Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Sữa công thức phù hợp với trẻ biếng ăn, chậm tăng cân

Tình trạng biếng ăn và chậm tăng cân là vấn đề dinh dưỡng phổ biến ở trẻ nhỏ. Những rối loạn này không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất, mà còn cản trở tiến trình phát triển nhận thức và miễn dịch.

Trong bối cảnh đó, sữa công thức bổ sung đa vi chất được xem là một trong những giải pháp hỗ trợ dinh dưỡng hiệu quả. Tuy nhiên, lựa chọn loại sữa phù hợp với nhu cầu của trẻ biếng ăn, chậm tăng cân đòi hỏi sự hiểu biết cặn kẽ và tiếp cận khoa học.

1. Dấu hiệu nhận biết sớm trẻ biếng ăn

Trẻ được coi là biếng ăn khi không ăn đủ khẩu phần ăn theo yêu cầu, từ đó dẫn đến biểu hiện chậm tăng cân. Các dấu hiệu giúp nhận biết sớm tình trạng biếng ăn của trẻ bao gồm:

  • Trẻ không chịu ăn hết khẩu phần hoặc bữa ăn bị kéo dài (hơn 30 phút ).
  • Trẻ ăn ít hơn bình thường.
  • Trẻ ngậm thức ăn trong miệng lâu, không chịu nuốt.
  • Trẻ không ăn một số loại thức ăn như thịt, cá, trứng, sữa, rau, quả.
  • Trẻ từ chối không chịu ăn, chạy trốn khi thấy thức ăn.
  • Trẻ nhìn thấy thức ăn là có phản ứng buồn nôn.

2. Hậu quả của tình trạng biếng ăn, chậm tăng cân

Chọn sữa cho trẻ biếng ăn

Biếng ăn kéo dài có thể dẫn đến nguy cơ thiếu hụt năng lượng và các vi chất dinh dưỡng quan trọng như sắt, kẽm, vitamin và khoáng chất. Những thiếu hụt này không những ảnh hưởng trực tiếp đến sự tăng trưởng về chiều cao và cân nặng, mà còn làm chậm quá trình phát triển cơ – xương – thần kinh, quá trình tạo máu, đồng thời giảm cảm giác thèm ăn, tạo nên một vòng xoắn bệnh lý biếng ăn → thiếu vi chất → suy dinh dưỡng → biếng ăn kéo dài.

3. Sữa công thức bổ sung vi chất – vai trò thiết yếu trong phục hồi dinh dưỡng

Sữa công thức dành cho trẻ biếng ăn, chậm lớn không chỉ là nguồn bổ sung năng lượng dễ hấp thu mà còn được thiết kế để cung cấp đầy đủ hệ vi chất thiết yếu. Các sản phẩm này thường được bổ sung:

  • Vitamin nhóm B (B1, B2, B6, B12): Hỗ trợ chuyển hóa năng lượng, tăng cảm giác ngon miệng.
  • Kẽm và lysine: Hai thành phần nổi bật trong kích thích vị giác và tăng cường miễn dịch.
  • Sắt, acid folic: Giúp phòng ngừa thiếu máu, mệt mỏi ở trẻ suy dinh dưỡng.
  • Vitamin D, canxi, phospho: Hỗ trợ phát triển xương, chiều cao.
  • Choline, DHA, taurin: Giúp hỗ trợ phát triển trí não và thị giác.

Một số sản phẩm còn tăng cường chất xơ hòa tan (FOS, GOS) và lợi khuẩn (probiotic) để cải thiện tiêu hóa – hấp thu, một trong những rào cản quan trọng ở trẻ biếng ăn.

Tìm hiểu thêm: 5 tình huống bạn nên bổ sung sữa công thức cho trẻ

4. Tiêu chí lựa chọn sữa công thức cho trẻ biếng ăn, chậm tăng cân

Để tối ưu hiệu quả dinh dưỡng, cha mẹ cần lưu ý một số tiêu chí khi lựa chọn sữa công thức:

a. Hàm lượng năng lượng cao (năng lượng đậm đặc):

Theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 11-3:2012/BYT về sản phẩm dinh dưỡng công thức với mục đích ăn bổ sung cho trẻ từ 6 đến 36 tháng tuổi, hàm lượng năng lượng của sản phẩm sau khi pha chế theo hướng dẫn sử dụng phải đạt từ 60 đến 85 kcal/100 ml. Tuy nhiên, đối với trẻ biếng ăn hoặc suy dinh dưỡng, các chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị sử dụng sữa công thức cao năng lượng, thường có mức năng lượng từ 100 kcal/100 ml trở lên, nhằm đảm bảo cung cấp đủ năng lượng cần thiết cho sự phát triển của trẻ.

b. Bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất:

Chọn sản phẩm có công bố hàm lượng vi chất rõ ràng, phù hợp mức khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Dưới đây là một số ví dụ về nhu cầu khuyến nghị hàng ngày cho trẻ từ 6 đến 36 tháng tuổi:​

  • Sắt: 6–10 mg/ngày
  • Kẽm: 3–5 mg/ngày
  • Vitamin A: 400–500 µg/ngày
  • Vitamin D: 5–10 µg/ngày
  • Canxi: 500–800 mg/ngày

Các sản phẩm sữa công thức dành cho trẻ biếng ăn nên được thiết kế để cung cấp các vi chất dinh dưỡng này ở mức đáp ứng hoặc gần đáp ứng nhu cầu khuyến nghị, nhằm hỗ trợ sự phát triển toàn diện của trẻ.

Tham khảo thêm: TĂNG CÂN NẶNG HIỆU QUẢ CHO TRẺ EM - Viam Clinic

c. Có thành phần hỗ trợ ăn ngon:

Ưu tiên các sản phẩm có kẽm, lysine, vitamin nhóm B – những chất có nghiên cứu chứng minh liên quan đến kích thích vị giác và tăng cảm giác thèm ăn. Cụ thể, một nghiên cứu ngẫu nhiên có đối chứng cho thấy bổ sung kẽm có thể cải thiện lượng calo tiêu thụ và hành vi ăn uống theo thang điểm CEBQ của trẻ biếng ăn. Bên cạnh đó, việc bổ sung sản phẩm chứa lysine, kẽm và vitamin nhóm B ở trẻ biếng ăn do bệnh lý cho thấy hiệu quả cải thiện cảm giác thèm ăn của 79,6% trẻ tham gia nghiên cứu ngay sau 14 ngày sử dụng.

d. Phù hợp độ tuổi và tình trạng sức khỏe:

Cần lựa chọn sản phẩm phù hợp với độ tuổi, đồng thời cân nhắc tình trạng dị ứng đạm sữa, tiêu chảy, táo bón hoặc suy dinh dưỡng nặng.

Tìm hiểu thêm: Bác sỹ VIAM Clinic hướng dẫn chọn sữa công thức cho trẻ bị dị ứng đạm sữa

5. Một số lưu ý khi sử dụng sữa bổ sung vitamin và chất khoáng cho trẻ

  • Không thay thế hoàn toàn bữa ăn chính: Sữa là thực phẩm bổ sung, không nên thay thế hoàn toàn bữa ăn đa dạng thực phẩm. Cần kết hợp sữa với bữa ăn đủ nhóm chất để tối ưu tăng trưởng.
  • Chia nhỏ khẩu phần sữa trong ngày: Với trẻ biếng ăn, nên chia nhỏ lượng sữa thành nhiều cữ, tránh ép uống quá nhiều gây đầy bụng và tăng cảm giác chán ăn.
  • Tuân thủ đúng liều lượng và cách pha: Sữa quá đặc hay quá loãng đều ảnh hưởng đến hiệu quả dinh dưỡng và hệ tiêu hóa.
  • Kết hợp với hỗ trợ tâm lý và hành vi ăn uống: Cần đồng thời áp dụng các biện pháp khuyến khích trẻ ăn uống lành mạnh, không dùng biện pháp ép buộc, gây căng thẳng trong bữa ăn.

6. Tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng

Mỗi trẻ có đặc điểm thể chất, sinh lý và bệnh lý khác nhau. Việc lựa chọn loại sữa phù hợp cần dựa trên thăm khám và đánh giá của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng. Không nên tự ý thay đổi loại sữa khi chưa hiểu rõ tình trạng dinh dưỡng của trẻ. Ngoài ra, việc theo dõi cân nặng, chiều cao, chỉ số BMI, tốc độ tăng trưởng theo tháng là yếu tố quan trọng để đánh giá hiệu quả sử dụng sữa.

Tóm lại

Sữa công thức bổ sung vitamin và khoáng chất là công cụ hữu hiệu trong can thiệp dinh dưỡng cho trẻ biếng ăn, chậm tăng cân. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối ưu, việc lựa chọn sản phẩm cần dựa trên nguyên tắc khoa học, cá thể hóa và đồng hành cùng các giải pháp chăm sóc tổng thể. Sự phối hợp giữa gia đình – chuyên gia dinh dưỡng sẽ là chìa khóa giúp trẻ thoát khỏi tình trạng suy dinh dưỡng và đạt được tiềm năng tăng.

 

Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM là phòng khám dinh dưỡng hàng đầu, chuyên cung cấp dịch vụ  tư vấn dinh dưỡng, tư vấn lựa chọn và sử dụng sữa khoa học, phù hợp với bé yêu của bạn. Đặt lịch khám tại đây.

Nhà thuốc VIAM cung cấp các sản phẩm sữa dinh dưỡng chất lượng cao, phù hợp với nhu cầu của trẻ mọi lứa tuổi và mức giá tốt nhất. Tư vấn và đặt mua hàng tại đây.

 

Tài liệu tham khảo:

  1. Bộ Y tế. Tài liệu đào tạo “Nuôi dưỡng trẻ nhỏ” theo quyết định 5063/QD-BYT ban hành ngày 05 tháng 12 năm 2014.
  2. Tổng Cục thống kê. Niên giám thống kê 2023.
  3. Bộ Y tế. Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 11-3:2012/BYT về sản phẩm dinh dưỡng công thức với mục đích ăn bổ sung cho trẻ từ 6 đến 36 tháng tuổi.
  4. World Health Organisation. Vitamin and mineral requirements in human nutrition. Second Edition. Available at https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/42716/9241546123.pdf
  5. Khademian M, Farhangpajouh N, Shahsanaee A, Bahreynian M, Mirshamsi M, Kelishadi R. Effects of zinc supplementation on subscales of anorexia in children: A randomized controlled trial. Pak J Med Sci. 2014 Nov-Dec;30(6):1213-7. doi: 10.12669/pjms.306.6377. PMID: 25674110; PMCID: PMC4320702
  6. Toshniwal, Amarpal & Gill, Vinay & Parasher, Alka & Sethi, Ankur & Ray, Rajib & Sherkane, Avinash & Bhole, Milind & Biswas, Ayndrila & Peethambaran, Kartik & Sawant, Pravin. (2024). Effectiveness and safety of appetite-stimulating syrup in the management of pediatric patients with loss of appetite due to acute or chronic illness: results of a prospective, single-arm, multi-center and open-label study. International Journal of Contemporary Pediatrics. 12. 10.18203/2349-3291.ijcp20243777.
ThS. Toàn Thị Ngọc Ánh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 19/06/2025

    Cập nhật nghiên cứu về mối liên quan giữa vitamin K2 và nguy cơ thấp còi

    Nói đến phát triển chiều cao, chắc chắc phải nói đến canxi và vitamin D – những thành phần cốt lõi cho sự phát triển và duy trì sức khỏe của xương. Các bằng chứng khoa học gần đây chứng minh rằng, cùng với canxi và vitamin D còn có vai trò vô cùng quan trọng của vitamin K2. Một số nghiên cứu gần đây đã cho thấy vitamin K2 có thể tác động trực tiếp đến sự tăng trưởng chiều cao của trẻ, đặt ra vấn đề cấp thiết cần cung cấp đủ K2 trong những giai đoạn vàng của sự phát triển ở trẻ nhỏ.

  • 19/06/2025

    Sử dụng D3K2 hiệu quả: Vai trò của công nghệ tiên tiến

    Vitamin D3 và K2 là hai vi chất thiết yếu giúp trẻ phát triển hệ xương chắc khỏe và tăng trưởng chiều cao tối ưu. Tuy nhiên, không phải cứ bổ sung là cơ thể sẽ hấp thu hiệu quả. Thực tế, cả vitamin D3 và K2 đều là vitamin tan trong dầu, và đặc tính này khiến chúng rất khó hấp thu qua đường tiêu hóa, đặc biệt là ở trẻ nhỏ. Việc bổ sung mà không có sự hỗ trợ của công nghệ có thể dẫn đến hấp thu kém, giảm hiệu quả và gây lãng phí.

  • 19/06/2025

    5 loại rau đặc biệt tốt cho gan

    Các bệnh về gan ngày càng gia tăng, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn cầu. Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của gan.

  • 19/06/2025

    Làm thế nào để trung hòa tác dụng của Caffeine?

    Có thể bạn uống quá liều cà phê hay uống một ly nước tăng lực, bạn gặp dấu hiệu run rẩy, nhịp tim không đều, đau bụng và các tác dụng phụ khác của caffeine. Từ việc uống nước đến ăn chuối, hãy tìm hiểu cách thực sự hiệu quả để trung hòa tác dụng của quá nhiều caffeine.

  • 19/06/2025

    Lựa chọn vitamin D3 K2: Đừng chỉ nhìn vào nhãn, hãy xem kỹ chất lượng nguyên liệu

    Vitamin D3 (cholecalciferol) và vitamin K2 (menaquinone) là hai vi chất dinh dưỡng đóng vai trò thiết yếu trong quá trình chuyển hóa canxi và phát triển hệ xương. Trong bối cảnh trẻ em có xu hướng giảm đáng kể tiếp xúc với ánh nắng tự nhiên (nguồn tổng hợp chính của vitamin D3) và chế độ ăn uống của trẻ không đảm bảo đủ lượng vitamin K2, việc bổ sung phối hợp hai vi chất này thông qua các sản phẩm bổ sung ngày càng được quan tâm của các chuyên gia dinh dưỡng nhi khoa cũng như các bậc cha mẹ.

  • 18/06/2025

    6 cách ăn uống để hạn chế suy thận ở người trẻ

    Suy thận thường được coi là bệnh của người lớn tuổi nhưng thực tế, các yếu tố nguy cơ và thói quen ăn uống không lành mạnh ở một bộ phận người trẻ có thể âm thầm dẫn đến suy thận.

  • 18/06/2025

    Tiêm chủng vaccine có thật sự cần thiết?

    Trong suốt lịch sử y học, tiêm chủng được coi là một trong những phát minh quan trọng nhất, mang lại khả năng phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Tuy nhiên, trên thực tế, vẫn tồn tại không ít lo ngại và hiểu lầm về quy trình và tác dụng của việc tiêm vaccine.

  • 18/06/2025

    Bổ sung vitamin D3 từ nguồn nào tốt?

    Vitamin D3 (cholecalciferol) là một vi chất dinh dưỡng thiết yếu, có vai trò trung tâm trong quá trình khoáng hóa xương, chuyển hóa canxi–phospho, hỗ trợ hệ miễn dịch, điều hòa nội tiết và góp phần phòng ngừa nhiều bệnh mạn tính. Các thụ thể vitamin D được tìm thấy ở hầu hết các mô trong cơ thể, cho thấy phạm vi ảnh hưởng sinh học rất rộng của vitamin D(1).

Xem thêm