Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Sự nguy hiểm của khói bụi trong mùa hè

Mùa hè mang đến cho chúng ta ánh nắng mặt trời ấm áp và cơ hội được vùng vẫy dưới bể bơi. Tuy nhiên, mùa hè còn mang đến nhiều thứ khác nữa. Ở rất nhiều khu vực thành thị, mùa hè sẽ đi kèm với khói bụi – một dạng ô nhiễm không khí sẽ trở nên đặc biệt có hại vào những ngày nóng bức.

Sự nguy hiểm của khói bụi trong mùa hè

Tại sao lại phải lo lắng vào những ngày có nhiều khói bụi? Theo Cơ quan bảo vệ môi trường Hoa Kỳ (EPA), việc hít vào quá nhiều khói bụi có thể sẽ gây nguy hiểm. Khói bụi có chứa các chất gây hại cho sức khỏe, gọi là ozone. Lượng ozone tăng cao được chứng minh là sẽ gây ra rất nhiều tác động tiêu cực lên phổi.

Khói bụi là tình trạng rất phổ biến ở các thành phố lớn, kể cả những người sống ở vùng ngoại ô thành phố cũng nên ý thức được mức độ nguy hiểm của khói bụi. Nếu bạn bắt buộc phải đi qua một khu vực đô thị lớn trong kỳ nghỉ của gia đình, thì bạn nên ý thức được về vấn đề khói bụi. Và cho dù bạn sống ở đâu đi chăng nữa, nông thôn hay thành thị, bạn cũng nên biết được những lưu ý về khói bụi để có thể bảo vệ gia đình khỏi những ngày nắng nóng đỉnh điểm, đặc biệt là khi mức khói bụi tăng lên quá cao.

Khói bụi là gì?

Khói bụi là một hỗn hợp khí thải, bao gồm khí thải từ các nhà máy, từ phương tiện giao thông, các lò đốt, trong một điều kiện thời tiết cụ thể.

Khói bụi trong mùa hè còn được biết đến với tên gọi là khói bụi quang hóa. Loại khói bụi này có nguyên nhân là do ánh nắng mặt trời kết hợp với các chất hóa học trong không khí (hydrocarbon và nito oxit). Khói bụi mùa hè bao gồm các chất gây ô nhiễm không màu, không mùi được gọi là khí ozone.

Mặc dù khí ozone là một loại khí tốt nếu ở tầng trên ở khí quyển nhưng khí ozone có thể sẽ gây hại nếu ở gần mặt đất. Việc hình thành ozone ở tầng các tầng dưới của khí quyển có thể dẫn đến khói bụi và có thể ảnh hưởng đến sức khỏe nếu bạn hít vào.

Khói bụi ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào?

Vì các ảnh hưởng của ozone lên phổi, nên phơi nhiễm với khói bụi có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng (nhưng ngắn hạn) khác nhau:

Ho và kích thích họng, ngực: Lượng ozone cao có thể gây kích thích hệ hô hấp. Thông thường, những triệu chứng nhẹ chỉ kéo dài vài giờ sau khi bạn tiếp xúc với khói bụi. Tuy nhiên, ozone có thể sẽ tiếp tục làm hại phổi của bạn, thậm chí cả sau khi các triệu chứng đã biến mất.

Làm nặng hơn các triệu chứng hen suyễn: Nếu bạn bị hen suyễn, tiếp xúc với nồng độ ozone cao từ khói bụi có thể làm bạn lên cơn hen.

Khó thở và tổn thương phổi: Vì ozone có ảnh hưởng lên chức năng phổi, khói bụi có thể sẽ khiến bạn khó thở sâu, đặc biệt là khi luyện tập thể thao. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, tiếp xúc với ozone có thể làm tổn thương lớp niêm mạc phổi.

Một điều nữa bạn nên nhớ là, khói bụi sẽ ảnh hưởng khác nhau lên mỗi người, và với một số nhóm người sẽ là nhóm có nguy cơ cao hơn. Trẻ em, người già và người bị hen suyễn cần đặc biệt cẩn trọng trong những ngày nhiều khói bụi.

Làm thế nào để bảo vệ bản thân khỏi khói bụi?

Các tổ chức như EPA có các công cụ để giúp bạn tìm được thông tin về lượng ozone ở từng khu vực. Bạn có thể tiếp cận những công cụ này để hiểu rõ hơn về các ảnh hưởng có thể về sức khoẻ do khói bụi gây ra. Ví dụ, EPA đã phát triển một chỉ số gọi là chỉ số chất lượng không khí (AQI), chỉ số này sẽ bao gồm lượng ozone và các chất ô nhiễm khác. Chỉ số này sẽ được mã hóa bằng màu sắc để mọi người có thể dễ nhận biết hơn về chất lượng không khí.

Chỉ số AQI xếp hạng chất lượng không khí từ 0 đến 300. Chỉ số này trên 150 được coi là không tốt cho sức khỏe của bất kỳ ai, và nếu cao trên 200 thì được coi là rất có hại. Những chỉ số này tương ứng với thang màu đỏ và màu tím.

Hai chú ý quan trong để có thể bảo vệ bản thân bạn khi lượng khi ozone tăng cao:

  • Hạn chế các hoạt động ngoài trời khi lượng khi ozone tăng đến ngưỡng có hại.
  • Giữ các hoạt động ở mức độ vừa phải vào những ngày có khói bụi. Cường độ hoạt động càng cao, nguy cơ gặp các vấn đề về hô hấp càng lớn trong những ngày này.
Kết luận

Hãy thận trọng vào những ngày có nhiều khói bụi và chất lượng không khí thấp. Cách tốt nhất là hạn chế thời gian ra ngoài và thay thế các hoạt động cường độ cao, như chạy hoặc đạp xe bằng các hoạt động nhẹ nhàng, như đi bộ. Bạn có thể sắp xếp các hoạt động ngoài trời vào buổi sáng sớm hoặc chiều muộn, vì đó là những thời điểm lượng khí ozone hạ xuống thấp hơn.

Những việc tưởng như đơn giản như vậy nhưng có thể sẽ giúp bảo vệ bản thân và gia đình bạn trong những ngày nhiều khói bụi, cho dù bạn sống ở một thành phố lớn hay chỉ tình cờ ghé lại thành phố.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Giữ bầu không khí trong nhà trong lành cho người bệnh phổi

Th.Bs. Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Tổng hợp từ Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 30/12/2025

    Ăn gì cho đúng ở tuổi học đường?

    Thực phẩm học sinh sử dụng mỗi ngày không chỉ ảnh hưởng đến thể lực trước mắt mà còn quyết định nền tảng sức khỏe lâu dài. Việc phân biệt đúng – sai trong lựa chọn thực phẩm đang trở thành kỹ năng sống quan trọng với mỗi học sinh.

  • 30/12/2025

    Bệnh tiêu sừng lõm lòng bàn chân (Bàn chân rỗ)

    Bệnh tiêu sừng lõm lòng bàn chân là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn ảnh hưởng đến da lòng bàn chân. Tình trạng này gây ra mùi hôi và ngứa ngáy khó chịu. Bạn có nguy cơ cao mắc bệnh này nếu chân đổ mồ hôi và thường xuyên đi giày không thoáng khí. Cùng tìm hiểu về bệnh này qua bài viết sau đây!

  • 29/12/2025

    Hà Nội ô nhiễm không khí: 6 loại thực phẩm giúp thanh lọc và bảo vệ phổi

    Những ngày gần đây, không khí tại Hà Nội và các tỉnh miền Bắc liên tục ở mức kém, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dân. Bên cạnh các biện pháp che chắn bên ngoài, việc xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý là cách hiệu quả để tăng cường đề kháng cho phổi.

  • 29/12/2025

    Phục hồi sau khi bị cúm

    Ngay cả khi các triệu chứng cảm lạnh hoặc cúm đã thuyên giảm, cơ thể vẫn cần thêm thời gian để hồi phục hoàn toàn. Các chuyên gia khuyến nghị nên nghỉ ngơi đầy đủ, duy trì lượng nước cần thiết, từng bước quay lại thói quen sinh hoạt thường ngày và ưu tiên các thực phẩm, đồ uống bổ dưỡng, lành mạnh

  • 28/12/2025

    3 công thức sinh tố 'đốt' mỡ bạn có thể tự làm tại nhà

    Không cần đến những thực phẩm chức năng đắt đỏ, bí quyết để thúc đẩy quá trình trao đổi chất và đánh bay mỡ thừa đôi khi nằm ngay trong chính máy xay sinh tố của bạn. Hãy cùng khám phá cách 'thiết kế' một ly sinh tố chuẩn đốt mỡ.

  • 28/12/2025

    Bệnh Alzheimer: Dấu hiệu sớm, phòng ngừa và chăm sóc người bệnh hiệu quả

    Bệnh Alzheimer là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây suy giảm trí nhớ và sa sút trí tuệ ở người cao tuổi. Với tỷ lệ mắc bệnh ngày càng gia tăng, đặc biệt ở nhóm người trên 65 tuổi, việc nhận biết sớm các dấu hiệu, áp dụng các biện pháp phòng ngừa và chăm sóc phù hợp là vô cùng quan trọng. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các dấu hiệu sớm, cách phòng ngừa và chăm sóc hiệu quả cho người bệnh Alzheimer, nhằm hỗ trợ người thân và cộng đồng trong việc đối phó với căn bệnh này.

  • 27/12/2025

    4 loại trà mùa đông hỗ trợ giảm cân hiệu quả

    Mùa đông là thời điểm việc giảm cân trở nên khó khăn do ít vận động và nhu cầu năng lượng tăng cao. Bên cạnh chế độ ăn uống hợp lý, uống trà đúng cách có thể hỗ trợ kiểm soát cân nặng nhờ tăng sinh nhiệt, cải thiện chuyển hóa và giảm cảm giác thèm ăn, giúp duy trì vóc dáng trong mùa lạnh.

  • 27/12/2025

    Phát ban âm đạo: Nguyên nhân gây kích ứng ở vùng kín là gì?

    Phát ban âm đạo thường là tình trạng phát ban liên quan đến âm hộ . Nó có thể ảnh hưởng đến bên trong hoặc bên ngoài nếp gấp môi lớn. Những phát ban này có thể gây ngứa, nổi cục và đỏ. Nguyên nhân có thể khác nhau, từ kích ứng da đơn giản và nhiễm trùng do vi khuẩn đến các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI). Bài viết này sẽ thảo luận về các nguyên nhân khác nhau gây phát ban âm đạo.

Xem thêm