Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tăng cân ở tuổi trung niên - nguyên nhân và biện pháp phòng tránh

Phụ nữ có thể nhận thấy mình tăng thêm cân khi họ bước qua tuổi bốn mươi, nhưng điều đó không phải là không thể tránh khỏi. Hãy cùng tham khảo bài viết dưới đây để hiểu thêm về vấn đề này và cách phòng tránh.

Thay đổi nội tiết tố ở thời kỳ mãn kinh là một trong những yếu tố gây tăng cân 

Tuổi trung niên đi kèm với những thay đổi về thể chất, tâm lý và xã hội liên quan đến quá trình lão hóa, mãn kinh hoặc cả hai. Khó có thể phân biệt ảnh hưởng của lão hóa với ảnh hưởng của thời kỳ mãn kinh đến việc tăng cân ở phụ nữ tuổi trung niên vì 2 quá trình này thường xảy ra chồng chéo lên nhau. 

Sự thay đổi đột ngột nồng độ hormone trong quá trình tiền mãn kinh có thể khiến phụ nữ tăng cân nhanh hơn. 

Các yếu tố tác động từ bên ngoài cũng có thể gây tăng cân. Mọi người có xu hướng tham gia vào các hoạt động thể chất ít hơn khi họ già đi. Cùng với việc giảm khối lượng nạc hoặc khối lượng cơ bắp, có khả năng làm giảm tiêu hao năng lượng và khiến phụ nữ dễ tăng cân 

Tăng cân không chỉ là vấn đề liên quan đến ngoại hình, nó còn mang đến nhiều hậu quả về sức khỏe 

Tích tụ mô mỡ thừa mang lại nhiều hậu quả đối với sức khỏe. 

Những rủi ro sức khỏe quan trọng nhất liên quan đến vấn đề tăng cân ở tuổi trung niên, đặc biệt là tăng mỡ bụng, chính là nguy cơ kháng insulin, tiểu đường và bệnh tim. 

Chất béo dư thừa, đặc biệt là ở vùng bụng, có liên quan đến một số loại ung thư, bao gồm ung thư vú, nội mạc tử cung, buồng trứng, thực quản, dạ dày, đại trực tràng, gan, túi mật, tuyến tụy và thận. Ngoài ra, tăng cân còn dẫn đến các biến chứng như ngưng thở khi ngủ, đau và tổn thương khớp, chẳng hạn như viêm xương khớp và trào ngược axit. 

Cuối cùng, mỡ thừa có liên quan đến các cơn bốc hỏa và đổ mồ hôi đêm xảy ra sớm trong thời kỳ tiền mãn kinh, tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến âm đạo, bộ phận sinh dục và đường tiết niệu trong thời kỳ mãn kinh và rối loạn chức năng tình dục. 

Tập thể dục để không mất cơ bắp và mỡ bụng 

Không có gì ngạc nhiên khi các bác sĩ khuyên bạn nên tập thể dục để hạn chế thay đổi cân nặng.  Phụ nữ nên tập thể dục nhịp điệu từ 20-30 phút đều đặn mỗi ngày, rèn luyện thêm sức mạnh bằng cách nâng tạ, yoga, tập pilates, 2 hoặc 3 lần một tuần. 

Phụ nữ vừa rèn luyện sức khỏe vừa cắt giảm lượng calo tiêu thụ sẽ mất nhiều chất béo hơn những người chỉ cắt giảm lượng calo.  Những phụ nữ tập luyện sức đề kháng và tập thể dục nhịp điệu trước thời kỳ mãn kinh sẽ đạt được nhiều lợi ích sức khỏe về sau này. 

Theo dõi lượng calo tiêu thụ và thử chế độ ăn Địa Trung Hải 

Để ngăn ngừa tăng cân trong thời kỳ mãn kinh, phụ nữ nên theo dõi và giảm lượng calo khoảng 10-20% so với lượng tiêu thụ trước thời kỳ tiền mãn kinh. Vì vậy, nếu tiêu thụ 2.000 calo mỗi ngày trong thời kỳ tiền mãn kinh, điều đó có nghĩa là hãy cắt giảm xuống còn 1.800. 

Bạn có thể tham khảo chế độ ăn Địa Trung Hải, chủ yếu là tiêu thụ trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, cộng với các loại đậu, các loại hạt, và dầu ô liu. Tốt nhất là giảm thiểu tất cả các loại thịt, nhưng nếu ăn thịt thì có thể ăn thịt gà hoặc cá, các loại thịt đỏ làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và ung thư. 

Nếu muốn tiêu thụ nhiều protein hơn, đừng quên có nhiều nguồn protein thực vật tuyệt vời như các loại hạt, các loại đậu và ngũ cốc nguyên hạt như quinoa.  Nên ăn đầy đủ các loại thực phẩm, nhưng tránh tiêu thụ đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm chứa nhiều đường, muối, chất béo. 

Kiểm tra xem thuốc bạn đang uống có gây tăng cân không 

Một số thuốc có tác dụng phụ gây tăng cân. Hãy nói với bác sĩ, họ sẽ xem xét tình trạng bệnh để đổi thuốc cho bạn. 

Quản lý các triệu chứng mãn kinh để không ảnh hưởng đến cân nặng 

Mặc dù liệu pháp hormone mãn kinh không được chỉ định dùng để giảm cân nhưng nó có thể hỗ trợ các biện pháp làm giảm cân. 

Các triệu chứng vận mạch không được điều trị như bốc hỏa và đổ mồ hôi đêm có thể gây ra những hậu quả tiêu cực đối với chất lượng cuộc sống và sức khỏe. Việc sử dụng liệu pháp hormone để điều trị các triệu chứng vận mạch đã được chứng minh là cải thiện giấc ngủ, hoạt động và chất lượng cuộc sống, góp phần giảm thiểu tình trạng tăng cân ở phụ nữ trung niên. 

Trong trường hợp bạn không được sử dụng liệu pháp hormone, có thể lựa chọn thay thế bằng liệu pháp khác như liệu pháp nội tiết mãn kinh (tránh những liệu pháp gây tăng cân) và liệu pháp nhận thức hành vi. 

Ưu tiên giấc ngủ 

Giấc ngủ kém có liên quan đến vấn đề tăng cân, rối loạn tâm trạng và sương mù não. 

Một số lời khuyên bạn có thể tham khảo như thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi ngày, chỉ đi ngủ khi bạn buồn ngủ và không ngủ trưa. Giữ cho phòng ngủ tối và thoáng mát, điều trị các nguyên nhân gây ảnh hưởng đến giấc ngủ, chẳng hạn như ngưng thở khi ngủ hoặc hội chứng chân không nghỉ. 

Thuốc giảm cân 

Thuốc giảm cân theo đơn rất phổ biến hiện nay, và đối với một số phụ nữ, đó có thể là một lựa chọn tốt. 

Để đáp ứng các tiêu chí sử dụng được FDA chấp thuận, một người phải có chỉ số BMI từ 30 trở lên hoặc 27 trở lên với biến chứng y tế liên quan đến cân nặng. Nhiều phụ nữ bị tăng cân trong thời kỳ mãn kinh không đáp ứng các tiêu chí này, vì vậy các loại thuốc sẽ được sử dụng theo kiểu kê đơn không theo hướng dẫn trên nhãn. Trong một số trường hợp thì việc này đã mang đến lợi ích nhưng vẫn cần thêm các nghiên cứu cụ thể hơn. 

Nói chung, tốt nhất là nên tập trung vào lối sống lành mạnh và thay đổi hành vi để duy trì cân nặng và có một sức khỏe tốt. 

 

BS. Hồ Mai Hương - Viện Y học ứng dụng Việt Nam -
Bình luận
Tin mới
  • 02/09/2025

    3 nhóm người nên ăn quả na

    Na là một loại trái cây thơm ngon và giàu dinh dưỡng. Ăn na đúng cách mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe mọi người và cho một số nhóm người nhất định.

  • 02/09/2025

    Chăm sóc sức khỏe người lớn tuổi: mùa Vu Lan ý nghĩa

    Mùa Vu Lan là dịp để con cháu bày tỏ lòng hiếu thảo bằng cách quan tâm chăm sóc sức khỏe của ông bà, cha mẹ. Khi lớn tuổi, người cao tuổi dễ gặp các vấn đề về sức khỏe thể chất và tinh thần. Việc chăm sóc dinh dưỡng, khuyến khích vận động, quan tâm sức khỏe tinh thần và kiểm tra sức khỏe định kỳ sẽ giúp cha mẹ sống khỏe mạnh và tận hưởng trọn vẹn những mùa Vu Lan bên gia đình. Bài viết này sẽ hướng dẫn các phương pháp chăm sóc sức khỏe người cao tuổi một cách khoa học.

  • 01/09/2025

    Giá trị dinh dưỡng và 5 lợi ích sức khỏe bất ngờ từ hạt sen

    Hạt sen là loại thực phẩm có giá trị bổ dưỡng cao và còn được sử dụng trong một số bài thuốc y học cổ truyền. Nhiều nghiên cứu y học hiện đại đã chứng minh được những lợi ích sức khỏe tuyệt vời của loại hạt nhỏ bé này.

  • 01/09/2025

    An toàn du lịch lễ 2/9: Mẹo vui chơi khỏe mạnh

    Mỗi dịp lễ 2/9, người dân lại háo hức chuẩn bị cho những chuyến du lịch hoặc tham gia các sự kiện đông người như lễ diễu binh, hội hè. Đây là thời điểm lý tưởng để thư giãn, khám phá những vùng đất mới và gắn kết cùng gia đình, bạn bè.

  • 31/08/2025

    Thực phẩm tự nhiên giúp kiểm soát rối loạn mỡ máu

    Rối loạn mỡ máu không được kiểm soát là nguyên nhân dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Tình trạng này có liên quan trực tiếp đến chế độ ăn uống, đặc biệt là tiêu thụ quá nhiều chất béo không lành mạnh.

  • 31/08/2025

    Ảnh hưởng của mùa mưa tới hệ hô hấp

    Mùa mưa mang tới sự dễ chịu sau mùa hè oi bức, nhưng kèm theo những cơn mưa mát mẻ, nó cũng tìm tàng các mối nguy cơ về sức khỏe, đặc biệt là hệ hô hấp. Để bảo vệ sức khỏe của bạn, bạn cần hiểu rõ thời tiết trong mùa mưa và ngăn ngừa cái mối nguy cơ có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của bạn

  • 30/08/2025

    Cảnh giác sốt xuất huyết và tay chân miệng vào mùa mưa

    Mùa mưa không chỉ mang đến không khí mát mẻ mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các bệnh truyền nhiễm phát triển. Trong đó sốt xuất huyết và tay chân miệng là 2 bệnh lý đáng lo ngại nhất do tốc độ lây lan nhanh và nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và áp dụng các biện pháp phòng bệnh là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe của trẻ. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về hai căn bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng tránh, giúp các bậc phụ huynh chủ động hơn trong việc chăm sóc con em mình.

  • 30/08/2025

    5 lợi ích sức khỏe tuyệt vời của giá đỗ ít người biết

    Giá đỗ được biết đến là loại thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất, chất xơ tốt cho sức khỏe. Thường xuyên ăn giá đỗ không chỉ có ích cho sức khỏe mà còn hỗ trợ phòng ngừa một số loại ung thư.

Xem thêm