Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tiêu chảy do rotavirus

Rotavirus là nguyên nhân chủ yếu gây tình trạng tiêu chảy nghiêm trọng ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Đây là một bệnh lây nhưng có thể phòng tránh được bằng vaccin. Hãy đọc để hiểu rõ hơn về bệnh tiêu chảy do rotavirus gây nên.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ
Bệnh tiêu chảy do một loại virus có tên là rotavirus gây nên. Rotavirus được chia làm nhiều chủng, do vậy việc bị mắc bệnh do các chủng virus khác nhau có thể xảy ra ở cả những trẻ em được tiêm chủng lẫn chưa được tiêm chủng. Virus này được bài xuất số lượng lớn qua phân của cá thể bị nhiễm bệnh. Bệnh do rotavirus có tính chất lây lan rất cao và có thể truyền từ người này sang người khác thông qua tiếp xúc bên ngoài qua tay hay qua các đồ vật. Virus này xâm nhập vào cơ thể con người qua đường miệng và gây bệnh ở hệ tiêu hóa.
 
Triệu chứng
Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là những đối tượng bị nhiễm bệnh phổ biến nhất. Thống kê cho thấy trẻ mắc bệnh tiêu chảy do rotavirus ít nhất 1 lần trong 5 năm đầu đời. Tại Việt Nam, đa số các ca tiêu chảy do rotavirus rơi vào lứa tuổi từ 3 – 17 tháng. Các triệu chứng xuất hiện trong vòng từ một tới ba ngày sau khi bắt đầu bị nhiễm virus, bao gồm:
  • Nôn mửa
  • Sốt
  • Tiêu chảy
  • Đau bụng
  • Ăn kém, bỏ ăn
Các triệu chứng có thể nhẹ hay không biểu hiện rõ ràng khi bị tái nhiễm bệnh. Đôi khi người lớn cũng bị mắc bệnh, nhưng thường là nhẹ. Thường thì lượng virus sẽ giảm dần và mất đi sau khi khởi phát các triệu chứng từ 3 đến 9 ngày.
Biến chứng
Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, nhiễm rotavirus có thể dẫn tới các biến chứng như mất nướcmất cân bằng điện giải do cơ thể liên tục bị mất nước trong quá trình bị tiêu chảy, nôn mửa và sốt. Cha mẹ nên lưu ý đến những dấu hiệu của việc mất nước bao gồm:
  • Da lạnh
  • Hôn mê
  • Mắt trũng sâu
  • Khô miệng, cảm giác khát nước
  • Hoa mắt khi đứng
Trong một số trường hợp mất nước nghiêm trong có thể dẫn đến tử vong, do đó điều quan trọng là phải nhận biết được các triệu chứng và điều trị kịp thời.
Chẩn đoán
Chẩn đoán được thực hiện bằng cách xét nghiệm mẫu phân để nhận biết sự có mặt của rotavirus là nguyên nhân gây tiêu chảy.
Điều trị
Chưa có thuốc điều trị đặc hiệu khi bị nhiễm rotavirus. Triệu chứng nhiễm trùng sẽ tự hết trong khoảng một vài ngày đối với các cá thể có hệ miễn dịch tốt. Điều trị thường bao gồm việc bù nước qua đường uống để ngăn ngừa mất nước.
Trường hợp bị mất nước nghiêm trọng trẻ cần được đưa tới bệnh viện để truyền dịch.
Phòng ngừa tiêu chảy do rotavirus
 
Uống vaccin phòng Rotavirus là cách phòng ngừa tốt nhất đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
Việc giữ gìn vệ sinh sạch sẽ như rửa tay hoặc vệ sinh các bề mặt rắn, đồ chơi...bằng dung dịch sát khuẩn là rất quan trọng trong việc kiểm soát sự lây lan của bệnh. Rotavirus lây nhiễm qua đường tiêu hoá và khả năng lây nhiễm rất cao. Loại virút này được thải ra theo đường tiêu hoá ở trẻ nhiễm bệnh, tồn tại trong môi trường và lưu lại trên tay vài giờ và trên bề mặt rắn khoảng vài ngày. Vi rút truyền dễ dàng qua tay bị nhiễm bẩn, tồn tại trên bề mặt chất rắn như đồ chơi, chăn, màn,... Khi trẻ nhiễm Rotavirus sẽ đào thải ra ngoài một lượng vi rút rất lớn đến 10 ngàn tỷ nhưng chỉ cần một lượng rất nhỏ là có thể lây nhiễm và gây bệnh cho người. Nếu như trẻ cho tay vào miệng sau khi tiếp xúc với các vật dụng mang vi- rút thì khả năng nhiễm tiêu chảy cấp là rất cao. 

Với khả năng phát tán của một lượng lớn Rotavirus và khả năng tồn tại trong môi trường lên đến 21 ngày thì việc giữ vệ sinh, ăn sạch, uống sạch cũng khó hạn chế khả năng lây nhiễm của vi rút Rota. Để chủ động phòng bệnh an tòan, hiệu quả nên sử dụng vắc- xin phòng ngừa. Tổ chức Y tế thế giới WHO khuyến cáo nên cho trẻ nhỏ uống Vắc-xin phòng tiêu chảy do Rotavirus: cho trẻ uống từ 6 tuần tuổi trở đi, uống 2  lần cách nhau ít nhất là 1 tháng và nên uống trước 6 tháng tuổi để bảo vệ trẻ càng sớm càng tốt trước khi trẻ bước vào thời kỳ nhiễm Rotavirus nguy hiểm từ 6 tháng đến 2 tuổi. Tại Việt Nam hiện nay Vắc-xin phòng tiêu chảy do Rotavirus đã được sử dụng tại các cơ sở tiêm chủng.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Tiêu chảy do kháng sinh ở trẻ em

Ts.Bs. Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 01/06/2023

    Muốn giảm cân, cần đặc biệt lưu ý dinh dưỡng trước khi tập luyện

    Bổ sung dinh dưỡng phù hợp trước khi tập luyện giúp bạn có đủ năng lượng để duy trì thể lực trong suốt quá trình tập luyện, đảm bảo không bị kiệt sức và hạn chế rủi ro chấn thương trong khi tập.

  • 01/06/2023

    Sữa chua tối ưu hệ vi sinh đường ruột, giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh

    Việc ăn sữa chua mỗi ngày hỗ trợ hệ tiêu hóa tạo môi trường thuận lợi giúp một lượng lớn các vi khuẩn có lợi phát triển từ đó bảo vệ hệ tiêu hóa và tăng cường sức đề kháng.

  • 01/06/2023

    Trẻ bị tiêu chảy có cần kiêng ăn sữa và sữa chua không?

    Nhiều cha mẹ cho rằng, khi trẻ bị tiêu chảy cần phải kiêng một số thực phẩm có thể khiến trẻ lâu khỏi hơn như tôm, cá, sữa và sữa chua. Bài viết là những giải đáp của bác sĩ về chế độ dinh dưỡng khi trẻ đang bị tiêu chảy.

  • 01/06/2023

    Thay đổi giấc ngủ ở người cao tuổi

    Một số thông tin cho rằng người già cần ngủ ít hơn nhưng điều đó là không đúng sự thật. Tất cả người trưởng thành cần ngủ từ 7 - 9 tiếng mỗi đêm. Khi chúng ta già đi, việc ngủ ngon trở nên khó khăn hơn nhưng người cao tuổi vẫn cần phải ngủ từ 7 - 9 tiếng mỗi đêm. Một trong những thách thức đối với quá trình lão hóa lành mạnh là khắc phục các vấn đề về giấc ngủ để đảm bảo rằng chúng ta được nghỉ ngơi đầy đủ để có sức khỏe tốt.

  • 31/05/2023

    Sai lầm thường gặp khi chọn và chế biến yến mạch để giảm cân

    Yến mạch là loại ngũ cốc nguyên hạt giàu dinh dưỡng và chất xơ có lợi cho sức khỏe. Chính vì thế nó là một trong những thực phẩm lành mạnh để giảm cân nhưng điều quan trọng là cần ăn yến mạch đúng cách.

  • 31/05/2023

    Làm thế nào để giữ an toàn cho trẻ khi chơi công viên nước?

    Công viên nước là một địa điểm hoàn hảo giúp hạ nhiệt, giải phóng năng lượng và tăng sự gắn kết trong gia đình. Tuy nhiên, bạn cần mang theo gì để cuộc đi chơi luôn an toàn và vui vẻ?

  • 31/05/2023

    Dưa cà muối có gây ngộ độc botulinum không?

    Botulinum là độc tố được sinh ra trong môi trường yếm khí, vậy các sản phẩm lên men truyền thống như dưa cà muối có nguy cơ nhiễm botulinum không?

  • 31/05/2023

    5 ‘chìa khóa’ quan trọng trong chế biến thực phẩm, ngăn ngừa ngộ độc botulinum

    Trong những tháng gần đây xảy ra một số vụ ngộ độc botulinum khiến nhiều bệnh nhân nguy kịch. Để phòng tránh ngộ độc, đặc biệt là trong những ngày hè nóng nực, bạn cần biết những “chìa khóa” đảm bảo an toàn thực phẩm, được Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo dưới đây.

Xem thêm