Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Vai trò của chất xơ và các bệnh hô hấp

Một nghiên cứu được xuất bản trên tạp chí thường niên của Hiệp hội lồng ngực Hoa Kỳ đã chứng minh một chế độ dinh dưỡng giàu chất xơ có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh đường hô hấp. Kết quả này cũng cung cấp thêm bằng chứng cho thấy rằng chúng ta cần bổ sung nhiều chất xơ để có một sức khỏe tốt.

Vai trò của chất xơ và các bệnh hô hấp

Bệnh đường hô hấp là những căn bệnh phổ biến có ảnh hưởng lớn đối với sức khỏe của người dân tại Mỹ cũng như nhiều quốc gia trên thế giới. Trong đó, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) là nguyên nhân gây tử vong cao thứ ba trên toàn cầu.

Tuy nhiên, những biện pháp hữu hiệu để ngăn chặn và giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh đường hô hấp hiện nay còn rất ít. Khuyến cáo duy nhất để giảm nguy cơ mắc COPD chỉ là từ bỏ thuốc lá.

Một nghiên cứu gần đây đã được tiến hành tại Đại học Y Nebraska bởi Corrine Hanson và cộng sự. Nhóm nghiên cứu đã sử dụng các dữ liệu từ National Health and Nutrition Examination Surveys (NHNES) về tác động của chế độ dinh dưỡng đối với tình trạng sức khỏe của phổi.

Bản điều tra được tiến hành bởi Trung tâm kiểm soát và phòng chống dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) và bao gồm các số liệu của 1.921 người độ tuổi từ 40-70 tuổi.

Những đối tượng tham gia phải hoàn thành một bản câu hỏi về chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt; sau mỗi giai đoạn có một bài kiểm tra sức khỏe. Do vậy, có thể nói NHNES là một bản điều tra cực kỳ giá trị và hữu ích.

Vai trò của chất xơ đối với sức khỏe

Ăn nhiều các thực phẩm giàu chất xơ, bao gồm rau xanh, trái cây và các loại hạt đã được chứng minh vô cùng có lợi cho sức khỏe. Chất xơ giúp kiểm soát cân nặng hợp lý bằng cách khiến chúng ta cảm giác no lâu hơn. Ngoài ra, chất xơ còn giúp tăng cường tiêu hóa, làm giảm nồng độ cholesterol máu và giảm nguy cơ mắc các bệnh tiểu đường, tim mạch.

Nhóm nghiên cứu tại Đại học Y Nebraska muốn tìm hiểu xem ngoài các vai trò nêu trên, liệu việc tiêu thụ nhiều chất xơ cũng có tác động tích cực đối với các bệnh hô hấp hay không. Để thực hiện nghiên cứu này, họ đã chia các dữ liệu NHNES thành những nhóm tiêu thụ lượng chất xơ khác nhau: nhóm cao nhất gồm những người tiêu thụ ít nhất 17,5 gram chất xơ mỗi ngày và nhóm dưới cùng gồm những người ăn ít hơn 10,75 gram chất xơ mỗi ngày.

Các nhà khoa học đã loại bỏ các yếu tố khác bao gồm cả tình trạng kinh tế - xã hội, hút thuốc, cân nặng, các yếu tố nhân trắc học và sức khỏe trước khi tiến hành phân tích để đảm bảo tránh các sai số có thể có.

Kết quả cho thấy, Phổi của nhóm tiêu thụ nhiều chất xơ nhất khỏe mạnh hơn hẳn so với những người ăn ít chất xơ nhất.Trong nhóm những người ăn nhiều chất xơ nhất, khoảng 68,3% có chức năng phổi bình thường so với 50,1% những người thuộc nhóm dưới cùng; chỉ 14,8% những người tiêu thụ lượng chất xơ cao gặp phải những vấn đề về hô hấp so với 29,8% những người thuộc nhóm tiêu thụ ít hơn.

Những kết quả này chỉ ra rằng duy trì một chế độ ăn giàu chất xơ sẽ rất có lợi cho lá phổi của bạn.

Tất nhiên, chỉ những số liệu này vẫn chưa đủ để chứng minh mối quan hệ nhân – quả. Ngoài ra, các tác giả cũng lưu ý rằng, họ đã không loại bỏ yếu tố về hoạt động thể chất và cũng không thể phân tích tác động của chất xơ đối với chức năng phổi về lâu dài.

Một nghiên cứu sử dụng số liệu từ nghiên cứu về nguy cơ xơ vữa động mạch trong cộng đồng cũng cho thấy những cá nhân tiêu thụ nhiều chất xơ nhất sẽ có chức năng phổi tốt nhất, so với những người ăn ít chất xơ.

Một nghiên cứu khác cũng góp phần tìm ra mối liên hệ giữa việc tiêu thụ chất xơ và giảm nguy cơ mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD); trong khi một bài báo khác chứng minh rằng ăn nhiều chất xơ sẽ giúp làm giảm tỷ lệ tử vong do mắc các bệnh đường hô hấp từ 40-50%.

Các nhà khoa học hi vọng rằng, nếu các nghiên cứu trong tương lai cũng cho những kết quả tương tự, mọi người sẽ có thể điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và bổ sung tăng cường chất xơ như là một trong những biện pháp an toàn và rẻ tiền nhất để phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh phổi, đặc biệt là hội chứng COPD.

Chất xơ có lợi cho phổi như thế nào

Nếu chất xơ thực sự là một yếu tố giúp bảo vệ lá phổi, vậy nó tác động đến phổi theo cơ chế gì? Các nhà khoa học tin rằng cơ chế một phần có thể là do các đặc tính chống viêm của chất xơ.

Viêm là hiện tượng rất hay gặp ở các bệnh đường hô hấp và tác động của viêm các ống dẫn khí sẽ gây nên những triệu chứng đặc biệt nguy hiểm của viêm phổi tắc nghẽn mạn tính COPD. Làm giảm quá trình viêm tại phổi có thể là đủ để tăng cường chức năng của phổi. Protein C phản ứng là một chỉ số quan trọng để phát hiện hiện tượng viêm nhiễm trong cơ thể và chỉ số này dường như giảm đáng kể ở những người ăn chế độ giàu chất xơ.

Một cơ chế khác cũng liên quan đến tác dụng của chất xơ đó là khả năng thay đổi cấu trúc của hệ vi khuẩn chí đường ruột. Những sự thay đổi này có thể bảo vệ cơ thể chống lại các bệnh nhiễm trùng và sản sinh ra những chất có tác dụng bảo vệ cho toàn bộ cơ thể, bao gồm cả phổi, trong đó phải kể đến bạch cầu trung tính.

Những nhà khoa học vẫn sẽ tiếp tục những nghiên cứu về vai trò của chất xơ đối với việc tăng cường chức năng phổi. Tuy nhiên, dù các kết quả nghiên cứu tiếp theo có như thế nào thì ăn nhiều trái cây tươi và rau xanh vẫn luôn là lựa chọn hàng đầu để có một sức khỏe tốt.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Vaccin tiềm năng phòng tránh bệnh đường hô hấp gây tử vong do virus hợp bào hô hấp (RSV)

Ts.Bs.Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Tổng hợp từ Healthline/ Medicine
Bình luận
Tin mới
  • 29/03/2024

    Cảnh báo nguy hiểm khi thiếu vitamin B12: Đau đầu, thiếu máu ác tính

    Vitamin B12 là dưỡng chất rất cần thiết cho các tế bào thần kinh và tế bào máu đỏ và cũng cần thiết cho sự hình thành ADN.

  • 29/03/2024

    Tác dụng phụ có thể xảy ra sau mổ đẻ

    Mổ đẻ là phẫu thuật lấy thai ra ngoài qua đường cắt ở vùng bụng và tử cung, được thực hiện khi sinh thường qua âm đạo có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi. Mặc dù sinh mổ ngày nay đã an toàn hơn nhờ sự tiến bộ của y học, phương pháp này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro và tác dụng phụ đối với cả người mẹ và trẻ sơ sinh.

  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

  • 28/03/2024

    Chấn thương sọ não có hồi phục được không?

    Chấn thương sọ não luôn được coi là một trong những thương tổn nghiêm trọng nhất có thể xảy ra với con người. Tuy nhiên, với những tiến bộ mới trong lĩnh vực y tế và phục hồi chức năng, ngày càng có nhiều hy vọng để người bệnh chấn thương sọ não có thể phục hồi và hồi phục các chức năng quan trọng.

  • 27/03/2024

    Những triệu chứng và biến chứng điển hình của bệnh sởi

    Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng do virus sởi gây ra, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng như sốt cao, ho, chảy nước mũi và phát ban da đặc trưng là rất quan trọng để điều trị kịp thời. Hiểu rõ các triệu chứng sởi còn giúp phòng ngừa sự lây lan của căn bệnh này.

Xem thêm