15 yếu tố ảnh hưởng đến khả năng mang thai của phụ nữ

“Những người phụ nữ muốn tăng khả năng thụ thai thường không biết việc tốt nhất họ có thể làm hoặc việc gì họ nên chú ý”, theo tiến sỹ Francisco Arredondo, một chuyên gia về nội tiết và sinh sản tại San Antonio, Texas. Dưới đây là một số yếu tố có thể (hoặc không thể) ảnh hưởng đến khả năng mang thai của phụ nữ và những việc bạn có thể làm nếu bạn đang cố gắng muốn thụ thai

Béo phì

Thừa quá nhiều cân có thể sẽ ảnh hưởng đến sự sản xuất hormone và làm phụ nữ khó mang thai hơn. Càng thừa nhiều cân, chức năng của buồng trứng sẽ càng suy giảm. Một nghiên cứu vào năm 2009 được xuất bản trên tạp chí Fertility and Sterility chỉ ra rằng, những người phụu nữ bị béo phì khi 18 tuổi sẽ dễ mắc hội chứng buồng trứng đa nang và gặp vấn đề về vô sinh hơn. Hội chứng buồng trứng đa nang là rối loạn về hormone phổ biến nhất ở phụ nữ độ tuổi sinh đẻ và là nguyên nhân hàng đầu gây vô sinh.

Quá gầy

Không chỉ có việc thừa cân ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, không có đủ số cân cần thiết cũng sẽ ảnh hưởng. Đó là bởi vì những phụ nữ có chỉ số khối cơ thể thấp thường cũng sẽ thiếu leptin – một hormone kiểm soát cơn đói và cảm giác no. Lượng leptin thấp sẽ dẫn đến việc kinh nguyệt không đều, theo một nghiên cứu năm 2009 tại Đại học Harvard. Duy trì cân nặng hợp lý với chỉ số khối cơ thể ở mức bình thường bằng chế độ ăn uống và luyện tập là một trong những việc quan trọng nhất phụ nữ có thể làm để làm tăng khả năng thụ thai – bác sỹ Arredondo cho biết.

Khi một phụ nữ đến tuổi mãn kinh, thường là từ 40 đến 50 tuổi, thì sẽ không còn rụng trứng nữa và không thể mang thai được nữa. Nhưng kể cả trước khi mãn kinh 10 năm, người phụ nữ cũng có thể gặp phải các vấn đề về mang thai do việc rụng trứng không thường xuyên và suy giảm số lượng trứng. Việc này thường xảy ra ở giai đoạn tiền mãn kinh.

Không có một độ tuổi chính thức nào được công nhận là sẽ khiến khả năng mang thai giảm đi, nhưng rất nhiều bác sỹ cho rằng, việc mang thai sẽ trở nên khó khăn hơn sau tuổi 35. Lứa tuổi sẽ khác nhau đối với mỗi phụ nữ. Một số phụ nữ sẽ trải qua giai đoạn tiền mãn kinh sớm hơn, trong khi một số khác sẽ vẫn có khả năng sinh sản khi ở độ tuổi 40. Đó là lý do vì sao mà phụ nữ ở mọi độ tuổi nếu đang gặp vấn đề về khó thụ thai thì nên đến gặp bác sỹ càng sớm càng tốt.

Mẹ

Hãy hỏi mẹ bạn về thời điểm mà mẹ bạn mãn kinh, khi đó bà bao nhiêu tuổi? Nếu mẹ bạn mãn kinh sớm thì rất có thể bạn cũng sẽ như vậy. Theo bác sỹ Arredondo: “ Phụ nữ được sinh ra với một lượng trứng nhất định. Và có một số yếu tố nhất định về gen sẽ làm bạn sinh ra với nhiều hoặc ít trứng hơn bình thường hoặc làm bạn sử dụng số trứng này nhanh hơn so với trung bình của phụ nữ”. Nhưng chắc chắn là những gì xảy ra với bạn sẽ không hoàn toàn giống với mẹ bạn. Các yếu tố bên ngoài có thể đã ảnh hưởng đến mẹ bạn, nhưng có thể sẽ không ảnh hưởng đến bạn.

Các chất hóa học dùng trong nhà

Hút thuốc

Hút thuốc có thể làm tổn thương bào thai đang phát triển và cũng có thể ảnh hưởng nghiêm tọng đến khả năng mang thai của người phụ nữ. Hút thuốc gây ra 13% số trường hợp vô sinh , theo Hiệp hội Sức khỏe sinh sản Hoa Kỳ. Một nghiên cứu năm 2014 thậm chí còn chỉ ra rằng, phụ nữ hút thuốc có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của con trai mình.

Khói thuốc sẽ làm gián đoạn hormone và tổn thương DNA ở cả nam giới và nữ giới. Và theo như bác sỹ Arredondo thì “không nhất thiết phải nghiện thuốc nặng. Kể cả những phụ nữ hút thuốc ở mức độ vừa phải hoặc thậm chí là chỉ hít phải khói thuốc (hút thuốc lá thụ động) cũng có thể làm gián đoạn chức năng của các hormone nội tiết và có thể gặp phải các vấn đề rất nghiêm trọng trong việc thụ thai”.

Đồ uống có cồn

Chưa có bằng chứng cho thấy uống vài ly rượu một tuần sẽ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của bạn, nhưng bác sỹ sẽ cảnh báo với những người uống nhiều rượu (nhiều hơn 1 ly rượu với phụ nữ một ngày). Uống rượu có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc các rối loạn về rụng trứng. Thêm vào đó, một nghiên cứu năm 2014 tại Thụy Điển theo dõi  hơn 7000 phụ nữ trong vòng 18 năm thấy rằng, những người càng uống nhiều rượu thì sẽ càng phải tìm đến các phương pháp điều trị vô sinh.

Bạn có thể đã biết rằng, bạn nên ngừng uống rượu nếu đang mang thai. Nhưng uống rượu trong những giai đoạn đầu của thai kỳ (kể cả trước khi thụ thai) có liên quan đến các trường hợp sinh non. Rất nhiều bác sỹ nói rằng, một lượng nhỏ rượu thì không ảnh hưởng nhưng tổ chức CDC cho rằng, tốt nhất bạn không nên uống rượu hoặc đồ uống có cồn vì chưa có bằng chứng nào chứng minh việc uống rượu không ảnh hưởng đến em bé cả.

Cho con bú

Có một sự hiểu lầm rằng, bạn sẽ không thể mang thai trong thời kỳ cho con bú. Tuy là hiểu lầm nhưng đúng là trên thực tế, có những người phụ nữ đang cho con bú và gặp khó khăn khi muốn thụ thai một đứa con nữa. Cho con bú ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng nhưng không hoàn toàn. Do vậy, bạn không nên coi việc cho con bú là một biện pháp tránh thai (và chỉ dùng mỗi biện pháp đó). Những phụ nữ lớn tuổi, đang cho con bú mà muốn thụ thai thêm một đứa nữa trước khi đến tuổi mãn kinh nên trao đổi với bác sỹ về việc họ nên cho con bú trong bao lâu. Tuy nhiên, nếu bạn không rơi vào trường hợp này, tốt nhất, bạn hãy đợi ít nhất là 1 năm rưỡi trước khi sinh đứa tiếp theo. Một nghiên cứu năm 2014 tại Đại học Y Cincinnati chỉ ra rằng, những phụ nữ sinh con trước quá dày (khoảng cách 2 lần sinh dưới 18 tháng) thì sẽ có nguy cơ sinh non cao hơn.

Luyện tập quá nhiều

Dấu hiệu rõ ràng nhất của vấn đề này đó là sự thay đổi về chu kỳ kinh nguyệt. Chu kỳ kinh nguyệt sẽ không biến mất hoàn toàn nhưng bạn sẽ thấy rằng chu kỳ nhẹ hơn và ngắn đi. Bạn nên trao đổi với bác sỹ về mối liên quan giữa khả năng sinh sản và tình trạng sức khỏe của bạn.

Tiêm thuốc tránh thai

Khi bạn ngừng sử dụng đa số các loại thuốc tránh thai có chứa hormone, bạn có thể mang thai trở lại trong vòng 1 tháng sau đó. Chỉ có một ngoại lệ duy nhất: thuốc tiêm tránh thai Depo Provera. Mỗi liều thuốc tiêm tránh thai loại này có thể có tác dụng tránh thai trong 12-14 tuần và trong khi với các biện pháp khác, người phụ nữ có thể mang thai trở lại trong vòng 1 tháng thì với loại thuốc này, khoảng thời gian chờ đợi có thể lên tới 1 năm. Các bác sỹ sẽ thường khuyên phụ nữ không tiêm thuốc tránh thai vài tháng trước khi họ muốn mang thai.

Các bệnh về tuyến giáp

Một nghiên cứu năm 2015 xuất bản trên tạp chí The Obstetrician & Gynecologist đã củng cố thêm giả thiết cho rằng các bệnh rối loạn tuyến giáp có thể dẫn đến các vấn đề về rụng trứng và mang thai. Và những phụ nữ gặp phải các vấn đề này, nên được làm xét nghiệm kiểm tra bệnh suy giáp hoặc cường giáp.

Caffein

Nếu bạn nghiện cà phê, một số nghiên cứu sẽ nói rằng bạn có thể sẽ gặp vấn đề về thụ thai. Một nghiên cứu năm 2011 tại trường Đại học Y Nevada thấy rằng, caffein sẽ làm cản trở sự co thắt cơ trong quá trình di chuyển của trứng từ ống dẫn trứng xuống tử cung. Trong khi, một nghiên cứu khác vào năm 2012 tại Đan Mạch phát hiện ra rằng, uống nhiều hơn 5 ly cà phê một ngày sẽ làm giảm 50% khả năng thành công khi thụ tinh trong ống nghiệm. Tuy nhiên, một số nghiên cứu chỉ ra rằng, caffein không có vai trò gì trong việc mang thai và thụ thai cả. Nhưng dù sao, nếu bạn đang gặp vấn đề về thụ thai, bạn nên xem lại việc tiêu thụ caffein của mình và nên giảm lượng cà phê bạn đang uống xuống, nếu bạn đang uống quá 200mg/ngày (tương đương 2 ly cà phê 225ml).

Các vấn đề về sức khỏe

Các vấn đề sức khỏe như hội chứng buồng trứng đa nang, lạc nội mạc tử cung và u xơ tử cung có thể ảnh hưởng đến khả năng thụ thai thành công hoặc khả năng mang thai an toàn của người phụ nữ. Phụ nữ mắc các bệnh tự miễn ( như lupus ban đỏ hoặc viêm khớp dạng thấp) có thể cũng gặp vấn đề về thụ thai, do cơ thể họ có thể sẽ từ chối trứng đã thụ tinh hoặc tấn công tinh trùng của bạn tình. Tuy nhiên, trong rất nhiều trường hợp, phụ nữ mắc các bệnh trên vẫn có thể mang thai và có một em bé khỏe mạnh. Trao đổi với bác sỹ để kiểm soát và cải thiện các triệu chứng có thể sẽ giúp bạn tăng khả năng thành công.

Tiền sử sức khỏe sinh sản

Tuy nhiên, vẫn có một điểm cần lưu ý, là các bệnh nhiễm trùng âm đạo (ví dụ như nấm âm đạo) không có ảnh hưởng gì đến khả năng sinh sản.

Căng thẳng

Phụ nữ có nồng độ các enzym liên quan đến căng thẳng cao sẽ khó mang thai hơn, theo một nghiên cứu năm 2014 xuất bản trên Human Reproduction. Các nhà nghiên cứu nói rằng, nghiên cứu này không chỉ ra rằng một mình yếu tố stress có thể gây ra các vấn đề về sinh sản, nhưng họ gợi ý rằng, những phụ nữ đang cố thụ thai trong vài tháng mà chưa được thì nên tham gia một chương trình quản lý và kiểm soát stress.

Stress có thể ảnh hưởng đến nồng độ hormone và sự rụng trứng. Bản thân stress không xấu nhưng khi căng thẳng quá nhiều và khi chúng ta phản ứng với stress theo hướng tiêu cực thì stress có thể sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe và cơ thể của chúng ta.