Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Vì sao chúng ta cần phải ngủ?

Các nghiên cứu chỉ ra rằng giấc ngủ giúp cơ thể hồi phục, tự sửa chữa, hồi phục năng lượng.

Giấc ngủ là một yếu tố quan trọng để có một sức khỏe tốt. Trên thực tế, chúng ta cần ngủ giống như chúng ta cần thức ăn và nước uống. Nhiều phản ứng sinh học của cơ thể xảy ra khi chúng ta ngủ bao gồm:

  • Não bộ lưu trữ các thông tin mới và loại bỏ các chất độc hại
  • Các tế bào thần kinh kết nối và tổng hợp lại.
  • Các tế bào khác của cơ thể cũng sẽ tự sửa chữa, hồi phục năng lượng, và tiết ra các phân tử như hormone và protein

Những quá trình này rất quan trọng với cơ thể. Nếu thiếu chúng, cơ thể sẽ không thể hoạt động chính xác. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn những quá trình nào sẽ xảy ra trong khi ngủ trong bài viết này. 

Vì sao chúng ta cần phải ngủ?

Ngày nay các nhà khoa học đã chứng minh rằng không chỉ có một mà có rất nhiều lý do để chứng minh chúng ta cần ngủ. Và những lý do có thể được nêu ra như là:

Bảo tồn năng lượng

Theo lý thuyết bảo toàn năng lượng, chúng ta cần ngủ để bảo tồn năng lượng. Ngủ cho phép chúng ta giảm nhu cầu năng lượng bằng cách dành một phần thời gian để thực hiện các quá trình trao đổi chất ở cấp độ thấp hơn.  

Các nghiên cứu cho thấy rằng nếu chúng ta ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày, chúng ta có thể tiết kiệm đến 35% năng lượng tiêu hao trong ngày.

Tự sửa chữa các tế bào

Một lý thuyết khác, được gọi là lý thuyết phục hồi, nói rằng cơ thể cần ngủ để tự phục hồi. Lý thuyết này nêu lên rằng giấc ngủ cho phép các tế bào tự sửa chữa và hồi phục trở lại. Những quá trình này bao gồm:

  • Tái tạo cơ
  • Tổng hợp protein
  • Phát triển các mô
  • Giải phóng hormone
Chức năng não bộ

Lý thuyết về sự dẻo dai thần kinh, cũng đề cập đến giấc ngủ rất cần thiết cho não bộ. Đặc biệt, giấc ngủ cho phép các nơ-ron và các tế bào thần kinh khác tự tổ chức lại.

Khi chúng ta ngủ, hệ thống bạch huyết trong não sẽ giúp đào thải chất độc được tích tụ trong suốt cả ngày ra khỏi hệ thần kinh trung ương. Điều này giúp bạn cảm thấy tỉnh táo hơn sau khi thức dậy.

Nghiên cứu cũng cho thấy giấc ngủ giúp chuyển đổi những kỳ ức ngắn hạn thành ký ức dài hạn, cũng như xóa hoặc quên đi những thông tin không cần thiết có thể gây rối loạn hệ thần kinh.

Cải thiện cảm xúc

Trong khi ngủ, các hoạt động ở những khu vực kiểm soát cảm xúc của não tăng lên. Bằng cách này giấc ngủ giúp các chức năng của não và cảm xúc được ổn định hơn.

Một ví dụ về cách mà giấc ngủ giúp điểu chỉnh cảm xúc xảy ra ở hạch hạnh nhân trong não. Hạch hạnh nhân chịu trách nhiễm về đáp ứng với sợ hãi, lo âu khi đối mặt với một tình huống căng thẳng. Khi bạn ngủ đủ giấc, hạch hạnh nhân có thể thích nghi tốt hơn.

Duy trì cân nặng

Giấc ngủ có thể ảnh hưởng đến cân nặng bằng cách kiểm soát hormone đói. Các hormone này bao gồm ghrelin-làm tăng cảm giác thèm ăn và leptin-giúp tăng cảm giác no sau ăn.

Khi ngủ ghrelin sẽ được tiết ra ít hơn vì cơ thể sẽ giảm sử dụng năng lượng để tiêu hóa. Ngược lại, thiếu ngủ sẽ làm tăng ghrelin và ức chế leptin. Sự mất cân bằng này sẽ khiến bạn cảm thấy đói hơn và có thể làm tăng nguy cơ ăn nhiều hơn và gây tăng cân.

Ổn định chức năng của insulin

Insulin là một loại hormone giúp tế bào sử dụng glucose hoặc đường để sinh ra năng lượng. Nhưng nếu bạn bị kháng insulin, các tế bào sẽ không đáp ứng chính xác với insulin. Điều này có thể gây ra tăng đường huyết, thậm chí có thể là đái tháo đường typ 2.

Giấc ngủ có thể giúp các tế bào khỏe mạnh có thể hấp thụ glucose dễ dàng hơn và chống lại tình trạng đề kháng insulin. Ngoài ra khi ngủ bộ não sẽ sử dụng ít glucose hơn, gián tiếp điểu chỉnh lượng đường trong máu.

Khả năng miễn dịch

Các nghiên cứu chỉ ra rằng thiếu ngủ có thể ức chế phản ứng miễn dịch và khiến cơ thể dễ bị nhiễm trùng hơn. Khi ngủ, cơ thể tạo ra cytokine, những protein này tham gia tiêu diệt các vi khuẩn có hại với cơ thể. Đặc biệt đó là lý do vì sao giấc ngủ rất quan trọng khi bạn ốm hoặc căng thẳng.

Trái tim khỏe mạnh

Theo các nghiên cứu, người trưởng thành trung bình cần ngủ 7 tiếng mỗi đêm. Nếu ít hơn, có thể sẽ gây ra một số yếu tố nguy cơ với tim mạch như:

  • Tăng huyết áp
  • Tăng cường hoạt động của hệ thần kinh giao cảm
  • Tăng các phản ứng viêm
  • Tăng nồng độ cortisol
  • Tăng cân
  • Đề kháng insulin.

Tổng kết lại, giấc ngủ giúp chúng ta khỏe mạnh và duy trì sự minh mẫn. Giấc ngủ cho phép cơ thể và não bộ tự sửa chữa, hồi phục năng lượng. Nếu không ngủ đủ giấc bạn có thể bị suy giảm về trí nhớ, khả năng tập trung, miễn dịch và thay đổi về cảm xúc.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Tầm quan trọng của giấc ngủ đối với trẻ em

Bs. Tạ Tùng Duy - Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM (theo Healthline) -
Từ khóa:
Bình luận
Tin mới
  • 27/11/2025

    Hội thảo khoa học" Thực trạng dinh dưỡng, sức khỏe người cao tuổi ở một số thành phố lớn và đề xuất một số giải pháp"

    Hà Nội, ngày 27/11/2025 – Kết quả nghiên cứu mới nhất do Viện Y học ứng dụng Việt Nam thực hiện được công bố tại Hội thảo khoa học “Thực trạng dinh dưỡng, sức khỏe người cao tuổi ở một số thành phố lớn và đề xuất một số giải pháp” đã chỉ ra những thách thức lớn trong công tác chăm sóc sức khỏe người cao tuổi (NCT) tại các đô thị lớn.

  • 27/11/2025

    Cách ăn low-carb giúp giảm cân bền vững

    Chế độ ăn kiêng low-carb (ít carbohydrate) đã chứng minh được hiệu quả trong việc giảm cân nhanh chóng và cải thiện nhiều chỉ số sức khỏe. Tuy nhiên, chìa khóa để thành công không phải là việc cắt giảm carb một cách mù quáng, mà là thực hiện một cách thông minh, bền vững để biến nó thành một lối sống lâu dài.

  • 27/11/2025

    Làm thế nào để giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng?

    Ung thư đại trực tràng là căn bệnh phổ biến và gây tử vong cao trên toàn cầu, bao gồm cả Việt Nam. Tại Việt Nam, ung thư đại trực tràng cũng nằm trong top năm loại ung thư gây tử vong hàng đầu. Tuy nhiên, nguy cơ mắc bệnh có thể giảm đáng kể thông qua các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Bài viết này sẽ đưa ra lời khuyên thiết thực để phòng ngừa ung thư đại trực tràng, bao gồm điều chỉnh chế độ ăn uống, tăng cường vận động và sàng lọc định kỳ, giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe.

  • 26/11/2025

    Tầm soát loãng xương và những điều cần biết

    Loãng xương (osteoporosis) là một bệnh lý phổ biến thường gặp ở người cao tuổi gặp cả ở nam và nữ . Do đó, việc chuẩn đoán sớm, theo dõi và kiểm soát loãng xương là điều rất thiết, từ đó ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.

  • 26/11/2025

    Có nên ăn trứng khi mắc hội chứng ruột kích thích không?

    Trứng là thực phẩm giàu dinh dưỡng, có lợi cho sức khỏe nhưng lại gây triệu chứng khó chịu cho nhiều người mắc hội chứng ruột kích thích.

  • 26/11/2025

    Những kiểm tra y tế không thể bỏ qua sau tuổi 50

    Tuổi 50 được xem là giai đoạn “chín muồi” của cuộc đời – nhưng cũng là thời điểm nhiều bệnh lý mạn tính bắt đầu xuất hiện. Nếu không chú ý chăm sóc, các vấn đề sức khỏe âm thầm tiến triển có thể làm giảm chất lượng cuộc sống và rút ngắn tuổi thọ.

  • 25/11/2025

    Trẻ bị cúm A: nên cho chăm sóc tại nhà hay tiếp tục đến trường?

    Mùa cúm đến, câu hỏi "Liệu con tôi bị cúm A có nên đi học không?" luôn là nỗi băn khoăn của nhiều phụ huynh. Quyết định này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe và tốc độ hồi phục của trẻ mà còn tác động trực tiếp đến sức khỏe của cộng đồng trường học.

  • 25/11/2025

    Bệnh đa u các tuyến nội tiết loại 1 (MEN 1) là gì?

    Bệnh đa u các tuyến nội tiết loại 1 (MEN 1) là một bệnh lý hiếm gặp. Bệnh chủ yếu gây ra các khối u ở các tuyến sản xuất hormone hay còn được gọi là các tuyến nội tiết. Bệnh cũng có thể gây ra các khối u ở ruột non và dạ dày. Một tên gọi khác của bệnh là hội chứng Wermer. Cùng tìm hiểu về bệnh đa u các tuyến nội tiết loại 1 qua bài viết sau đây!

Xem thêm