Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Liệu bệnh tật hay dùng thuốc là nguyên nhân gây tăng cholesterol?

Nếu bạn có lượng cholesterol cao, đó là hậu quả của những yếu tố thường gặp như gen, chế độ ăn, ít tập thể dục, tuổi và giới. Nhưng trong một số trường hợp, lượng cholesterol cao có thể do những bệnh khác hoặc những thuốc được kê rộng rãi.

Được biết đến như tăng lipid thứ phát hay tăng lipid mắc phải, tình trạng này thường là hậu qủa của những rối loạn khác làm thay đổi thành phần lipid của bệnh nhân.

Nhưng bạn đối mặt với nguy cơ sức khỏe tương tự của tăng cholesterol - đột quỵ, nhồi máu cơ tim và bệnh tim mạch. Lượng cholesterol cao cần được kiểm soát liên quan đến nguồn gốc của chúng.

Ngoài những nguy cơ vừa đề cập, mối liên hệ giữa nguyên nhân của tăng lipid máu nguyên phát và thứ phát đặc biệt quan trọng khi lượng triglyceride cao xảy ra với những trường hợp tăng lipid máu mắc phải. Trong sự phối hợp, 2 tình trạng này dẫn đến viêm tụy, một tình trạng viêm ở tụy có thể đe dọa tính mạng.

Các bệnh có thể gây tăng cholesterol

Những bệnh nào có thể dẫn đến tăng lipid máu mắc phải? Đó có thể là tiểu đường và tiền tiểu đường. Chúng là những rối loạn lipid thường gặp ở nhiều quốc gia và trực tiếp liên quan đến tình trạng béo phì.

Không phải tất cả cholesterol xấu - LDL đều giống nhau. Các phân tử LDL được gọi là LDL nhỏ, dày đặc có thể dẫn đến xơ vữa động mạch.

Những bệnh nhân tiểu đường có lượng LDL bình thường, nhưng thực ra không phải như vậy. Kiểu hình mà bạn luôn thấy là tăng triglyceride, và giảm HDL và LDL.

Ngoài tiểu đường và tiền tiểu đường, những bệnh liên quan đến tăng lipid máu mắc phải bao gồm:

  • Suy giáp
  • Hội chứng Cushing
  • Suy thận
  • Hội chứng thận hư
  • Nghiện rượu
  • Rối loạn nội tiết và chuyển hóa
  • Chán ăn do tâm trạng

Những tình trạng trên đều ảnh hưởng đến cholesterol và triglyceride trong mạch máu theo nhiều cách. Ví dụ, suy giáp và sau đó là lượng thyroxine thấp sẽ có ảnh hưởng làm tăng lượng cholesterol, LDL, triglyceride và những loại lipid khác liên quan đến bệnh tim mạch.

Trong những trường hợp khác, mối liên hệ giữa tăng lipid máu nguyên phát và thứ phát không được hiểu hoàn toàn. Mối liên hệ giữa tâm trạng chán ăn và lượng cholesterol cao vẫn đang được nghiên cứu do những người chán ăn có lượng cholesterol nạp vào thấp.

Dùng thuốc và tăng lipid máu mắc phải

Một số loại thuốc và liệu pháp hormone có liên quan đến tăng lipid máu mắc phải và những thay đổi khác trong lượng lipid máu.

Estrogen và corticosteroids có thể tăng lượng triglyceride và HDL, trong khi thuốc steroid đồng hóa sẽ thường làm giảm lượng HDL. Viên thuốc tránh thai có thể tăng lượng cholesterol và tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, phụ thuộc và loại và liều  progestin/estrogen.

Thuốc chẹn beta – một nhóm thuốc kê cho những tình trạng nhất định như tăng huyết áp, tăng áp lực nhãn cầu, và đau nửa đầu, thường làm tăng lượng triglyceride trong khi làm giảm HDL. Retinoids được dùng để kiểm soát vảy nến và những loại ung thư da, và đôi khi liên quan đến tăng LDL và triglyceride.

Thuốc lợi tiểu là những thuốc được kê để giảm tích tụ dịch trong cơ thể. Nhóm thuốc lợi tiểu thiazide thường được sử dụng để điều trị tăng huyết áp cũng làm tăng cholesterol và triglyceride. Có những nghiên cứu đang tiến hành trong lĩnh vực này vì một số nghiên cưu cho thấy giảm liều thuốc lợi niệu phối hợp với thuốc khác có thể là giảm bệnh tim mạch.

Trong hầu hết các trường hợp, kiểm soát bệnh nền hoặc dừng thuốc có liên quan đến tăng lipid máu mắc phải, sẽ dẫn đến lượng cholesterol lành mạnh hơn. Trong những trường hợp khác, trị liệu hướng đến việc làm giảm cholesterol có thể cần thiết. Điều này bao gồm thay đổi lối sống, tập thể dục và chế độ ăn, nhưng trong trường hợp khác, thuốc giảm cholesterol có thể cần thiết.

Bất kì nguyên nhân gì làm tăng cholesterol, hãy hành động

Thất bại trong điều trị những trường hợp tăng lipid máu mắc phải có thể dẫn đến những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Và vì rối loạn chuyển hóa hay tăng lipid máu mắc phải là một yếu tố nguy cơ rất lớn cho bệnh tim mạch, lớn hơn cả rối loạn lipid máu nguyên phát, nên bạn không nên chần chừ trong việc điều trị và kiểm soát cholesterol máu.

Bình luận
Tin mới
  • 20/06/2025

    5 loại thực phẩm nên ăn để hỗ trợ giải độc thận

    Để giải độc thận, một chế độ ăn uống thông minh là chìa khóa. Ưu tiên thực phẩm tươi, giảm đồ ăn chế biến sẵn và nước ngọt để bảo vệ 'bộ lọc' quan trọng của cơ thể.

  • 20/06/2025

    Trải nghiệm tiêu cực thời thơ ấu ảnh hưởng đến trẻ khi trưởng thành như thế nào?

    Trải nghiệm tiêu cực thời thơ ấu là những sự kiện tiêu cực xảy ra trong độ tuổi từ 1 đến 17 tuổi. Những trải nghiệm tiêu cực này ảnh hưởng đến não bộ và sức khỏe của trẻ khi chúng lớn lên thành người trưởng thành và gây nên các vấn đề về sức khỏe tâm thần hoặc các bệnh lý mãn tính. Đọc bài viết sau để hiểu thêm về các vấn đề mà trẻ có thể gặp phải lúc trưởng thành khi có các trải nghiệm tiêu cực thời thơ ấu!

  • 19/06/2025

    Cập nhật nghiên cứu về mối liên quan giữa vitamin K2 và nguy cơ thấp còi

    Nói đến phát triển chiều cao, chắc chắc phải nói đến canxi và vitamin D – những thành phần cốt lõi cho sự phát triển và duy trì sức khỏe của xương. Các bằng chứng khoa học gần đây chứng minh rằng, cùng với canxi và vitamin D còn có vai trò vô cùng quan trọng của vitamin K2. Một số nghiên cứu gần đây đã cho thấy vitamin K2 có thể tác động trực tiếp đến sự tăng trưởng chiều cao của trẻ, đặt ra vấn đề cấp thiết cần cung cấp đủ K2 trong những giai đoạn vàng của sự phát triển ở trẻ nhỏ.

  • 19/06/2025

    Sử dụng D3K2 hiệu quả: Vai trò của công nghệ tiên tiến

    Vitamin D3 và K2 là hai vi chất thiết yếu giúp trẻ phát triển hệ xương chắc khỏe và tăng trưởng chiều cao tối ưu. Tuy nhiên, không phải cứ bổ sung là cơ thể sẽ hấp thu hiệu quả. Thực tế, cả vitamin D3 và K2 đều là vitamin tan trong dầu, và đặc tính này khiến chúng rất khó hấp thu qua đường tiêu hóa, đặc biệt là ở trẻ nhỏ. Việc bổ sung mà không có sự hỗ trợ của công nghệ có thể dẫn đến hấp thu kém, giảm hiệu quả và gây lãng phí.

  • 19/06/2025

    5 loại rau đặc biệt tốt cho gan

    Các bệnh về gan ngày càng gia tăng, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn cầu. Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của gan.

  • 19/06/2025

    Làm thế nào để trung hòa tác dụng của Caffeine?

    Có thể bạn uống quá liều cà phê hay uống một ly nước tăng lực, bạn gặp dấu hiệu run rẩy, nhịp tim không đều, đau bụng và các tác dụng phụ khác của caffeine. Từ việc uống nước đến ăn chuối, hãy tìm hiểu cách thực sự hiệu quả để trung hòa tác dụng của quá nhiều caffeine.

  • 19/06/2025

    Lựa chọn vitamin D3 K2: Đừng chỉ nhìn vào nhãn, hãy xem kỹ chất lượng nguyên liệu

    Vitamin D3 (cholecalciferol) và vitamin K2 (menaquinone) là hai vi chất dinh dưỡng đóng vai trò thiết yếu trong quá trình chuyển hóa canxi và phát triển hệ xương. Trong bối cảnh trẻ em có xu hướng giảm đáng kể tiếp xúc với ánh nắng tự nhiên (nguồn tổng hợp chính của vitamin D3) và chế độ ăn uống của trẻ không đảm bảo đủ lượng vitamin K2, việc bổ sung phối hợp hai vi chất này thông qua các sản phẩm bổ sung ngày càng được quan tâm của các chuyên gia dinh dưỡng nhi khoa cũng như các bậc cha mẹ.

  • 18/06/2025

    6 cách ăn uống để hạn chế suy thận ở người trẻ

    Suy thận thường được coi là bệnh của người lớn tuổi nhưng thực tế, các yếu tố nguy cơ và thói quen ăn uống không lành mạnh ở một bộ phận người trẻ có thể âm thầm dẫn đến suy thận.

Xem thêm