Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Vì sao chúng ta cần phải ngủ?

Các nghiên cứu chỉ ra rằng giấc ngủ giúp cơ thể hồi phục, tự sửa chữa, hồi phục năng lượng.

Giấc ngủ là một yếu tố quan trọng để có một sức khỏe tốt. Trên thực tế, chúng ta cần ngủ giống như chúng ta cần thức ăn và nước uống. Nhiều phản ứng sinh học của cơ thể xảy ra khi chúng ta ngủ bao gồm:

  • Não bộ lưu trữ các thông tin mới và loại bỏ các chất độc hại
  • Các tế bào thần kinh kết nối và tổng hợp lại.
  • Các tế bào khác của cơ thể cũng sẽ tự sửa chữa, hồi phục năng lượng, và tiết ra các phân tử như hormone và protein

Những quá trình này rất quan trọng với cơ thể. Nếu thiếu chúng, cơ thể sẽ không thể hoạt động chính xác. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn những quá trình nào sẽ xảy ra trong khi ngủ trong bài viết này. 

Vì sao chúng ta cần phải ngủ?

Ngày nay các nhà khoa học đã chứng minh rằng không chỉ có một mà có rất nhiều lý do để chứng minh chúng ta cần ngủ. Và những lý do có thể được nêu ra như là:

Bảo tồn năng lượng

Theo lý thuyết bảo toàn năng lượng, chúng ta cần ngủ để bảo tồn năng lượng. Ngủ cho phép chúng ta giảm nhu cầu năng lượng bằng cách dành một phần thời gian để thực hiện các quá trình trao đổi chất ở cấp độ thấp hơn.  

Các nghiên cứu cho thấy rằng nếu chúng ta ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày, chúng ta có thể tiết kiệm đến 35% năng lượng tiêu hao trong ngày.

Tự sửa chữa các tế bào

Một lý thuyết khác, được gọi là lý thuyết phục hồi, nói rằng cơ thể cần ngủ để tự phục hồi. Lý thuyết này nêu lên rằng giấc ngủ cho phép các tế bào tự sửa chữa và hồi phục trở lại. Những quá trình này bao gồm:

  • Tái tạo cơ
  • Tổng hợp protein
  • Phát triển các mô
  • Giải phóng hormone
Chức năng não bộ

Lý thuyết về sự dẻo dai thần kinh, cũng đề cập đến giấc ngủ rất cần thiết cho não bộ. Đặc biệt, giấc ngủ cho phép các nơ-ron và các tế bào thần kinh khác tự tổ chức lại.

Khi chúng ta ngủ, hệ thống bạch huyết trong não sẽ giúp đào thải chất độc được tích tụ trong suốt cả ngày ra khỏi hệ thần kinh trung ương. Điều này giúp bạn cảm thấy tỉnh táo hơn sau khi thức dậy.

Nghiên cứu cũng cho thấy giấc ngủ giúp chuyển đổi những kỳ ức ngắn hạn thành ký ức dài hạn, cũng như xóa hoặc quên đi những thông tin không cần thiết có thể gây rối loạn hệ thần kinh.

Cải thiện cảm xúc

Trong khi ngủ, các hoạt động ở những khu vực kiểm soát cảm xúc của não tăng lên. Bằng cách này giấc ngủ giúp các chức năng của não và cảm xúc được ổn định hơn.

Một ví dụ về cách mà giấc ngủ giúp điểu chỉnh cảm xúc xảy ra ở hạch hạnh nhân trong não. Hạch hạnh nhân chịu trách nhiễm về đáp ứng với sợ hãi, lo âu khi đối mặt với một tình huống căng thẳng. Khi bạn ngủ đủ giấc, hạch hạnh nhân có thể thích nghi tốt hơn.

Duy trì cân nặng

Giấc ngủ có thể ảnh hưởng đến cân nặng bằng cách kiểm soát hormone đói. Các hormone này bao gồm ghrelin-làm tăng cảm giác thèm ăn và leptin-giúp tăng cảm giác no sau ăn.

Khi ngủ ghrelin sẽ được tiết ra ít hơn vì cơ thể sẽ giảm sử dụng năng lượng để tiêu hóa. Ngược lại, thiếu ngủ sẽ làm tăng ghrelin và ức chế leptin. Sự mất cân bằng này sẽ khiến bạn cảm thấy đói hơn và có thể làm tăng nguy cơ ăn nhiều hơn và gây tăng cân.

Ổn định chức năng của insulin

Insulin là một loại hormone giúp tế bào sử dụng glucose hoặc đường để sinh ra năng lượng. Nhưng nếu bạn bị kháng insulin, các tế bào sẽ không đáp ứng chính xác với insulin. Điều này có thể gây ra tăng đường huyết, thậm chí có thể là đái tháo đường typ 2.

Giấc ngủ có thể giúp các tế bào khỏe mạnh có thể hấp thụ glucose dễ dàng hơn và chống lại tình trạng đề kháng insulin. Ngoài ra khi ngủ bộ não sẽ sử dụng ít glucose hơn, gián tiếp điểu chỉnh lượng đường trong máu.

Khả năng miễn dịch

Các nghiên cứu chỉ ra rằng thiếu ngủ có thể ức chế phản ứng miễn dịch và khiến cơ thể dễ bị nhiễm trùng hơn. Khi ngủ, cơ thể tạo ra cytokine, những protein này tham gia tiêu diệt các vi khuẩn có hại với cơ thể. Đặc biệt đó là lý do vì sao giấc ngủ rất quan trọng khi bạn ốm hoặc căng thẳng.

Trái tim khỏe mạnh

Theo các nghiên cứu, người trưởng thành trung bình cần ngủ 7 tiếng mỗi đêm. Nếu ít hơn, có thể sẽ gây ra một số yếu tố nguy cơ với tim mạch như:

  • Tăng huyết áp
  • Tăng cường hoạt động của hệ thần kinh giao cảm
  • Tăng các phản ứng viêm
  • Tăng nồng độ cortisol
  • Tăng cân
  • Đề kháng insulin.

Tổng kết lại, giấc ngủ giúp chúng ta khỏe mạnh và duy trì sự minh mẫn. Giấc ngủ cho phép cơ thể và não bộ tự sửa chữa, hồi phục năng lượng. Nếu không ngủ đủ giấc bạn có thể bị suy giảm về trí nhớ, khả năng tập trung, miễn dịch và thay đổi về cảm xúc.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Tầm quan trọng của giấc ngủ đối với trẻ em

Bs. Tạ Tùng Duy - Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM (theo Healthline) -
Từ khóa:
Bình luận
Tin mới
  • 02/09/2025

    3 nhóm người nên ăn quả na

    Na là một loại trái cây thơm ngon và giàu dinh dưỡng. Ăn na đúng cách mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe mọi người và cho một số nhóm người nhất định.

  • 02/09/2025

    Chăm sóc sức khỏe người lớn tuổi: mùa Vu Lan ý nghĩa

    Mùa Vu Lan là dịp để con cháu bày tỏ lòng hiếu thảo bằng cách quan tâm chăm sóc sức khỏe của ông bà, cha mẹ. Khi lớn tuổi, người cao tuổi dễ gặp các vấn đề về sức khỏe thể chất và tinh thần. Việc chăm sóc dinh dưỡng, khuyến khích vận động, quan tâm sức khỏe tinh thần và kiểm tra sức khỏe định kỳ sẽ giúp cha mẹ sống khỏe mạnh và tận hưởng trọn vẹn những mùa Vu Lan bên gia đình. Bài viết này sẽ hướng dẫn các phương pháp chăm sóc sức khỏe người cao tuổi một cách khoa học.

  • 01/09/2025

    Giá trị dinh dưỡng và 5 lợi ích sức khỏe bất ngờ từ hạt sen

    Hạt sen là loại thực phẩm có giá trị bổ dưỡng cao và còn được sử dụng trong một số bài thuốc y học cổ truyền. Nhiều nghiên cứu y học hiện đại đã chứng minh được những lợi ích sức khỏe tuyệt vời của loại hạt nhỏ bé này.

  • 01/09/2025

    An toàn du lịch lễ 2/9: Mẹo vui chơi khỏe mạnh

    Mỗi dịp lễ 2/9, người dân lại háo hức chuẩn bị cho những chuyến du lịch hoặc tham gia các sự kiện đông người như lễ diễu binh, hội hè. Đây là thời điểm lý tưởng để thư giãn, khám phá những vùng đất mới và gắn kết cùng gia đình, bạn bè.

  • 31/08/2025

    Thực phẩm tự nhiên giúp kiểm soát rối loạn mỡ máu

    Rối loạn mỡ máu không được kiểm soát là nguyên nhân dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Tình trạng này có liên quan trực tiếp đến chế độ ăn uống, đặc biệt là tiêu thụ quá nhiều chất béo không lành mạnh.

  • 31/08/2025

    Ảnh hưởng của mùa mưa tới hệ hô hấp

    Mùa mưa mang tới sự dễ chịu sau mùa hè oi bức, nhưng kèm theo những cơn mưa mát mẻ, nó cũng tìm tàng các mối nguy cơ về sức khỏe, đặc biệt là hệ hô hấp. Để bảo vệ sức khỏe của bạn, bạn cần hiểu rõ thời tiết trong mùa mưa và ngăn ngừa cái mối nguy cơ có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của bạn

  • 30/08/2025

    Cảnh giác sốt xuất huyết và tay chân miệng vào mùa mưa

    Mùa mưa không chỉ mang đến không khí mát mẻ mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các bệnh truyền nhiễm phát triển. Trong đó sốt xuất huyết và tay chân miệng là 2 bệnh lý đáng lo ngại nhất do tốc độ lây lan nhanh và nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và áp dụng các biện pháp phòng bệnh là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe của trẻ. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về hai căn bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng tránh, giúp các bậc phụ huynh chủ động hơn trong việc chăm sóc con em mình.

  • 30/08/2025

    5 lợi ích sức khỏe tuyệt vời của giá đỗ ít người biết

    Giá đỗ được biết đến là loại thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất, chất xơ tốt cho sức khỏe. Thường xuyên ăn giá đỗ không chỉ có ích cho sức khỏe mà còn hỗ trợ phòng ngừa một số loại ung thư.

Xem thêm