Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Liệu bệnh tật hay dùng thuốc là nguyên nhân gây tăng cholesterol?

Nếu bạn có lượng cholesterol cao, đó là hậu quả của những yếu tố thường gặp như gen, chế độ ăn, ít tập thể dục, tuổi và giới. Nhưng trong một số trường hợp, lượng cholesterol cao có thể do những bệnh khác hoặc những thuốc được kê rộng rãi.

Được biết đến như tăng lipid thứ phát hay tăng lipid mắc phải, tình trạng này thường là hậu qủa của những rối loạn khác làm thay đổi thành phần lipid của bệnh nhân.

Nhưng bạn đối mặt với nguy cơ sức khỏe tương tự của tăng cholesterol - đột quỵ, nhồi máu cơ tim và bệnh tim mạch. Lượng cholesterol cao cần được kiểm soát liên quan đến nguồn gốc của chúng.

Ngoài những nguy cơ vừa đề cập, mối liên hệ giữa nguyên nhân của tăng lipid máu nguyên phát và thứ phát đặc biệt quan trọng khi lượng triglyceride cao xảy ra với những trường hợp tăng lipid máu mắc phải. Trong sự phối hợp, 2 tình trạng này dẫn đến viêm tụy, một tình trạng viêm ở tụy có thể đe dọa tính mạng.

Các bệnh có thể gây tăng cholesterol

Những bệnh nào có thể dẫn đến tăng lipid máu mắc phải? Đó có thể là tiểu đường và tiền tiểu đường. Chúng là những rối loạn lipid thường gặp ở nhiều quốc gia và trực tiếp liên quan đến tình trạng béo phì.

Không phải tất cả cholesterol xấu - LDL đều giống nhau. Các phân tử LDL được gọi là LDL nhỏ, dày đặc có thể dẫn đến xơ vữa động mạch.

Những bệnh nhân tiểu đường có lượng LDL bình thường, nhưng thực ra không phải như vậy. Kiểu hình mà bạn luôn thấy là tăng triglyceride, và giảm HDL và LDL.

Ngoài tiểu đường và tiền tiểu đường, những bệnh liên quan đến tăng lipid máu mắc phải bao gồm:

  • Suy giáp
  • Hội chứng Cushing
  • Suy thận
  • Hội chứng thận hư
  • Nghiện rượu
  • Rối loạn nội tiết và chuyển hóa
  • Chán ăn do tâm trạng

Những tình trạng trên đều ảnh hưởng đến cholesterol và triglyceride trong mạch máu theo nhiều cách. Ví dụ, suy giáp và sau đó là lượng thyroxine thấp sẽ có ảnh hưởng làm tăng lượng cholesterol, LDL, triglyceride và những loại lipid khác liên quan đến bệnh tim mạch.

Trong những trường hợp khác, mối liên hệ giữa tăng lipid máu nguyên phát và thứ phát không được hiểu hoàn toàn. Mối liên hệ giữa tâm trạng chán ăn và lượng cholesterol cao vẫn đang được nghiên cứu do những người chán ăn có lượng cholesterol nạp vào thấp.

Dùng thuốc và tăng lipid máu mắc phải

Một số loại thuốc và liệu pháp hormone có liên quan đến tăng lipid máu mắc phải và những thay đổi khác trong lượng lipid máu.

Estrogen và corticosteroids có thể tăng lượng triglyceride và HDL, trong khi thuốc steroid đồng hóa sẽ thường làm giảm lượng HDL. Viên thuốc tránh thai có thể tăng lượng cholesterol và tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, phụ thuộc và loại và liều  progestin/estrogen.

Thuốc chẹn beta – một nhóm thuốc kê cho những tình trạng nhất định như tăng huyết áp, tăng áp lực nhãn cầu, và đau nửa đầu, thường làm tăng lượng triglyceride trong khi làm giảm HDL. Retinoids được dùng để kiểm soát vảy nến và những loại ung thư da, và đôi khi liên quan đến tăng LDL và triglyceride.

Thuốc lợi tiểu là những thuốc được kê để giảm tích tụ dịch trong cơ thể. Nhóm thuốc lợi tiểu thiazide thường được sử dụng để điều trị tăng huyết áp cũng làm tăng cholesterol và triglyceride. Có những nghiên cứu đang tiến hành trong lĩnh vực này vì một số nghiên cưu cho thấy giảm liều thuốc lợi niệu phối hợp với thuốc khác có thể là giảm bệnh tim mạch.

Trong hầu hết các trường hợp, kiểm soát bệnh nền hoặc dừng thuốc có liên quan đến tăng lipid máu mắc phải, sẽ dẫn đến lượng cholesterol lành mạnh hơn. Trong những trường hợp khác, trị liệu hướng đến việc làm giảm cholesterol có thể cần thiết. Điều này bao gồm thay đổi lối sống, tập thể dục và chế độ ăn, nhưng trong trường hợp khác, thuốc giảm cholesterol có thể cần thiết.

Bất kì nguyên nhân gì làm tăng cholesterol, hãy hành động

Thất bại trong điều trị những trường hợp tăng lipid máu mắc phải có thể dẫn đến những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Và vì rối loạn chuyển hóa hay tăng lipid máu mắc phải là một yếu tố nguy cơ rất lớn cho bệnh tim mạch, lớn hơn cả rối loạn lipid máu nguyên phát, nên bạn không nên chần chừ trong việc điều trị và kiểm soát cholesterol máu.

Bình luận
Tin mới
  • 03/07/2025

    10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng

    Nhiễm ký sinh trùng có thể dẫn đến một loạt các vấn đề sức khỏe như các triệu chứng về tiêu hóa không rõ nguyên nhân, ngứa, thiếu máu, đau cơ và khớp, ăn không thấy no,… Cùng tìm hiểu về 10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng qua bài viết sau đây!

  • 02/07/2025

    Lý do nước dừa là thức uống tự nhiên kỳ diệu

    Nước dừa có thành phần dinh dưỡng đặc biệt và nhiều lợi ích cho sức khỏe như cung cấp chất điện giải, giúp hạ huyết áp... Đây là lý do nước dừa ngày càng trở thành lựa chọn phổ biến của nhiều người.

  • 02/07/2025

    Tất tần tật về trà thảo mộc

    Dù là trà đen, trà xanh, trà trắng hay trà ô long, trà nóng hay trà đá đều có nguồn gốc từ cây trà, Camellia sinensis. Nhưng trà thảo mộc thì khác. Trà thảo mộc bắt nguồn từ việc ngâm nhiều loại hoa, lá hoặc gia vị trong nước nóng. Hầu hết các loại trà này đều không có caffeine. Bạn có thể bắt đầu bằng những túi trà làm sẵn hoặc ngâm các nguyên liệu rời và sau đó lọc bỏ bã.

  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

  • 30/06/2025

    Nhận biết và xử lý vết thương do côn trùng cắn khi đi du lịch

    Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn

Xem thêm