Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những thực phẩm có khả năng gây ngộ độc thực phẩm vào dịp lễ Tết

Việc bảo quản, chế biến và vệ sinh thực phẩm không đúng cách có thể dẫn đến ngộ độc thực phẩm đặc biệt trong dịp lễ Tết. Một số thực phẩm cần đặc biệt chú ý khi chế biến thường gây ngộ độc thực phẩm bao gồm các sản phẩm thịt, rau xanh và gạo.

Ngộ độc thực phẩm xảy ra khi tiêu thụ thực phẩm bị nhiễm vi khuẩn, ký sinh trùng, virus hoặc chất độc có hại. Còn được gọi là bệnh do thực phẩm, nó có thể gây ra một loạt các triệu chứng, phổ biến nhất là đau bụng, tiêu chảy, nôn mửa, buồn nôn và chán ăn. Một số loại thực phẩm có nhiều khả năng gây ngộ độc thực phẩm hơn những loại khác, đặc biệt nếu chúng được bảo quản, chế biến hoặc nấu không đúng cách. Dưới đây là top thực phẩm dễ gây ngộ độc thực phẩm nhất.

1. Gia cầm

Các loại gia cầm sống và nấu chưa chín kỹ như thịt gà, vịt, gà tây có nguy cơ gây ngộ độc thực phẩm cao. Điều này chủ yếu là do hai loại vi khuẩn Campylobacter và Salmonella thường được tìm thấy trong ruột và lông của những loài gia cầm này. Những vi khuẩn này thường làm ô nhiễm thịt gia cầm tươi trong quá trình giết mổ và chúng có thể tồn tại cho đến khi việc nấu nướng giết chết chúng.

Trên thực tế, nghiên cứu từ Anh, Mỹ và Ireland cho thấy 41–84% thịt gà sống bán trong siêu thị bị nhiễm vi khuẩn Campylobacter và 4–5% bị nhiễm Salmonella. Tỷ lệ ô nhiễm Campylobacter ở thịt gà tây sống thấp hơn một chút, dao động từ 14–56%, trong khi tỷ lệ ô nhiễm ở thịt vịt sống là 36%.

Để giảm thiểu rủi ro, hãy đảm bảo thịt gia cầm được nấu chín hoàn toàn, và đảm bảo rằng thịt sống không tiếp xúc với đồ dùng, bề mặt bếp, thớt và các thực phẩm khác, vì điều này có thể dẫn đến lây nhiễm chéo.

2. Các loại rau sống

Các loại rau sống là guồn gây ngộ độc thực phẩm phổ biến. Trên thực tế, trái cây và rau quả đã gây ra một số đợt bùng phát ngộ độc thực phẩm, đặc biệt là rau diếp, rau bina, bắp cải, cần tây và cà chua. Rau sống có thể bị nhiễm vi khuẩn có hại, chẳng hạn như E. coli, Salmonella và Listeria.

Sự ô nhiễm có thể xảy ra do nước ô uế và dòng chảy bẩn, có thể thấm vào đất nơi trồng trái cây và rau quả. Nó cũng có thể xảy ra do thiết bị chế biến bẩn và cách chế biến thực phẩm không hợp vệ sinh. Các loại rau lá xanh đặc biệt nguy hiểm vì chúng thường được ăn sống.

Để giảm thiểu rủi ro, hãy luôn rửa kỹ lá salad trước khi ăn. Không mua các túi hỗn hợp salad có lá bị hư hỏng, nhão và tránh các món salad đã chuẩn bị sẵn và để ở nhiệt độ phòng.

3. Cá và động vật có vỏ

Cá và động vật có vỏ là nguồn gây ngộ độc thực phẩm phổ biến. Cá không được bảo quản ở nhiệt độ thích hợp có nguy cơ cao bị nhiễm histamine, một loại độc tố do vi khuẩn trong cá tiết ra.

Histamine không bị phá hủy bởi nhiệt độ nấu thông thường và dẫn đến một loại ngộ độc thực phẩm được gọi là ngộ độc scombroid. Nó gây ra một loạt triệu chứng bao gồm buồn nôn, thở khò khè, sưng mặt và lưỡi.

Một loại ngộ độc thực phẩm khác do cá bị ô nhiễm là ngộ độc cá ciguatera (CFP). Điều này xảy ra do một loại độc tố gọi là ciguatoxin, chất này chủ yếu được tìm thấy ở vùng nước nhiệt đới ấm áp.

Động vật có vỏ như nghêu, trai, hàu và sò điệp cũng có nguy cơ gây ngộ độc thực phẩm. Tảo được động vật có vỏ tiêu thụ tạo ra nhiều độc tố và những chất này có thể tích tụ trong thịt của động vật có vỏ, gây nguy hiểm cho con người khi ăn động vật có vỏ.

Động vật có vỏ mua ở cửa hàng thường an toàn. Tuy nhiên, động vật có vỏ đánh bắt từ những khu vực không được giám sát có thể không an toàn do bị ô nhiễm từ nước thải, cống thoát nước mưa và bể tự hoại.

Để giảm thiểu rủi ro, hãy mua hải sản ở cửa hàng và đảm bảo giữ lạnh trước khi nấu. Hãy chắc chắn rằng cá được nấu chín và nấu nghêu, trai và hàu cho đến khi vỏ mở ra. Vứt bỏ những vỏ không mở được.

4. Gạo

Gạo là một trong những loại ngũ cốc lâu đời nhất và là lương thực chính của hơn một nửa dân số thế giới. Tuy nhiên, đây là loại thực phẩm có nguy cơ cao gây ngộ độc thực phẩm.

Gạo chưa nấu chín có thể bị nhiễm bào tử Bacillus cereus, một loại vi khuẩn sản sinh ra chất độc gây ngộ độc thực phẩm. Những bào tử này có thể sống trong điều kiện khô ráo. Ví dụ, chúng có thể tồn tại trong gói gạo chưa nấu chín trong tủ đựng thức ăn của bạn. Chúng cũng có thể sống sót trong quá trình nấu nướng.

Nếu cơm đã nấu chín để ở nhiệt độ phòng, những bào tử này sẽ phát triển thành vi khuẩn phát triển và sinh sôi trong môi trường ấm áp, ẩm ướt. Cơm càng để lâu ở nhiệt độ phòng thì càng có nhiều khả năng không an toàn khi ăn.

Để giảm thiểu nguy cơ, hãy ăn cơm ngay khi nấu xong và làm lạnh phần cơm còn thừa càng nhanh càng tốt sau khi nấu. Khi hâm nóng cơm đã nấu chín, hãy đảm bảo cơm nóng hoàn toàn.

5. Thịt nguội

Các loại thịt nguội bao gồm giăm bông, thịt xông khói, xúc xích Ý có thể là nguồn gây ngộ độc thực phẩm. Chúng có thể bị nhiễm vi khuẩn có hại bao gồm Listeria và Staphylococcus Aureus ở một số giai đoạn trong quá trình chế biến và sản xuất.

Sự ô nhiễm có thể xảy ra trực tiếp do tiếp xúc với thịt sống bị ô nhiễm hoặc do nhân viên đồ nguội vệ sinh kém, thực hành vệ sinh kém và lây nhiễm chéo từ các thiết bị không sạch như lưỡi cắt thái.

Tỷ lệ Listeria được báo cáo trong thịt bò thái lát, gà tây, thịt gà, giăm bông và paté dao động từ 0–6%. Trong số tất cả các trường hợp tử vong do thịt nguội bị nhiễm Listeria, 83% là do thịt nguội được cắt lát và đóng gói tại quầy bán đồ nguội, trong khi 17% là do các sản phẩm thịt nguội đóng gói sẵn. Điều quan trọng cần lưu ý là tất cả các loại thịt đều có nguy cơ ngộ độc thực phẩm nếu không được nấu chín hoặc bảo quản đúng cách.

Xúc xích, thịt băm, xúc xích và thịt xông khói phải được nấu chín kỹ và nên ăn ngay sau khi nấu chín. Thịt ăn trưa thái lát nên được bảo quản trong tủ lạnh cho đến khi sẵn sàng để ăn.

 

Hồng Ngọc - Viện Y học Ứng dụng Việt Nam -
Bình luận
Tin mới
  • 02/09/2025

    3 nhóm người nên ăn quả na

    Na là một loại trái cây thơm ngon và giàu dinh dưỡng. Ăn na đúng cách mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe mọi người và cho một số nhóm người nhất định.

  • 02/09/2025

    Chăm sóc sức khỏe người lớn tuổi: mùa Vu Lan ý nghĩa

    Mùa Vu Lan là dịp để con cháu bày tỏ lòng hiếu thảo bằng cách quan tâm chăm sóc sức khỏe của ông bà, cha mẹ. Khi lớn tuổi, người cao tuổi dễ gặp các vấn đề về sức khỏe thể chất và tinh thần. Việc chăm sóc dinh dưỡng, khuyến khích vận động, quan tâm sức khỏe tinh thần và kiểm tra sức khỏe định kỳ sẽ giúp cha mẹ sống khỏe mạnh và tận hưởng trọn vẹn những mùa Vu Lan bên gia đình. Bài viết này sẽ hướng dẫn các phương pháp chăm sóc sức khỏe người cao tuổi một cách khoa học.

  • 01/09/2025

    Giá trị dinh dưỡng và 5 lợi ích sức khỏe bất ngờ từ hạt sen

    Hạt sen là loại thực phẩm có giá trị bổ dưỡng cao và còn được sử dụng trong một số bài thuốc y học cổ truyền. Nhiều nghiên cứu y học hiện đại đã chứng minh được những lợi ích sức khỏe tuyệt vời của loại hạt nhỏ bé này.

  • 01/09/2025

    An toàn du lịch lễ 2/9: Mẹo vui chơi khỏe mạnh

    Mỗi dịp lễ 2/9, người dân lại háo hức chuẩn bị cho những chuyến du lịch hoặc tham gia các sự kiện đông người như lễ diễu binh, hội hè. Đây là thời điểm lý tưởng để thư giãn, khám phá những vùng đất mới và gắn kết cùng gia đình, bạn bè.

  • 31/08/2025

    Thực phẩm tự nhiên giúp kiểm soát rối loạn mỡ máu

    Rối loạn mỡ máu không được kiểm soát là nguyên nhân dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Tình trạng này có liên quan trực tiếp đến chế độ ăn uống, đặc biệt là tiêu thụ quá nhiều chất béo không lành mạnh.

  • 31/08/2025

    Ảnh hưởng của mùa mưa tới hệ hô hấp

    Mùa mưa mang tới sự dễ chịu sau mùa hè oi bức, nhưng kèm theo những cơn mưa mát mẻ, nó cũng tìm tàng các mối nguy cơ về sức khỏe, đặc biệt là hệ hô hấp. Để bảo vệ sức khỏe của bạn, bạn cần hiểu rõ thời tiết trong mùa mưa và ngăn ngừa cái mối nguy cơ có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của bạn

  • 30/08/2025

    Cảnh giác sốt xuất huyết và tay chân miệng vào mùa mưa

    Mùa mưa không chỉ mang đến không khí mát mẻ mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các bệnh truyền nhiễm phát triển. Trong đó sốt xuất huyết và tay chân miệng là 2 bệnh lý đáng lo ngại nhất do tốc độ lây lan nhanh và nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và áp dụng các biện pháp phòng bệnh là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe của trẻ. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về hai căn bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng tránh, giúp các bậc phụ huynh chủ động hơn trong việc chăm sóc con em mình.

  • 30/08/2025

    5 lợi ích sức khỏe tuyệt vời của giá đỗ ít người biết

    Giá đỗ được biết đến là loại thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất, chất xơ tốt cho sức khỏe. Thường xuyên ăn giá đỗ không chỉ có ích cho sức khỏe mà còn hỗ trợ phòng ngừa một số loại ung thư.

Xem thêm