Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Hướng dẫn dành cho bà mẹ cho con bú

Dưới đây là những thắc mắc thường gặp của các bà mẹ đang cho con bú cùng với những câu trả lời xác đáng nhất đến từ phía các chuyên gia

Bà mẹ có cần vỗ lưng cho trẻ không?

Khi bú trẻ có thể nuốt một ít không khí vào và cần ợ ra. Vỗ nhẹ hoặc xoa lưng trẻ khi cho trẻ ngồi tựa lưng vào bụng mẹ hoặc tựa vào vai mẹ. Bà mẹ vỗ lưng khi đổi bên vú hoặc ở cuối bữa.

Đôi khi bà mẹ cần kiên nhẫn và liên tục vỗ lưng cho trẻ đang khóc vì bị đầy hơi. Cũng có thể xoa bụng cho trẻ. Đặt trẻ nằm úp vào vai hoặc đầu gối của bà mẹ. Nếu trẻ ngưng khóc thì có thể chính là do bị đầy hơi. Đầy hơi có thể lặp lại khi bà mẹ thay đổi tư thế của trẻ.

Nếu bà mẹ không vỗ lưng và trẻ không khó chịu thì cũng không cần lo lắng. Nếu trẻ ợ nhiều, bà mẹ có thể cho trẻ bú thêm một chút vì lượng khí này có thể làm cho trẻ no. Một số trẻ có thể trớ nên bà mẹ cần chuẩn bị khăn lau hoặc yếm đeo.

Bà mẹ có thể phòng bị đau núm vú như thế nào?

Đau núm vú là hậu quả của trẻ bú sai tư thế. Bà mẹ cho trẻ bú bên vú ít đau hơn cho đến khi có cảm giác xuống sữa, rồi chuyển sang bên vú đau nhiều hơn. Để vú khô tự nhiên hoặc lau nhẹ sau bữa bú.

Chỉ rửa vú bằng nước ấm. Tránh dùng xà phòng, cồn hay kem bôi và cần phải rửa lại trước khi cho trẻ bú.

Nếu núm vú bị nút hoặc chảy máu, nên dùng loại kem lanolin dành riêng cho bà mẹ cho con bú. Vắt một ít sữa bôi vào núm vú bị đau cũng giúp giảm đau. Giữ áo lót luôn sạch và khô.

Vú của bà mẹ có chảy sữa giữa các bữa bú không?

Thông thường bầu vú không chảy sữa. Phản ứng tiết sữa có thể có sau khi tắm, trong khi quan hệ tình dục hoặc bất kì lúc nào. Dùng khăn cotton mềm hoặc gạc để thấm sữa. Không nên dùng gạc có lớp plastic và thay gạc mỗi khi ướt để phòng tránh nhiễm khuẩn. Ấn nhẹ vú bằng bàn tay hoặc cẳng tay có thể làm tạm ngưng chảy sữa.

Mẹ thỉnh thoảng cho trẻ ăn sữa bình được không?

Trong vài tuần đầu, việc cho con bú thường xuyên, liên tục là rất cần thiết để duy trì nguồn sữa nuôi con. Sau đó khi trẻ được khoảng 4 tuần tuổi, mẹ có thể cho trẻ làm quen với bình sữa. Cho sữa mẹ vào bình để trẻ bú giúp trẻ quen với núm vú giả khi mẹ có thể nghỉ một bữa bú.

Trẻ cảm thấy bú bình sẽ nhẹ nhàng hơn bú mẹ. Trẻ đã quen bú bình có thể từ chối vú mẹ khi được cho bú lại.

Sữa mẹ là tất cả những gì trẻ cần trong 6 tháng đầu đời. Nước đun sôi để nguội, nước hoa quả hay sữa công thức thường không được khuyến cáo dùng cho trẻ đang bú mẹ.

Bà mẹ hút sữa ra khỏi vú như thế nào?

Nếu con thường xuyên không ở gần mẹ, mẹ sẽ cần dùng một máy hút sữa. Trên thị trường hiện có nhiều loại, bạn có thể hỏi ý kiến các bác sĩ để biết thêm thông tin.

Bóp sữa ra bằng tay từ bầu ngực cần sự kiên nhẫn, thực hành thường xuyên và thoải mái. Đầu tiên, rửa sạch tay và bình đựng sữa. Đặt một tấm khăn ngâm nước nóng lên bầu ngực và mát xa nhẹ nhàng cho đến khi sữa chảy ra. Ôm trọn bàn tay vào bầu ngực để ngón cái ở trên và các ngón còn lại ở dưới bầu ngực. Bóp nhẹ về phía bầu ngực nơi bạn cảm thấy các xoang sữa, như các cục gồ nổi lên vậy. Bóp chặt bầu ngực theo từng nhịp, đổi vị trí của ngón cái và các ngón tay vòng quanh để đảm bảo các xoang sữa đã được ấn đủ. Sau mỗi 3-5 phút, chuyển sang bầu ngực bên kia và làm tương tự.

Sữa mẹ có thể bảo quản được bao lâu?

Sữa mẹ dành cho trẻ sơ sinh mạnh khỏe có thể bảo quản ở nhiệt độ phòng (lên đến 29.5 độ C) trong 3-4h. Để sữa trong bình đựng sạch có nắp đậy và giữ lạnh. Trong tủ lạnh, sữa có thể để đến 3 ngày. Để sữa ở phần phía trong của tủ lạnh, nhiệt độ ở đó là lạnh nhất. Bình đựng không cần tiệt trùng, chỉ cần rửa bằng nước nóng, hoặc nước rửa chén và rửa thật sạch trong máy rửa bát là đủ.

Sữa mẹ có thể bị vón hoặc đông lại. Rã đông 60-120ml sữa mẹ để tiện dùng. Để sữa trong bình đựng sạch nắp kín và bảo quản ở phần sau tủ đông. Dán nhãn và ghi ngày để đảm bảo bạn sẽ dùng sữa nào trước nhất. Sữa mẹ làm đông dùng tốt nhất trong vòng 3 tháng.

Tôi có thể cho con bú sau khi đi làm trở lại không?

Có. Nhiều bà mẹ đã thành công việc cho con bú sau khi đi làm trở lại và nhận ra đây là việc rất đáng làm. Hãy chuẩn bị kế hoạch và nói chuyện với quản lí hoặc bên nhân lực để tạo điều kiện có một không gian kín, nơi bạn có thể hút sữa mẹ ra giữa những giờ nghỉ giải lao.

Có nên dùng thuốc trong khi đang cho con bú?

Độ an toàn phụ thuộc vào loại thuốc và liều dùng. Luôn thông báo với bác sĩ rằng bạn đang cho con bú khi đi khám bệnh và hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất kì thuốc hoặc thảo dược tự nhiên nào.

Có thể tập thể dục trong khi đang cho con bú?

Tập thể dục thường xuyên sẽ không ảnh hưởng đến việc cho con bú và nên được khuyến khích. Sau sinh nở, cơ thể cần một vài tuần để thư giãn và phục hồi trở lại nên ban đầu cần tập luyện mức độ nhẹ.

Có cần kế hoạch hóa trong khi đang cho con bú?

Phụ nữ đang cho con bú nên bắt đầu kiểm soát thụ tinh ngay khi quan hệ tình dục trở lại sau sinh. Mặc dù việc cho con bú làm ngưng trệ kinh nguyệt một chút nhưng vẫn có thể có thai trước khi có kinh trở lại, do đó vẫn có nguy cơ có thai trở lại. Nên hỏi ý kiến bác sĩ về hướng kế hoạch hóa.

CAI SỮA

Cho con bú mang lại nhiều lợi ích hơn ch cả mẹ và con. Trẻ nhỏ có nhu cầu bú cho đến năm thứ hai và tiếp tục lớn dần, nuôi dưỡng bởi dòng sữa mẹ. Nên cho trẻ bú liên tục, hoàn toàn trong vòng 6 tháng đầu. Có thể tiếp tục cho trẻ bú suốt năm đầu tiên hoặc lâu hơn nữa tùy vào điều kiện của mẹ và bé. Người mẹ có thể dựa vào tình trạng của con để cân nhắc thời điểm cai sữa hợp lí.

Vào thời điểm 6 tháng, mẹ nên bắt đầu cho con ăn dặm (thức ăn nửa đặc nửa loãng). Khi trẻ lớn hơn và thích ăn hơn, ít thích bú hơn, có thể cắt giảm bú sữa mẹ dần dần. Tốt nhất nên cai sữa dần dần, từ từ bằng cách cắt giảm dần qua thời gian.

Nếu trẻ dưới 1 tuổi khi cai sữa, nên sử dụng sữa công thức uống trong lọ hoặc trong cốc. Nếu bé trên 1 tuổi, có thể cai sữa để chuyển sang sữa bò toàn phần.

Theo Nutriongraphicscatalog
Bình luận
Tin mới
  • 03/12/2025

    Có nên dùng ‘đường ăn kiêng’ để giảm cân?

    Việc sử dụng 'đường ăn kiêng' để giảm cân đang là một xu hướng phổ biến nhưng nó vẫn còn là một chủ đề gây nhiều tranh cãi. Vậy đường ăn kiêng có tác dụng gì và có an toàn để giảm cân không?

  • 03/12/2025

    Viêm xoang trong mùa đông

    Vào những tháng cuối năm thời tiết chuyển lạnh, nhiệt độ giảm kèm theo những cơn mưa là cả một thách thức với hệ hô hấp, khó chịu với mũi và xoang. Sự kết hợp giữa không khí khô và thay đổi nhiệt độ này ảnh hưởng đến hoạt động bài tiết chất nhầy của mũi và xoang để bảo vệ hệ hô hấp và lọc không khí; có thể dẫn đến các dấu hiệu nghẹt mũi, áp lực và khó chịu. Hiểu được tác động theo mùa này đối với sức khỏe xoang giúp giải thích tại sao nhiều người gặp phải các vấn đề liên quan đến xoang nhiều hơn trong những tháng mùa đông và chỉ ra những cách chúng ta có thể bảo vệ hệ hô hấp tốt hơn trong mùa lạnh.

  • 02/12/2025

    Eswatini – Quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai mũi tiêm phòng HIV hai lần mỗi năm

    Eswatini hiện đang là đất nước có tỉ lệ nhiễm HIV cao nhất thế giới. Eswatini từ lâu đã phải đối mặt với gánh nặng HIV cực kỳ lớn. Khoảng 27% người trưởng thành của quốc gia này sống chung với HIV – mức cao nhất thế giới. Dù đã đạt nhiều tiến bộ trong điều trị antiretroviral (ARV), số ca nhiễm HIV mới vẫn duy trì ở mức đáng lo ngại, đặc biệt trong nhóm phụ nữ trẻ và thanh niên.

  • 02/12/2025

    4 lợi ích nổi bật nhất của rau càng cua với sức khỏe

    Tuy chỉ là một loại rau dại mọc phổ biến nhưng rau càng cua chứa đựng những giá trị dinh dưỡng và dược liệu đáng kinh ngạc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.

  • 02/12/2025

    Các dấu hiệu nhận biết đột quỵ vào mùa đông

    Thời tiết lạnh có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do một số yếu tố thuận lợi, bao gồm co mạch máu, tăng huyết áp và tăng độ nhớt của máu. Khi nhiệt độ giảm, cơ thể cố gắng giữ nhiệt bằng cách co các mạch máu, làm tăng huyết áp và có thể dẫn đến hình thành cục máu đông. Những người có nguy cơ cao bao gồm người cao tuổi, người mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường, và những người có lối sống ít vận động.

  • 01/12/2025

    4 loại thực phẩm giàu vitamin D nên bổ sung vào mùa đông

    Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương, hỗ trợ chức năng miễn dịch và điều hòa nhiều quá trình sinh lý trong cơ thể. Thiếu hụt vitamin D kéo dài có thể dẫn đến loãng xương, yếu cơ, tăng nguy cơ gãy xương và làm giảm khả năng chống nhiễm trùng.

  • 01/12/2025

    Tiêm phòng cúm mùa: Lợi ích và khuyến cáo

    Cúm mùa là một bệnh đường hô hấp do virus cúm gây ra, lây lan mạnh vào mùa thu và mùa đông. Mỗi năm có khoảng 1 tỷ người mắc cúm, trong đó có từ 3 đến 5 triệu trường hợp diễn biến nặng. Tiêm phòng cúm là cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt với những người có nguy cơ cao. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ phân tích lợi ích của việc tiêm vắc xin cúm, đối tượng cần ưu tiên tiêm và thời điểm thích hợp để thực hiện tiêm chủng.

  • 30/11/2025

    5 loại thực phẩm nên kết hợp với trứng để tăng gấp đôi hiệu quả dinh dưỡng

    Trứng là nguồn protein hoàn hảo nhưng để tối ưu hóa năng lượng và khả năng hấp thụ dưỡng chất cần ăn đúng cách. Tham khảo 5 thực phẩm nên ăn cùng trứng giúp trứng phát huy tối đa sức mạnh dinh dưỡng.

Xem thêm