Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Vì sao chúng ta cần phải ngủ?

Các nghiên cứu chỉ ra rằng giấc ngủ giúp cơ thể hồi phục, tự sửa chữa, hồi phục năng lượng.

Giấc ngủ là một yếu tố quan trọng để có một sức khỏe tốt. Trên thực tế, chúng ta cần ngủ giống như chúng ta cần thức ăn và nước uống. Nhiều phản ứng sinh học của cơ thể xảy ra khi chúng ta ngủ bao gồm:

  • Não bộ lưu trữ các thông tin mới và loại bỏ các chất độc hại
  • Các tế bào thần kinh kết nối và tổng hợp lại.
  • Các tế bào khác của cơ thể cũng sẽ tự sửa chữa, hồi phục năng lượng, và tiết ra các phân tử như hormone và protein

Những quá trình này rất quan trọng với cơ thể. Nếu thiếu chúng, cơ thể sẽ không thể hoạt động chính xác. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn những quá trình nào sẽ xảy ra trong khi ngủ trong bài viết này. 

Vì sao chúng ta cần phải ngủ?

Ngày nay các nhà khoa học đã chứng minh rằng không chỉ có một mà có rất nhiều lý do để chứng minh chúng ta cần ngủ. Và những lý do có thể được nêu ra như là:

Bảo tồn năng lượng

Theo lý thuyết bảo toàn năng lượng, chúng ta cần ngủ để bảo tồn năng lượng. Ngủ cho phép chúng ta giảm nhu cầu năng lượng bằng cách dành một phần thời gian để thực hiện các quá trình trao đổi chất ở cấp độ thấp hơn.  

Các nghiên cứu cho thấy rằng nếu chúng ta ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày, chúng ta có thể tiết kiệm đến 35% năng lượng tiêu hao trong ngày.

Tự sửa chữa các tế bào

Một lý thuyết khác, được gọi là lý thuyết phục hồi, nói rằng cơ thể cần ngủ để tự phục hồi. Lý thuyết này nêu lên rằng giấc ngủ cho phép các tế bào tự sửa chữa và hồi phục trở lại. Những quá trình này bao gồm:

  • Tái tạo cơ
  • Tổng hợp protein
  • Phát triển các mô
  • Giải phóng hormone
Chức năng não bộ

Lý thuyết về sự dẻo dai thần kinh, cũng đề cập đến giấc ngủ rất cần thiết cho não bộ. Đặc biệt, giấc ngủ cho phép các nơ-ron và các tế bào thần kinh khác tự tổ chức lại.

Khi chúng ta ngủ, hệ thống bạch huyết trong não sẽ giúp đào thải chất độc được tích tụ trong suốt cả ngày ra khỏi hệ thần kinh trung ương. Điều này giúp bạn cảm thấy tỉnh táo hơn sau khi thức dậy.

Nghiên cứu cũng cho thấy giấc ngủ giúp chuyển đổi những kỳ ức ngắn hạn thành ký ức dài hạn, cũng như xóa hoặc quên đi những thông tin không cần thiết có thể gây rối loạn hệ thần kinh.

Cải thiện cảm xúc

Trong khi ngủ, các hoạt động ở những khu vực kiểm soát cảm xúc của não tăng lên. Bằng cách này giấc ngủ giúp các chức năng của não và cảm xúc được ổn định hơn.

Một ví dụ về cách mà giấc ngủ giúp điểu chỉnh cảm xúc xảy ra ở hạch hạnh nhân trong não. Hạch hạnh nhân chịu trách nhiễm về đáp ứng với sợ hãi, lo âu khi đối mặt với một tình huống căng thẳng. Khi bạn ngủ đủ giấc, hạch hạnh nhân có thể thích nghi tốt hơn.

Duy trì cân nặng

Giấc ngủ có thể ảnh hưởng đến cân nặng bằng cách kiểm soát hormone đói. Các hormone này bao gồm ghrelin-làm tăng cảm giác thèm ăn và leptin-giúp tăng cảm giác no sau ăn.

Khi ngủ ghrelin sẽ được tiết ra ít hơn vì cơ thể sẽ giảm sử dụng năng lượng để tiêu hóa. Ngược lại, thiếu ngủ sẽ làm tăng ghrelin và ức chế leptin. Sự mất cân bằng này sẽ khiến bạn cảm thấy đói hơn và có thể làm tăng nguy cơ ăn nhiều hơn và gây tăng cân.

Ổn định chức năng của insulin

Insulin là một loại hormone giúp tế bào sử dụng glucose hoặc đường để sinh ra năng lượng. Nhưng nếu bạn bị kháng insulin, các tế bào sẽ không đáp ứng chính xác với insulin. Điều này có thể gây ra tăng đường huyết, thậm chí có thể là đái tháo đường typ 2.

Giấc ngủ có thể giúp các tế bào khỏe mạnh có thể hấp thụ glucose dễ dàng hơn và chống lại tình trạng đề kháng insulin. Ngoài ra khi ngủ bộ não sẽ sử dụng ít glucose hơn, gián tiếp điểu chỉnh lượng đường trong máu.

Khả năng miễn dịch

Các nghiên cứu chỉ ra rằng thiếu ngủ có thể ức chế phản ứng miễn dịch và khiến cơ thể dễ bị nhiễm trùng hơn. Khi ngủ, cơ thể tạo ra cytokine, những protein này tham gia tiêu diệt các vi khuẩn có hại với cơ thể. Đặc biệt đó là lý do vì sao giấc ngủ rất quan trọng khi bạn ốm hoặc căng thẳng.

Trái tim khỏe mạnh

Theo các nghiên cứu, người trưởng thành trung bình cần ngủ 7 tiếng mỗi đêm. Nếu ít hơn, có thể sẽ gây ra một số yếu tố nguy cơ với tim mạch như:

  • Tăng huyết áp
  • Tăng cường hoạt động của hệ thần kinh giao cảm
  • Tăng các phản ứng viêm
  • Tăng nồng độ cortisol
  • Tăng cân
  • Đề kháng insulin.

Tổng kết lại, giấc ngủ giúp chúng ta khỏe mạnh và duy trì sự minh mẫn. Giấc ngủ cho phép cơ thể và não bộ tự sửa chữa, hồi phục năng lượng. Nếu không ngủ đủ giấc bạn có thể bị suy giảm về trí nhớ, khả năng tập trung, miễn dịch và thay đổi về cảm xúc.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Tầm quan trọng của giấc ngủ đối với trẻ em

Bs. Tạ Tùng Duy - Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM (theo Healthline) -
Từ khóa:
Bình luận
Tin mới
  • 13/11/2025

    Hiểu về chẩn đoán ung thư phổi giai đoạn 0

    Ung thư phổi giai đoạn 0, được gọi là ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC), có nghĩa là các tế bào bất thường đã được tìm thấy trong niêm mạc đường thở trong một khối u duy nhất, không xâm lấn. Các tế bào này có khả năng lây lan và phát triển thành ung thư.

  • 12/11/2025

    Nhận biết dấu hiệu sớm và cách bảo vệ trái tim khỏe mạnh

    Bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn cầu. Tại Việt Nam, thống kê cho thấy khoảng 30% các trường hợp tử vong liên quan đến các vấn đề về tim mạch. Điều đáng lo ngại là bệnh không chỉ xuất hiện ở người cao tuổi mà còn ngày càng phổ biến ở giới trẻ do lối sống thiếu lành mạnh. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo và áp dụng các biện pháp phòng ngừa là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe tim mạch, giảm nguy cơ đột quỵ và duy trì chất lượng cuộc sống tốt hơn.

  • 12/11/2025

    Thời điểm ăn sáng tốt nhất để giảm cân

    Ăn sáng sớm phù hợp với nhịp sinh học của cơ thể và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Vậy thời điểm ăn sáng có tác động quan trọng đối với quá trình giảm cân không?

  • 12/11/2025

    Tại sao nách bạn lại đau?

    Buổi sáng ngủ, dậy tự nhiên thấy nách bị đau, là một dấu hiệu cảnh báo rằng có điều gì đó không ổn. Nguyên nhân cũng có thể đơn giản là do bị căng cơ, chỉ cần chườm đá và nghỉ ngơi là sẽ hết đau, cũng có thể là dấu hiệu của tình trạng nhiễm trùng hoặc nặng hơn như một số bệnh ung thư.

  • 11/11/2025

    Workshop Dinh dưỡng: Ăn dặm khoa học, bé khỏe mẹ nhàn

    Làm cha mẹ, ai cũng mong con ăn ngoan, lớn khỏe. Nhưng hành trình ăn dặm của trẻ lại chưa bao giờ “dễ như hướng dẫn trên mạng”. Bé biếng ăn, mẹ lo lắng; bé tăng cân chậm, cả nhà sốt ruột. Vậy đâu là cách ăn dặm đúng – đủ – khoa học để con thật sự phát triển khỏe mạnh?

  • 11/11/2025

    7 loại thực phẩm tốt nhất cho làn da sáng mịn

    7 thực phẩm tốt nhất cho làn da dưới đây là những loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng hỗ trợ sản xuất collagen và sức khỏe làn da.

  • 11/11/2025

    Các biện pháp phòng ngừa bệnh lây truyền qua đường tình dục

    Bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs) là bệnh lý phổ biến ảnh hưởng đến sức khỏe toàn cầu, với hơn 1 triệu ca mắc mới mỗi ngày theo thống kê của WHO. Các bệnh như chlamydia, lậu, giang mai, và HPV không chỉ gây tổn hại sức khỏe thể chất mà còn ảnh hưởng tâm lý và quan hệ xã hội. Do đó, phòng ngừa bệnh jlây truyền qua đường tình dục là cần thiết để bảo vệ bản thân và cộng đồng. Bài viết này sẽ tập trung vào các biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhằm duy trì một lối sống lành mạnh và an toàn.

  • 10/11/2025

    Dinh dưỡng và lối sống lành mạnh cho nhà giáo: Giữ gìn sức khỏe cho sự nghiệp trồng người

    Nghề giáo là một trong những nghề cao quý, đòi hỏi sự tận tâm và năng lượng lớn. Tuy nhiên, với áp lực công việc, lịch trình bận rộn và yêu cầu không ngừng đổi mới, giáo viên thường đối mặt với nguy cơ kiệt sức về cả thể chất lẫn tinh thần.

Xem thêm