Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Làm thế nào để bà mẹ có đủ sữa cho con bú?

Nuôi con bằng sữa mẹ có nhiều lợi ích về sức khỏe cho cả mẹ và con. Để có đủ sữa cho con, các bà mẹ cần hiểu rõ về quá trình tiết sữa và một số yếu tố ảnh hưởng đến việc tiết sữa để cho con bú có hiệu quả.

Sữa mẹ bài tiết theo cơ chế phản xạ. Khi trẻ bú xung động cảm giác đi từ vú lên não kích thích tuyến yên sản uất hormon prolactin và oxytocin, sau đó hai hormon này đi vào máu và đến vú. Prolactin kích thích các tế bào tiết sữa ở các nang sữa để sản xuất sữa gọi là phản xạ tạo sữa. Oxytocin có tác dụng làm co các cơ xung quanh nang sữa để dẫn sữa ra đầu vú được gọi là phản xạ tống sữa.
Phản xạ oxytocin dễ bị ảnh hưởng bởi những ý nghĩ và cảm giác của người mẹ. Nếu bà mẹ cảm thấy hài lòng, thương yêu trẻ, tin tưởng vào sữa mình tốt thì sẽ hỗ trợ cho phản xạ này, nhưng nếu bà mẹ lo lắng hoặc nghi ngờ mình không đủ sữa có thể cản trở phản xạ tống sữa ảnh hưởng đến sự xuống sữa. Vì vậy, điều quan trọng và quyết định để bà mẹ có đủ sữa là cách cho con bú.
Hướng dẫn bà mẹ cho con bú đúng cách.
 
Cho con bú đúng cách
Bú sớm ngay sau đẻ để trẻ bú được sữa non: Sữa non tiết ra tuy ít nhưng vẫn thỏa mãn nhu cầu của trẻ trong những ngày đầu. Không nên cho trẻ uống nước đường, nước cam thảo, mật ong, sữa bò... trước khi bắt đầu bú mẹ vì dễ có nguy cơ nhiễm khuẩn, không dung nạp thức ăn và cản trở ngậm bắt vú làm cho trẻ không muốn bú mẹ.
Bú đúng cách để trẻ ngậm bắt vú tốt: Bà mẹ có thể nằm hoặc ngồi ở tư thế thoải mái, thư giãn để cho con bú. Bế trẻ áp sát vào người mình, mặt trẻ quay vào vú mẹ, mũi trẻ đối diện với núm vú, đầu và thân trẻ phải nằm trên cùng một đường thẳng và đỡ thân trẻ bằng cách đặt lưng trẻ dọc theo cánh tay. Sau đó, bà mẹ dùng tay nâng vú, đặt các ngón tay vào thành ngực, ngón cái ở phía trên vú, các ngón còn lại ở phía dưới vú. Để trẻ ngậm bắt vú tốt thì miệng trẻ phải mở rộng, cằm tỳ vào vú mẹ, môi dưới hướng ra ngoài và quầng vú ở phía trên miệng trẻ để lộ nhiều hơn ở phía dưới miệng. Nếu trẻ bú đúng cách thì bà mẹ không bị đau vú hoặc nứt núm vú.
Bú thường xuyên theo nhu cầu của trẻ: Cho trẻ bú bất cứ lúc nào trẻ muốn, không hạn chế thời gian và số lần cho bú. Số lần cho bú ở trẻ nhỏ nhiều hơn trẻ lớn, thời gian của mỗi bữa bú tùy thuộc vào từng trẻ, trung bình khoảng từ 15-20 phút, thông thường khi cho trẻ bú no thì tự nhả vú ra.
Bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu để giúp trẻ tăng trưởng và phát triển hài hòa, phòng chống các bệnh nhiễm khuẩn. Trong thời gian nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn, nếu trẻ bú đủ sữa thì trong 6 tháng đầu trẻ phải tăng cân trung bình 500-600g/tháng và đi tiểu nhiều trên 6 lần/ ngày, nước tiểu trong. Do vậy, cần theo dõi cân nặng hàng tháng và nước tiểu hàng ngày của trẻ.
Bú mẹ khi trẻ bị bệnh: Tiếp tục cho trẻ bú, bú nhiều lần hơn bình thường. Nếu trẻ không bú được thì vắt sữa mẹ cho ăn bằng cốc hoặc đổ thìa để duy trì sự tạo sữa. Vắt sữa khoảng 3 giờ/lần cho vào cốc sạch, để nơi mát bảo quản được trong 4 giờ khi không có tủ lạnh, khi cho ăn thì ngâm sữa vào nước nóng, không nên đun sữa vì nhiệt độ sẽ phá hủy các yếu tố chống nhiễm khuẩn.
 
Một số yếu tố ảnh hưởng đến sự tiết sữa
 
Bú bình đầu vú cao su: Trong thời gian bú mẹ nếu trẻ bú bình (kể cả sữa mẹ trong bình) thì dần dần sẽ bỏ bú mẹ vì bú bình đầu vú cao su thường dài nên trẻ chỉ bú núm vú, mút vú không cần ngậm bắt vú đúng vẫn có thể hút sữa dễ dàng. Bú bình sẽ làm giảm sự tiết sữa của bà mẹ. Tuy nhiên, có thể tập cho trẻ bú mẹ trở lại như trước bằng cách cho trẻ ăn sữa bằng cốc hoặc đổ thìa rồi tập dần cho trẻ bú mẹ đúng cách.
Thiếu dinh dưỡng: Ở những bà mẹ suy dinh dưỡng nặng (thiếu năng lượng trường diễn nặng) thường tiết sữa ít. Vì vậy, trong thời gian cho con bú bà mẹ cần ăn bổ sung đầy đủ dinh dưỡng. Ngoài chế độ ăn bình thường, mỗi ngày ăn thêm 2-3 bát cơm, thêm thịt cá, trứng hoặc đậu đỗ, rau xanh và hoa quả chín. Hạn chế ăn các loại gia vị (hành tỏi, ớt, hạt tiêu) vì có thể qua sữa gây mùi vị khó chịu, trẻ bú mẹ ít.
Cần lưu ý uống đủ nước 1,5-2 lít/ ngày. Sang chấn tâm lý: Nếu bà mẹ bị stress, lo lắng, thiếu niềm tin thì sẽ hạn chế hoạt động của phản xạ tống sữa mặc dù sữa vẫn có trong vú. Do vậy cần có sự hỗ trợ của gia đình và cộng đồng giúp đỡ bà mẹ cho con bú, tạo điều kiện để bà mẹ sống thoải mái, tự tin, có sức khỏe, có thời gian chăm sóc trẻ giúp cho sự tiết sữa tốt.
Sử dụng thuốc: Một số thuốc qua sữa có thể gây ngộ độc cho trẻ hoặc làm giảm sự tiết sữa như: thuốc tránh thai tổng hợp, thuốc lợi tiểu nhóm thiazid... Vì vậy, khi cho con bú nên hạn chế dùng thuốc, cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ.
 
PGS.BS. Đào Thị Ngọc Diễn - Theo SKĐS
Bình luận
Tin mới
  • 21/11/2024

    Trị bệnh Parkinson bằng Đông y có hiệu quả không?

    Do các loại thuốc Tây y điều trị bệnh Parkinson thường đi kèm với tác dụng phụ và nguy cơ “nhờn thuốc” khi dùng lâu dài, nhiều người tìm tới các phương pháp Đông y với hy vọng các loại thảo dược tự nhiên sẽ an toàn hơn với cơ thể.

  • 21/11/2024

    Tăng cường sức khỏe xương khớp cho người cao tuổi trong mùa đông

    Khi bước vào giai đoạn lão hóa, cơ thể con người trải qua nhiều thay đổi sinh lý, suy giảm chức năng của hệ cơ xương khớp và dễ mắc phải các bệnh lý về xương khớp, đặc biệt là trong mùa đông lạnh

  • 21/11/2024

    Tức giận - Kẻ thù thầm lặng của sức khỏe

    Tức giận là một cảm xúc bình thường mà ai cũng sẽ trải qua, bởi hiếm ai có thể giữ được bình tĩnh khi bị tấn công, xúc phạm, phản bội hay thất bại... Tuy nhiên, tức giận quá thường xuyên hoặc kéo dài có thể gây ra nhiều vấn đề đối với sức khỏe.

  • 21/11/2024

    Bệnh hô hấp và cách bảo vệ sức khỏe trong mùa lạnh

    Mùa đông đến đi kèm với sự thay đổi nhiệt độ đột ngột, không khí hanh khô và độ ẩm giảm. Những yếu tố này gây nên các bệnh về đường hô hấp, đặc biệt là ở trẻ nhỏ, người cao tuổi và những người có hệ miễn dịch yếu. Các bệnh lý đường hô hấp không chỉ gây khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.

  • 20/11/2024

    9 cách chữa đau chân tại nhà hiệu quả

    Đau chân là vấn đề phổ biến ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của nhiều người. Cùng tìm hiểu 9 phương pháp đơn giản, hiệu quả để chữa đau chân tại nhà. Áp dụng đúng cách, bạn có thể giảm đau, cải thiện lưu thông máu và tăng cường sức khỏe cho đôi chân của mình.

  • 19/11/2024

    Các phương pháp điều trị bênh tiêu chảy tự nhiên khi bạn đang cho con bú

    Thật khó khăn khi bạn phải đối mặt với bệnh tiêu chảy, nhất là khi bạn đang phải cho con bú. Trong bài viết này, Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ chia sẻ một số biện pháp khắc phục tự nhiên để điều trị bệnh tiêu chảy cho các bà mẹ vẫn đang trong thời kỳ nuôi con bằng sữa mẹ.

  • 18/11/2024

    Tại sao người đái tháo đường nên ăn rau đầu tiên?

    Ăn rau đầu tiên trong bữa ăn có tác dụng thế nào với người bệnh đái tháo đường? Thứ tự các ăn các món trong bữa ăn của người bệnh đái tháo đường có gì đặc biệt? Nhân Ngày thế giới phòng chống đái tháo đường 14/11, cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

  • 18/11/2024

    Ngày Trẻ em Thế giới: Bồi dưỡng sức khỏe thể chất và tinh thần cho trẻ

    Ngày Trẻ em Thế giới là dịp để chúng ta cùng nhau tôn vinh và bảo vệ thế hệ tương lai của đất nước. Trong bối cảnh cuộc sống hiện đại với nhiều thay đổi, việc chăm sóc sức khỏe toàn diện cho trẻ em càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Xem thêm