Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Sơ cứu người bị ngất

Nếu tình cờ bạn thấy ai đó bị ngất hoặc mất ý thức trên đường hay trong chính nhà của mình, bạn cần làm gì? Hãy bình tĩnh và tham khảo những hướng dẫn dưới đây.

Nhiều người cảm thấy choáng váng sau đó bị ngất đi, nó thường xảy ra trong thời gian ngắn. Ngất không giống như khi bạn ngủ hoặc hôn mê. Khi một người bị ngất, nó thường chỉ là tạm thời và sẽ tỉnh táo trở lại sau một vài phút. Tuy nhiên, nếu bạn bị mất ý thức thì sẽ không có đáp ứng với kích thích bên ngoài, không thể ho, khạc đờm, vì vậy dễ có nguy cơ bị tắc nghẽn đường thở.

Ngất thường do hậu quả của việc tưới máu não không đầy đủ trong thời gian ngắn. Nó có thể gây ra do căng thẳng, mất nước, mệt mỏi và bệnh tật; sau khi uống một số loại thuốc. Đứng lâu trong thời tiết quá nóng có thể khiến bạn bị ngất. Không hoạt động khiến máu ứ lại ở phần dưới cơ thể và giảm tưới máu não.

Ví dụ như những người lính đứng nghiêm trong thời gian dài có thể bị ngất. Một số thuốc có thể làm hạ huyết áp tới ngưỡng có thể gây ngất. Những người bị tiểu đường có thể bị mất ý thức nếu như mức đường huyết của họ quá cao hoặc quá thấp.

Nhiều người tỉnh lại nhanh chóng sau khi bị mất ý thức trong thời gian ngắn mà không để lại bất kì hậu quả có hại nào. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, ngất có thể là dấu hiệu của một cấp cứu y khoa. 

Dấu hiệu cảnh báo

Những dấu hiệu cảnh báo của ngất bao gồm:

  • Da lạnh và xanh tái
  • Hoa mắt, chóng mặt
  • Mạch chậm
  • Buồn nôn
  • Thường xuyên vừa nói vừa ngáp
  • Cảm giác bồn chồn
  • Cảm giác tức ngực
  • Đánh trống ngực

Khi xuất hiện những dấu hiệu trên, bạn nên nằm xuống hoặc ngồi xuống và để đầu ngang bằng với cẳng chân. Nó sẽ khiến máu lên não tốt hơn. Trong trường hợp thời tiết quá nóng, hay di chuyển tới vị trí mát hơn.

Tuy nhiên, mất ý thức kéo dài hơn 1-2 phút không thể coi thường. Đó thường là dấu hiệu của vấn đề y tế nghiêm trọng, ví dụ như động kinh, thiếu máu não nặng, chấn động não, nhồi máu cơ tim, hôn mê do đái tháo đường và các vấn đề khác. Điều quan trọng là cần xử trí tình trạng ngất hoặc mất ý thức để tránh những tổn thương. Nếu mất ý thức kéo dài hơn 1 phút, cần nhanh chóng tìm kiếm sự giúp đỡ.

Làm gì khi nạn nhân không nhanh chóng lấy lại ý thức?

Nếu bạn nghi ngờ nguyên nhân gây ngất là do mất mồ hôi quá nhiều, hãy di chuyển nạn nhân sang nơi mát hơn. Đặt họ nằm xuống, nâng cao chân lên 20-30 cm để máu lưu thông lên não dễ dàng hơn. Lau trán của nạn nhân bằng khăn nước mát. Nới lỏng quần áo, đặc biệt là ở cổ và bụng. Nếu nạn nhân đã tỉnh lại, cho họ uống một ly nước có pha một thìa cà phê muối. Đồng thời bạn cần đảm bảo thông khí tốt, đặc biệt nếu nghi ngờ ngộ độc khí CO. Kiểm tra đường thở, hô hấp và tuần hoàn. Nhẹ nhàng nghiêng đầu nạn nhân và di chuyển cằm để không khí lưu thông qua mũi, miệng; áp tai của bạn vào miệng của nạn nhân để cảm nhận hơi thở. Nếu nạn nhân không thở, hãy gọi 115 và bắt đầu hồi sinh tim phổi (CPR) ngay lập tức.

Nếu nạn nhân bị nôn, đặt họ nằm nghiêng để tránh sặc. Kiểm tra các chấn thương nếu người đó bị té ngã. Nếu bị chảy máu hoặc gãy xương, hãy bắt đầu sơ cứu hợp lí.

Lưu ý

Một số người có thể sợ hãi khi nạn nhân không nhanh chóng tỉnh lại và có thể làm sai. Vì vậy, hãy nhớ:

  • Không vỗ, rung lắc hoặc tạt nước vào nạn nhân.
  • Không kê gối dưới đầu nạn nhân.

Không cho nạn nhân uống bất cứ thứ gì trừ người bị tiểu đường. Nếu đường máu quá thấp, họ cần được uống hoặc ăn thứ gì đó giúp đường máu tăng lên ngay lập tức ví dụ như soda hoặc nước ép hoa quả. Nếu đường máu quá cao thì cần được tiêm Insulin. Nếu nạn nhân không có sẵn thuốc tiêm, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức. 

  • Không di chuyển nạn nhân khi không cần thiết
  • Không cố gắng đưa người mất ý thức ngồi hoặc đứng dậy
  • Không được bỏ mặc không chăm sóc nạn nhân trong bất kì tình huống nào. Nếu cần, bạn có thể nhờ ai đó gọi 115.

Khi nào cần gọi 115?

Khi một người bị ngất, hãy gọi cấp cứu ngay nếu họ:

  • Không thở
  • Ngã cao hoặc bị thương và chảy máu
  • Bị tiểu đường
  • Mang thai hoặc trên 50 tuổi
  • Đau ngực, tức ngực hoặc khó chịu ở ngực, nhịp tim không đều
  • Không thể nói hoặc nói khó, không thể dị chuyển hoặc cảm nhận chân tay, lẫn lộn, cảm giác tê bì hoặc kiến bò, nhìn mờ vì đây có thể là những triệu chứng của đột quỵ
  • Co giật, chấn thương lưỡi hoặc đại tiện không tự chủ
  • Không tỉnh lại sau 2 phút

Bạn cần làm gì?

  • Trong khi chờ đợi sự giúp đỡ, hãy kiểm tra đường thở, hô hấp và tuần hoàn của nạn nhân.
  • Kiểm tra để xác định các vấn đề như tiểu đường, động kinh hoặc dị ứng thuốc và báo cho nhân viên cấp cứu.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những điều cần lưu ý khi sơ cứu vết thương

Bs. Thanh Thanh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Healthday
Bình luận
Tin mới
  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

  • 28/03/2024

    Chấn thương sọ não có hồi phục được không?

    Chấn thương sọ não luôn được coi là một trong những thương tổn nghiêm trọng nhất có thể xảy ra với con người. Tuy nhiên, với những tiến bộ mới trong lĩnh vực y tế và phục hồi chức năng, ngày càng có nhiều hy vọng để người bệnh chấn thương sọ não có thể phục hồi và hồi phục các chức năng quan trọng.

  • 27/03/2024

    Những triệu chứng và biến chứng điển hình của bệnh sởi

    Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng do virus sởi gây ra, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng như sốt cao, ho, chảy nước mũi và phát ban da đặc trưng là rất quan trọng để điều trị kịp thời. Hiểu rõ các triệu chứng sởi còn giúp phòng ngừa sự lây lan của căn bệnh này.

  • 27/03/2024

    5 loại thảo mộc giúp tăng cường sức khoẻ hô hấp

    Khi gặp các vấn đề hô hấp, nhiều người có xu hướng tìm các giải pháp từ thiên nhiên để giảm nhanh các triệu chứng khó chịu cũng như tăng cường sức khoẻ đường thở. Dưới đây là 5 loại thảo mộc bạn có thể thử áp dụng.

  • 27/03/2024

    Biện pháp cải thiện triệu chứng viêm họng

    Viêm họng là vấn đề hô hấp có thể xảy ra quanh năm, nhất là trong thời tiết giao mùa do virus, vi khuẩn tấn công đường thở. Cần làm gì để cải thiện triệu chứng viêm họng hiệu quả?

Xem thêm