Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những điều cần biết về Omicron BA.4 và BA.5

Hai biến thể phụ mới của Omicron, được gọi là BA.4 và BA.5 hiện đang được phát hiện và lưu hành ở nhiều nơi trên thế giới.

Các nghiên cứu ban đầu và một số dữ liệu cho thấy các biến thể này dễ lây truyền hơn và có thể gây ra các nhiễm trùng nặng hơn so vơi các biến thể Omicron trước đó. Sự đột biến trong các biến thể này có thể cho phép chúng lây nhiễm các tế bào tốt hơn và gây bệnh.

Theo dữ liệu từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ thì hai biến thể phụ Omicron mới — BA.4 và BA.5 hiện chiếm khoảng 13% các trường hợp nhiễm COVID-19 mới ở Mỹ, đây là một sự gia tăng đáng kể so với đầu tháng 5 khi các biến thể mới này chỉ chiếm 1% các trường hợp COVID-19.

Trong khi BA.2.12.1 là biến thể vẫn đang chiếm tỷ lệ cao trong các trường hợp nhiễm COVID-19 ở nhiều quốc gia như Mỹ thì biến thể phụ mới BA.4 và BA.5 cũng đang gia tăng nhanh chóng

Các nhà nghiên cứu đang nghiên cứu các đặc điểm khiến BA.4 và BA.5 trở nên dễ lây truyền và nguy hiểm hơn so với các biến thể trước đó. Dữ liệu sơ bộ từ các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy các biến thể đã phát triển để lây lan dễ dàng hơn, đề kháng tốt hơn với miễn dịch và dễ gây bệnh cho người nhiễm hơn.

Các nhà khoa học lần đầu tiên phát hiện BA.4 và BA.5 ở Nam Phi vào đầu năm nay và là các biến thể đang chiếm tỷ lệ cao ở các quốc gia này. Sự gia tăng các ca nhiễm không cao như những đợt trước, do miễn dịch cộng đồng hiện có. Tuy nhiên, các biến thể mới BA.5 và BA.4 đang làm gia tăng số lượng các trường hợp và trường hợp nhập viện, cho thấy biến thể này dễ lây truyền hơn biến thể Omicron BA.2.

Theo dữ liệu thống kê, biến thể BA.4 và BA.5 vẫn chỉ chiếm tỷ lệ thấp trong số các trường hợp nhiễm COVID-19 trên toàn cầu, nhưng đã được phát hiện ở ít nhất 46 quốc gia. Vùng miền Nam nước Mỹ có tỷ lệ nhiễm biến thể BA.4 và BA.5 cao nhất, chiếm 1/5 các trường hợp COVID-19 tại đây.

Các biến thể của Omicron ngày càng gia tăng khả năng né tránh các phản ứng miễn dịch

Chủng Omicron xuất hiện lần đầu không gây ra tình trạng bệnh nặng cho người mắc, mặc dù Omicron dễ lây truyền hơn so với chủng Delta.

Các nhà nghiên cứu ở Tokyo cho biết các biến thể của Omicron có nhiều khả năng gây bệnh hơn biến thể trước. Nghiên cứu cũng cho thấy khi những người không được tiêm chủng hồi phục sau nhiễm biến thể BA.1 hoặc BA.2, họ không có đủ kháng thể để bảo vệ chống lại BA.4 và BA.5.

Các biến thể BA.4 và BA.5 tái tạo dễ dàng hơn trong các tế bào phổi của người và gây ra bệnh nặng hơn so với biến thể BA.2. Các phát hiện sơ bộ này cho thấy nguy cơ của BA.4 và BA.5 đối với sức khỏe toàn cầu có khả năng lớn hơn so với BA.2 ban đầu,

Nhiều đột biến trong các biến thể Omicron cho phép virus thoát khỏi hệ thống phòng thủ miễn dịch. Các kháng thể trong hệ miễn dịch được huấn luyện để nhận ra một số đặc điểm nhất định của virus COVID-19, thì các biến thể mới hơn có thể biến đổi đến mức các kháng thể hiện có trong cơ thể không thể nhận ra.

Một nghiên cứu khác chỉ ra rằng ngay cả ở những người được tiêm chủng đầy đủ các liều vaccine, khi được điều trị bằng kháng thể đơn dòng thì khả năng chống lại BA.4 và BA.5 kém hiệu quả hơn đáng kể so với BA.2.12.1. Hiện nay chỉ có thuốc kháng virus bebtelovimab tỏ ra hiệu quả trong việc chống lại cả biến thể BA.2.12.1 và BA.4 / 5.

Các nhà khoa học vẫn cần thêm các dữ liệu lâm sàng để biết chính xác BA.4 và BA.5 hoạt động như thế nào. Dữ liệu về BA.4 và BA.5 đang còn khá hạn chế, chỉ có một vài số liệu được ghi nhận như ở Bồ Đào Nha, biến thể BA.5 đã vượt qua BA.2, lây lan nhanh hơn BA.2 khoảng 13%.

Các đột biến của biến thể BA.4 và BA.5 so với các biến thể khác

Biến thể Omicron và các dòng phụ của Omicron, đều có đột biến từ tất cả bốn biến thể được quan tâm trước đó — Alpha, Beta, Gamma và Delta.

BA.4 và BA.5 giữ lại một số đặc điểm ở chủng Delta, bao gồm một phần của bộ gen được gọi là phần dư L452. Đột biến này gây ra biến đổi ở vị trí L452 trên protein gai của virus để giúp virus bám tốt hơn vào thụ thể ACE2 trong tế bào người và gây bệnh và đang được Tổ chức y tế thế giới ưu tiên nghiên cứu.

Liệu BA.4 và BA.5 có gây ra một làn sóng nhiễm COVID mới?

Mỹ đang trải qua làn sóng nhiễm Omicron. Số ca mắc trung bình trong bảy ngày là hơn 100.000 trong tuần đầu tiên của tháng Sáu, tăng từ khoảng 30.000 ca so với tuần đầu tiên của tháng Tư. Tuy nhiên, liệu sự lây lan của BA.4 và BA.5 có gây ra sự gia tăng các ca bệnh và số ca nhập viện hay không vẫn còn được xem xét. Rất may là hầu hết người dân Mỹ đều đã bị nhiễm hoặc được tiêm phòng bảo vệ. Hơn 70% người Mỹ trên 5 tuổi hiện đã được tiêm chủng đầy đủ và khoảng 146 triệu người có thể đã bị nhiễm COVID-19 kể từ khi bắt đầu đại dịch.

Với khả năng miễn dịch kết hợp từ tiêm chủng và mắc bệnh giúp bảo vệ cơ thể chống lại bệnh nặng từ các biến thể Omicron trong tương lai. Các nhà sản xuất vaccine đang phát triển vaccine đặc hiệu với Omicron nhằm tạo ra các kháng thể có thể chống lại các biến thể hiện tại và tương lai hiệu quả hơn so với vaccine COVID-19 ban đầu. Tuy nhiên, phải mất ít nhất sáu tháng để nhà sản xuất vaccine phát triển một phiên bản mới của vaccine mRNA COVID-19. Với tốc độ biến đổi của virus thì các vaccine từng có hiệu quả cao có thể nhanh chóng trở nên lỗi thời.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những điều cần biết về hai biến thể mới xuất hiện của chủng Omicron: BA.4 và BA.5

Viện Y học ứng dụng Việt Nam (Tổng hợp) -
Bình luận
Tin mới
  • 06/07/2025

    Dấu hiệu cho thấy cơ thể đang mất nước

    Mất nước là tình trạng cơ thể không có đủ chất lỏng để hoạt động bình thường. Vào mùa hè, nguy cơ mất nước thường phổ biến hơn.

  • 06/07/2025

    Giải pháp làm mát phòng hiệu quả trong mùa hè

    Mùa hè với nền nhiệt cao kéo dài và độ ẩm tăng mạnh không chỉ gây khó chịu trong sinh hoạt hàng ngày mà còn ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng giấc ngủ. Cảm giác oi bức khiến việc chìm vào giấc ngủ trở nên khó khăn và thường xuyên bị gián đoạn trong đêm.

  • 05/07/2025

    Uống bao nhiêu cà phê là quá nhiều?

    Cà phê từ lâu đã trở thành thức uống quen thuộc của hàng triệu người mỗi sáng. Tuy nhiên, uống bao nhiêu là đủ để tốt cho sức khỏe và khi nào thì trở thành quá nhiều?

  • 05/07/2025

    Những câu hỏi thường gặp về nước kiềm

    Khi nước kiềm ngày càng phổ biến, các tuyên bố xung quanh lợi ích sức khỏe và khả năng cải thiện sức khỏe tổng thể của nó cũng tăng theo. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải xem xét kỹ lưỡng những khẳng định này. Vì vậy, hãy cùng tìm hiểu và khám phá sự thật về nước kiềm và những lợi ích thật sự của nước kiềm.

  • 05/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 04/07/2025

    Bổ sung creatine đúng cách để cải thiện sức khỏe

    Chế độ ăn uống lành mạnh không thể thiếu thực phẩm giàu creatine - hợp chất tự nhiên giúp cung cấp năng lượng cho cơ bắp, cải thiện hiệu suất tập luyện và sức khỏe não bộ.

  • 04/07/2025

    Tìm hiểu về các loại bệnh võng mạc

    Có rất nhiều loại bệnh võng mạc khác nhau. Những bệnh này có thể do gen di truyền từ cha mẹ hoặc từ tổn thương võng mạc tích lũy trong suốt cuộc đời. Một số loại bệnh võng mạc phổ biến hơn các bệnh khác.

  • 03/07/2025

    5 lợi ích tiềm năng khi ăn chuối luộc

    Chuối là một trong những loại thực phẩm có lợi ích dinh dưỡng đáng kể. Vậy khi ăn chuối luộc có tác dụng gì?

Xem thêm