Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những thực phẩm có khả năng gây ngộ độc thực phẩm vào dịp lễ Tết

Việc bảo quản, chế biến và vệ sinh thực phẩm không đúng cách có thể dẫn đến ngộ độc thực phẩm đặc biệt trong dịp lễ Tết. Một số thực phẩm cần đặc biệt chú ý khi chế biến thường gây ngộ độc thực phẩm bao gồm các sản phẩm thịt, rau xanh và gạo.

Ngộ độc thực phẩm xảy ra khi tiêu thụ thực phẩm bị nhiễm vi khuẩn, ký sinh trùng, virus hoặc chất độc có hại. Còn được gọi là bệnh do thực phẩm, nó có thể gây ra một loạt các triệu chứng, phổ biến nhất là đau bụng, tiêu chảy, nôn mửa, buồn nôn và chán ăn. Một số loại thực phẩm có nhiều khả năng gây ngộ độc thực phẩm hơn những loại khác, đặc biệt nếu chúng được bảo quản, chế biến hoặc nấu không đúng cách. Dưới đây là top thực phẩm dễ gây ngộ độc thực phẩm nhất.

1. Gia cầm

Các loại gia cầm sống và nấu chưa chín kỹ như thịt gà, vịt, gà tây có nguy cơ gây ngộ độc thực phẩm cao. Điều này chủ yếu là do hai loại vi khuẩn Campylobacter và Salmonella thường được tìm thấy trong ruột và lông của những loài gia cầm này. Những vi khuẩn này thường làm ô nhiễm thịt gia cầm tươi trong quá trình giết mổ và chúng có thể tồn tại cho đến khi việc nấu nướng giết chết chúng.

Trên thực tế, nghiên cứu từ Anh, Mỹ và Ireland cho thấy 41–84% thịt gà sống bán trong siêu thị bị nhiễm vi khuẩn Campylobacter và 4–5% bị nhiễm Salmonella. Tỷ lệ ô nhiễm Campylobacter ở thịt gà tây sống thấp hơn một chút, dao động từ 14–56%, trong khi tỷ lệ ô nhiễm ở thịt vịt sống là 36%.

Để giảm thiểu rủi ro, hãy đảm bảo thịt gia cầm được nấu chín hoàn toàn, và đảm bảo rằng thịt sống không tiếp xúc với đồ dùng, bề mặt bếp, thớt và các thực phẩm khác, vì điều này có thể dẫn đến lây nhiễm chéo.

2. Các loại rau sống

Các loại rau sống là guồn gây ngộ độc thực phẩm phổ biến. Trên thực tế, trái cây và rau quả đã gây ra một số đợt bùng phát ngộ độc thực phẩm, đặc biệt là rau diếp, rau bina, bắp cải, cần tây và cà chua. Rau sống có thể bị nhiễm vi khuẩn có hại, chẳng hạn như E. coli, Salmonella và Listeria.

Sự ô nhiễm có thể xảy ra do nước ô uế và dòng chảy bẩn, có thể thấm vào đất nơi trồng trái cây và rau quả. Nó cũng có thể xảy ra do thiết bị chế biến bẩn và cách chế biến thực phẩm không hợp vệ sinh. Các loại rau lá xanh đặc biệt nguy hiểm vì chúng thường được ăn sống.

Để giảm thiểu rủi ro, hãy luôn rửa kỹ lá salad trước khi ăn. Không mua các túi hỗn hợp salad có lá bị hư hỏng, nhão và tránh các món salad đã chuẩn bị sẵn và để ở nhiệt độ phòng.

3. Cá và động vật có vỏ

Cá và động vật có vỏ là nguồn gây ngộ độc thực phẩm phổ biến. Cá không được bảo quản ở nhiệt độ thích hợp có nguy cơ cao bị nhiễm histamine, một loại độc tố do vi khuẩn trong cá tiết ra.

Histamine không bị phá hủy bởi nhiệt độ nấu thông thường và dẫn đến một loại ngộ độc thực phẩm được gọi là ngộ độc scombroid. Nó gây ra một loạt triệu chứng bao gồm buồn nôn, thở khò khè, sưng mặt và lưỡi.

Một loại ngộ độc thực phẩm khác do cá bị ô nhiễm là ngộ độc cá ciguatera (CFP). Điều này xảy ra do một loại độc tố gọi là ciguatoxin, chất này chủ yếu được tìm thấy ở vùng nước nhiệt đới ấm áp.

Động vật có vỏ như nghêu, trai, hàu và sò điệp cũng có nguy cơ gây ngộ độc thực phẩm. Tảo được động vật có vỏ tiêu thụ tạo ra nhiều độc tố và những chất này có thể tích tụ trong thịt của động vật có vỏ, gây nguy hiểm cho con người khi ăn động vật có vỏ.

Động vật có vỏ mua ở cửa hàng thường an toàn. Tuy nhiên, động vật có vỏ đánh bắt từ những khu vực không được giám sát có thể không an toàn do bị ô nhiễm từ nước thải, cống thoát nước mưa và bể tự hoại.

Để giảm thiểu rủi ro, hãy mua hải sản ở cửa hàng và đảm bảo giữ lạnh trước khi nấu. Hãy chắc chắn rằng cá được nấu chín và nấu nghêu, trai và hàu cho đến khi vỏ mở ra. Vứt bỏ những vỏ không mở được.

4. Gạo

Gạo là một trong những loại ngũ cốc lâu đời nhất và là lương thực chính của hơn một nửa dân số thế giới. Tuy nhiên, đây là loại thực phẩm có nguy cơ cao gây ngộ độc thực phẩm.

Gạo chưa nấu chín có thể bị nhiễm bào tử Bacillus cereus, một loại vi khuẩn sản sinh ra chất độc gây ngộ độc thực phẩm. Những bào tử này có thể sống trong điều kiện khô ráo. Ví dụ, chúng có thể tồn tại trong gói gạo chưa nấu chín trong tủ đựng thức ăn của bạn. Chúng cũng có thể sống sót trong quá trình nấu nướng.

Nếu cơm đã nấu chín để ở nhiệt độ phòng, những bào tử này sẽ phát triển thành vi khuẩn phát triển và sinh sôi trong môi trường ấm áp, ẩm ướt. Cơm càng để lâu ở nhiệt độ phòng thì càng có nhiều khả năng không an toàn khi ăn.

Để giảm thiểu nguy cơ, hãy ăn cơm ngay khi nấu xong và làm lạnh phần cơm còn thừa càng nhanh càng tốt sau khi nấu. Khi hâm nóng cơm đã nấu chín, hãy đảm bảo cơm nóng hoàn toàn.

5. Thịt nguội

Các loại thịt nguội bao gồm giăm bông, thịt xông khói, xúc xích Ý có thể là nguồn gây ngộ độc thực phẩm. Chúng có thể bị nhiễm vi khuẩn có hại bao gồm Listeria và Staphylococcus Aureus ở một số giai đoạn trong quá trình chế biến và sản xuất.

Sự ô nhiễm có thể xảy ra trực tiếp do tiếp xúc với thịt sống bị ô nhiễm hoặc do nhân viên đồ nguội vệ sinh kém, thực hành vệ sinh kém và lây nhiễm chéo từ các thiết bị không sạch như lưỡi cắt thái.

Tỷ lệ Listeria được báo cáo trong thịt bò thái lát, gà tây, thịt gà, giăm bông và paté dao động từ 0–6%. Trong số tất cả các trường hợp tử vong do thịt nguội bị nhiễm Listeria, 83% là do thịt nguội được cắt lát và đóng gói tại quầy bán đồ nguội, trong khi 17% là do các sản phẩm thịt nguội đóng gói sẵn. Điều quan trọng cần lưu ý là tất cả các loại thịt đều có nguy cơ ngộ độc thực phẩm nếu không được nấu chín hoặc bảo quản đúng cách.

Xúc xích, thịt băm, xúc xích và thịt xông khói phải được nấu chín kỹ và nên ăn ngay sau khi nấu chín. Thịt ăn trưa thái lát nên được bảo quản trong tủ lạnh cho đến khi sẵn sàng để ăn.

 

Hồng Ngọc - Viện Y học Ứng dụng Việt Nam -
Bình luận
Tin mới
  • 17/05/2025

    Chế độ ăn tham khảo với người mắc hội chứng thiên thần

    Tuy không có chế độ ăn kiêng đặc biệt nào có thể chữa khỏi hội chứng thiên thần nhưng dinh dưỡng hợp lý có thể giúp kiểm soát cân nặng, cải thiện giấc ngủ, quản lý táo bón và hỗ trợ phát triển nhận thức.

  • 17/05/2025

    Thanh thiếu niên và tuổi dậy thì

    Dậy thì là một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời mỗi người, đánh dấu sự chuyển đổi từ trẻ em sang người trưởng thành. Đây là giai đoạn cơ thể có nhiều thay đổi về mặt thể chất và tâm sinh lý, đặt nền móng cho sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng quát trong tương lai. Việc thấu hiểu những biến đổi này, cùng với sự quan tâm, hỗ trợ từ gia đình và xã hội, sẽ giúp thanh thiếu niên vượt qua giai đoạn dậy thì một cách an toàn và khỏe mạnh.

  • 16/05/2025

    Chế độ ăn uống tốt cho bệnh nhân lao hạch

    Bệnh lao hạch gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và khả năng ăn uống. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và có chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp người bệnh nhanh phục hồi sức khỏe.

  • 16/05/2025

    Lý do bạn bị đầy hơi sau khi ăn salad

    Bạn có thể dùng salad như một bữa ăn lành mạnh hoặc món ăn kèm, nhưng salad có thể gây ra một số vấn đề về tiêu hóa tùy thuộc vào thành phần của nó. Rau và trái cây sống là những thực phẩm có thể gây đầy hơi và chướng bụng do một số hợp chất và vi khuẩn, và chúng có thể là lý do tại sao bạn có thể bị đau bụng dữ dội sau khi ăn salad.

  • 15/05/2025

    5 lợi ích sức khỏe của quả lê và những kiêng kỵ khi ăn lê

    Quả lê không chỉ đơn thuần là một loại trái cây ngon mà còn là một vị thuốc tự nhiên rất tốt cho sức khỏe.

  • 15/05/2025

    Bệnh lý mùa hè thường gặp

    Mùa hè là thời điểm tuyệt vời để tận hưởng những ngày dài đầy nắng, tham gia các hoạt động ngoài trời và thư giãn. Tuy nhiên, nhiệt độ và độ ẩm cao trong mùa hè cũng có thể gây ra một số vấn đề sức khỏe. Việc nhận biết các bệnh lý mùa hè phổ biến, nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.

  • 14/05/2025

    Chế độ ăn cho người bị chấy rận

    Chấy rận không chỉ gây ngứa ngáy khó chịu mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Chế độ ăn uống khoa học, giàu dinh dưỡng có thể giúp tăng cường sức đề kháng, giảm ngứa ngáy và hỗ trợ quá trình điều trị chấy rận hiệu quả hơn.

  • 14/05/2025

    Lợi ích sức khỏe của ngải cứu

    Ngải cứu là loại rau cũng như phương thuốc được dùng phổ biến trong đời sống người dân. Mặc dù ngải cứu đã được sử dụng nhiều trong y học phương Đông với nhiều công dụng tuyệt vời trong suốt chiều dài lịch sử, tuy nhiên y học hiện đại chưa chứng minh được tất cả những lợi ích cổ truyền của ngải cứu. Cùng tìm hiểu về loại cây này qua bài viết sau đây!

Xem thêm