Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

10 sự thật về chứng ăn ói

Chứng ăn ói là một rối loạn ăn uống do mất kiểm soát thói quen ăn uống và ăn kiêng trong một thời gian dài. Rất nhiều người nghĩ rằng hội chứng này chỉ đơn giản là việc ăn rồi ói.

Ăn – ói chỉ là một trong số rất nhiều triệu chứng của chứng ăn vô độ. Dưới đây là 10 sự thật mà bạn cần biết về rối loạn ăn uống nguy hiểm này.

Chứng ăn ói bao gồm một nhóm các hành vi cưỡng chế

Cũng giống như với những bệnh nhân mắc chứng chán ăn tâm thần, những người mắc chứng ăn ói cũng có mối lo lắng về vẻ bề ngoài của mình. Nhưng khác với chứng chán ăn tâm thần là người bệnh sẽ hạn chế ăn uống, thì trong chứng ăn vộ độ, người bệnh lại ăn uống rất say sưa, không kiểm soát.

Trong chứng ăn ói, người bệnh sẽ ăn uống một cách không kiểm soát các loại thức ăn giàu năng lượng với khẩu phần lớn trong một khoảng thời gian dài. Những người mắc chứng bệnh này thường sẽ bí mật ăn uống, và sau đó cảm thấy có lỗi vì đã ăn uống quá nhiều. Ngoài ra, người bệnh cũng sẽ xuất hiện các triệu chứng của rối loạn ăn uống, nhưng sự khác biệt là người mắc phải hội chứng này sẽ ép bản thân mình phải nôn (ói) ra ngoài. Sau đó người bệnh sẽ lại tiếp tục ăn – ói trong một khoảng thời gian, và sau cùng là một khoảng thời gian không ăn bất cứ thứ gì cả. Chứng ăn ói cũng bao gồm hành vi luyện tập một cách cưỡng bức. Việc luyện tập để giảm cân là hết sức bình thường, nhưng những người mắc chứng ăn ói sẽ luyện tập quá mức, luyện tập nhiều giờ trong một ngày, dẫn đến các vấn đề về sức khỏe như tổn thương cơ thể, mất nước và sốc nhiệt.

Chứng ăn ói là một rối loạn tinh thần

Chứng ăn ói rõ ràng là một rối loạn về ăn uống, nhưng chứng bệnh này cũng được coi là một rối loạn tâm thần. Một số người mắc chứng ăn ói cũng sẽ mắc bệnh trầm cảm. Trầm cảm không được điều trị ngược lại cũng ảnh hưởng đến thói quen ăn uống bằng nhiều cách khác nhau. Một số người sẽ bị tăng cân, trong khi một số người khác sẽ bị sụt cân nghiêm trọng.

Theo tổ chức quốc gia về rối loạn ăn uống và những bệnh liên quan tại Mỹ, những rối loạn ăn uống như chứng ăn ói là tình trạng sức khỏe tinh thần nghiêm trọng nhất tại Mỹ. Tình trạng này có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe lâu dài, hoặc thậm chí là tự tử. Những người mắc chứng ăn ói có thể cảm thấy xấu hổ và tội lỗi vì không thể kiểm soát được hành vi của mình. Họ cũng có thể cảm thấy buồn bã, chán nản vì những hậu quả của rối loạn này mang lại, và do đó, sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng trầm cảm vốn có.

Xung đột văn hóa có thể là nguyên nhân

Trong khi nguyên nhân chính xác của chứng ăn ói còn chưa được xác định rõ, thì tình trạng xung đột văn hóa có thể là một yếu tố dẫn đến chứng bệnh này. Nhiều người tin rằng, có mối liên quan trực tiếp giữa sự ám ảnh về hình thể “mình dây” của những cô người mẫu Mỹ với các rối loạn về ăn uống. Để có được “mình dây”, buộc lòng phải thực hiện những thói quen không tốt cho sức khỏe. Điều này là một thử thách rất lớn với những quốc gia, hay vùng miền được coi là có nền ẩm thực phong phú đa dạng.

Chứng ăn ói có thể là do di truyền

Các rối loạn tâm thần như trầm cảm và tăng áp lực xã hội chỉ là 2 trong số rất nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến chứng ăn ói. Một số nhà khoa học tin rằng, rối loạn này có liên quan đến hệ gen. Bạn có thể sẽ dễ mắc phải rối loạn này nếu cha mẹ bạn cũng mắc phải rối loạn ăn ói. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa rõ rối loạn ăn ói là do gen di truyền hay do môi trường nuôi dưỡng tại nhà.

Rối loạn ăn ói không chỉ xảy ra với phụ nữ

Mặc dù phụ nữ là đối tượng dễ mắc phải những rối loạn ăn uống hơn, đặc biệt là chứng ăn ói, nhưng rối loạn này không phải là đặc trưng cho phụ nữ. Theo thống kê, có khoảng 15% người bệnh mắc chứng ăn ói và chứng chán ăn tâm thần  là nam giới. Nam giới cũng thường ít xuất hiện các triệu chứng dễ nhận thấy của những rối loạn này, do vậy ít tìm kiếm sự giúp đỡ về mặt y tế hơn và làm tăng thêm những nguy hại đối với sức khỏe của họ.

Những người mắc chứng ăn ói có thể có cân nặng bình thường

Nhiều người cho rằng, những người mắc chứng ăn ói sẽ có thân hình rất gầy và mỏng manh, nhưng trên thực tế không phải lúc nào cũng vậy. Chứng chán ăn tâm thần có thể gây thiếu năng lượng nghiêm trọng, dẫn đến giảm cân. Nhưng những người mắc chứng ăn ói có thể sẽ trải qua những giai đoạn chán ăn, nhưng họ cũng sẽ trải qua những giai đoạn tiêu thụ rất nhiều calo. Điều này lý giải tại sao những người mắc chứng ăn ói vẫn có hình thể bình thường. Tình trạng này khiến bác sỹ sẽ khó chẩn đoán chứng ăn ói hơn và khiến người thân của người bệnh khó phát hiện bệnh hơn.

Chứng ăn ói ảnh hưởng đến nhiều mặt, chứ không chỉ là cân nặng

Rối loạn ăn uống có thể gây ra nhiều vấn đề hơn, ngoài việc giảm cân quá nhanh. Mọi hệ thống trong cơ thể sẽ phụ thuộc vào tình trạng dinh dưỡng và thói quen ăn uống lành mạnh để hoạt động bình thường. Khi 2 yếu tố này bị ảnh hưởng, thì tất cả các hệ cơ quan trong cơ thể cũng sẽ bị ảnh hưởng. Chứng ăn ói có thể gây ra:

  • Thiếu máu
  • Tụt huyết áp và nhịp tim bất thường
  • Khô da
  • Loét
  • Mất nước và mất cân bằng điện giải
  • Hoại tử thực quản (do nôn ói quá nhiều)
  • Các vấn đề về hệ tiêu hóa
  • Chu kỳ kinh nguyệt bất thường
  • Suy thận

Chứng ăn ói có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản

Kinh nguyệt không đều là hiện tượng thường gặp ở những phụ nữ mắc chứng ăn ói. Chứng ăn ói có thể sẽ có những ảnh hưởng lâu dài lên hệ sinh sản, kể cả khi chu kỳ kinh nguyệt của bạn đã trở lại bình thường. Những ảnh hưởng này đặc biệt nghiêm trọng ở những phụ nữ mang thai sau giai đoạn ăn ói tích cực. Các hậu quả bao gồm:

  • Sảy thai
  • Thai chết lưu
  • Tiểu đường thai kỳ
  • Tăng huyết áp khi mang thai
  • Ngôi mông
  • Dị tật bẩm sinh

Các thuốc chống trầm cảm có thể có ích

Thuốc chống trầm cảm có thể có khả năng cải thiện các triệu chứng ăn ói ở những người đã bị trầm cảm. Prozac là loại thuốc duy nhất được FDA công nhận là có thể dùng cho chứng ăn ói.

Đối phó với chứng ăn ói là một cuộc chiến lâu dài

Chứng ăn ói là một chứng bệnh có thể điều trị được, nhưng triệu chứng thường sẽ quay lại nếu không chú ý. Để điều trị thành công, việc quan trọng nhất là nhận ra được nguyên nhân gây bệnh và những dấu hiệu cảnh báo. Ví dụ, nếu bệnh trầm cảm là nguyên nhân của chứng ăn ói của bạn, thì bạn nên kiểm soát tốt hơn việc điều trị các bệnh tinh thần của mình. Điều trị tốt bệnh trầm cảm có thể dự phòng được tình trạng ăn ói tái phát. Theo thống kê, cứ 10 người mắc chứng ăn ói thì chỉ có 1 người được điều trị.

Tổng kết

Giải pháp thiết thực nhất để duy trì cân nặng khỏe mạnh trong thời gian dài là có một chế độ ăn uống khỏe mạnh và luyện tập thường xuyên. Đến gặp bác sỹ ngay nếu bạn hoặc người thân yêu trong gia đình cần sự giúp đỡ để điều trị chứng ăn ói.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Có phải chế độ ăn low carb sẽ khiến bạn chết sớm hơn?

Ths. Lưu Liên Hương - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
Xem thêm