Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Dị ứng thuốc mê

Gây mê là phương pháp điều trị sử dụng thuốc để ngăn bệnh nhân cảm thấy đau trong khi thực hiện thủ thuật y tế, chẳng hạn như phẫu thuật, xét nghiệm chẩn đoán hoặc thủ thuật nha khoa.

Có một số cách gây mê được sử dụng để ngăn ngừa cơn đau, như gây mê toàn thân, gây tê vùng và cục bộ. Gây mê toàn thân đưa bệnh nhân vào giấc ngủ trong khi làm thủ thuật, trong khi gây tê vùng và cục bộ giúp ngăn ngừa cơn đau khi bệnh nhân tỉnh táo.

Mặc dù có thể xảy ra hiện tượng được gọi là "phản ứng quá mẫn cảm" đối với các thủ thuật gây tê gây mê, nhưng dị ứng gây mê không phổ biến lắm. Bài viết này xem xét các nguyên nhân và triệu chứng của dị ứng gây mê và các cách để giảm nguy cơ.

Triệu chứng

Phản ứng dị ứng xảy ra khi hệ thống miễn dịch phản ứng thái quá với một chất vô hại. Các phản ứng dị ứng có thể từ nhẹ đến nặng và trong những trường hợp nghiêm trọng, thậm chí có thể gây tử vong.

Một số triệu chứng phản ứng dị ứng phổ biến nhất với thuốc mê bao gồm:

  • Phát ban da
  • Ngứa
  • Sưng mặt, lưỡi hoặc môi

Dạng dị ứng gây mê nghiêm trọng và nguy hiểm nhất là sốc phản vệ. Trong quá trình sốc phản vệ, hệ thống miễn dịch phản ứng với thuốc mê bằng cách giải phóng các hóa chất gây ra các triệu chứng, như:

  • Chóng mặt hoặc ngất xỉu
  • Thở nhanh và nông
  • Nhịp tim quá nhanh hoặc quá chậm
  • Thở khò khè
  • Da ẩm ướt
  • Mất ý thức
  • Buồn nôn , nôn hoặc tiêu chảy

Sốc phản vệ là một tình trạng đe dọa tính mạng cần được điều trị y tế ngay lập tức, bao gồm tiêm thuốc gọi là epinephrine. Thật không may, khi bệnh nhân được gây mê toàn thân, bác sĩ sẽ khó có thể biết rằng người bệnh đang bị sốc phản vệ. Tuy nhiên sốc phản vệ do gây mê là rất hiếm, ảnh hưởng đến khoảng 1 trên 5.000 đến 25.000 bệnh nhân.

Đọc thêm bài viết: Dị ứng thực phẩm mùa lễ hội

Nguyên nhân

Một số người có thể có phản ứng miễn dịch tiêu cực với các chất mà hầu hết mọi người thì không. Dị ứng là phản ứng tích cực quá mức của cơ thể đối với một chất vô hại mà cơ thể coi là mối đe dọa tiềm tàng. Các chất gây dị ứng phổ biến bao gồm thuốc, thực phẩm, bụi hoặc nấm mốc.

Một trong những vai trò của hệ thống miễn dịch là tiêu diệt các chất có hại trong cơ thể và bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tật. Trong những trường hợp bình thường, hệ thống miễn dịch của chúng ta nhắm vào các vi trùng có khả năng gây hại cho chúng ta, chẳng hạn như virus, vi khuẩn và độc tố.

Anesthesia with Hand Surgery - Cold Spring Plastic Surgery

Phản ứng không dị ứng với gây mê

Gây mê có thể gây ra tác dụng phụ khó chịu và đôi khi nghiêm trọng. Điều cần thiết là phải hiểu rằng những tác dụng phụ đó không giống như phản ứng dị ứng. Phản ứng dị ứng là khi hệ thống miễn dịch của cơ thể bạn phản ứng thái quá với một chất nào đó, trong khi tác dụng phụ là tác dụng không mong muốn không liên quan đến hệ thống miễn dịch.Tác dụng phụ chung của gây mê là tạm thời và thường hết trong vòng 24 giờ. Tác dụng phụ tiềm ẩn của gây mê bao gồm:

  • Đau đầu
  • Buồn ngủ
  • Đau lưng hoặc đau cơ
  • Ớn lạnh hạ thân nhiệt
  • Tiểu khó
  • Ngứa
  • Buồn nôn và nôn
  • Khó chịu hoặc bầm tím tại chỗ tiêm

Tăng thân nhiệt ác tính

Tăng thân nhiệt ác tính là một phản ứng nguy hiểm đến tính mạng nhưng hiếm gặp đối với thuốc mê, đặc trưng bởi nhiệt độ cơ thể cao bất thường. Các triệu chứng có thể bao gồm:

  • Co cơ
  • Sốt
  • Nhịp tim nhanh
  • Tiêu cơ vân

Trong trường hợp này cần được điều trị ngay lập tức và ngừng thuốc gây mê đối với chứng tăng thân nhiệt ác tính là điều cần thiết. Khi một người bị tăng thân nhiệt ác tính, cơ thể họ có thể phản ứng theo nhiều cách

  • Rối loạn chức năng nội tạng
  • Đau tim
  • Các vấn đề về đông máu , được gọi là đông máu nội mạch lan tỏa
  • Suy thận

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 6 liệu pháp đặc biệt dành cho chứng dị ứng theo mùa

Thiếu Pseudocholinesterase

Thiếu Pseudocholinesterase là một tình trạng khiến bệnh nhân rất nhạy cảm với một số loại thuốc giãn cơ được sử dụng trong gây mê. Thuốc giãn cơ, hoặc chất ức chế thần kinh cơ (NMBAs), là loại thuốc thường được sử dụng để giữ cho bệnh nhân nằm yên và bình tĩnh trong các thủ thuật y tế. Loại thuốc gây mê này được sử dụng phổ biến nhất trong quá trình đặt nội khí quản và thở máy. Trong những trường hợp bình thường, thuốc bị phân hủy rất nhanh, thường là trong vòng vài phút. Nhưng với sự thiếu hụt pseudocholinesterase, bệnh nhân không chuyển hóa thuốc trong thời gian dài hơn, đôi khi thậm chí trong vài giờ. Thuốc giãn cơ cũng khiến cơ hoành, một cơ xương mỏng ở đáy ngực, thư giãn và khiến mọi người khó thở. Những bệnh nhân này có thể cần thở máy để giúp họ thở cho đến khi thuốc được chuyển hóa.

Giảm nguy cơ dị ứng

Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ gây mê thường sử dụng nhiều loại thuốc khác nhau để giữ cho bệnh nhân thoải mái và an toàn. Tuy nhiên, một số người nhạy cảm với thuốc hơn có nhiều khả năng bị sốc phản vệ hơn những người khác.

Nếu bạn có tiền sử cá nhân hoặc gia đình bị dị ứng hoặc sốc phản vệ, hãy nói chuyện bác sĩ về nguy cơ dị ứng gây mê và tiền sử dị ứng khiến bạn có nguy cơ dị ứng cao hơn với các loại thuốc dùng để gây mê trong các thủ thuật y tế. Xác định rủi ro trước khi phẫu thuật sẽ giúp bác sĩ lập kế hoạch phù hợp và cảnh giác với các phản ứng dị ứng tiềm ẩn trong và sau khi phẫu thuật.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những biến chứng có thể xảy ra khi gây mê

BS Hoài Thu - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Verywell
Bình luận
Tin mới
  • 16/06/2025

    5 động tác tăng cơ chỉ trong 20 phút

    Để tăng cơ thường cần có chế độ ăn uống và kế hoạch tập luyện phù hợp, lâu dài. Tuy nhiên với chuỗi bài tập 20 phút dưới đây, bạn có thể tăng cơ bắp hiệu quả.

  • 16/06/2025

    Phụ huynh "đồng hành" cùng con mùa thi: Bí quyết giảm áp lực và tăng động lực

    Mùa thi luôn là thời điểm thử thách không chỉ đối với các thí sinh mà còn đối với phụ huynh. Khi kỳ thi chuyển cấp hay thi tốt nghiệp THPT đến gần, không khí gia đình thường trở nên căng thẳng, với những kỳ vọng lớn lao đặt lên vai các em học sinh.

  • 15/06/2025

    BMI: Liệu có còn là thước đo sức khỏe đáng tin cậy?

    Trong những thập kỷ gần đây, việc sử dụng BMI đã bị giám sát chặt chẽ vì phân loại sai những người có nguy cơ cao mắc các bệnh liên quan đến béo phì mà không tính đến các yếu tố quan trọng khác, chẳng hạn như bao nhiêu phần trăm trọng lượng của họ đến từ cơ và mỡ của họ nằm ở đâu.

  • 14/06/2025

    Uống quá nhiều nước có hại không?

    Tất cả các tế bào trong cơ thể chúng ta đều cần nước để hoạt động tốt. Mất nước gây ảnh hưởng sức khỏe nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu uống quá nhiều nước dẫn đến dư thừa nước cũng gây hậu quả nghiêm trọng.

  • 14/06/2025

    Hiến máu cứu người: Hành động ý nghĩa và nhân văn

    Máu là nguồn sống quý giá, là món quà vô giá mà con người có thể trao tặng lẫn nhau để duy trì sự sống. Trong những tình huống khẩn cấp như tai nạn, phẫu thuật hay điều trị các bệnh lý nghiêm trọng, việc tiếp cận nguồn máu an toàn là yếu tố quyết định giữa sự sống và cái chết.

  • 13/06/2025

    6 cách ăn cam giúp giảm cân nên thử

    Nhiều người thích ăn cam nhưng e ngại lượng đường trong cam ảnh hưởng đến quá trình giảm cân. Tìm hiểu cách ăn cam giúp no lâu và kiểm soát đường huyết hiệu quả.

  • 13/06/2025

    Những điều cần biết về nhóm máu và truyền máu: Kiến thức quan trọng cho sức khỏe cộng đồng

    Máu là nguồn sống quý giá, đóng vai trò không thể thay thế trong việc duy trì sự sống và điều trị nhiều bệnh lý nguy hiểm. Từ những phát hiện mang tính cách mạng của Karl Landsteiner vào đầu thế kỷ 20 về nhóm máu cho đến các tiến bộ y học hiện đại trong lĩnh vực truyền máu, con người đã không ngừng khám phá và hoàn thiện kiến thức về lĩnh vực này.

  • 12/06/2025

    Phòng tránh tai nạn thương tích cho trẻ em trong mùa hè

    Mùa hè là thời điểm các em nhỏ được nghỉ ngơi, vui chơi sau một năm học tập căng thẳng. Đây cũng là dịp để các gia đình tổ chức những chuyến đi chơi, hoạt động ngoại khóa, hay đơn giản là để trẻ tự do khám phá thế giới xung quanh. Tuy nhiên, cùng với niềm vui ấy là nỗi lo lắng của các bậc phụ huynh về tai nạn trẻ em mùa hè, một vấn đề có xu hướng gia tăng đáng kể trong giai đoạn này.

Xem thêm