Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Sự nguy hiểm của khói thuốc lá trong môi trường

Hằng ngày chúng ta tiếp xúc với một loại ô nhiễm không khí mà gây ra cái chết nhiều gấp 2 lần các loại ô nhiễm khác cộng lại. Đó là khói thuốc lá trong môi trường (ETS), hay thực chất là khói thuốc do người khác hút.

ETS là gì?

ETS còn được biết đến như khói thuốc lá thụ động, khoảng 85 đến 90 % lượng khói từ thuốc lá tản ra môi trường là ETS. Một điếu thuốc lá khi đốt cháy tạo ra 2 loại khói mà một người không hút thuốc hít vào

  •  Khói chính là do người hút thuốc hít vào sau đó nhả ra.
  •  Khói phụ còn lại đi ra môi trường trực tiếp từ đầu cháy của điếu thuốc.

ETS chứa khoảng 85% khói phụ và 15% khói chính. Khói phụ nóng hơn khói chính và không đi qua đầu lọc. Nồng độ của các chất hóa học trong khói phụ vì thế cao hơn trong khói chính.

Điều này không có nghĩa là hút thuốc thì ít nguy hiểm hơn. Người hút thuốc hút vào nhiều khói hơn người xung quanh vì không giống ETS, khói chính không được hòa loãng trong không khí  trước khi tới phổi.

Tại sao ETS nguy hiểm?

Khói thuốc lá chứa hơn 4000 hóa chất khác nhau, trong số đó có ít nhất 400 chất là chất độc với con người. Tổ chức Y tế thế giới báo cáo rằng ít nhất 60 chất gây ung thư được xác định là có trong khói thuốc thụ động. Các nghiên cứu về ETS chỉ ra rằng sống, làm việc hoặc chỉ đơn giản là lảng vảng gần người hút thuốc thì đã có hại cho sức khỏe. Khi bạn thở trong môi trường có ETS, sức khỏe của bạn bị tác động tiêu cực.

Một người tiếp xúc với ETS thì có nguy cơ bị những bệnh tương tự với những bệnh mà người hút thuốc phải đối mặt, bao gồm;

  •  Kích thích khó chịu ở mắt, mũi, và họng.
  •  Nhiễm trùng đường hô hấp, và làm nặng thêm các bệnh về đường hô hấp sẵn có như hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và khí phế thũng.
  •  Bệnh tim mạch và ung thư.

Những nghiên cứu gần đây ước tính rằng một người không hút thuốc mà sống và làm việc trong môi trường có ETS có nguy cơ bị ung thư phổi tăng lên 25%, trong khi đó phơi nhiễm nhiều với khói thuốc thì nguy cơ ung này tăng gấp đôi.

Trẻ em bị ảnh hưởng bởi ETS như thế nào?

Có bằng chứng chỉ ra rằng sức khỏe của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi ETS. Khi bố mẹ hoặc người chăm sóc trẻ như là ông bà hút thuốc, con cháu họ cũng bị ảnh hưởng theo.

Một vài ảnh hưởng có hại đến trẻ gồm:

  • Hay bị ho và cảm lạnh.
  • Nguy cơ kích thích mắt và mũi tăng cao
  • Giảm sự phát triển và chức năng phổi.
  • Tăng nhạy cảm với ho, khò khè và hen suyễn. Trẻ chưa từng bị hen suyễn có nguy cơ bị hen cao hơn nếu có bố hoặc mẹ hút thuốc. Phơi nhiễm lâu ngày với ETS sẽ làm cho các cơn hen nghiêm trọng hơn và xuất hiện thường xuyên hơn.
  • Nguy cơ nhiễm trùng tai và phổi tăng lên. Trẻ nhỏ nhạy cảm với khói thuốc có nhiều khả năng mắc bệnh về phổi như viêm phổi hoặc viêm phế quản. Việc ốm thường xuyên dẫn đến trẻ lỡ nhiều bài học ở trường và khó hoàn thành tốt bài tập được giao.
  • Tăng nguy cơ sâu răng và các bệnh răng miệng.
  • Với trẻ nhỏ, tăng tỉ lệ đột tử.

Nguy cơ đối với thai kì

Theo báo cáo chung của bác sĩ ngoại khoa, phụ nữ hút thuốc hoặc hút thuốc thụ động trong khi mang thai thì có nguy cơ sẩy thai hoặc sinh ra con bị chết yểu cao. Đứa trẻ sinh ra có thể bị nhẹ cân hoặc sinh non.

Trẻ hút thuốc

Trẻ em có bố mẹ hút thuốc thì nhiều khả năng lớn lên sẽ hút thuốc theo, theo một khảo sát sức khỏe học sinh cho thấy, 6 trong 10 người trẻ hút thuốc có ít nhất bố hoặc mẹ hút thuốc.

Khói thuốc thứ 3 (third hand smoke): nguy hiểm kéo dài sau hút thuốc thụ động

Một nguy hiểm khác còn tồn đọng ngay cả khi điếu thuốc đã bị dập tắt. Khói thuốc thứ 3 chỉ những tàn dư của khói thuốc lá còn tồn tại trong môi trường sau khi điếu thuốc bị dập tắt. Những tàn dư này đọng lại trên tóc, quần áo, vật dụng trong nhà như thảm, rèm, chăn và những bề mặt như sàn nhà hay cửa sổ. Trẻ nhỏ đặc biệt dễ bị ảnh hưởng xấu bởi những chất độc này khi chúng bò, chơi, chạm và hít phải những tàn dư này từ những bề mặt nhiễm bẩn. Điều này cho thấy ảnh hưởng tiêu cực kéo dài của việc hút thuốc.

Hút thuốc lá có nhiều ảnh hưởng có hại đến sức khỏe và ETS chỉ là một trong số đó mà thôi. Nói không với thuốc lá đánh dấu khởi đầu của một phong cách sống khỏe mạnh cho bạn và cả người thân của bạn. Hãy giữ bầu không khí trong lành bằng việc không hút thuốc lá ngay từ hôm nay.

CTV Mai Mai (theo Health Promotion Board)
Bình luận
Tin mới
  • 02/10/2025

    Tiêm phòng là chìa khóa "vàng" để phòng ngừa bệnh dại

    Trong bối cảnh đô thị hóa và sự gần gũi giữa con người với vật nuôi, bệnh dại vẫn là một mối đe dọa thầm lặng nhưng chết chóc. Đây là căn bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, lây lan qua vết cắn hoặc tiếp xúc với động vật nhiễm bệnh, với tỷ lệ tử vong gần như tuyệt đối nếu không can thiệp kịp thời.

  • 02/10/2025

    Trung thu trọn vẹn: bí quyết giữ gìn sức khỏe cả nhà

    Tết Trung thu từ lâu đã trở thành biểu tượng của sự đoàn viên, gắn kết gia đình trong văn hóa Việt Nam. Dưới ánh trăng sáng, những chiếc bánh trung thu thơm ngon, mâm cỗ đầy ắp, và tiếng cười rộn rã của trẻ thơ tạo nên không khí ấm áp, khó quên.

  • 01/10/2025

    5 loại trái cây nên tránh nếu bị acid uric cao

    Tuy trái cây tốt cho sức khỏe nhưng thực tế, một số loại trái cây lại có thể gây bất lợi cho người bị acid uric cao.

  • 01/10/2025

    Các bài tập nhẹ nhàng cho người cao tuổi ngày vào thu

    Những ngày thu với tiết trời mát mẻ và trong lành chính là lúc lý tưởng để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể chất ngoài trời. Tuy nhiên, do sự thay đổi của thời tiết và thể trạng, người lớn tuổi cần lưu ý một số những điều quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình tập luyện.

  • 30/09/2025

    Cách chăm sóc dinh dưỡng sau phẫu thuật ung thư gan

    Sau phẫu thuật ung thư gan, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò then chốt trong việc phục hồi sức khỏe, tái tạo tế bào gan, ngăn ngừa biến chứng. Lựa chọn thực phẩm phù hợp, cân bằng các nhóm chất và áp dụng thói quen ăn uống khoa học sẽ giúp giảm áp lực cho gan, tăng sức đề kháng, cải thiện thể trạng…

  • 30/09/2025

    Những điều cần biết về rối loạn giọng nói

    Rối loạn giọng nói là một tình trạng phổ biến, thường vô hại, mô tả tình trạng suy giảm khả năng phát âm. Các triệu chứng và phương pháp điều trị tình trạng rối loạn giọng nói phụ thuộc vào nguyên nhân, chẳng hạn như viêm thanh quản, khối u trên dây thanh quản hoặc rối loạn liên quan đến thần kinh hoặc cơ ảnh hưởng đến giọng nói.

  • 29/09/2025

    7 món ăn nhẹ tốt nhất sau khi chạy bộ

    Bữa ăn nhẹ sau khi chạy bộ để bổ sung năng lượng và xây dựng cơ bắp là một phần quan trọng của quá trình tập luyện.

  • 29/09/2025

    Tia UV gây hại như thế nào?

    Chỉ số tia cực tím (UV) đo cường độ của các tia nắng có hại và có thể giúp bạn biết khi nào cần tránh nắng để bảo vệ làn da và sức khỏe mắt khỏi những tổn thương nghiêm trọng. Khi ở ngoài trời, mức UV cao có thể báo hiệu ba nguy cơ sức khỏe chính.

Xem thêm