Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Ngủ trưa: những điều bạn cần biết

Một giấc ngủ ngắn có thể nâng cao hiệu suất làm việc, tăng sự tỉnh táo và cải thiện tâm trạng của bạn. Chìa khóa để ngủ trưa là giữ giấc ngủ ngắn ngắn khoảng từ 10 đến 20 phút

Giấc ngủ ngắn đối và chu kỳ giấc ngủ

Khi bạn chợp mắt từ 10 đến 20 phút, bạn bước vào giai đoạn đầu tiên và đôi khi là giai đoạn thứ hai của giấc ngủ. Điều đó chỉ đủ để bạn sảng khoái và nhận được những lợi ích liên quan đến giấc ngủ ngắn. Trong khi ngủ thực sự, cơ thể của bạn có cơ hội hoàn thành tất cả năm giai đoạn của chu kỳ ngủ một vài lần, điều này đối với hầu hết người lớn khỏe mạnh lặp lại sau mỗi 90 đến 110 phút. Khi bạn đi vào giấc ngủ sâu hơn, não của bạn trở nên ít phản ứng hơn với các kích thích bên ngoài, khiến bạn khó thức dậy và tăng khả năng uể oải và mệt mỏi.

Lợi ích của giấc ngủ ngắn lành mạnh

Lợi ích sức khỏe của giấc ngủ trưa đã được khoa học chứng minh. Dưới đây là những gì một giấc ngủ ngắn nhanh chóng có thể làm cho bạn.

Cải thiện hiệu suất

Nhiều nghiên cứu khác nhau đã phát hiện ra rằng những giấc ngủ ngắn ban ngày từ 10 đến 30 phút có thể tăng hiệu suất và làm tăng hiệu quả trong công việc. Giấc ngủ ngắn đã được chứng minh là cải thiện:

  • tốc độ tâm lý
  • thời gian phản ứng
  • sự tỉnh táo

Nâng cao khả năng học tập

Dựa trên các nghiên cứu khác nhau, ngủ trưa trong ngày có thể cải thiện kỹ năng học tập của bạn. Ngủ trưa không chỉ giúp cải thiện khả năng tập trung và trí nhớ của bạn, điều này có thể giúp bạn học và lưu giữ thông tin, mà các nghiên cứu còn phát hiện ra rằng khả năng học thông tin mới được tăng cường ngay sau khi ngủ trưa.

Hạ huyết áp

Nghiên cứu mới cho thấy một giấc ngủ ngắn vào buổi trưa có thể làm giảm huyết áp đáng kể. Kết quả của một nghiên cứu được trình bày tại Phiên họp khoa học hàng năm của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ năm 2019 cho thấy rằng giấc ngủ buổi trưa dường như có hiệu quả trong việc giảm mức huyết áp giống như các thay đổi lối sống khác, chẳng hạn như cắt giảm lượng muối và uống rượu.

Nghiên cứu cho thấy rằng trung bình, những giấc ngủ ngắn làm giảm huyết áp 5 mm Hg. Điều này cũng có thể so sánh với việc dùng thuốc huyết áp liều thấp, thường làm giảm huyết áp từ 5 đến 7 mm Hg.

Chỉ cần giảm huyết áp 2 mm Hg cũng có thể làm giảm 10% nguy cơ bị đau tim.

Tâm trạng tốt hơn

Ngủ trưa trong ngày có thể cải thiện tâm trạng của bạn. Những giấc ngủ ngắn giúp tăng cường mức năng lượng và giúp bạn vượt qua cơn uể oải vào buổi chiều. Chúng cũng có liên quan đến việc gia tăng tính tích cực và khả năng chịu đựng sự thất vọng tốt hơn. Chợp mắt nhanh cũng có thể giúp bạn bớt mệt mỏi và cáu kỉnh nếu bạn không ngủ được vào đêm hôm trước.

Tác dụng phụ của việc ngủ ngày

Mặc dù ngủ trưa đã được chứng minh là mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng nó có thể tạo ra các tác dụng phụ và thậm chí gây hậu quả tiêu cực cho sức khỏe của bạn khi không đúng giờ hoặc nếu bạn mắc một số bệnh lý tiềm ẩn. Những giấc ngủ ngắn kéo dài hơn 20 phút có thể làm tăng quán tính của giấc ngủ, khiến bạn cảm thấy chệnh choạng và mất phương hướng. Điều này xảy ra khi bạn thức dậy sau một giấc ngủ sâu. Nếu bạn đã bị thiếu ngủ, các triệu chứng của tình trạng trì trệ giấc ngủ có xu hướng nghiêm trọng hơn và kéo dài hơn.

Ngủ trưa quá lâu hoặc quá muộn trong ngày có thể khiến bạn khó có một giấc ngủ ngon. Điều này thậm chí còn tồi tệ hơn đối với những người bị mất ngủ, những người đã khó ngủ vào ban đêm. Ngủ trưa dài hơn vào ban ngày cũng có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tử vong do mọi nguyên nhân cao hơn đáng kể.

Nên ngủ trưa trong bao lâu?

Giới hạn giấc ngủ ngắn từ 10 đến 20 phút có thể giúp bạn cảm thấy tỉnh táo và sảng khoái hơn. Hơn thế nữa, đặc biệt là lâu hơn 30 phút, có thể khiến bạn cảm thấy uể oải, chệnh choạng và mệt mỏi hơn trước khi bạn nhắm mắt. Ngoại lệ đối với trường hợp nếu bạn thiếu ngủ và có thể ngủ đủ lâu để hoàn thành chu kỳ ngủ đầy đủ, ít nhất là 90 phút.

Khi nào là thời điểm tốt nhất để chợp mắt?

Thời gian tốt nhất để ngủ trưa phụ thuộc vào các yếu tố cá nhân như lịch trình ngủ và độ tuổi của bạn. Đối với hầu hết mọi người, chợp mắt vào đầu buổi chiều là cách tốt nhất. Ngủ trưa sau 3 giờ chiều có thể cản trở giấc ngủ vào ban đêm.

Người lớn và trẻ em nên ngủ trưa trong bao lâu?

Trẻ em và người lớn có nhu cầu ngủ khác nhau và những nhu cầu này tiếp tục thay đổi trong suốt cuộc đời của chúng ta. Việc xác định thời gian chợp mắt sẽ phụ thuộc vào lượng giấc ngủ bạn cần mỗi đêm và bạn thực sự ngủ được bao nhiêu. Ở trẻ em, khuyến nghị về thời gian ngủ trưa thay đổi theo độ tuổi như sau:

  • 0 đến 6 tháng: hai hoặc ba giấc ngủ ngắn ban ngày kéo dài từ 30 phút đến 2 giờ mỗi lần
  • 6 đến 12 tháng: hai giấc ngủ ngắn mỗi ngày, kéo dài từ 20 phút đến vài giờ
  • 1 đến 3 tuổi: một giấc ngủ trưa kéo dài 1 đến 3 giờ
  • 3 đến 5 tuổi: một giấc ngủ trưa kéo dài 1 hoặc 2 giờ
  • 5 đến 12 tuổi: không cần ngủ trưa nếu chúng ngủ đủ 10 hoặc 11 tiếng mỗi đêm theo khuyến nghị

Một người trưởng thành khỏe mạnh không cần ngủ trưa, nhưng có thể ngủ ngắn từ 10 đến 20 phút hoặc 90 đến 120 phút khi thiếu ngủ.

Điều gì xảy ra với cơ thể bạn khi ngủ quá nhiều hoặc quá ít

Ngủ quá nhiều hoặc quá ít có thể có những tác động tiêu cực và cả hai đều có thể là dấu hiệu của một vấn đề tiềm ẩn. Ngủ quá nhiều có thể khiến bạn cảm thấy chệnh choạng sau khi thức dậy. Ngủ quá nhiều có thể làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh, bao gồm:

  • bệnh tim
  • béo phì
  • bệnh tiểu đường type 2
  • tử vong sớm

Ngủ quá ít cũng có thể có một số tác động tiêu cực đến sức khỏe của bạn. Ngủ không đủ giấc gây ra cảm giác buồn ngủ và cáu kỉnh vào ban ngày, đồng thời có thể ảnh hưởng đến hiệu suất của bạn.

Các tác động khác của thiếu ngủ bao gồm:

  • tăng cân
  • tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, bệnh tim và huyết áp cao
  • ham muốn tình dục thấp
  • tăng nguy cơ tai nạn
  • suy giảm trí nhớ
  • khó tập trung

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Sự thật đáng ngạc nhiên về những giấc ngủ trưa ngắn

Hồng Ngọc - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Healthline) -
Bình luận
Tin mới
  • 01/12/2025

    Tiêm phòng cúm mùa: Lợi ích và khuyến cáo

    Cúm mùa là một bệnh đường hô hấp do virus cúm gây ra, lây lan mạnh vào mùa thu và mùa đông. Mỗi năm có khoảng 1 tỷ người mắc cúm, trong đó có từ 3 đến 5 triệu trường hợp diễn biến nặng. Tiêm phòng cúm là cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt với những người có nguy cơ cao. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ phân tích lợi ích của việc tiêm vắc xin cúm, đối tượng cần ưu tiên tiêm và thời điểm thích hợp để thực hiện tiêm chủng.

  • 30/11/2025

    5 loại thực phẩm nên kết hợp với trứng để tăng gấp đôi hiệu quả dinh dưỡng

    Trứng là nguồn protein hoàn hảo nhưng để tối ưu hóa năng lượng và khả năng hấp thụ dưỡng chất cần ăn đúng cách. Tham khảo 5 thực phẩm nên ăn cùng trứng giúp trứng phát huy tối đa sức mạnh dinh dưỡng.

  • 30/11/2025

    Mối liên hệ giữa thời tiết và tâm trạng: Làm sao để luôn lạc quan?

    Khi trời mưa hoặc trở lạnh, bạn có thể cảm thấy tâm trạng mình đi xuống, thiếu năng lượng và lười biếng hơn. Điều này không phải ngẫu nhiên, mà là dấu hiệu cho thấy thời tiết có ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần. Bài viết này sẽ đi sâu vào mối liên hệ giữa thời tiết và cảm xúc, giải thích tại sao những thay đổi theo mùa có thể gây ra trầm cảm theo mùa, đồng thời giới thiệu các biện pháp tự nhiên để giúp bạn duy trì tinh thần lạc quan ngay cả trong những ngày u ám.

  • 29/11/2025

    7 loại đồ uống giúp ngừa đau họng - bệnh thường gặp ở giáo viên

    Giống như ca sĩ hay diễn giả, giáo viên thường xuyên phải đối mặt với nguy cơ đau họng do phải nói liên tục trong nhiều giờ. Tham khảo một số đồ uống đơn giản giúp các thầy cô phòng ngừa và làm dịu cơn đau họng một cách hiệu quả.

  • 29/11/2025

    Bảo vệ da và tóc khỏi hanh khô mùa giao mùa

    Mùa thu đến mang theo không khí se lạnh, giảm độ ẩm, khiến da và tóc dễ rơi vào tình trạng khô ráp, nứt nẻ và thiếu sức sống.Thay đổi thời tiết không chỉ ảnh hưởng đến vẻ ngoài mà còn tác động đến sức khỏe của làn da và mái tóc. Điều chỉnh quy trình chăm sóc da và bảo vệ tóc trước tình trạng tóc khô xơ khi giao mùa là cần thiết để duy trì vẻ đẹp tự nhiên. Bài viết này sẽ cung cấp những phương pháp khoa học giúp bạn bảo vệ da và tóc hiệu quả trong mùa giao mùa.

  • 28/11/2025

    Chế độ ăn cho trẻ nhiễm HIV theo từng giai đoạn bệnh cần chú ý gì?

    Nhờ hiệu quả của thuốc kháng virus (ARV), ngày càng nhiều trẻ nhiễm HIV có thể phát triển, học tập và sinh hoạt bình thường như những trẻ khác. Tuy nhiên, dinh dưỡng vẫn là nền tảng của chăm sóc điều trị, giúp duy trì cân nặng, tăng sức đề kháng, giảm biến chứng và hạn chế tác dụng phụ của thuốc.

  • 28/11/2025

    Lõm ngực bẩm sinh ở trẻ có nguy hiểm không?

    Lõm ngực bẩm sinh xảy ra khi xương ức phát triển bất thường tạo ra vết lõm trên thành ngực của bạn và có thể gây ra các vấn đề về thể chất cũng như cảm xúc cho trẻ. Cùng tìm hiểu về bệnh lý lõm ngực bẩm sinh ở trẻ qua bài viết sau đây!

  • 28/11/2025

    Bảo vệ sức khỏe xương khớp khi thời tiết lạnh

    Thời tiết lạnh giá và chuyển mùa thường làm gia tăng các vấn đề về xương khớp, gây ra tình trạng đau cứng khớp và khó khăn khi vận động. Sự thay đổi của nhiệt độ và độ ẩm có thể làm các mô cơ giãn nở, tạo áp lực lên khớp, dẫn đến cảm giác đau nhức hoặc tê cứng.

Xem thêm