Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nguyên nhân gây mộng du?

Bạn đã bao giờ đi ngủ trên giường và thức dậy trên ghế sofa phòng khách chưa? Hoặc, có lẽ bạn đã thức dậy với những mảnh vụn bí ẩn rắc trên bộ đồ ngủ của mình mà không nhớ gì về bữa ăn nhẹ lúc nửa đêm?

Nếu vậy, bạn có thể là một trong 6,9% của những người đã trải qua ít nhất một lần mộng du trong đời. Mặc dù tỷ lệ mắc chứng mộng du cao hơn đáng kể ở trẻ em, nhưng khoảng 1,5% số người trưởng thành gặp phải các đợt mông dụ sau giai đoạn thơ ấu . Mộng du có thể do sử dụng thuốc, di truyền hoặc tình trạng sức khỏe làm gián đoạn giấc ngủ của bạn. Dưới đây là những lý do tại sao một số người bị mộng du.

Chính xác thì mộng du là gì?

Mộng du là một chứng rối loạn giấc ngủ xảy ra ở phần sâu nhất của giấc ngủ không chuyển động mắt (NREM) của bạn. Nó thường xảy ra trong vòng 1 đến 2 giờ sau khi chìm vào giấc ngủ. Trong giai đoạn mộng du, bạn có thể ngồi dậy, đi lại và thậm chí thực hiện các hoạt động bình thường tất cả trong khi ngủ. Đôi mắt của bạn đang mở, nhưng thực ra bạn vẫn đang trong trạng thái ngủ say. Hiệp hội Tâm thần học Hoa Kỳ không coi mộng du là một rối loạn trừ khi nó xảy ra thường xuyên đủ để khiến bạn căng thẳng và nó làm rối loạn khả năng hoạt động trong ngày của bạn.

Nguyên nhân gây ra mộng du?

Phổ biến hơn ở trẻ em so với người lớn, mộng du thường phát triển nhiều hơn ở độ tuổi thiếu niên. Nhưng không phải ai cũng ngừng mộng du khi đã trưởng thành. Mặc dù hiếm gặp, một số người có thể chỉ bắt đầu mộng du trong những năm trưởng thành. Các nhà nghiên cứu về giấc ngủ đã xác định được một số tình trạng sức khỏe, hoạt động và các chất được biết đến là nguyên nhân gây ra các cơn mộng du. Cũng có thể bạn đã di truyền khuynh hướng mộng du của mình. Mộng du đôi khi xuất hiện trong các gia đình.

Căng thẳng

Căng thẳng và lo lắng được biết là sẽ ảnh hưởng đến giấc ngủ của bạn. Một số nhà khoa học về giấc ngủ cũng cho rằng căng thẳng ban ngày có thể góp phần gây ra chứng mộng du. Nếu bạn muốn giảm mức độ căng thẳng hàng ngày của mình để có thể nghỉ ngơi vào ban đêm, bạn có thể muốn thử các kỹ thuật giảm căng thẳng như sau:

  • tập thể dục thường xuyên
  • thực hành chánh niệm
  • hạn chế caffein
  • tập thở
  • thử tập yoga

Thiếu ngủ

Những người không ngủ đủ giấc dễ bị mộng du hơn. Các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu chụp cộng hưởng từ não của những người có tiền sử mộng du phát hiện ra rằng thiếu ngủ làm tăng số lượng các đợt mộng du mà người ta trải qua.

Đau nửa đầu

Nếu bạn bị chứng đau nửa đầu mãn tính, bạn có thể dễ bị mộng du hơn. Vào năm 2015, một nhóm các nhà khoa học về giấc ngủ đã phỏng vấn 100 bệnh nhân thường xuyên bị mộng du và phát hiện ra mối liên hệ chặt chẽ giữa mộng du và đau đầu suốt đời, đặc biệt là chứng đau nửa đầu.

Sốt

Mộng du có liên quan đến các bệnh gây sốt, đặc biệt là ở trẻ em. Những cơn sốt cũng có thể gây ra nỗi kinh hoàng về đêm, làm rối loạn giấc ngủ, trong đó bạn có thể la hét, khua tay múa chân hoặc cố gắng thoát khỏi những điều sợ hãi mà bạn cảm thấy trong giấc ngủ.

Rối loạn nhịp thở

Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn là tình trạng rối loạn nhịp thở khiến bạn ngừng thở trong thời gian ngắn khi ngủ. Tình trạng này không chỉ biểu hiện bằng việc ngáy. Ngoài ra, chứng ngưng thở khi ngủ nghiêm trọng có thể dẫn đến mệt mỏi vào ban ngày, huyết áp cao, đột quỵ và bệnh tim. Nếu bạn bị chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn nghiêm trọng, khả năng bạn bị mộng du sẽ cao hơn những người bị chứng ngưng thở khi ngủ nhẹ. Cũng có báo cáo về chứng mộng du ở trẻ em bị hen suyễn. Bệnh hen suyễn có thể dẫn đến mất ngủ và thuốc montelukast  đã gây ra chứng mộng du ở một số trẻ em.

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD)

Nếu bạn bị trào ngược dạ dày thực quản, các chất trong dạ dày có thể trào ngược lên thực quản, gây ra cảm giác nóng rát khó chịu. Đối với nhiều người, các triệu chứng này sẽ tồi tệ hơn vào ban đêm. Những người bị trào ngược dạ dày và các rối loạn dạ dày khác dễ bị nhiều loại rối loạn giấc ngủ, bao gồm cả mộng du. Vì trào ngược cản trở giấc ngủ, nó có thể gây kiệt sức trong thời gian dài, điều này cũng khiến bạn dễ mắc các cơn mộng du.

Bệnh Parkinson

Bệnh Parkinson là một tình trạng thần kinh ảnh hưởng đến khả năng di chuyển của cơ thể bạn. Khi bệnh tiến triển, nó có thể ảnh hưởng đến các phần của thân não kiểm soát chuyển động cũng như các phần của não kiểm soát giấc ngủ. Thông thường, khi bạn mơ trong giấc ngủ, não của bạn tạm thời làm tê liệt một số cơ để ngăn bạn thực hiện giấc mơ và làm tổn thương bản thân hoặc người khác trong quá trình này.

Hội chứng chân không yên

Có một số cuộc tranh luận giữa các nhà nghiên cứu về giấc ngủ về việc liệu hội chứng chân không yên (RLS) có gây ra chứng mộng du hay không.

Một số nghiên cứu chỉ ra rằng những người bị hội chứng chân không yên không có nhiều khả năng bị mộng du hơn những người khác. Các nghiên cứu khác chỉ ra mối liên hệ giữa chứng mộng du và các loại thuốc được sử dụng để điều trị hội chứng chân không yên.

Làm thế nào để bạn biết nếu ai đó đang bị mộng du?

Những người mộng du thường không phản ứng khi bạn cố gắng thu hút sự chú ý của họ. Họ có thể có cái nhìn đờ đẫn hoặc xa xăm. Theo các chuyên gia về giấc ngủ, người mộng du cũng có thể tham gia vào các hoạt động khác khi họ đang ở trạng thái mộng du, bao gồm:

  • Ăn
  • Nói
  • Chuẩn bị thức ăn
  • Đi tiểu ở những nơi không phải là nhà vệ sinh
  • Cố gắng rời khỏi nhà
  • Quan hệ tình dục

Hầu hết thời gian, mọi người không nhớ giai đoạn mộng du khi họ thức dậy. Nếu bạn đánh thức ai đó khi họ đang mộng du, họ có thể bối rối không biết chuyện gì đang xảy ra.

Mộng du có nguy hiểm không?

Mặc dù hầu hết các đợt mộng du kết thúc mà không có tổn thương, nhưng mộng du có thể khá nguy hiểm. Một số người có thể cố gắng lái xe hoặc thực hiện các công việc khác mà không thể nhận thức được điều gì đang thực sự diễn ra xung quanh họ. Thương tích là hậu quả của các vụ tai nạn như ngã cầu thang, hoặc va chạm vào các vật thể như tường hoặc đồ đạc. Vì ai đó có thể làm tổn thương bản thân hoặc người khác khi họ mộng du, nên đánh thức người đang mộng du là một ý kiến ​​hay. Chỉ cần thực hiện nhẹ nhàng, vì người mộng du có thể bị giật mình vì bị đánh thức.

Khi nào phải đi khám bác sĩ về chứng mộng du?

Hầu hết trẻ em hết mộng du khi đến tuổi thiếu niên mà không cần điều trị. Tuy nhiên, nếu tình trạng mộng du của bạn không bắt đầu cho đến khi bạn trưởng thành, bạn có thể muốn nói chuyện với bác sĩ để loại trừ các tình trạng tiềm ẩn có thể khiến bạn bị mộng du. Nếu bạn thường xuyên mộng du hoặc nếu mộng du đang gây ra các vấn đề với hoạt động hàng ngày hoặc các mối quan hệ của bạn, bạn nên nói chuyện với bác sĩ.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Mộng du: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị 

Hồng Ngọc - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Healthline) -
Bình luận
Tin mới
  • 16/12/2025

    Vai trò của chế độ ăn uống với sức khỏe răng miệng

    Sức khỏe răng từ những năm đầu đời là sự kết hợp khăng khít bởi ba yếu tố: sức khỏe và chế độ ăn uống từ giai đoạn bào thai, lượng fluoride phù hợp và thói quen vệ sinh răng miệng hàng ngày phù hợp với từng độ tuổi.

  • 16/12/2025

    7 mẹo để kiểm soát tình trạng buồn ngủ quá mức vào ban ngày

    Buồn ngủ quá mức vào ban ngày có thể khiến việc duy trì hoạt động bình thường trong ngày trở nên khó khăn. Các thay đổi trong lối sống và việc thực hành vệ sinh giấc ngủ hợp lý có thể giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ và giảm mệt mỏi vào ban ngày.

  • 15/12/2025

    Thức ăn dặm tiện lợi, cứu tinh hay cạm bẫy?

    Bánh ăn dặm có thực sự là lựa chọn tốt cho con, hay chỉ là "cạm bẫy" dinh dưỡng được đóng gói khéo léo?

  • 15/12/2025

    Lướt điện thoại khi đi vệ sinh có thể bị trĩ!

    Bạn có thường mang điện thoại vào nhà vệ sinh để giải trí trong những khoảnh khắc "riêng tư" không? Nếu câu trả lời là có, bạn có thể đang vô tình đặt sức khỏe của mình vào tình trạng nguy hiểm.

  • 14/12/2025

    8 loại hạt giàu magie nên ăn để giúp ngủ ngon

    Đối với người mất ngủ, việc bổ sung đủ magie thông qua ăn uống là một giải pháp hỗ trợ tự nhiên hiệu quả. Trong số đó, các loại hạt là một lựa chọn lành mạnh giàu magie giúp thúc đẩy thư giãn và ngủ ngon hơn.

  • 14/12/2025

    "Nỗi buồn mùa đông" của trẻ

    Sự chuyển giao thời tiết luôn đi cùng những đề kháng của cơ thể. Nhưng sự chuyển giao từ thu sang đông không chỉ đơn thuần là một sự chuyển tiếp: khi mùa đông đến, bầu trời xám xịt, nhiệt độ giảm mạnh, các hoạt động trong mùa đông đặt ra những trở ngại đặc biệt và khó khăn cho các bậc cha mẹ có con cái, đặc biệt hơn là với những đứa trẻ có nhu cầu đặc biệt. Nếu mùa đông là một thử thách khó khăn đối với bạn và gia đình, bạn không đơn độc. Sự thấu hiểu, sáng tạo và chuẩn bị có thể giúp bạn vượt qua mùa này.

  • 14/12/2025

    Workshop "Con chậm tăng cân - Làm sao để bứt tốc?"

    Workshop dinh dưỡng miễn phí dành cho cha mẹ có con chậm tăng cân, hấp thu kém, nguy cơ suy dinh dưỡng, suy dinh dưỡng

  • 13/12/2025

    Vai trò của màng cầu chất béo sữa (MFGM) với sức khỏe xương

    Màng cầu chất béo sữa (Milk Fat Globule Membrane - MFGM) hay còn gọi là lớp màng bảo vệ chất béo trong sữa, là một cấu trúc phức tạp bao quanh giọt chất béo trong sữa mẹ hoặc sữa động vật. Nó chứa các thành phần quý phospholipid, glycoprotein và bioactive peptide có hoạt tính sinh học cao.

Xem thêm