ vẫn đang tìm hiểu xem liệu có quá nhiều androgen có thể gây ra kháng insulin hay không. Các bác sỹ cũng nhận thấy rằng thuốc điều trị tiểu đường metformin khá hiệu quả trong việc kiểm soát các triệu chứng PCOS. Một chế độ dinh dưỡng giảm đường và giàu protein thường được khuyến cáo cho những bệnh nhân tiền đái tháo đường.

Giảm cân có thể là biện pháp hiệu quả

Béo phì không phải là nguyên nhân gây PCOS tuy nhiên có một mối liên hệ nhất định giữa hai căn bệnh này. Giả thuyết đặt ra là béo phì có thể dẫn đến tình trạng kháng insulin, vừa làm tăng hàm lượng androgen, vừa khiến các triệu chứng của PCOS trầm trọng hơn. Chỉ giảm khoảng 5% trọng lượng cơ thể thôi cũng có một tác động to lớn đối với quá trình chuyển hóa của phụ nữ. Do vậy, nếu cân nặng hiện tại của bạn là 200 pound (khoảng 91 kg), chỉ giảm khoảng 10 pound (khoảng 4.5 kg) thôi cũng giúp làm giảm đáng kể các triệu chứng của PCOS và thậm chí giúp bạn dễ thụ thai hơn. Nếu bạn không phải là đối tượng muốn mang thai, sử dụng các thuốc tránh thai đường uống cũng làm giảm các triệu chứng bằng cách điều hòa chu kỳ kinh nguyệt và mức nồng độ hormon của bạn.

Điều trị sớm bệnh buồng trứng đa nang có thể giúp phòng các nguy cơ sức khỏe khác

Các triệu chứng của PCOS thường có biểu hiện nhẹ, do vậy nếu hiện tại bạn chưa muốn mang thai, việc điều trị có thể tiến hành từ từ theo từng bước. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc phớt lờ các triệu chứng PCOS có thể khiến chúng trở nên nghiêm trọng hơn: Kinh nguyệt không đều có thể làm gia tăng nguy cơ ung thư tử cung, lông mọc quá rậm rạp trên cơ thể thường gây khó chịu, mất thẩm mỹ, mụn trứng cá thường để lại sẹo và cân nặng có thể trở nên khó kiểm soát. Do vậy, càng được chẩn đoán sớm bao nhiêu thì cơ hội hồi phục càng cao bấy nhiêu.

Mắc hội chứng buồng trứng đa nang còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tiểu đường, cholesterol máu cao và cao huyết áp. Chính vì vậy chẩn đoán và điều trị kịp thời là biện pháp tốt nhất để giảm nguy cơ mắc phải các căn bệnh nguy hiểm này.

Thông tin thêm tham khảo tại bài viết: Kinh nguyệt không đều

Ths.Bs. Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Tổng hợp từ Prevention
Bình luận
Tin mới
  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

  • 30/06/2025

    Nhận biết và xử lý vết thương do côn trùng cắn khi đi du lịch

    Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn

  • 29/06/2025

    Sữa nguyên chất có dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro gì?

    Sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng nên có trong chế độ ăn hằng ngày, trong đó sữa nguyên chất được đánh giá là nguồn cung cấp protein tốt. Tìm hiểu về dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro khi tiêu thụ sữa nguyên chất.

  • 29/06/2025

    Làm thế nào để bỏ thói quen dùng điện thoại

    Một số ứng dụng có thể cho bạn biết bạn dành bao nhiêu thời gian cho điện thoại và bạn dành bao nhiêu thời gian cho từng ứng dụng. Ngay cả khi bạn không nghĩ rằng mình sử dụng điện thoại quá nhiều, việc nhìn thấy những con số thống kê tần suất sử dụng có thể khiến bạn muốn đặt điện thoại xuống.

  • 29/06/2025

    Điểm danh 5 loại dầu thực vật mang lại lợi ích sức khỏe tuyệt vời

    Chất béo thường bị hiểu lầm là “kẻ thù” của sức khỏe, đặc biệt là đối với tim mạch và cân nặng. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy không phải tất cả chất béo đều có hại. Ngược lại, một số loại chất béo tốt lại đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì năng lượng, hấp thụ vitamin và bảo vệ cơ thể khỏi viêm nhiễm. Trong đó, dầu ăn có nguồn gốc thực vật như dầu ô liu, dầu bơ, dầu mè... không chỉ mang lại hương vị phong phú cho món ăn mà còn cung cấp các acid béo có lợi cho tim mạch, não bộ và hệ miễn dịch.

Xem thêm