Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Ngủ trưa: những điều bạn cần biết

Một giấc ngủ ngắn có thể nâng cao hiệu suất làm việc, tăng sự tỉnh táo và cải thiện tâm trạng của bạn. Chìa khóa để ngủ trưa là giữ giấc ngủ ngắn ngắn khoảng từ 10 đến 20 phút

Giấc ngủ ngắn đối và chu kỳ giấc ngủ

Khi bạn chợp mắt từ 10 đến 20 phút, bạn bước vào giai đoạn đầu tiên và đôi khi là giai đoạn thứ hai của giấc ngủ. Điều đó chỉ đủ để bạn sảng khoái và nhận được những lợi ích liên quan đến giấc ngủ ngắn. Trong khi ngủ thực sự, cơ thể của bạn có cơ hội hoàn thành tất cả năm giai đoạn của chu kỳ ngủ một vài lần, điều này đối với hầu hết người lớn khỏe mạnh lặp lại sau mỗi 90 đến 110 phút. Khi bạn đi vào giấc ngủ sâu hơn, não của bạn trở nên ít phản ứng hơn với các kích thích bên ngoài, khiến bạn khó thức dậy và tăng khả năng uể oải và mệt mỏi.

Lợi ích của giấc ngủ ngắn lành mạnh

Lợi ích sức khỏe của giấc ngủ trưa đã được khoa học chứng minh. Dưới đây là những gì một giấc ngủ ngắn nhanh chóng có thể làm cho bạn.

Cải thiện hiệu suất

Nhiều nghiên cứu khác nhau đã phát hiện ra rằng những giấc ngủ ngắn ban ngày từ 10 đến 30 phút có thể tăng hiệu suất và làm tăng hiệu quả trong công việc. Giấc ngủ ngắn đã được chứng minh là cải thiện:

  • tốc độ tâm lý
  • thời gian phản ứng
  • sự tỉnh táo

Nâng cao khả năng học tập

Dựa trên các nghiên cứu khác nhau, ngủ trưa trong ngày có thể cải thiện kỹ năng học tập của bạn. Ngủ trưa không chỉ giúp cải thiện khả năng tập trung và trí nhớ của bạn, điều này có thể giúp bạn học và lưu giữ thông tin, mà các nghiên cứu còn phát hiện ra rằng khả năng học thông tin mới được tăng cường ngay sau khi ngủ trưa.

Hạ huyết áp

Nghiên cứu mới cho thấy một giấc ngủ ngắn vào buổi trưa có thể làm giảm huyết áp đáng kể. Kết quả của một nghiên cứu được trình bày tại Phiên họp khoa học hàng năm của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ năm 2019 cho thấy rằng giấc ngủ buổi trưa dường như có hiệu quả trong việc giảm mức huyết áp giống như các thay đổi lối sống khác, chẳng hạn như cắt giảm lượng muối và uống rượu.

Nghiên cứu cho thấy rằng trung bình, những giấc ngủ ngắn làm giảm huyết áp 5 mm Hg. Điều này cũng có thể so sánh với việc dùng thuốc huyết áp liều thấp, thường làm giảm huyết áp từ 5 đến 7 mm Hg.

Chỉ cần giảm huyết áp 2 mm Hg cũng có thể làm giảm 10% nguy cơ bị đau tim.

Tâm trạng tốt hơn

Ngủ trưa trong ngày có thể cải thiện tâm trạng của bạn. Những giấc ngủ ngắn giúp tăng cường mức năng lượng và giúp bạn vượt qua cơn uể oải vào buổi chiều. Chúng cũng có liên quan đến việc gia tăng tính tích cực và khả năng chịu đựng sự thất vọng tốt hơn. Chợp mắt nhanh cũng có thể giúp bạn bớt mệt mỏi và cáu kỉnh nếu bạn không ngủ được vào đêm hôm trước.

Tác dụng phụ của việc ngủ ngày

Mặc dù ngủ trưa đã được chứng minh là mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng nó có thể tạo ra các tác dụng phụ và thậm chí gây hậu quả tiêu cực cho sức khỏe của bạn khi không đúng giờ hoặc nếu bạn mắc một số bệnh lý tiềm ẩn. Những giấc ngủ ngắn kéo dài hơn 20 phút có thể làm tăng quán tính của giấc ngủ, khiến bạn cảm thấy chệnh choạng và mất phương hướng. Điều này xảy ra khi bạn thức dậy sau một giấc ngủ sâu. Nếu bạn đã bị thiếu ngủ, các triệu chứng của tình trạng trì trệ giấc ngủ có xu hướng nghiêm trọng hơn và kéo dài hơn.

Ngủ trưa quá lâu hoặc quá muộn trong ngày có thể khiến bạn khó có một giấc ngủ ngon. Điều này thậm chí còn tồi tệ hơn đối với những người bị mất ngủ, những người đã khó ngủ vào ban đêm. Ngủ trưa dài hơn vào ban ngày cũng có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tử vong do mọi nguyên nhân cao hơn đáng kể.

Nên ngủ trưa trong bao lâu?

Giới hạn giấc ngủ ngắn từ 10 đến 20 phút có thể giúp bạn cảm thấy tỉnh táo và sảng khoái hơn. Hơn thế nữa, đặc biệt là lâu hơn 30 phút, có thể khiến bạn cảm thấy uể oải, chệnh choạng và mệt mỏi hơn trước khi bạn nhắm mắt. Ngoại lệ đối với trường hợp nếu bạn thiếu ngủ và có thể ngủ đủ lâu để hoàn thành chu kỳ ngủ đầy đủ, ít nhất là 90 phút.

Khi nào là thời điểm tốt nhất để chợp mắt?

Thời gian tốt nhất để ngủ trưa phụ thuộc vào các yếu tố cá nhân như lịch trình ngủ và độ tuổi của bạn. Đối với hầu hết mọi người, chợp mắt vào đầu buổi chiều là cách tốt nhất. Ngủ trưa sau 3 giờ chiều có thể cản trở giấc ngủ vào ban đêm.

Người lớn và trẻ em nên ngủ trưa trong bao lâu?

Trẻ em và người lớn có nhu cầu ngủ khác nhau và những nhu cầu này tiếp tục thay đổi trong suốt cuộc đời của chúng ta. Việc xác định thời gian chợp mắt sẽ phụ thuộc vào lượng giấc ngủ bạn cần mỗi đêm và bạn thực sự ngủ được bao nhiêu. Ở trẻ em, khuyến nghị về thời gian ngủ trưa thay đổi theo độ tuổi như sau:

  • 0 đến 6 tháng: hai hoặc ba giấc ngủ ngắn ban ngày kéo dài từ 30 phút đến 2 giờ mỗi lần
  • 6 đến 12 tháng: hai giấc ngủ ngắn mỗi ngày, kéo dài từ 20 phút đến vài giờ
  • 1 đến 3 tuổi: một giấc ngủ trưa kéo dài 1 đến 3 giờ
  • 3 đến 5 tuổi: một giấc ngủ trưa kéo dài 1 hoặc 2 giờ
  • 5 đến 12 tuổi: không cần ngủ trưa nếu chúng ngủ đủ 10 hoặc 11 tiếng mỗi đêm theo khuyến nghị

Một người trưởng thành khỏe mạnh không cần ngủ trưa, nhưng có thể ngủ ngắn từ 10 đến 20 phút hoặc 90 đến 120 phút khi thiếu ngủ.

Điều gì xảy ra với cơ thể bạn khi ngủ quá nhiều hoặc quá ít

Ngủ quá nhiều hoặc quá ít có thể có những tác động tiêu cực và cả hai đều có thể là dấu hiệu của một vấn đề tiềm ẩn. Ngủ quá nhiều có thể khiến bạn cảm thấy chệnh choạng sau khi thức dậy. Ngủ quá nhiều có thể làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh, bao gồm:

  • bệnh tim
  • béo phì
  • bệnh tiểu đường type 2
  • tử vong sớm

Ngủ quá ít cũng có thể có một số tác động tiêu cực đến sức khỏe của bạn. Ngủ không đủ giấc gây ra cảm giác buồn ngủ và cáu kỉnh vào ban ngày, đồng thời có thể ảnh hưởng đến hiệu suất của bạn.

Các tác động khác của thiếu ngủ bao gồm:

  • tăng cân
  • tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, bệnh tim và huyết áp cao
  • ham muốn tình dục thấp
  • tăng nguy cơ tai nạn
  • suy giảm trí nhớ
  • khó tập trung

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Sự thật đáng ngạc nhiên về những giấc ngủ trưa ngắn

Hồng Ngọc - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Healthline) -
Bình luận
Tin mới
  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

  • 08/07/2025

    Đột quỵ nhiệt: Nguy hiểm tiềm ẩn trong mùa nắng nóng

    Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.

  • 08/07/2025

    Loại cá nhỏ bé có nhiều lợi ích với sức khỏe

    Cá cơm là một nguồn dinh dưỡng ấn tượng, mang lại những lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 08/07/2025

    Kháng sinh và những điều cần biết cho người trưởng thành

    Kháng sinh (hay thuốc kháng sinh) đóng vai trò then chốt trong y học hiện đại, giúp điều trị hiệu quả các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.

Xem thêm