Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Đừng để ân hận vì không giúp con đúng cách khi bị chấn thương đầu

Trẻ em luôn hiếu động, thích nô đùa chạy nhảy, dễ vấp ngã và hay đập đầu vào các vật cứng, hoặc nguy hiểm hơn là vào các vật sắc nhọn, gây chấn thương ở đầu. Chỉ vì những hiểu nhầm về chấn thương sọ não ở trẻ mà nhiều cha mẹ không xử trí đúng đắn, kịp thời mỗi khi trẻ gặp tai nạn. Điều này có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm và nghiêm trọng cho trẻ.

Hiểu lầm 1: Bạn không nên cho trẻ ngủ sau khi bị chấn thương đầu

Sự thật: Điều này có thể là đúng đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ khi trẻ còn quá bé để có thể cho bạn biết được chuyện gì đã xảy ra. Tuy nhiên, đối với trẻ lớn hơn hay trẻ vị thành niên thì việc cố gắng giữ cho trẻ thức là hoàn toàn không cần thiết.

Nếu bạn nghi ngờ rằng trẻ đã bị chấn thương đầu, hãy đưa trẻ tới bác sỹ kiểm tra ngay. Sau đó, bác sỹ có thể khuyên bạn một số việc cần làm tiếp theo và có thể sẽ yêu cầu trẻ phải được nghỉ ngơi nhiều. Theo bác sỹ Mark Halstead thuộc Đại học Washington (Saint Louis, Mỹ), “giấc ngủ cực kỳ quan trọng trong quá trình làm lành các vết thương, đặc biệt là giai đoạn ngay sau chấn thương, sự gián đoạn giấc ngủ có thể khiến vết thương khó hồi phục hơn".

Hiểu lầm 2: Mũ bảo hiểm có thể bảo vệ khỏi chấn thương đầu

Sự thật: Đội mũ bảo hiểm luôn luôn là một việc làm cần thiết khi đạp xe đạp, ngồi trên xe máy hay tham gia vào các hoạt động thể thao. Tuy nhiên, theo một nghiên cứu của Hiệp hội nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), không có một nhãn hiệu mũ bảo hiểm nào có thể đảm bảo gây ra ít chấn thương đầu hơn những nhãn hiệu khác. Do bộ não gần như là “nổi” trong dịch não, thế nên mũ bảo hiểm không thể hoàn toàn ngăn cản hiện tượng va đập của não bên trong hộp sọ và có thể gây chấn thương não bộ.

Nói như vậy nhưng mũ bảo hiểm vẫn là một thiết bị vô cùng quan trọng. Nó được thiết kế chuyên biệt để bảo vệ phần đầu khỏi những chấn thương rất mạnh gây vỡ hộp sọ hay xuất huyết não hoặc làm giảm mức độ nặng của chấn thương sọ não. Nghĩa là bạn vẫn luôn nhớ cho trẻ đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông, đạp xe hay chơi thể thao.

Hiểu lầm 3: Nếu trẻ không bị bất tỉnh thì nghĩa là trẻ không bị chấn thương đầu

Sự thật: Chỉ một tỷ lệ nhỏ những trường hợp chấn thương đầu gây ra mất nhận thức. Trong một số trường hợp, một trẻ bị ngất thậm chí còn chịu ít tổn thương hơn là trẻ vẫn còn tỉnh táo sau khi bị va đập nhưng lại dần dần mệt mỏi hoặc bất tỉnh một thời gian sau đó. Mỗi loại chấn thương đầu có thể có những biểu hiện khác nhau, do vậy điều quan trọng là cần quan sát những triệu chứng như lú lẫn, hoa mắt, và đau đầu xảy ra vào thời điểm nào và mức độ nặng của chúng để kịp thời đưa trẻ đến bệnh viện.

Hiểu lầm 4: Vật gây va đập càng cứng thì tình trạng chấn thương càng nặng

Sự thật: Bề mặt va đập gây chấn thương phần đầu của trẻ, cho dù là cứng hay mềm, không phải lúc nào cũng có liên quan trực tiếp đến mức độ nghiêm trọng của chấn thương hay thời gian hồi phục. Bởi vì, các bác sỹ đã thấy một số trẻ mặc dù bị ngã qua cửa sổ của một ngôi nhà hai tầng nhưng hoàn toàn hồi phục sau một vài ngày, trong khi một số khác chỉ bị một quả bóng đập vào đầu nhưng cần tới 1 năm để hồi phục.

Hiểu lầm 5: Nôn mửa là dấu hiệu chắc chắn khẳng định trẻ bị chấn thương đầu

Sự thật: Nhiều trẻ em bị nôn mửa làm cho các bậc phụ huynh vô cùng sốt ruột, tuy nhiên chỉ dấu hiệu nôn mửa đơn thuần không thể khẳng định chắc chắn trẻ đang bị chấn thương đầu. Một số trẻ bị nôn đơn giản là do chúng bị sốc hay sợ hãi. Tuy nhiên, tình trạng nôn mửa kéo dài cùng với các triệu chứng khác như lú lẫn, hoa mắt và đau đầu dữ dội có thể là dấu hiệu của một chấn thương nghiêm trọng hơn và cần thiết phải được cấp cứu ngay lập tức.

Hiểu lầm 6: Trẻ em trai hay bị chấn thương đầu hơn trẻ em gái

Sự thật: Nói chung, tỷ lệ bị chấn thương ở cả hai giới là ngang nhau, tuy nhiên các triệu chứng lại biểu hiện khác nhau. Các bé trai thường nói rằng chúng có cảm giác lú lẫn, hay quên và đau đầu dữ dội; trong khi các bé gái lại miêu tả các triệu chứng nhẹ hơn, như buồn ngủ hay nhạy cảm với tiếng động. Khi so sánh những trẻ cùng tham gia những môn thể thao giống nhau (ví dụ như những trẻ em trai chơi bóng rổ với những trẻ em gái cũng chơi bóng rổ), những em gái thường có tỷ lệ chấn thương đầu cao hơn một chút.

Nguyên nhân của hiện tượng này vẫn chưa được làm rõ, tuy nhiên có hai giả thuyết: Trẻ em gái thường sẽ nói ra các triệu chứng mà mình gặp phải, và chúng có thể có cơ cổ yếu hơn các em trai, do vậy có thể cho đây là các triệu chứng chấn thương đầu nặng hơn.

Hiểu lầm 7: Tất cả các trường hợp bị chấn thương đầu đều có những triệu chứng rõ ràng giống nhau

Sự thật: Đau đầu, lú lẫn, mất trí nhớ là những triệu chứng phổ biến nhất được báo cáo, tuy nhiên cũng có nhiều triệu chứng khác nữa, và không có hai trường hợp chấn thương đầu nào là giống nhau hoàn toàn. Có vô số các triệu chứng khác nhau và dường như không liên quan đến nhau, bao gồm chậm chạp, lờ đờ, bị kích thích, khó ngủ hay khó đọc. Nếu con bạn bị va đập vào đầu, hãy cẩn thận lưu ý bất cứ dấu hiệu bất thường nào về hành vi và các triệu chứng của trẻ, sau đó liên lạc với bác sỹ ngay.

Hiểu lầm 8: Chụp cộng hưởng từ MRI hay chụp CT có thể giúp phát hiện chấn thương đầu

Sự thật: Cả hai phương pháp trên có thể phát hiện ra hầu hết các ca chấn thương đầu vì có thể chỉ ra những tổn thương về mặt cấu trúc của não bộ và tình trạng xuất huyết. Khi khám cho trẻ, bác sỹ sẽ chỉ định loại xét nghiệm nào tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của trẻ. Chụp CT thường là lựa chọn trong trường hợp cần cấp cứu ngay, nhưng phương pháp tốt nhất thường được tiến hành bap gồm: khám lâm sàng, hỏi một số câu hỏi liên quan đến tình huống trẻ bị chấn thương và các triệu chứng mà trẻ đã trải qua. Một số xét nghiệm, test kiểm tra để đánh giá trí nhớ của trẻ... cũng sẽ được áp dụng để chẩn đoán chính xác nhất.

Hiểu lầm 9: Chỉ một cú đánh mạnh vào đầu mới có thể gây chấn thương

Sự thật: Tất nhiên bị tác động mạnh vào đầu là nguyên nhân tất yếu dẫn đến chấn thương, tuy nhiên một số tổn thương trên cơ thể cũng có thể gây chấn thương đầu. Ví dụ như tổn thương mô mềm ở cổ sau tai nạn ô tô hay bị rung lắc quá mạnh cũng có thể tác dộng đến não bộ trong hộp sọ và gây chấn thương.

Hiểu lầm 10: Bóng đá là nguyên nhân hàng đầu gây chấn thương đầu ở thanh thiếu niên

Sự thật: Trên thực tế, đạp xe đạp hoặc ngồi trên xe máy mới là nguyên nhân chủ yếu gây chấn thương đầu ở trẻ em ở mọi độ tuổi, tuy nhiên bóng đá cũng là một trong những môn thể thao hàng đầu thường gây chấn thương cho trẻ em từ 12-15 tuổi. Đấu vật hay tham gia đội cổ vũ là các môn đứng hàng thứ hai và thứ ba gây nên chấn thương.

Hiểu lầm 11: Trẻ vẫn có thể đi học bình thường sau một chấn thương vùng đầu

Sự thật: Tham gia trở lại các hoạt động tại trường học quá sớm có thể làm chậm quá trình hồi phục của trẻ. Não bộ bị tổn thương không thể hoạt động một cách hiệu quả, do vậy tiếp tục nhồi nhét vào đầu các kiến thức về toán học hay lịch sử hay thậm chí việc tiếp xúc với ánh sáng trắng và các tiếng ồn trong môi trường lớp học có thể làm tăng thêm căng thẳng, stress.

Thông thường, trẻ bị chấn thương vùng đầu sẽ hồi phục trở lại trong vòng 3 tuần. Tuy nhiên mỗi trường hợp chấn thương đều có những đặc điểm riêng và có các triệu chứng khác nhau, do vậy việc quay trở lại lớp học hay không sẽ do sự quyết định của bác sỹ điều trị. Những trẻ với những triệu chứng nghiêm trọng sẽ cần được nghỉ ngơi ở nhà lâu hơn, những trẻ với triệu chứng nhẹ đến trung bình có thể quay trở lại trường học nhưng cần phải điều chỉnh một số lịch học (không tham gia giờ học thể chất, giảm thời gian đối với môn tập đọc…).

Bình luận
Tin mới
  • 15/07/2025

    Các hoạt động thể thao dưới nước phù hợp cho người cao tuổi trong mùa hè

    Mùa hè với những ngày nắng nóng kéo dài không chỉ là thời điểm để thư giãn mà còn là cơ hội tuyệt vời để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể thao dưới nước. Đây là hình thức vận động nhẹ nhàng, ít gây áp lực lên cơ thể, đồng thời mang lại nhiều lợi ích sức khỏe vượt trội.

  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

  • 13/07/2025

    Lựa chọn trang phục và phụ kiện chống nắng hiệu quả cho thanh thiếu niên

    Mùa hè đến mang theo cái nắng gay gắt, đặc biệt tại Việt Nam – nơi khí hậu nhiệt đới khiến bức xạ tia cực tím (UV) đạt mức cao trong nhiều tháng. Đối với thanh thiếu niên lứa tuổi năng động, thường xuyên tham gia các hoạt động ngoài trời như thể thao, dã ngoại hay đi học việc bảo vệ làn da và sức khỏe trước tia UV là vô cùng cần thiết.

  • 12/07/2025

    Chất tạo ngọt nhân tạo làm thúc đẩy cơn đói, khiến bạn ăn nhiều hơn

    Một nghiên cứu mới đã tìm hiểu cách thức sucralose, một chất tạo ngọt không calo, ảnh hưởng đến các tín hiệu não bộ liên quan đến cảm giác đói.

  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

Xem thêm