Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Các bài tập thăng bằng và tăng cường sức mạnh, đề phòng té ngã cho người cao tuổi

Mỗi năm, có tới 25% người cao tuổi (trên 65 tuổi) tại Hoa Kỳ bị té ngã, và hơn 3 triệu người phải nhập viện điều trị vì các chấn thương do ngã. Ngã gây ra những hậu quả nghiêm trọng ở người cao tuổi, thậm chí có thể tử vong. Dự phòng các trường hợp té ngã là điều vô cùng cần thiết tại bất cứ gia đình nào. Hãy cùng tham khảo các bài tập cho người cao tuổi dưới đây để hỗ trợ người cao tuổi hạn chế nhất tình trạng té ngã.

Những rủi ro do ngã

Nguy cơ ngã ở người lớn tuổi thường liên quan đến nhiều yếu tố kết hợp, bao gồm:

  • Các vấn đề về thăng bằng và/hoặc đi lại. Sự cân bằng có thể bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi thị lực, các vấn đề về tiền đình và thay đổi cảm giác ở bàn chân.
  • Việc sử dụng nhiều loại thuốc. Các nghiên cứu chỉ ra rằng khi dùng từ năm loại thuốc trở lên, nguy cơ té ngã sẽ tăng lên.
  • Các mối nguy hiểm trong nhà (bao gồm ánh sáng mờ và các mối nguy hiểm vật cản khi đi lại)
  • Huyết áp thấp do tư thế (chẳng hạn như hạ huyết áp tư thế đứng)
  • Các vấn đề về chân và giày dép

Té ngã thường xảy ra trong phòng tắm khi ngồi hoặc đứng, hay trong nhà vệ sinh. Tình trạng này cũng có thể xảy ra vào ban đêm trong phòng ngủ tối, hoặc khi thức dậy một cách nhanh chóng hay vấp ngã trên đường đi lại.

Các bài tập để ngăn ngừa té ngã

Đương nhiên là không thể ngăn ngừa hoàn toàn việc té ngã, nhưng các bài tập tập trung vào sự cân bằng và rèn luyện sức mạnh hoàn toàn có thể hỗ trợ giảm nguy cơ bị té ngã. Theo các chuyên gia, người lớn tuổi gặp phải chấn thương do té ngã thường cảm thấy không vững khi đi lại hoặc khi đứng, đồng thời có cảm giác sợ ngã. Những bài tập này có thể giúp cải thiện sự thăng bằng và duy trì sức mạnh cơ bắp để giúp ngăn ngừa té ngã.

Đối với người lớn tuổi, các hoạt động như ngồi xổm, đứng lên khỏi ghế và đi lại có thể khó khăn hoặc khiến họ cảm thấy không vững. Các bài tập dưới đây sẽ dành cho những người có nguy cơ ngã thấp, và có thể tự đứng vững mà không cần người khác hỗ trợ. Nếu các tình trạng nặng hơn và có nguy cơ ngã cao hơn, tốt hơn cả là tham khảo ý kiến của các chuyên gia để được hỗ trợ bằng các biện pháp cụ thể và hữu hiệu hơn.

Bài tập ngồi-để-đứng

Bài tập ngồi-để-đứng giúp xây dựng sức mạnh của chân và cải thiện thăng bằng của cơ thể - những điều quan trọng trong việc giảm té ngã.

1. Bắt đầu bằng cách ngồi trên một chiếc ghế chắc chắn có chiều cao tiêu chuẩn, và đảm bảo ghế không bị trượt hoặc lăn. Ngồi thoải mái với bàn chân đặt trên mặt đất. Đặt một bề mặt hỗ trợ khác chắc chắn ở phía trước, chẳng hạn như mặt bàn để bạn có thể với, vịn nó hỗ trợ nếu cảm thấy không vững khi đứng dậy.

2. Rướn ngực về phía trước, chuyển trọng lượng cơ thể về phía trước. Siết cơ mông và từ từ vươn lên vị trí đứng ổn định.

3. Từ từ ngồi trở lại vị trí bắt đầu và lặp lại 10 lần.

4. Nếu cần, hãy đặt tay lên tay hoặc thành ghế và dùng tay đẩy để giúp đứng và ngồi. 

Thực hiện 10 lần lặp lại, ngày 2 lần. Có thể giữ tạ tay để tăng thêm lực cản nếu đủ sức.

Nếu cảm thấy bị đau ở đầu gối, lưng hoặc hông, hãy ngừng tập và nên đi khám để đánh giá các vấn đề về xương khớp.

Bài tập thăng bằng

Chuỗi bài tập này sẽ giúp ích nếu người cao tuổi không vững thăng bằng. Hãy chắc chắn có người giám sát, phòng trường hợp bị mất thăng bằng và té ngã.

Để bắt đầu, hãy đứng ở một góc tường, hoặc quầy bàn trước mặt để vịn trong trường hợp bắt đầu mất thăng bằng, tránh ngã trống.

1. Đứng dạng hai chân rộng bằng vai. Đứng hai chân rộng bằng vai, mở mắt và đứng cố định trong 10 giây. Hãy cố đứng im trong tối đa 30 giây nếu có thể.

Nếu cảm thấy lắc lư hoặc phải với tay để vịn, nên thực hiện bài tập này cho đến khi bắt đầu cảm thấy lắc lư là dừng lại. Nếu có thể đứng chắc chắn trong 30 giây, hãy chuyển sang bài tập tiếp theo.

2. Đứng khép hai chân. Khép hai chân lại với nhau, mắt mở và giữ cố định 10 giây. Tương tự bài 1, có thể tối đa 30 giây.

Đứng trên 1 chân. Đứng trên 1 chân, mắt mở và giữ ổn định 10 giây, tối đa 30 giây. Sau đó, chuyển sang chân còn lại.

4. Nhắm mắt. Nếu có thể thực hiện ba bài tập đầu tiên một cách an toàn và ít phải nhờ hỗ trợ, hãy cố gắng thực hiện lại từng bài với việc nhắm mặt. Tất nhiên, nó sẽ khó hơn rất nhiều. Hãy giữ thử trong 10 giây, tối đa 30 giây.

Mục tiêu cho mỗi bài tập là giữ nguyên tư thế trong 10 giây và tiến tới giới hạn 30 giây, 05 lần lặp lại (bao gồm năm lần mỗi chân trong bài tập một chân), và 02 lần một ngày.

Tóm lại

Hãy nhớ rằng, điều quan trọng là phải thông báo với bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu về các phương pháp, bài tập tự tập tại nhà để phòng ngừa té ngã. Bác sĩ có thể đưa ra lời khuyên, hướng dẫn cụ thể về chế độ tập luyện, bên cạnh việc sử dụng thuốc và rất nhiều vấn đề liên quan khác.

Hãy thông báo cho bác sĩ biết nếu bị ngã. Đây là việc làm rất cần thiết để có thể xử trí kịp thời. Tốt nhất, luôn có người bên cạnh để hỗ trợ trong bất cứ trường hợp khẩn cấp nào.

Tham khảo thêm thông tin tại: Sự thật cần biết về té ngã ở người cao tuổi

 

BS. Minh Khánh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Johns Hopkins Medicine) -
Bình luận
Tin mới
  • 10/12/2025

    Điều gì xảy ra khi ăn chuối lúc bụng đói?

    Nếu đang thắc mắc ăn chuối khi bụng đói có lợi ích gì cho cơ thể, hãy tìm hiểu 5 lợi ích bất ngờ khi ăn chuối lúc bụng đói.

  • 10/12/2025

    Tập thể dục như một liệu pháp điều trị ung thư phổi

    Nghiên cứu cho thấy các chương trình tập thể dục cho bệnh nhân ung thư phổi không chỉ an toàn mà còn mang lại nhiều lợi ích, bao gồm cải thiện chất lượng cuộc sống, ít biến chứng sau phẫu thuật, thời gian nằm viện ngắn hơn, ít triệu chứng bệnh và tác dụng phụ của điều trị hơn, và có thể có cơ hội sống lâu hơn.

  • 09/12/2025

    Tại sao uống nước đậu đen rang lại tốt hơn nước đậu đen chưa rang?

    Nước đậu đen được ưa chuộng ở châu Á, đặc biệt là Nhật Bản (với tên gọi Kuromamecha) và Việt Nam nhờ khả năng hỗ trợ giảm cân, thanh nhiệt và cung cấp chất chống oxy hóa. Tuy nhiên, nên dùng đậu rang hay đậu thô để tối ưu hiệu quả sức khỏe?

  • 09/12/2025

    10 rủi ro có thể xảy ra với người ăn kiêng quá ít calo

    Ăn kiêng cắt giảm calo giúp giảm cân nhưng ăn quá ít calo có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe. Vậy điều gì xảy ra khi bạn ăn kiêng quá ít calo?

  • 09/12/2025

    Những điều cần biết về sức khỏe răng miệng khi chuyển mùa

    Mùa đông đến tiềm ẩn nhiều thách thức đối với sức khỏe răng miệng. Sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm giảm và thói quen sinh hoạt thay đổi có thể ảnh hưởng đến răng và nướu, gây ra các vấn đề như ê buốt răng, tăng nhạy cảm răng miệng. Việc chăm sóc răng miệng đúng cách không chỉ giúp duy trì nụ cười tự tin mà còn ngăn ngừa các bệnh lý nghiêm trọng hơn. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các vấn đề răng miệng thường gặp trong mùa đông và cách bảo vệ sức khỏe răng miệng hiệu quả.

  • 08/12/2025

    Đột quỵ não ở trẻ nhỏ: Đừng bỏ qua bất kỳ dấu hiệu bất thường nào!

    Những ngày gần đây, Bệnh viện TWQĐ 108 tiếp nhận nhiều trường hợp đột quỵ ở trẻ nhỏ và vị thành niên, trong đó có bệnh nhi chỉ mới 8 tuổi. Căn bệnh vốn được coi là của người lớn xuất hiện ngày càng nhiều ở người trẻ tuổi, với biểu hiện không rõ ràng nhưng diễn biến đột ngột và đặc biệt nguy hiểm.

  • 08/12/2025

    4 nhóm người nên hạn chế ăn rau cải cúc

    Rau cải cúc được biết có nhiều lợi ích sức khỏe. Tuy nhiên, bất kỳ loại thực phẩm nào, dù tốt đến mấy, cũng có những điều cần lưu ý.

  • 08/12/2025

    Dấu hiệu sớm của ung thư tuyến tiền liệt – Tuyệt đối không được bỏ qua!

    Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu không có bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào. Bạn không thể cảm nhận được khối u đang phát triển, vì vậy không có cơn đau.

Xem thêm