Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Làn da cũng có thể “ghi nhớ” bệnh tật

Tế bào gốc trong da con người có khả năng kì lạ: ghi nhớ vết thương cũng như những tác động khác gây hại cho cơ thể. Theo một nghiên cứu mới thì những “kí ức” này được sử dụng để giúp vết thương nhanh lành hơn.

Làn da cũng có thể “ghi nhớ” bệnh tật

Chắc chắn, tế bào gốc không có khả năng tạo ra bộ nhớ giống như não, nhưng chúng có thể ghi lại những kinh nghiệm trong quá khứ để cải thiện quá trình hồi phục vết thương trong tương lai. Nhưng đôi khi khả năng này cũng mang lại kết quả tiêu cực.

Các nhà nghiên cứu thuộc Trường Đại học Rockefeller ở New York cho biết: đây là những bằng chứng đầu tiên cho thấy da có thể hình thành kỉ niệm về chứng sưng viêm. Dựa vào đó, các chuyên gia có hiểu biết tốt hơn để điều trị bệnh nhân trong nhiều điều kiện.

Elaine Fuchs - một thành viên trong nhóm nghiên cứu cho biết: "Bằng cách ghi nhớ những trải nghiệm với chứng sưng viêm, làn da có thể duy trì tính toàn vẹn của nó - một tính năng có lợi trong quá trình chữa lành các vết thương. Tuy nhiên, bộ nhớ này thỉnh thoảng cũng gây ra các phản ứng bất lợi, ví dụ như góp phần tái phát các chứng viêm như bệnh vẩy nến”.

Bệnh nhân mắc bệnh vẩy nến là do các tế bào da tăng sinh rất nhanh và bất thường, gây ra những vết xước, tổn thương da và có thể gây ngứa. Nghiên cứu mới có thể được áp dụng để làm chậm quá trình phản ứng nhanh của da và kiểm soát vấn đề.

Làn da có thể ghi nhớ bệnh tật. (Ảnh: Rockefeller University).

Từ lâu, chúng ta đã biết hệ thống miễn dịch có khả năng ghi lại các sự cố viêm sưng để cơ thể "chuẩn bị" tốt hơn trong lần bị bệnh sắp tới trong tương lai. Da cũng có một cơ chế tương tự. Khả năng này của da liên quan đến những khu vực mà tế bào gốc được sử dụng để sửa chữa hư hại, giống như ruột.

Nhà nghiên cứu Samantha B. Larsen cho biết: "Đã từ lâu, các tế bào miễn dịch được cho là có khả năng bảo vệ cơ thể khởi bệnh sưng viêm. Tuy nhiên, không chỉ có một mình tế bào miễn dịch, tế bào gốc cũng là một trợ thủ đắc lực trong chuyện quá trình này”.

Các xét nghiệm trên chuột đã chỉ ra: ở những vị trí làn da đã bị tổn hại trước đó, vết thương khép miệng nhanh hơn gấp 2 lần, dù cho lần sưng viêm trước đã cách tận 6 tháng. Kết quả này chứng tỏ các tế bào gốc đã được “huấn luyện” tốt hơn sau mỗi lần bị bệnh.

Những thí nghiệm tiếp theo cho thấy: chứng sưng viêm kích hoạt một quá trình khiến một số gen trong nhiễm sắc thể của tế bào trở nên dễ tiếp cận và dễ bảo hơn. Vì vậy chúng có thể được “khởi động” nhanh hơn để đối phó với bệnh tật của lần tiếp theo.

Nói cách khác, chứng viêm làm cho các tế bào cảnh giác cao hơn và sự cảnh giác này sẽ được duy trì thường xuyên. Một nhà nghiên cứu cho biết: Gene Aim2 – có trong protein cảm nhận về "tổn thương và nguy hiểm” đóng vai trò quan trọng cho toàn bộ quá trình này. Sau khi được kích hoạt trong lần viêm đầu tiên, nó có thể nhanh chóng cung cấp các tế bào gốc chữa lành vết thương cho lần kế tiếp.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra: hầu hết tế bào trên da chúng ta không tồn tại đủ lâu để nhớ hết các bệnh nhiễm trùng vì chúng thường xuyên bị cơ thể thải ra ngoài. Chính các tế bào gốc ở sâu hơn trong lớp biểu mô mới là thứ thực hiện chức năng này.

Tất cả những phát hiện trên đều hữu ích cho các nhà khoa học để tìm hiểu chính xác những chuyển biến ở trên da: khi bị đứt tay, bị cháy nắng, hoặc bất cứ điều gì gây ra chứng sưng viêm. Chúng không chỉ bảo vệ cơ thể theo cách thông thường, mà còn chống lại bệnh tật ở những cấp cao hơn.

Nhà nghiên cứu Shruti Naik nói: "Việc hiểu biết về quá trình chứng sưng viêm ảnh hưởng đến tế bào gốc và các thành phần khác của mô sẽ thay đổi rõ rệt nhận thức của chúng ta về nhiều bệnh, bao gồm ung thư. Nhiều liệu pháp chữa trị mới sẽ ra đời từ nghiên cứu này".

Toàn bộ nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí Nature.

Theo Khám phá
Bình luận
Tin mới
  • 15/12/2025

    Lướt điện thoại khi đi vệ sinh có thể bị trĩ!

    Bạn có thường mang điện thoại vào nhà vệ sinh để giải trí trong những khoảnh khắc "riêng tư" không? Nếu câu trả lời là có, bạn có thể đang vô tình đặt sức khỏe của mình vào tình trạng nguy hiểm.

  • 14/12/2025

    8 loại hạt giàu magie nên ăn để giúp ngủ ngon

    Đối với người mất ngủ, việc bổ sung đủ magie thông qua ăn uống là một giải pháp hỗ trợ tự nhiên hiệu quả. Trong số đó, các loại hạt là một lựa chọn lành mạnh giàu magie giúp thúc đẩy thư giãn và ngủ ngon hơn.

  • 14/12/2025

    "Nỗi buồn mùa đông" của trẻ

    Sự chuyển giao thời tiết luôn đi cùng những đề kháng của cơ thể. Nhưng sự chuyển giao từ thu sang đông không chỉ đơn thuần là một sự chuyển tiếp: khi mùa đông đến, bầu trời xám xịt, nhiệt độ giảm mạnh, các hoạt động trong mùa đông đặt ra những trở ngại đặc biệt và khó khăn cho các bậc cha mẹ có con cái, đặc biệt hơn là với những đứa trẻ có nhu cầu đặc biệt. Nếu mùa đông là một thử thách khó khăn đối với bạn và gia đình, bạn không đơn độc. Sự thấu hiểu, sáng tạo và chuẩn bị có thể giúp bạn vượt qua mùa này.

  • 14/12/2025

    Workshop "Con chậm tăng cân làm sao để bứt tốc?"

    Workshop dinh dưỡng miễn phí dành cho cha mẹ có con chậm tăng cân, hấp thu kém, nguy cơ suy dinh dưỡng, suy dinh dưỡng

  • 13/12/2025

    Vai trò của màng cầu chất béo sữa (MFGM) với sức khỏe xương

    Màng cầu chất béo sữa (Milk Fat Globule Membrane - MFGM) hay còn gọi là lớp màng bảo vệ chất béo trong sữa, là một cấu trúc phức tạp bao quanh giọt chất béo trong sữa mẹ hoặc sữa động vật. Nó chứa các thành phần quý phospholipid, glycoprotein và bioactive peptide có hoạt tính sinh học cao.

  • 13/12/2025

    4 lý do ăn chuối có thể gây đau dạ dày và cách phòng ngừa

    Khi nói đến những thực phẩm dễ tiêu hóa, chuối thường nằm trong danh sách hàng đầu và thường được khuyên dùng để làm dịu cơn đau dạ dày. Vậy tại sao một số người lại đau dạ dày khi ăn chuối?

  • 13/12/2025

    Hạ đường huyết: Cơ chế, triệu chứng và hướng xử trí hiệu quả

    Hạ đường huyết là một trong những nỗi lo thường trực của người mắc bệnh tiểu đường. Đây không chỉ là một chỉ số trên máy đo, mà là một tình trạng nguy hiểm có thể ập đến bất cứ lúc nào, khiến cơ thể bạn kiệt sức và mất kiểm soát. Hiểu rõ về hạ đường huyết không chỉ giúp bạn chủ động phòng tránh mà còn là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe, thậm chí là tính mạng của chính mình.

  • 12/12/2025

    Ngược dòng thời gian để tri ân bạn cũ, chào mừng bạn mới

    Sức khỏe luôn là món quà vô giá và Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM tự hào được đồng hành cùng bạn trong hành trình gìn giữ món quà ấy.

Xem thêm