Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tiểu đường typ 2 và tăng huyết áp

Huyết áp cao, hay là tăng huyết áp, là tình trạng thường xuyên ảnh hưởng đến người bị tiểu đường typ 2. Người ta vẫn chưa biết tại sao lại có mối tương quan mạnh mẽ giữa hai bệnh này, nhưng họ thừa nhận rằng béo phì, chế độ ăn nhiều chất béo, nhiều muối, và ít hoạt động sẽ dẫn đến làm nặng hơn cả hai tình trạng bệnh này.

Tiểu đường typ 2 và tăng huyết áp

Tăng huyết áp được xem như là “sát thủ thầm lặng” bởi vì không có triệu chứng cơ năng rõ ràng nào và rất nhiều người không nhận thức được họ đang mắc. Một nghiên cứu năm 2013 của Hiệp hội Tiểu đường Mỹ (ADA) cho thấy rằng gần một nửa số bệnh nhân có nguy cơ mắc bệnh tim hoặc tiểu đường typ 2 báo cáo lại rằng họ phải thảo luận vấn đề sức khỏe nội khoa, gồm cả huyết áp, với bác sĩ.

Nếu bạn tăng huyết áp, điều đó có nghĩa là máu đang được bơm qua tim và mạch máu với lực rất lớn. Qua thời gian, huyết áp cao kéo dài sẽ làm mỏi cơ tim và có  thể làm cơ tim phì đại. Năm 2008, 67% số người trưởng thành ở độ tuổi 20 hoặc lớn hơn mắc tiểu đường tự báo cáo lại rằng họ có huyết áp lớn hơn 140/90.

Ở người khỏe mạnh, huyết áp 140/90 được xem là bình thường, nhưng đối với người mắc tiểu đường typ 2, các bác sĩ khuyến cáo giữ huyết áp thấp hơn, dưới 135/80.

Điều này có nghĩa là gì? Con số đầu tiên (135) được gọi là huyết áp tâm thu; nó là áp lực mà máu được đẩy qua tim. Con số thứ hai (80) gọi là huyết áp tâm trương, là áp lực được duy trì bởi các động mạch giữa các lần tim đập. Người khỏe mạnh nên được kiểm tra huyết áp vài lần mỗi năm, nhưng người tiểu đường cần được kiểm tra cẩn thận hơn. Ngoài việc kiểm tra huyết áp ít nhất 4 lần mỗi năm, ADA khuyến cáo tự theo dõi tại nhà, ghi lại các trị số, và cho bác sĩ xem.

Các nguy cơ của tăng huyết áp với tiểu đường.

Theo ADA, sự kết hợp tăng huyết áp và tiểu đường typ 2 là đặc biệt nguy hiểm đến tính mạng và cố thể làm tăng rất mạnh nguy cơ mắc nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ. Mắc tiểu đường typ 2 và tăng huyết áp cũng làm tăng khả năng phát triển các bệnh khác liên quan đến tiểu đường, ví dụ như bệnh lý thận, và bệnh võng mạc (mạch máu mắt), có thể gây ra mù. Có rất nhiều bằng chứng quan trọng cho thấy rằng tăng huyết áp mạn tính có thể đẩy nhanh tốc độ các vấn đề về nhận thức liên quan đến tuổi, ví dụ như Alzheimer và/ hoặc mất trí. Đó là bởi vì các mạch máu nuôi não có thể bị tắc nghẽn bởi các mảng chất béo giống như là tim. Năm 2009 một bài báo ở Clinics in Geriatric Medicine, bác sĩ Thomas Obisesan viết rằng “[…] tăng huyết áp được xem như là nguy cơ lớn nhất với đột quỵ, và quan trọng hơn, bệnh Alzheimer.”

Tiểu đường không kiểm soát được không phải là  yếu tố duy nhất làm tăng nguy cơ mắc tăng huyết áp. Hãy nhớ rằng, nguy cơ bị nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ tăng theo hàm mũ nếu bạn có nhiều hơn một trong các nguy cơ sau:

  • Tiền sử gia đình có bệnh lý về tim
  • Stress
  • Chế độ ăn nhiều chất béo, nhiều muối
  • Lối sống ít vận động
  • Tuổi cao
  • Béo phì
  • Hút thuốc
  • Bổ sung quá ít Kali hoặc vitamin D
  • Uống quá nhiều rượu
  • Các bệnh mạn tính như bệnh thận, tiểu đường, và/ hoặc ngừng thở khi ngủ.

Dự phòng tăng huyết áp với người tiểu đường.

Những thay đổi nhỏ trong lối sống có thể làm giảm huyết áp của bạn. Phần lớn là chế độ ăn, nhưng tập thể dục hàng ngày cũng được khuyến cáo. Hầu hết các bác sĩ khuyên rằng đi bộ nhanh khoảng 30-40 phút mỗi ngày, nhưng bất kì bài tập aerobic nào cũng có thể làm trái tim bạn khỏe mạnh hơn. Hiệp hội Tim mạch Mỹ khuyến cáo ít nhất “150 phút mỗi tuần bài tập trung bình- mạnh và/ hoặc 90 phút mỗi tuần bài tập tim- hô hấp tích cực”. Ngoài làm giảm huyết áp, các bài tập thể lực có thể làm cơ tim khỏe và làm giảm độ cứng của động mạch, là tình trạng xảy ra khi tuổi tăng lên nhưng thường nặng hơn khi có tiểu đường typ 2.

Hãy hỏi trực tiếp bác sĩ để thực hiện kế hoạch tập thể dục, đặc biệt nếu trước đây bạn không tập, hay đang cố găng tập thứ gì đó mạnh hơn, hoặc nếu bạn đang có vấn đề về mục tiêu tập luyện. Bắt đầu với 5 phút đi bộ nhanh mỗi ngày và tăng lên theo thời gian. Leo cầu thang bộ thay cho thang máy, hoặc đỗ xe ô tô xa hơn lối vào cửa hàng.

Bạn có thể quen thuộc với nhu cầu cải thiện thói quen ăn uống, như là bỏ đường khỏi thực đơn, nhưng ăn để có trái tim khỏe cũng có nghĩa là cắt giảm muối, cắt giảm thịt nhiều mỡ, và các sản phẩm từ sửa. Hãy cố thử những lời khuyên dưới đây để cải thiện chế độ ăn chuẩn:

  • Hãy ăn nhiều loại rau vào mỗi bữa ăn.
  • Chuyển sang các sản phẩm từ sữa ít béo.
  • Hãy chắc chắn rằng các thức ăn được chế biến sẵn chứa ít hơn 400mg muối
  • Tránh muối ăn.
  • Chọn thịt nạc và cá, hoặc thịt thay thế. 
  • Nấu ăn sử dụng các phương pháp ít béo như là nướng vỉ hoặc nướng bằng lò (tránh chiên thức ăn)
  • Ăn nhiều hoa quả.
  • Ăn nhiều thức ăn nguyên (chưa qua chế biến)
  • Chuyển sang ăn mì ngũ cốc nguyên hạt, bánh mì, và gạo nâu.
  • Ăn các bữa nhỏ hơn.
  • Đừng bỏ bữa sáng.
     
Điều trị tăng huyết áp với tiểu đường.

Trong khi một số người có thể cải thiện tình trạng tiểu đường typ 2tăng huyết áp bằng việc thay đổi lối sống, hầu hết bệnh nhân cần phải dùng thuốc. Phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe chung, một số người cần nhiều hơn một thuốc để làm giảm nguy cơ. Thuốc điều trị huyết áp cao được chia làm 5 nhóm khác nhau: Ức chế enzym chuyển, thuốc chẹn thụ thể angiotensin, chẹn beta, chẹn kênh canxi, và lợi tiểu. Một vài thuốc có tác dụng phụ, vì vậy hãy theo dõi cảm nhận của bạn và hãy chắc chắn rằng nói với bác sĩ bất kì các thuốc khác mà bạn đang uống.

Thông tin thêm trong bài viết: Bệnh tuyến giáp và nguy cơ đái tháo đường typ 2

Cảnh Linh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Healthline)
Bình luận
Tin mới
  • 23/03/2025

    10 loại rau củ giúp người bệnh đái tháo đường kiểm soát đường huyết

    Ăn nhiều rau củ, trái cây tươi vốn luôn là nền tảng của một chế độ ăn uống lành mạnh. Với người bệnh đái tháo đường, việc ăn nhiều loại rau giàu dưỡng chất và chất xơ còn giúp kiểm soát đường huyết tốt hơn, đồng thời giúp người bệnh phòng ngừa nhiều biến chứng trên tim, mắt, thận, thần kinh…

  • 23/03/2025

    Dị ứng mùa xuân: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mùa xuân, khi vạn vật sinh sôi, cây cối đâm chồi nảy lộc, cũng là lúc nhiều người phải đối mặt với những triệu chứng khó chịu của tình trạng dị ứng.

  • 22/03/2025

    Nhịn ăn gián đoạn kéo dài có hại gì?

    Nhịn ăn gián đoạn là biện pháp giảm cân phổ biến trong những năm gần đây. Tuy nhiên một phát hiện mới cho thấy, nên cân nhắc thời gian áp dụng chế độ ăn này ở những người trẻ tuổi vì nó có thể làm trầm trọng thêm bệnh đái tháo đường.

  • 22/03/2025

    8 lý do khiến bạn vẫn bị sâu răng mặc dù đã đánh răng và dùng chỉ nha khoa

    Vệ sinh răng miệng đúng cách là điều cần thiết cho răng và nướu khỏe mạnh. Và chúng đặc biệt quan trọng đối với những người dễ bị sâu răng. Vì vậy, hãy tiếp tục đánh răng hai lần mỗi ngày và dùng chỉ nha khoa thường xuyên. Với suy nghĩ đó, bài viết này sẽ giúp bạn hiểu lý do tại sao sâu răng vẫn có thể xảy ra ngay cả khi bạn chăm sóc răng miệng tốt và bạn có thể làm gì để giảm nguy cơ này.

  • 21/03/2025

    Mỗi ngày ăn một bữa - Giảm cân, giảm luôn sức khỏe?

    Mỗi ngày chỉ ăn một bữa - có rất nhiều lý do để không ít người thực hiện cách ăn này như giảm cân, thải độc. Phương pháp này hiện đang được truyền tai nhau như một trào lưu.

  • 21/03/2025

    Táo đỏ: Thực phẩm bổ dưỡng hay chiêu thổi phồng từ quảng cáo?

    Trong Đông y, táo đỏ được xếp vào nhóm thuốc không có độc, có thể sử dụng lâu dài. Gần đây, táo đỏ đã trở thành một “cơn sốt” trong cộng đồng nhờ được quảng bá như một thực phẩm bổ dưỡng, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

  • 21/03/2025

    Nguyên nhân nào khiến tóc rụng ngày càng nhiều?

    Tình trạng rụng tóc phản ánh nhiều điều về sức khỏe và thói quen sinh hoạt hàng ngày. Khi phát hiện dấu hiệu tóc rụng nhiều, bạn có thể làm gì để mái tóc không thưa dần thêm?

  • 21/03/2025

    Điều gì thực sự xảy ra với cơ thể bạn khi bạn sinh mổ?

    Sinh mổ hay còn gọi là sinh mổ lấy thai ngày càng phổ biến vì nhiều lý do. Có khoảng 30% ca sinh nở ở Hoa Kỳ diễn ra bằng phương pháp mổ lấy thai. Hãy cùng VIAM tìm hiểu một số tác dụng phụ có thể xảy ra với mẹ sau khi sinh nhé.

Xem thêm