Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tăng cân ở tuổi trung niên - nguyên nhân và biện pháp phòng tránh

Phụ nữ có thể nhận thấy mình tăng thêm cân khi họ bước qua tuổi bốn mươi, nhưng điều đó không phải là không thể tránh khỏi. Hãy cùng tham khảo bài viết dưới đây để hiểu thêm về vấn đề này và cách phòng tránh.

Thay đổi nội tiết tố ở thời kỳ mãn kinh là một trong những yếu tố gây tăng cân 

Tuổi trung niên đi kèm với những thay đổi về thể chất, tâm lý và xã hội liên quan đến quá trình lão hóa, mãn kinh hoặc cả hai. Khó có thể phân biệt ảnh hưởng của lão hóa với ảnh hưởng của thời kỳ mãn kinh đến việc tăng cân ở phụ nữ tuổi trung niên vì 2 quá trình này thường xảy ra chồng chéo lên nhau. 

Sự thay đổi đột ngột nồng độ hormone trong quá trình tiền mãn kinh có thể khiến phụ nữ tăng cân nhanh hơn. 

Các yếu tố tác động từ bên ngoài cũng có thể gây tăng cân. Mọi người có xu hướng tham gia vào các hoạt động thể chất ít hơn khi họ già đi. Cùng với việc giảm khối lượng nạc hoặc khối lượng cơ bắp, có khả năng làm giảm tiêu hao năng lượng và khiến phụ nữ dễ tăng cân 

Tăng cân không chỉ là vấn đề liên quan đến ngoại hình, nó còn mang đến nhiều hậu quả về sức khỏe 

Tích tụ mô mỡ thừa mang lại nhiều hậu quả đối với sức khỏe. 

Những rủi ro sức khỏe quan trọng nhất liên quan đến vấn đề tăng cân ở tuổi trung niên, đặc biệt là tăng mỡ bụng, chính là nguy cơ kháng insulin, tiểu đường và bệnh tim. 

Chất béo dư thừa, đặc biệt là ở vùng bụng, có liên quan đến một số loại ung thư, bao gồm ung thư vú, nội mạc tử cung, buồng trứng, thực quản, dạ dày, đại trực tràng, gan, túi mật, tuyến tụy và thận. Ngoài ra, tăng cân còn dẫn đến các biến chứng như ngưng thở khi ngủ, đau và tổn thương khớp, chẳng hạn như viêm xương khớp và trào ngược axit. 

Cuối cùng, mỡ thừa có liên quan đến các cơn bốc hỏa và đổ mồ hôi đêm xảy ra sớm trong thời kỳ tiền mãn kinh, tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến âm đạo, bộ phận sinh dục và đường tiết niệu trong thời kỳ mãn kinh và rối loạn chức năng tình dục. 

Tập thể dục để không mất cơ bắp và mỡ bụng 

Không có gì ngạc nhiên khi các bác sĩ khuyên bạn nên tập thể dục để hạn chế thay đổi cân nặng.  Phụ nữ nên tập thể dục nhịp điệu từ 20-30 phút đều đặn mỗi ngày, rèn luyện thêm sức mạnh bằng cách nâng tạ, yoga, tập pilates, 2 hoặc 3 lần một tuần. 

Phụ nữ vừa rèn luyện sức khỏe vừa cắt giảm lượng calo tiêu thụ sẽ mất nhiều chất béo hơn những người chỉ cắt giảm lượng calo.  Những phụ nữ tập luyện sức đề kháng và tập thể dục nhịp điệu trước thời kỳ mãn kinh sẽ đạt được nhiều lợi ích sức khỏe về sau này. 

Theo dõi lượng calo tiêu thụ và thử chế độ ăn Địa Trung Hải 

Để ngăn ngừa tăng cân trong thời kỳ mãn kinh, phụ nữ nên theo dõi và giảm lượng calo khoảng 10-20% so với lượng tiêu thụ trước thời kỳ tiền mãn kinh. Vì vậy, nếu tiêu thụ 2.000 calo mỗi ngày trong thời kỳ tiền mãn kinh, điều đó có nghĩa là hãy cắt giảm xuống còn 1.800. 

Bạn có thể tham khảo chế độ ăn Địa Trung Hải, chủ yếu là tiêu thụ trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, cộng với các loại đậu, các loại hạt, và dầu ô liu. Tốt nhất là giảm thiểu tất cả các loại thịt, nhưng nếu ăn thịt thì có thể ăn thịt gà hoặc cá, các loại thịt đỏ làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và ung thư. 

Nếu muốn tiêu thụ nhiều protein hơn, đừng quên có nhiều nguồn protein thực vật tuyệt vời như các loại hạt, các loại đậu và ngũ cốc nguyên hạt như quinoa.  Nên ăn đầy đủ các loại thực phẩm, nhưng tránh tiêu thụ đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm chứa nhiều đường, muối, chất béo. 

Kiểm tra xem thuốc bạn đang uống có gây tăng cân không 

Một số thuốc có tác dụng phụ gây tăng cân. Hãy nói với bác sĩ, họ sẽ xem xét tình trạng bệnh để đổi thuốc cho bạn. 

Quản lý các triệu chứng mãn kinh để không ảnh hưởng đến cân nặng 

Mặc dù liệu pháp hormone mãn kinh không được chỉ định dùng để giảm cân nhưng nó có thể hỗ trợ các biện pháp làm giảm cân. 

Các triệu chứng vận mạch không được điều trị như bốc hỏa và đổ mồ hôi đêm có thể gây ra những hậu quả tiêu cực đối với chất lượng cuộc sống và sức khỏe. Việc sử dụng liệu pháp hormone để điều trị các triệu chứng vận mạch đã được chứng minh là cải thiện giấc ngủ, hoạt động và chất lượng cuộc sống, góp phần giảm thiểu tình trạng tăng cân ở phụ nữ trung niên. 

Trong trường hợp bạn không được sử dụng liệu pháp hormone, có thể lựa chọn thay thế bằng liệu pháp khác như liệu pháp nội tiết mãn kinh (tránh những liệu pháp gây tăng cân) và liệu pháp nhận thức hành vi. 

Ưu tiên giấc ngủ 

Giấc ngủ kém có liên quan đến vấn đề tăng cân, rối loạn tâm trạng và sương mù não. 

Một số lời khuyên bạn có thể tham khảo như thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi ngày, chỉ đi ngủ khi bạn buồn ngủ và không ngủ trưa. Giữ cho phòng ngủ tối và thoáng mát, điều trị các nguyên nhân gây ảnh hưởng đến giấc ngủ, chẳng hạn như ngưng thở khi ngủ hoặc hội chứng chân không nghỉ. 

Thuốc giảm cân 

Thuốc giảm cân theo đơn rất phổ biến hiện nay, và đối với một số phụ nữ, đó có thể là một lựa chọn tốt. 

Để đáp ứng các tiêu chí sử dụng được FDA chấp thuận, một người phải có chỉ số BMI từ 30 trở lên hoặc 27 trở lên với biến chứng y tế liên quan đến cân nặng. Nhiều phụ nữ bị tăng cân trong thời kỳ mãn kinh không đáp ứng các tiêu chí này, vì vậy các loại thuốc sẽ được sử dụng theo kiểu kê đơn không theo hướng dẫn trên nhãn. Trong một số trường hợp thì việc này đã mang đến lợi ích nhưng vẫn cần thêm các nghiên cứu cụ thể hơn. 

Nói chung, tốt nhất là nên tập trung vào lối sống lành mạnh và thay đổi hành vi để duy trì cân nặng và có một sức khỏe tốt. 

 

BS. Hồ Mai Hương - Viện Y học ứng dụng Việt Nam -
Bình luận
Tin mới
  • 18/07/2025

    5 loại thực phẩm giúp ngăn ngừa loãng xương

    Để hạn chế tình trạng loãng xương cơ thể cần cung cấp đủ vitamin D và canxi theo nhu cầu của từng lứa tuổi qua chế độ ăn khoa học, đủ dinh dưỡng và giàu canxi.

  • 18/07/2025

    Ô nhiễm không khí và nguy cơ với sức khỏe, những giải pháp bảo vệ sức khỏe cho trẻ em.

    Trong những năm gần đây, ô nhiễm không khí đã trở thành một trong những vấn đề môi trường nghiêm trọng nhất, ảnh hưởng sâu rộng đến sức khỏe con người ở mọi lứa tuổi. Đặc biệt, trẻ nhỏ đang ở giai đoạn phát triển thể chất và thần kinh lại là nhóm đối tượng dễ tổn thương nhất.

  • 17/07/2025

    3 tác dụng phụ của quả vải và lưu ý khi ăn vải

    Quả vải tuy ngon miệng và bổ dưỡng nhưng cũng cần đi lưu ý một số điều khi ăn để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, đặc biệt là với một số đối tượng.

  • 17/07/2025

    Nhiệt độ thời tiết ảnh hưởng thế nào tới tâm trạng của bạn?

    Thời tiết thất thường có khiến bạn cảm thấy khó chịu. Trời mưa bạn sẽ cảm thấy buồn chán còn trời nắng bạn sẽ cảm thấy vui tươi hơn. Bạn đã bao giờ thắc mắc tại sao cảm xúc của bạn luôn thay đổi khi thời tiết thay đổi hay chưa? Đặc biệt là vào lúc giao mùa? Vậy hãy cùng Viện Y học ứng dụng tìm hiểu thêm với bài viết dưới đây

  • 16/07/2025

    Ăn rau quả nhiều màu sắc có lợi gì cho sức khỏe?

    Ăn rau quả nhiều màu sắc hay còn gọi là 'ăn cầu vồng' không chỉ đơn giản là cách trang trí món ăn hấp dẫn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

  • 16/07/2025

    Sốt xuất huyết ở trẻ nhỏ: Những dấu hiệu cảnh báo không nên bỏ qua

    Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút Dengue gây ra, lây lan chủ yếu qua vết đốt của muỗi Aedes aegypti. Mặc dù bệnh có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, trẻ nhỏ lại là đối tượng đặc biệt dễ bị tổn thương do hệ miễn dịch còn non yếu.

  • 15/07/2025

    Các hoạt động thể thao dưới nước phù hợp cho người cao tuổi trong mùa hè

    Mùa hè với những ngày nắng nóng kéo dài không chỉ là thời điểm để thư giãn mà còn là cơ hội tuyệt vời để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể thao dưới nước. Đây là hình thức vận động nhẹ nhàng, ít gây áp lực lên cơ thể, đồng thời mang lại nhiều lợi ích sức khỏe vượt trội.

  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

Xem thêm